Veel gestelde vragen (seizoens)griepvaccinatie

Transcriptie

1 Veel gestelde vragen (seizoens)griepvaccinatie Griep of griepje? De symptomen van verkoudheid lijken soms wel wat op die van griep waardoor men al snel denkt met een griepje te maken te hebben. Maar in tegenstelling tot een zware verkoudheid begint een echte griep binnen een paar uur tijd. Je voelt je binnen een paar uur erg ziek. Je krijgt plotseling hoge koorts, koude rillingen, hoofdpijn, keelpijn, spierpijn over je hele lichaam, een loopneus en heftige, droge hoest. Je hebt geen eetlust meer en je voelt je ontzettend moe, slap en ziek. Griep is erg besmettelijk en gezonde mensen zijn al gauw een week ziek en daarna duurt het vaak nog een of twee weken tot je je weer helemaal fit voelt. Griep wordt veroorzaakt door het griepvirus, dat influenzavirus heet. Voor sommige mensen is griep een gevaarlijke infectie van de luchtwegen. Deze mensen behoren tot de risicogroepen, zoals mensen met astma, hartziekten, diabetes en ouderen. Voor hen kan griep ernstige complicaties of soms zelfs de dood tot gevolg hebben. Wat kost een dagje griep? Uit TNO-onderzoek blijkt dat een dagje griep in Nederland gemiddeld 223,- kost. Gemiddeld blijkt iemand die ziek is 5,4 dagen te verzuimen. Dus dan kost een griepinfectie 1206,- per persoon! Ik heb last van allergieën, kan ik mij dan toch laten vaccineren? Als je last hebt van kippenei-eiwit allergie, dan mag je niet gevaccineerd worden met het griepvaccin. Dit komt doordat het vaccin wordt geproduceerd met behulp van kippeneieren, waardoor zich in het vaccin kleine restjes kippenei- eiwit kunnen bevinden. Net als bij voedingsmiddelen en cosmetica kunnen sommige mensen overgevoelig zijn voor bepaalde bestanddelen van het vaccin. Bij twijfel is het verstandig om hier eerst met een arts over te spreken. Pagina('s) 1 / 6

2 Waarom moet ik mij elk jaar opnieuw laten vaccineren? Het griepvirus ondergaat regelmatig kleine veranderingen en kan op deze manier ons afweersysteem steeds opnieuw verrassen. De antistoffen die het ene jaar worden aangemaakt tegen het griepvirus, herkennen dus niet automatisch het virus van het jaar daarop. Hierdoor biedt de griepprik van het vorige jaar onvoldoende bescherming en moet elk jaar herhaald worden. Het griepvaccin is zodanig van samenstelling dat het bescherming biedt tegen de meest voorkomende griepvirussen. De samenstelling van het vaccin wordt bepaald door de Wereldgezondheidsorganisatie, de WHO. Om een optimale bescherming te blijven bieden moet het vaccin elk jaar weer aangepast worden aan de veranderde virussen. Voor het griepseizoen is het H1N1 virus (dat Mexicaanse griep veroorzaakt) opgenomen in het vaccin. Ik hoor wel eens dat iemand een griepprik heeft gehad en toch griep heeft gekregen. Hoe kan dat? Niet alles wat wij griep noemen is ook echte griep. In zijn mildste vorm is griep moeilijk te onderscheiden van andere aandoeningen van de luchtwegen, zoals verkoudheid. En dan wordt al gauw gezegd ik heb de griepprik gehaald en heb toch griep gekregen. Men kan niet altijd met 100% zekerheid van te voren voorspellen welke virussen tijdens de winter aanwezig zullen zijn. Het vaccin is zo samengesteld dat de meest waarschijnlijke virussen er in ieder geval inzitten. Er is een kleine kans dat men door een ander griepvirus, dat niet in het vaccin zit, toch nog ziek wordt. Bovendien biedt het vaccin niet 100% bescherming voor iedereen. De mate van bescherming die een vaccin biedt kan van persoon tot persoon verschillen, onder andere door ziekte of door gebruik van medicijnen die het afweersysteem van het lichaam beïnvloeden. Er is in dergelijke gevallen een kleine kans dat je toch griep krijgt. Die is dan echter meestal wel veel milder en het risico op complicaties is kleiner. Is de vaccinatie pijnlijk? Of de prik zelf pijn doet is heel persoonlijk. Vaak wordt gezegd dat je de prik minder voelt als je niet kijkt op het moment van prikken. Na de vaccinatie is de plek waar is geprikt bij een klein gedeelte van de gevaccineerden nog een dag of wat gevoelig. Pagina('s) 2 / 6

