5. Hinder (geluid, geur, licht, lucht)

MILIEUJAARPROGRAMMA STAD MECHELEN 5. Hinder (geluid, geur, licht, lucht) MJP Hoofdstuk 5 5 HINDER 5.1 Basis 5.1.1 5.1 Digitaal opvolgen van milieuklachten 5.1.2 5.2 Passieve sensibilisatie 5.2 Onderscheisniveau 5.2.1 5.1 Doorlichting hinderklachten 5.2.1.1 5.1 Analyseren en rapporteren van hinderklachten 5.2.1.2 5.1 Analyse van de opvolging van hinderklachten 5.2.2 Beleidskader geluidshinder 5.2.2.1 5.3 Opstellen geluidshinderreglement 5.2.2.2 5.4 Oplei geluid meten en beoordelen 5.2.3 Beleidskader geurhinder 5.2.3.1 5.3 Opstellen geurhinderreglement 5.2.3.2 5.4 Oplei geur meten en beoordelen 5.2.4 5.3 Opstellen lichthinderreglement 5.2.5 5.5 Actieve sensibilisatie 5.2.6 5.6 Handhavingsbeleid rond hinder niet gerelateerd aan als hinderlijk ingedeelde inrichtingen 5.2.7 5.7 Opstellen en bijhouden hinderinventaris 5.3 Projecten 5.1. Milieuklachten Basis X Uitvoering 2012 4 1. Digitaal opvolgen van milieuklachten (B): Onderschei De stad volgt de milieuklachten op in MKROS. Project MBP 2005- H_9 H_10 Dienst milieu en HI_01_ milieuklachten Mechelen_MJP Zie ook IN_01 proen reactieve controles Mechelen_MJP 2. Analyseren en rapporteren van klachten (2p): De analyse van de klachten wordt uitgevoerd aan de hand van de opvolgingsmodule van MKROS (zie bijlage HI_01_milieuklachten 2012). De klachten worden eveneens opgenomen in het Geoweb dat deel uitmaakt van het milieuvergunningenloket van de stad (Remmicom). Dit laat toe om de klachten ruimtelijk te analyseren. Voor 2012 zijn er vanuit de dienst milieu en 21 hinderklachten geregistreerd in MKROS. De meeste klachten zijn afkomstig van geluid en lucht (geur) en varia (= administratieve inbreuken). Er worden minder klachten geregistreerd rond de thema s water, licht en bodem. 57 plaatsbezoeken werden uitgevoerd. De klachten inzake geluid zijn overwegend afkomstig van burenhinder, recreatie en toerisme en van hinderlijke inrichtingen (KMO, industrie). Geluidsklachten afkomstig van burenhinder worden door de politiebuurtbemiddelaar opgevolgd. De geluidsklachten afkomstig van hinderlijke inrichtingen worden opgevolgd door de dienst milieu en. Een groot deel van deze klachten zijn afkomstig van afvoerkanalen van airco s, koelgroepen en verbransinstallaties. Ook bij de milieuklachten van de politie is geluid een belangrijk aandachtspunt (nachtlawaai door muziek en personen, boomcars, ). De klachten inzake lucht (geur) zijn voor een groot deel afkomstig van buren (sluikverbranden, uitwasemingen dampkap, dieren, ) of van bedrijven (afzuiginstallaties). Het verbrandenstorten van afvalstoffen is vooral een HOOFDSTUK 5 HINDER 1

aandachtspunt voor het buitengebied en afzuiginstallaties van horeca en wassalons is een aandachtspunt voor de binnenstad. De afgelopen jaren hebben tal van bedrijven inspanningen gedaan waardoor het aantal klachten inzake luchtgeur is afgenomen. De klachten inzake bodem zijn voor een groot deel toe te wijzen aan huisvuil, zwerfvuil en sluikstorten (zie verder). Klachten rond fauna en flora hebben in hoofdzaak te maken met hinder afkomstig van niet onderhouden percelen (wildgroei vegetatie), zaadversprei distels, illegaal kappen van bomen, duiven en ongedierte. In 2012 werden ook een aantal melen gedaan in verband met schade door vossen en wilde konijnen. 3. Analyse van de opvolging van hinderklachten (opvolgingsmodule MKROS) (2p) De opvolging van de klachten wordt uitgevoerd aan de hand van de opvolgingsmodule van MKROS. Sinds 2008 beschikt de stad over een interne procedure (2008-6.4.) inzake de behandeling van milieuovertreen. Indien de klacht terecht is wordt de veroorzaker aangemaand om binnen een redelijke termijn (1 tot 3 maanden) maatregelen te nemen om de hinder tot een aanvaardbaar niveau te beperken. Indien na het verstrijken van deze termijn niets ondernomen werd door de veroorzaker wordt pv opgemaakt. Indien het gaat over geluidshinder wordt onmiddellijk pv opgemaakt indien