7. Milieuvriendelijke Mobiliteit

Transcriptie

1 7. Milieuvriendelijke Mobiliteit MJP Hoofdstuk 7 7 MOBILITEIT 7.1 Basis Passieve sensibilisatie Deelname Gemeentelijke Begeleiscommissie 7.2 sniveau Milieuvriendelijk rijgedrag gemeentepersoneel Sneltoets Luchtverontreiniging door verkeer Actieve sensibilisatie Milieuvriendelijke voertuigen Bedrijfsvervoersplannen 7.3 Projecten 7.1. Passieve sensibilisatie Basis X Uitvoering 2011 In lokale en regionale infobladen werden diverse artikels gepubliceerd over milieuvriendelijke mobiliteit enkele voorbeelden: Project MBP M_12 M_20 Autoloze zondag: - Diverse persberichten met betrekking tot de organisatie van de autoloze zondag (Ga eens Uit zonder uitlaat). - Nieuwe Maan (september 2011): Samen voor Uit zonder uitlaat. Belgerinkel: - Streekkrant (april 2011): Met belgerinkel naar de Winkel. Mechelen fietst mee in Persbericht ( ): Winnaars Belgerinkel krijgen een fiets. CambioAutopia: - Nieuwe Maan (september 2011): Cambio en Autopia. - Persbericht (872011): stadspersoneel gaat autodelen (Cambio). - Ik Leef Verstandig magazine (oktober 2011): Win bij een gedeelde auto. Autoluw centrum: - De Nieuwe Maan (april 2011): Autoluw centrum verhoogt de leefbaarheid. - Nieuwe Maan (september 2011): Mechelen autoluw - Brochure Autoluwe binnenstad (met aandacht voor de milieuaspecten). - Streekkrant (juni 2011): Autoluwe binnenstad - SPAM (personeelblad): Mechelen autoluw Ik KyotoBike-to-Work: - Persbericht ( ): ambtenaren besparen 26 ton CO 2 (Ik Kyoto resultaten 2011) - SPAM (personeelsblad, voorjaar): Ik Kyoto, jij ook? - SPAM (personeelsblad, najaar): Schrijf je in voor Bike-to-Work Overige: - Ik Leef Verstandig magazine (oktober 2011): Ken je de milieuvriendelijkheid van je voertuig (effect wegverkeer op HOOFDSTUK 7 MILIEUVRIENDELIJKE MOBILITEIT 1

2 milieugezondheid + ecoscore). - Persbericht ( ): stad gebruikt groene wagens (vervanging van de leasingwagens door milieuvriendelijke wagens). - Persbericht ( ): Elektrische voertuigen maken binnenstad proper (elektrische onderhoudsvoertuigen: gluttons, kleine vrachtwagens) - Persbericht ( ): stad plaatst aan bibliotheek derde fietspomp. - Persbericht ( ): dorpskernen krijgen fietspompen - Persbericht ( ): nieuwe stallingen voor 278 fietsen - Persbericht ( ): Mechelen genomineerd voor titel Fietsstad van Vlaanderen. - Streekkrant (juni 2011): fietsen huren. De doelgroepen verder op passieve wijze informeren en sensibiliseren over milieuvriendelijke vervoerswijzen en de effecten ervan op het leefmilieu Deelname milieuschepen-ambtenaarduurzaamheidsambtenaar aan Gemeentelijke Begeleiscommissie (GBC) Basis X Uitvoering 2011 Project MBP M_1 M_2 M_3 M_4 1. Deelname GBC (B) De duurzaamheidsambtenaar zetelt in de gemeentelijke begeleiscommissie (GBC). In 2011 vonden volgende overlegmomenten plaats: : ontsluiting Carrefoursite : Fiets-o-strade spoorlijn : Fietsroute Slachthuislaan : Verbredenverdiepen mobiliteitsplan. De duurzaamheidsmedewerker wordt ook uitgenodigd op de verkeerscommissies (6 vergaderingen in 2011). De groenambtenaar wordt uitgenodigd op de technische werkgroep waar infrastructuurwerken worden besproken. Hierdoor wordt steeds aandacht gevestigd op begeleidend groen. 2. Actieve deelname milieudienst aan sneltoets: De sneltoets voor het mobiliteitsplan van Mechelen werd in 2007 uitgevoerd en besproken met betrokkenheid van de duurzaamheidsambtenaar (via GBC). Algemeen kon worden gesteld dat er consensus bestaat over het bestaande mobiliteitsplan maar dat er enkele thema s verder moeten worden verbreedverdiept, o.a.: - Fietsbeleidsplan: lokale en bovenlokale fietsroutenetwerken beter op elkaar afstemmen + fietsenstallingen binnenstadparkings - Herziening openbaar vervoernetwerk: nieuwe lijnen en ideeën inpassen. In 2011 is verder gewerkt aan het verbredenverdiepen. - Duurzaamheidsambtenaar enof milieuambtenaar verder uitnodigen voor de GBC s; - Verder uitvoeren van de studie verbredenverdiepen van het mobiliteitsplan. - Samenwerking milieu mobiliteit bestendigen HOOFDSTUK 7 MILIEUVRIENDELIJKE MOBILITEIT 2