3 Er zijn tegenwoordig nieuwe geneesmiddelen tegen griep. Moet ik mij dan toch nog laten vaccineren? Vaccinatie biedt de beste bescherming tegen griep. Geneesmiddelen voorkómen niet dat je de griep krijgt en voorkomen daarmee ook niet dat griep overgedragen wordt aan anderen. De nieuwe geneesmiddelen kunnen pas worden ingenomen als men al griep heeft. Dit moet dan wel snel gebeuren, binnen uur, want alléén dan kunnen deze middelen de ziekteduur met ongeveer één dag bekorten. Het is meestal niet goed mogelijk om binnen 48 uur vast te stellen of griepverschijnselen veroorzaakt worden door het griepvirus. Hierdoor ben je vaak te laat met de medicijnen om nog effect te bereiken. Dus voorkomen is beter dan genezen! Zijn er bijwerkingen van de vaccinatie te verwachten? Ervaring leert dat de meeste gevaccineerden geen of slechts gering ongemak als gevolg van de vaccinatie hebben gehad. Bij een kleine minderheid is de plek van de prik daags na de vaccinatie iets dikker en gevoeliger. Ook een klein gedeelte van de mensen zegt zich de dag van de vaccinatie en de dag erna moe en "gammel" te voelen. Dit laatste kan worden verklaard doordat het lichaam begint antistoffen tegen het griepvirus op te bouwen en de ene persoon hier gevoeliger voor is dan de ander. Zie ook de bijsluiter. Ik ben zwanger, kan ik mij dan toch laten vaccineren? Ja, vaccinatie kan vanaf de vierde maand van de zwangerschap. Als je tot de risicogroepen behoort, wordt vaccinatie aanbevolen ongeacht het stadium waarin de zwangerschap zich bevindt. Ik werk in de zorg, zijn er dan extra redenen om mij te laten vaccineren? Ja. Als je in de zorgsector werkt, loop je meer kans om met het griepvirus besmet te raken, omdat je veel in (nauw) contact bent met andere mensen. Bovendien kunnen werknemers in de zorg het griepvirus binnenbrengen en verspreiden binnen een zorginstelling. Zij gaan namelijk van de ene afdeling naar de andere afdeling en kunnen op deze manier patiënten op meerdere locaties besmetten met het griepvirus. Met name patiënten die tot de risicogroep behoren, maar ook verzwakte patiënten in het algemeen, kunnen als gevolg van de griep ernstige complicaties krijgen met zelfs de dood tot gevolg. De opgenomen patiënt in het ziekenhuis behoort vaak niet tot de reguliere risicogroep en is daarom niet altijd beschermd door vaccinatie. Pagina('s) 3 / 6

4 Met een griepprik bescherm je dus niet alleen jezelf tegen de griep, maar ook je patiënten die door hun opname in het ziekenhuis meer kans hebben om griep te krijgen en bij wie het zeer ernstig kan verlopen Heeft vaccineren een negatieve invloed op mijn weerstand tegen griep? Nee. Een griepprik heeft geen negatief effect op je weerstandsvermogen, integendeel, de weerstand wordt er juist door versterkt. Na een vaccinatie zal het lichaam antistoffen maken tegen het griepvirus. Deze antistoffen beschermen je als je met een griepvirus besmet wordt. Dit is precies wat er ook gebeurt als je een griep doormaakt. Vaccinatie activeert je afweersysteem en zorgt daardoor dat je lichaam niet "lui" wordt en niet verleert hoe het op een infectie moet reageren. Bijsluiter: waar kan ik de vinden? Wil je details weten over het gebruikte vaccin? Hier vind je de bijsluiter zoals deze door de firma beschikbaar is gesteld. Ik ben gezond, waarom zou ik mij laten vaccineren? Om gezond te blijven. Van een infectie met influenzavirus griep heb je al gauw een week forse klachten en daarna duurt het vaak nog één tot twee weken voordat je volledig klachtenvrij bent. Griep trekt een streep door je agenda. Je kunt een tijd niet normaal functioneren. Je sociale leven staat helemaal stil. Je gezinsleven kan ook ontwricht raken, zeker als meerdere gezinsleden griep krijgen. Als je kinderen hebt, is de kans dat je griep krijgt ook nog eens groter, aangezien kinderen een belangrijke besmettingsbron zijn. En als je griep hebt, is de kans groot dat je ook mensen in je omgeving besmet; gezinsleden, vrienden en collega s. Voor je het weet zit je hele gezin een maand in de "lappenmand. Als mensen in je omgeving tot de risicogroepen voor griep behoren, is vaccinatie ook een sociale daad. Het verkleint de kans dat je hen besmet. Kan ik als gevolg van vaccinatie griep krijgen? Nee, vaccinatie vindt plaats met onderdelen (subunits) van een geïnactiveerd (dood) virus. Je kunt er dus geen griep van krijgen. Het vaccin biedt pas twee tot drie weken na vaccinatie een optimale bescherming. Door infectie met het griepvirus binnen deze periode kun je dus nog wel griep krijgen, maar heb je grote kans dat je er minder ziek van wordt omdat je toch al een bepaalde weerstand hebt opgebouwd. Vaccinatie in oktober of november is het meest ideaal, omdat je dan in de wintermaanden vrijwel zeker volledig beschermd bent als de griep gaat heersen. Pagina('s) 4 / 6