overschrij meer dan 10 db(a) bedraagt. Op deze wijze weten de aanklagers en overtreders duidelijk waar ze aan toe zijn. Indien nodig worden ook ambthalve maatregelen genomen. Om milieuklachten correct te kunnen inschatten wordt door de dienst milieu en steeds een plaatsbezoek gebracht aan de klager en wordt, indien gegrond, de veroorzaker aangemaand de situatie te saneren (conform de bovenvermelde procedure) [zie ook hoofdstuk 1 Instrumentarium bijlage IN_01_Pro- en reactieve controle]. Van de 21 klachten die in 2012 werden geregistreerd werden er 14 (67%) afgesloten. Het afsluiten is niet altijd eenvoudig omdat feedback vanuit de andere toezichthouders veelal ontbreekt. De klachten over vrije velddelicten die kunnen bestraft worden via de algemene bestuurlijke politieverordening worden na het niet naleven van de aanmaning overgemaakt aan de lokale politie voor het opmaken van een GAS-pv. De opmaak van een GAS-pv wordt teruggekoppeld naar de dienst milieu en. Een globaal overzicht van het aantal GASboetes wordt jaarlijks doorgegeven vanuit de GAS-ambtenaar. Maar of de hinder hierna daadwerkelijk opgelost is kan niet altijd achterhaald worden. - Verder registreren en opvolgen van de klachten via de ISLP-databank van de politie en MKROS (rapporterings- en opvolgingsmodule). - Afspraken maken met wijkpolitie voor meer feedback over de afhandeling van klachten. 5.2. Passieve sensibilisatie Basis X Uitvoering 2012 Project MBP 2005- H_16 In 2012 werden verschillende artikels gepubliceerd over milieuhinder (licht, lucht): HOOFDSTUK 5 HINDER 2

H_21 H_30 - Dienst milieu en - Dienst duurzame ontwikkeling en energie HI_02_milieucomm unicatie Mechelen_MJP - Doe mee met Earth Hour 2012 Streekkrant 2232012 (licht) - Nacht van de duisternis: doof jij je lichten? Streekkrant 11102012 (licht) - Nacht van de duisternis: doof jij je lichten? Nieuwe Maan oktober 2012 (licht) - De mee het licht uit op 31 maart Ik Leef Verstandig magazine maart 2012 (licht). - Leg de motor Stil Ik Leef Verstandig magazine maart 2012 (lucht) - Stook slim (in ondersteuning van de Vlaamse campagne) Streekkrant 18102012 (lucht). In deze communicatie werd expliciet de link gelegd naar de milieueffecten (zie bijlage) - De doelgroepen verder informeren en sensibiliseren inzake het voorkomen en beperken van hinder (geluid, geur, licht, luchtverontreiniging) via de bestaande communicatiemiddelen. 5.3. Opstellen reglement rond geluid-, geur- of lichthinder Basis X Uitvoering 2012 De Algemene Bestuurlijke Politieverordening (ABP) en de toepassing van Onderschei de administratieve sancties biedt aan de stad een wettelijk kader om gericht de geluids-, geur- en lichthinderproblematiek aan te pakken. De Project verordening is te consulteren op de website van de stad MBP 2005- (www.mechelen.be). Een brochure is ter beschikking die uitlegt wat wel en niet kan en wat de gevolgen zijn als je een inbreuk begaat. H_12 H_18 H_25 H_26 - Dienst milieu en - Politie Een toetsing van het ABP aan het modelreglement van het Vlaamse gewest werd uitgevoerd in 2009. Bijna alle artikels van het modelreglement zijn ook opgenomen in de Algemene Bestuurlijke Politieverordening. Afwijkingen situeren zich in de verwijzing naar andere geldende wetgeving. In het modelreglement worden onder andere bepalingen overgenomen uit VLAREM of het KB 77 (geluid). Bij de opmaak van het ABP heeft de stad hiervoor niet geopteerd maar wordt voor de toepassing van het ABP verwezen naar deze aanvullende wetgeving. Op 1722012 keurde de Vlaamse Regering een wijziging goed van het VLAREM. Deze wijziging betreft het invoeren van een maximaal geluidsniveau voor muziekactiviteiten. De wetgeving heeft belangrijke gevolgen voor de stad in het algemeen en voor de stad met zijn talrijke (muziek)activiteiten in het bijzonder. De opdrachten voor de stad zijn onder andere: - alle betrokkenen degelijk informeren over de nieuwe wetgeving; - opmaak stedelijke beslissingskader nieuwe geluidsnormen; - toezicht op de naleving van de wetgeving. - verder toepassen van de Algemene Bestuurlijke Politieverordening voor de handhaving van geluid-, geur of lichthinder - nieuwe geluidswetgeving voor muziekactiviteiten (informeren, beslissingskader, toezicht) HOOFDSTUK 5 HINDER 3

