Geachte leden van de Raad,

POSTADRES Postbus 20 7500 AA Enschede BEZOEKADRES Langestraat 24 Aan de Gemeenteraad TELEFOON DATUM ONS KENMERK BEHANDELD DOOR 15 december 2015 1500125409 J.E.M. Bannenberg UW BRIEF VAN UW KENMERK DOORKIESNUMMER 06-10430197 ONDERWERP Toezegging uitvoering Minima Effectrapportage door het Nibud Geachte leden van de Raad, In deze brief informeren wij u over de Minima Effectrapportage 2015 van het Nibud. Tijdens het debat in de raad op 22 juni 2015, n.a.v. de behandeling van Kadernota Armoedebeleid 2016-2020, heeft wethouder Welman u de toezegging gedaan een Minima Effectrapportage door het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) in Enschede te laten uitvoeren en u hierover in december te informeren. De Minima Effectrapportage is ontwikkeld door het Nibud en geeft inzicht in de inkomens- en uitgavensituatie van zes verschillende typen huishoudens. In de inleiding van de rapportage staat het doel van de Minima Effectrapportage als volgt beschreven: wat is het effect van landelijke en lokale inkomensondersteunende regelingen op de financiële positie van huishoudens met een laag inkomen in gemeente Enschede? Het Nibud heeft onlangs de Minima Effectrapportage gemeente Enschede 2015 uitgebracht. U treft in bijlage 1 de Minima Effectrapportage van het Nibud voor de gemeente Enschede aan. Algemene conclusies Wij zijn het eens met de conclusie van het Nibud, pagina 26 van de rapportage, dat de diverse vormen van inkomensondersteuning in de gemeente Enschede een positief effect hebben op de bestedingsruimte van de inwoners. Het algemene landelijke beeld dat de eenoudergezinnen met twee (jonge) kinderen van 3 en 5 jaar financieel niet rond kunnen komen, wordt in de rapportage van het Nibud weerlegd. Resultaten per situatie Uit de Minima Effectrapportage blijkt dat bijna iedereen, met uitzondering van een paar met twee kinderen van 14 en 16 jaar, in Enschede voldoende inkomen heeft voor de meest noodzakelijke uitgaven. Het gaat dan om wonen, eten, drinken, kleding en zorgverzekering (het basispakket). Overige uitgaven als abonnement-, hobby-, vakantiekosten en uitjes (het restpakket) kan niet iedereen betalen.

15 december 2015 2/9 Het Nibud constateert, pagina 23 van de rapportage, dat het maandelijks tekort voor het gezin met oudere kinderen fors groter wordt bij 110 procent Wettelijk Minimum Loon. Dit komt door de afwezigheid van gemeentelijke ondersteuning. De tegemoetkomingen voor onderwijs en welzijn die met name worden verstrekt door de stichting Leergeld in Enschede dragen bij om het maandelijkse tekort te verminderen. Het Nibud ziet bij meer gemeenten zie hiervoor bijlage 2 van deze brief de Minima Effectrapportages van andere gemeenten - dat huishoudens met kinderen niet het volledige restpakket kunnen bekostigen. Het Nibud constateert dat de landelijke tegemoetkoming voor kinderen niet opweegt tegen de extra kosten die kinderen met zich meebrengen. Reactie van het college op de negen adviezen van het Nibud In hoofdstuk 5 van de bijgevoegde Minima Effectrapportage wordt door het Nibud een aantal adviezen aan onze gemeente gegeven. In deze paragraaf geven wij onze reactie op de negen adviezen van het Nibud. Advies 1: Voor huishoudens die moeten rondkomen van het minimum en moeite hebben met hun financieel beheer, is het aan te bevelen cursussen en begeleiding op dit vlak aan te bieden. Reactie van het college: Door de vrijwilligers van het project Schuldhulpmaatje van het Diaconaal Platform Enschede en Humanitas thuisadministratie wordt individuele begeleiding aangeboden aan mensen. Deze twee organisaties kunnen beschikken over een pool van circa 60 vrijwilligers. Begin volgend jaar gaan wij een impuls geven aan de samenwerking tussen de Stadsbank Oost Nederland en deze twee organisaties. Vanaf januari 2016 start het project Startpunt Geldzaken van het Nibud in samenwerking met de Stadsbank Oost Nederland en de 22 aangesloten gemeenten. Dit is een laagdrempelige Website die ondersteuning aan burgers biedt voor het financieel beheer. Advies 2: Het Nibud adviseert het gebruik van lokale en landelijke regelingen te stimuleren door hieraan publiciteit te geven en de toegang tot deze regelingen zo eenvoudig mogelijk te maken, bijvoorbeeld via berekenuwrecht.nl. Reactie van het college: De gemeente Enschede heeft sinds 2006 de website Geldkompas Enschede. Op deze website staan alle landelijke en lokale inkomensondersteunende regelingen. Zeker drie keer per jaar besteden wij in Huis aan Huis aandacht aan inkomensondersteunende maatregelen die onze gemeente heeft. Wij zien vooralsnog geen meerwaarde in de website berekenuwrecht.nl ten opzichte van de website Geldkompas Enschede. Ook de zogenaamde solidariteitsconferenties dragen bij aan het bekend maken van lokale en landelijke regelingen. Tijdens deze conferenties brengen wij de vele organisaties en hun vrijwilligers in contact met elkaar en informeren wij ze over de beschikbare regelingen. Advies 3: Maak met de woningbouwcorporaties (prestatie)afspraken over de betaalbaarheid van de woningvoorraad van de gemeente Enschede. Reactie van het college: De beschikbaarheid en betaalbaarheid van de sociale huurwoningvoorraad is een van de thema s uit de samenwerkingsafspraken met de Enschedese woningcorporaties. Uit recent onderzoek van de Atlas van gemeenten blijkt dat de gemeente Enschede beschikt over een ruime voorraad aan goedkope en betaalbare woningen. Wij willen in overleg met de Twentse woningcorporaties komen tot een evenwichtige verdeling van de sociale woningvoorraad. Advies 4: Het Nibud adviseert om, wanneer dit wettelijk mogelijk wordt, de vermogensnormen voor de kwijtschelding te verruimen. Reactie van het college: Bij de behandeling van de Zomernota 2015 heeft de raad de motie aangenomen Actualisatie lastenstelsel. Bij de verdere uitwerking daarvan komen wij terug op de mogelijkheden, indien het Rijk dit toestaat, om de vermogensnormen voor de kwijtschelding te verruimen. 2