3 7.3. Acties en maatregelen ter bevordering van het milieuvriendelijk rijgedrag bij het stadspersoneel Basis Uitvoering d ing Project MBP Uitbouw faciliteiten fietsen en dienstfietsen: Verscheidene diensten van de stad Mechelen beschikken op dit ogenblik over dienstfietsen (o.a. dienst ruimtelijke planning en mobiliteit, Oud Moederhuis, Schepenen, Jeugddienst, Dienst ICT). De dienstfietsen (al dan niet met fietstas) kunnen gereserveerd worden via een centraal reservatiesysteem op het intranet. In 2011 werden een 15 extra dienstfietsen aangekocht zodat in totaal de stad beschikt over 30 dienstfietsen. Fietsvergoetussenkomst openbaar vervoer: Om werknemers te stimuleren om met de fiets of met het openbaar vervoer naar het werk te komen voorziet de stad in een fietsvergoe en een financiële tussenkomst in het abonnement voor het openbaar vervoer (fietsvergoe: 0.20km, bus- en treinabonnementen 100% terugbetaald). Ik Kyoto: De stad nam in 2011 opnieuw deel aan de campagne Ik Kyoto ( ). De Bond Beter Leefmilieu en de Koepel Milieu en Mobiliteit organiseren de campagne met steun van de Vlaamse overheid. De actie werd uitgevoerd in samenwerking met het OCMW Mechelen. Zowel vanuit de dienst duurzame als het OCMW werd intensief campagne gevoerd binnen de stad en OCMW. In totaal namen 225 personeelsleden deel (2010: 206). Zij kwamen te voet, met de fiets, met het openbaar vervoer of al carpoolend naar het werk. Ze slaagden er in samen 26,3 ton CO 2 uit te sparen (2010: 17,3 ton). 13 personeelsleden van de stadocmw vielen in de prijzen. Over deze campagne werd bericht via interne (personeelsblad) en externe (pers) kanalen. In 2012 zullen de personeelsleden verder worden aangemoedigd om op een duurzame manier naar het werk te komen via de actie Bike-to-Work. Verder uitvoeren van diverse acties en maatregelen ter bevordering van het milieuvriendelijk rijgedrag bij het stadspersoneel Opmaak van een actieplan luchtverontreiniging door verkeer Basis Uitvoering 2011 Project MBP H_52 H_54 H_56 H_57 - Dienst milieu en landbouw De inventarisatie en aanpak van luchtverontreiniging is een aandachtspunt voor een stedelijke omgeving. Hierbij wordt niet enkel gefocust op luchtverontreiniging door verkeer (zie ook hoofdstuk hinder). In het kader van het voorkomen van luchtverontreiniging door verkeer worden volgende initiatieven genomen (in samenwerking met diverse partner): - Autobussen (roetfilters); - De uitvoeringsdiensten van de stad maken gebruik van 'arbeidsvriendelijke benzine' als brandstof voor kleinere tuin- en parkmachines (merk Aspen); - Inschakelen van elektrische voertuigen (straatstofzuigers, HOOFDSTUK 7 MILIEUVRIENDELIJKE MOBILITEIT 3