5.4. Oplei geluidgeur meten en beoordelen Basis Uitvoering 2012 Project MBP 2005- H_6 Dienst milieu en HI_03_ Attesten opleien hinder_mjp Geluidshinder 6122012 - centrum voor politiestudies dhr. Bart Passemiers en mevr. Veerle Moernaut (GAS-cel). Milieuwetgeving voor gevorderden (nieuwe geluidsnormering) 22102012 provincie Antwerpen Mevr. Kim Delien (toezichthouder, dienst milieu en ) De vorming die in zal gevolgd worden is afhankelijk van het aanbod aan relevante en interessante cursussen in (bv. de gewijzigde geluidswetgeving, zie 5.3.) 5.5. Actieve sensibilisatie rond hinder Basis Uitvoering 2012 1 Onderschei Project MBP 2005- H_16 H_21 H_29 H_30 - Dienst milieu en - Dienst duurzame ontwikkeling en energie HI_04_ Stook slim Mechelen_MJP Hinder afkomstig van hondenpoep De stad Mechelen voert sinds 2009 een actieve sensibiliseringscampagne (communicatiemateriaal, verscherpt toezicht) rond het voorkomen van hondenpoep op het openbaar domein ( zonder poep stoep ). De campagne is sinds 2011 geïntegreerd in de netheidscampagne Stad om te Zoenen. Gemeenschapswachten voeren in dit kader verscherpte controles uit. Hinder afkomstig van duiven De stad Mechelen voert sinds 2010 een actieve sensibiliseringscampagne (communicatiemateriaal, verscherpt toezicht) met betrekking tot het verbod op het voederen van duiven (dikke duif). De campagne is sinds 2011 geïntegreerd in de netheidscampagne Stad om te Zoenen. Wildplakken De stad Mechelen voert sinds 2011 een actief beleid om het wildplakken in te dijken. In 2011 werden een 20-tal nieuwe plakzuilen geplaatst en een striktere reglementering voor affichering werd uitgewerkt. Vanaf 2011 wordt ook meer verbaliserend opgetreden tegen wildplakkers (politie, gemeenschapswachten). In 2012 zijn ook 20 digitale informatiezuilen geplaatst. Earth Hour 2012 Op 3132012 nam de stad Mechelen deel aan Earth Hour (internationale campagne van WWF tegen klimaatverandering). Het stadsbestuur ondersteunt actief de campagne. Via website en artikel in de Streekkrant werden de bevolking en bedrijven aangemoedigd om de lichten te doven. In het kader van deze campagne werd tussen 20u30 en 21u30 de verlichting (aanstraling) gedoofd van volgende gebouwenlocaties: Grote Markt, Stadhuis, Sint-Romboutstoren, Schepenhuis, Postgebouw, Onze-Lieve-Vrouwekerk, Hanswijkbasiliek, Sint-Katelijnekerk en Hof van Busleyden. In de Onze-Lieve-Vrouwstraat werd de niet-functionele verlichting gedoofd. De impact van verlichting op het milieu (CO 2 - uitstoot) werd benadrukt in de communicatie (Streekkrant, maart 2012). Nacht van de Duisternis 2012 Op 20102012 nam de stad deel aan de 17 de Nacht van de Duisternis. De verlichting van diverse locatiesgebouwen werd gedoofd (zie Earth Hour). De impact van verlichting op het milieu (CO 2 -uitstoot) werd HOOFDSTUK 5 HINDER 4

benadrukt in de communicatie (Streekkrant, oktober 2012). - Deelname aan de Nacht van de duisternis en Earth Hour. - Verder zetten van de campagnes tegen het voederen van duiven, wildplakken en het voorkomen van hondenpoep op de stoep (in het kader van Stad om te Zoenen). 