15 december 2015 3/9 Advies 5: Het Nibud adviseert de gemeente de collectieve zorgverzekering actief te promoten zodat iedereen die er recht op heeft van dit dekkingsvoordeel gebruik kan maken en minder aanspraak hoeft te maken op de bijzondere bijstand. Reactie van het college: Elk jaar in de maanden november en december wordt samen met Menzis een voorlichtingscampagne gehouden om de collectieve zorgverzekering actief te promoten. Daarnaast zijn in november jongstleden circa 3500 persoonlijke brieven verzonden aan Enschedese inwoners met een Participatiewet-uitkering die nog geen collectieve verzekering hebben om de collectieve zorgverzekering van Menzis onder de aandacht te brengen. De keuze voor een zorgverzekering blijft steeds een individuele afweging van de inwoner. Ter informatie: in 2014 hebben 6111 verzekerden (18+) en in 2015 hebben 7511 verzekerden (18+) gebruik gemaakt van de collectieve zorgverzekering van Menzis. Advies 6: Het Nibud raadt aan om de huidige afspraken met Stichting Leergeld, het Jeugdsportfonds en het Jeugdcultuurfonds in stand te houden. Reactie van het college: Met het vaststellen van de Kadernota armoede 2016-2020 op 22 juni van dit jaar heeft uw raad besloten de afspraken met de Stichting Leergeld, het Jeugdsportfonds en het Jeugdcultuurfonds ongewijzigd voort te zetten. Wij continueren hiermee de afspraken met de Stichting Leergeld. In totaal ontvangt de stichting Leergeld 550.000 euro subsidie per jaar. Advies 7: Het Nibud adviseert deze inkomensondersteunende regeling voor (gezinnen met) oudere kinderen goed onder de aandacht te brengen. Gezinnen die deze regeling (onterecht) mislopen kunnen met nog grotere tekorten te maken krijgen. Reactie van het college: Om de mogelijkheden voor kinderen extra onder de aandacht te brengen is de nieuwe webpagina Kindpakket in december dit jaar van start gegaan. Op enschede.nl/kindpakket hebben wij zo veel mogelijk initiatieven voor kinderen en hun ouders overzichtelijk op een rijtje gezet. Dit varieert van betalen van kosten voor sport tot gratis activiteiten. Zo zien zij snel wat er voor hen mogelijk is en bij wie ze daarvoor terecht kunnen. Advies 8: Het Nibud adviseert de individuele inkomenstoeslag te handhaven en eventueel een extra categorie toe te voegen: een hoger bedrag voor het paar met kinderen. Reactie van het college: Met het vaststellen van de verordening individuele inkomenstoeslag door uw Raad heeft u de hoogte van de individuele toeslag voor de drie verschillende huishoudtypen vastgesteld. Wij zien vooralsnog geen reden om een hoger bedrag voor de individuele inkomenstoeslag voor huishoudens met kinderen in te voeren. Advies 9: Om de armoedevallen voor huishoudens met kinderen tussen 110 en 120 procent te verkleinen, adviseert het Nibud te onderzoeken of het mogelijk is de regelingen voor kinderen (Jeugdfondsen en/of Stichting Leergeld) uit te breiden tot 120 procent. Reactie van het college: De verhoging van de inkomensnorm van 110% naar 120% om in aanmerking te komen voor een voorziening voor kinderen bij de stichting Leergeld ( inclusief het Jeugdsportfonds en het Jeugdcultuurfonds ) leidt al snel tot een kostenstijging van 35% van het subsidiebedrag (550.000 euro) per jaar. Dit is een bedrag van 193.000 euro extra per jaar. Bij de Zomernota 2016 maken wij een integrale financiële en inhoudelijke- afweging of wij de inkomensnorm van 110% naar 120% verhogen. 3

15 december 2015 4/9 Toelichting door het Nibud Wanneer er bij de Raad behoefte bestaat aan een nadere toelichting op de Minima Effectrapportage, dan is het Nibud bereid om een presentatie te verzorgen. Indien u hiervan gebruik wenst te maken, dan horen wij dat graag van u zodat het Nibud hierover tijdig kan worden geïnformeerd. Wij gaan ervan uit dat u hiermee voldoende bent geïnformeerd en dat de toezegging tijdens de behandeling van de Kadernota Armoedebeleid 2016-2020 hiermee is afgehandeld. Hoogachtend, Burgemeester en Wethouders van Enschede, de Secretaris, de Burgemeester, (M.J.M. Meijs) (dr. G.O. van Veldhuizen) Bijlage 1: Rapport Minima Effectrapportage Nibud 2015 Bijlage 2: MER 2014/2015 van een aantal gemeenten 4

15 december 2015 5/9 Bijlage 2 Minima Effectrapportage 2014/2015 van een aantal andere gemeenten. 5

15 december 2015 6/9 6

15 december 2015 7/9 7

15 december 2015 8/9 Gemeente Bergen op Zoom 2015 8

15 december 2015 9/9 9