5 Is griep een bedreigende ziekte? Griep kan in bepaalde gevallen zeer ernstige gevolgen hebben. Het virus beschadigt het weefsel van de longen zodat er acute bronchitis of zelfs longontsteking kan ontstaan. Je moet over een sterk en gezond lichaam beschikken, om griep af te weren. Sommige mensen zijn verzwakt door chronische ziekte (bijvoorbeeld diabetes, hart- en nierziekten, astma), door ouderdom of ziekenhuisopname en voor hen zou een besmetting te veel energie kunnen kosten. Bij deze mensen kan een bacterie gemakkelijk een infectie veroorzaken in de al door het virus aangetaste longen. In deze situaties kan griep dodelijk zijn. Maar ook een gezond mens kan veel hinder ondervinden van griep en daardoor een tijd lang uitgeschakeld zijn van werk en sociaal leven. Biedt het seizoensgriepvaccin ook bescherming tegen Nieuwe Influenza H1N1 (Mexicaanse griep)? Ja, het seizoensgriepvaccin biedt ook bescherming tegen Nieuwe Influenza H1N1 (Mexicaanse griep). Ik heb een oproep gekregen van de huisarts. Waar kan ik de vaccinatie het beste halen, in het UMC Utrecht of bij mijn eigen huisarts? Wij raden aan om de griepprik bij je huisarts te halen. Dan blijf je ook volgende jaren via de huisarts de oproep voor de griepprik krijgen. Als je geen gehoor aan de oproep geeft, word je mogelijk volgend jaar niet automatisch uitgenodigd. Als je de griepprik bij de huisarts hebt ontvangen, verzoeken wij je om dat via een mailtje aan P&O Gezondheid te melden zodat je wel meetelt als "gevaccineerde UMC Utrecht medewerker". Ik ben zwanger en werk niet in de directe patientenzorg. Is uw advies om toch te vaccineren? Ook voor zwangeren die langer dan 3 maanden zwanger zijn, is het vaccin veilig en effectief. Daar is meer dan voldoende ervaring mee. Alleen in het eerste trimester van zwangerschap wordt vaccinatie afgeraden. Binnen het UMC Utrecht komt iedereen in aanmerking voor vaccinatie om te voorkomen dat het virus circuleert onder het personeel, ook als je niet in de directe patiëntenzorg werkt. Pagina('s) 5 / 6

6 Als je verkouden bent, mag je dan nog worden ingeent? Als je alleen verkouden bent, mag je gerust de griepprik krijgen. Alleen als je koorst hebt, wordt geadviseerd de vaccinatie uit te stellen totdat je koortsvrij bent. Ik geef borstvoeding, mag ik dan de griepprik krijgen? Ja, dat mag. De griepprik is niet schadelijk voor je kind. In het vaccin zitten géén levende virusdeeltjes. Het is dan ook zeker aan te raden om de griepprik te halen als je borstvoeding geeft. Wat is het effect van gentamycine in het vaccin op de ontwikkeling van antibioticaresistentie? In het vaccin zitten een spoor gentamycine. Dit is een minimale hoeveelheid en leidt niet tot resistentieontwikkeling van bacteriën. Wel kan ook een spoor een (soms heftige) allergische reactie oproepen bij mensen met een overgevoeligheid voor gentamycine. Daarom is overgevoeligheid voor gentamycine een contra-indicatie voor de griepvaccinatie. Ik reis binnenkort naar de Verenigde Staten. Biedt deze vaccinatie ook bescherming tegen het griepvirus in andere delen van de wereld, zoals in de VS? De samenstelling van het griepvaccin wordt jaarlijks vastgesteld door de Gezondheidsraad op advies van de WHO. Het vaccin heeft een samenstelling waardoor antistoffen opgewekt worden tegen het griepvirus in het noordelijk halfrond. Daartoe behoren de Verenigde Staten eveneens. Door de griepvaccinatie ben je dus beschermd tegen de verwachte griepvirussen in de Verenigde Staten (en Europa en een groot deel van Azië). Pagina('s) 6 / 6