5.6. Handhavingsbeleid niet gerelateerd aan hinderlijke inrichtingen Basis 2 Uitvoering 2012 De Algemene Bestuurlijke Politieverordening (ABP) en de toepassing van Onderschei de administratieve sancties (GAS) biedt aan de stad een wettelijk kader om gericht de geluids-, geur- en lichthinderproblematiek aan te pakken. Project Een ambtenaar werd aangesteld die boetes uitschrijft in het kader van MBP 2005- de toepassing van administratieve sancties. - Dienst milieu en - Dienst coördinatie integraal veiligheidsplan De meest voorkomende hinderaspecten die het samenleven in de stad verstoren zijn wildplassen, boomcars of discowagens, hondenpoep en zwerfvuil. Dankzij de Algemene Bestuurlijke Politieverordening kan deze hinder snel aangepakt werden. Daarnaast werden heel wat mensen bekeurd voor nachtlawaai, verloedering van hun woning of tuin en andere overtreen. In het kader o.a. van het voorkomen van hinder en het verhogen van het veiligheidsgevoel in de stad wordt er sinds 2006 een planmatig beleid uitgewerkt dat zijn weerslag vindt in het lokaal integraal veiligheidsplan 2008-. Het voorkomen van hinder voor de inwoners maakt integraal deel uit van dit plan. Daarnaast tekent de lokale politie Mechelen, telkens voor een periode van 4 jaar, haar beleid inzake veiligheid en het voorkomen van hinder uit aan de hand van het zonaal veiligheidsplan 2009-2012. Dit strategisch plan bevat ondermeer: - De prioritaire opdrachten en doelstellingen voor de politiezone die in een globale veiligheidsaanpak worden geïntegreerd. - De capaciteit van de politiezone die bestemd is voor het uitvoeren van de opdrachten. - De bijdrage die de lokale politie levert aan de uitvoering van opdrachten van federale aard. Eén van de beleidsprioriteiten die naar voor worden geschoven in dit plan is o.a. het verminderen van overlast en het verzekeren van de leefbaarheid in wijken en buurten. - Verder zetten van een handhavingsbeleid niet gerelateerd aan hinderlijke inrichtingen. 5.7. Opstellen en bijhouden hinderinventaris Basis Uitvoering 2012 Onderschei Project MBP 2005- H_10 De klachten van 2011 geregistreerd door de dienst milieu en kunnen via MROS in kaart worden gebracht (GEOWEB, gis-viewer). Hieruit blijkt dat het merendeel van de klachten nog steeds afkomstig zijn vanuit het centrum van de stad en de 19e eeuwse woonlobben er rond. Er is een duidelijke relatie tussen het aantal klachten en de HOOFDSTUK 5 HINDER 5

Dienst milieu en bevolkingsdichtheid. Verder gebruik maken van de ruimtelijke visualisatie van de klachten via MKROS in ondersteuning van het handhavingsbeleid. 5.8. Projecten Basis Uitvoering 2012 Ondersch ei Project MBP 2005-5.9. Acties uit MBP (geluid, geur, licht, bodem, lucht) Basis Uitvoering 2011 Voor informatie over de organisatie van de handhaving wordt verwezen naar het hoofdstuk 1 (instrumentarium): - 1.2.1.: personeel; - 1.2.2.: pro- en reactieve controles. Licht Heeft vooral betrekking op de niet functionele lichtoverdracht afkomstig van bedrijven, openbare verlichting, aanstraling gebouwen. In 2012 werden er verschillende klachtendossiers inzake lichthinder behandeld en bemiddeld door de dienst milieu en. Eind 2009 werd het lichtplan voor de Mechelse binnenstad definitief vastgesteld. De studie werd uitgewerkt rekening houdend met de verschillende ruimtelijke aspecten (leesbaarheid en beeldkwaliteit van de stad verhogen), sociale (veiligheid, belevingswaarde van de stad...) en milieuaspecten (energieverbruik, lichthinder). In 2012 werd gestart met het plaatsen van LED verlichting (zie ook hoofdstuk 6.11 energie). Geur Geurhinder in het buitengebied wordt voornamelijk geassocieerd met het verbrandenstorten van afvalstoffen en het uitrijden van mest (buitengebied). In de meer verstedelijkte kernen zijn geurklachten vooral afkomstig van afzuiginstallaties van horeca, wasserijen en het houden van dieren. In 2012 zijn verschillende klachtendossiers inzake geur (afkomstig van bedrijven) behandeld en bemiddeld door de dienst milieu en. Klachten inzake het sluikverbranden worden behandeld door de politie. De handlei voor de behandeling van geurklachten wordt gehanteerd. Geurhinder afkomstig van emissies door industriële activiteiten is een aandachtspunt voor de stad rondom de industriezones. De afgelopen jaren hebben de bedrijven echter heel wat inspanningen gedaan om de geurhinder tot een minimum te beperken (o.a. investeringen in HOOFDSTUK 5 HINDER 6

geurbehandelingsinstallaties). Geluid Een groot deel van de geluidsklachten in stedelijke omgeving zijn afkomstig van afvoerkanalen van airco s en koelgroepen. In 2012 zijn verschillende klachtendossiers inzake geluid behandeld en bemiddeld door de dienst milieu en. Geluidsbeperkende maatregelen werden opgelegd bij de organisatie van niet-ingedeelde muziekactiviteiten (o.a. Parkpop 2012, Maanrock 2012). Een geluidsonderzoek werd in 2012 opgelegd aan een houthandel. Lucht De inventarisatie en aanpak van luchtverontreiniging is een aandachtspunt voor een stedelijke omgeving. Hierbij wordt niet enkel gefocust op luchtverontreiniging door verkeer (zie ook hoofdstuk hinder). In het kader van het voorkomen van luchtverontreiniging door verkeer worden volgende initiatieven genomen (in samenwerking met diverse partner): - Inschakelen van elektrische of hybride voertuigen (straatstofzuigers, minivrachtwagens, personenwagens); - Organisatie Uit zonder uitlaat (autoloze zondag, 1692012); - Promotie autodelen (Cambio, Autopia); - Stapsgewijs realiseren van een autoluwe binnenstad; - Opvolging luchtverontreiniging i.s.m. VMM (meetnet); - Gebruik van de fiets faciliteren (aanleg fietspaden,fietsstallingen, openbare fietspompen, fietskluizen). Dit is gelinkt aan de uitbrei van de autoluwe binnenstad. - Bewaakte fietsstallingen bij evenementen. - De VMM heeft op het grondgebied van de stad een telemetrisch meetnet luchtkwaliteit (meetstation Hombeeksesteenweg, meetstation Technopolis). Fijnstof is een aandachtspunt voor de stad. Jaarlijks worden er verschillende overschrijen van de norm (50 microgramm³) vastgesteld. Het stadsbestuur zelf neemt een aantal initiatieven om de luchtkwaliteit op lokaal vlak te verbeteren: - op het vlak van verwarming en energieverbruik (verwarming gebouwen op aardgas, overschakeling op groene stroom, sensibiliseren van de bevolking over het onderhoud van stookinstallaties op vaste en vloeibare brandstoffen, actieve medewerking aan energiebesparingscampagnes, ; - op het vlak van mobiliteit (ecodriving, promoten openbaar vervoer, fietsgebruik en autodelen, aankoop milieuvriendelijke voertuigen, ) - in het kader van een milieuvergunningsaanvraag worden, indien relevant, emissiemetingen opgelegd (preventief handelen). In 2012 werd een emissiemeting opgelegd aan een houthandel (houtverbransinstallatie) In 2012 werd beslist om de stadseigendommen ter hoogte van Hombeeksesteenweg te verkopen. VMM werd hiervan in kennis gesteld en verwijderde het luchtmeetstation Hombeeksesteenweg en bijhorende infrastructuur. Bij klachten inzake luchtverontreiniging worden de bevoegde overheden verwittigd (Milieuinspectie, VMM). De dienst milieu en voert zelf geen metingen uit maar hecht veel belang aan het HOOFDSTUK 5 HINDER 7

feit of particulieren en hinderlijke inrichtingen beschikken over de nodige keuringsattesten van (potentieel) verontreinigende toestellen. Ook luchtverontreiniging binnenshuis is een aandachtspunt voor de stad. Hiertoe is een samenwerking opgestart met LOGO Mechelen. De stad beschikt over een CO 2 -meter aangekocht. Dit toestel wordt via het scholenoverleg (OOM) ter beschikking gesteld van de Mechelse scholen om de luchtkwaliteit in de klas te meten. In het kader van milieuvergunningsaanvragenklachten worden maatregelen opgelegd inzake het voorkomen of inperken van geluidshinder, geurhinder, lichthinder of luchtverontreiniging. Enkele voorbeelden voor 2012: - Verlichting rangeerstation Leuvensesteenweg - Geurhinder bakkerij (brander broodovens), voesketens (composthoop, afzuiginstallatie), fietsenhandel (spuitinstallatie) - Geluidshinder winkelketen (airco s), rangeerstation, bakkerij, hondenkennel - Luchtverontreiniging bedrijf (verbransinstallatie), bakkerij (stookinstallatie). - verder uitvoering geven aan de bepalingen van het lichtplan. - Verder verschillende maatregelen doorvoeren om de hinder op het grondgebied van de stad te voorkomen of te beperken, o.a. door meer beteugelende maatregelen (handhaving en toezicht), extra informeren en sensibiliseren van de bevolking. HOOFDSTUK 5 HINDER 8