4 minivrachtwagens, personenwagens); - Organisatie Autovrije zondag ( ); - Promotie autodelen (Cambio, Autopia); - Stapsgewijs realiseren van een autoluwe binnenstad; - Opvolging luchtverontreiniging i.s.m. VMM (meetnet); - Gebruik van de fiets faciliteren (aanleg fietspaden,fietsstallingen, openbare fietspompen, fietskluizen). Dit is gelinkt aan de uitbrei van de autoluwe binnenstad. - Bewaakte fietsstallingen bij evenementen. - In 2011 werd de problematiek van het niet stilleggen van motoren aan overwegenbruggen aangekaart bij de stedelijke milieudienst. De huidige signalisatie volstaat blijkbaar niet. Voorbereien werden getroffen om in 2012 extra te sensibiliseren omtrent het respecteren van dergelijke borden. In 2011 werden verdere voorbereien getroffen om in de lente van 2012 van start te gaan met een systeem van publieke huurfietsen (19 fietsstations). In 2010 werd het project fietskluizen in woonstraten opgestart. Naast de bestaande fietskluizen (Douaneplein, Rode Kruisplein) werden er in extra fietskluizen geplaatst in diverse woonstraten. In 2011 werden extra openbare fietsstallingen geplaatst op een 30tal locaties (goed voor ongeveer 230 tal stallingen). Voor 2012 worden eveneens extra fietsstalingen voorzien. Het plaatsen van deze stallingen past in het realiseren van een autoluwe binnenstad. In 2011 werd een kwaliteitsvol functioneel fietsroutenetwerk verder uitgebouwd (in samenwerking met de provincie Antwerpen en de Vlaamse overheid). Nieuwe fietspaden worden stelselmatig aangelegd (o.a. de fiets-o-strade) Mechelen werd eind 2012 genomineerd door de Vlaamse overheid en de Vlaamse Stichting Verkeerskunde voor Fietsstad Verder uitvoeren van diverse milieuvriendelijke mobiliteitsacties om de luchtkwaliteit op het grondgebied van de stad te verbeteren Actieve sensibilisatie Basis Uitvoering (=max jr) Project MBP M_21 M_10 M_11 Met belgerinkel naar de winkel: De stad nam in 2011 deel aan de campagne Met belgerinkel naar de winkel (initiatief van de Bond Beter Leermilieu, UNIZO en de Christelijke Mutualiteit). De actie liep van 7 mei tot 11 juni. In totaal namen 105 handelaars deel en werden er 386 spaarkaarten ingezameld (2010:639) wat overeenkomt met zo n 2700 fietsritjes wat goed is voor kg CO 2 -besparing. Deelnemers konden sparen voor een picknickponcho. De prijzen werden uitgereikt tijdens Uit zonder uilaat (autoloze zondag). - Dienst onderwijs- Autoloze zondag: In het kader van de Week van de Mobiliteit ( ) organiseerde de ondersteuning HOOFDSTUK 7 MILIEUVRIENDELIJKE MOBILITEIT 4

5 stad op een autoloze zondag. Door deze actie te organiseren wil de stad al haar inwoners oproepen om na te denken over de eigen mobiliteit. Voor 2011 werd de actie gecombineerd met de start van het cultuurseizoen waarbij de bezoekers ook konden kennis maken met het rijke cultuur- en vrijetijdsaanbod (Uit zonder uitlaat). Het autoverkeer werd uit de binnenstad geweerd. Op de straten en pleinen in het centrum werden diverse activiteiten georganiseerd. Er werd ook op passieve en actieve wijze informatie verspreid over milieuvriendelijke vervoerswijzen (elektrische fietsen, autodelen, carpoolen ) Scholen en duurzame mobiliteit: In het kader van de Week van de Mobiliteit ( ) heeft de stad de scholen de mogelijkheid geboden om de schoolstraat autovrij te maken indien de verkeerssituatie dit toeliet en er straatactiviteiten voorzien werden met betrekking tot verkeerseducatie en duurzame mobiliteit (Strapdag). Leerlingen, ouders en leerkrachten werden aangemoedigd om te voet of met de fiets naar de school te komen. In totaal organiseerden 6 Mechelse scholen een Strapdag. Voor het schooljaar werd een theaterproductie voor lagere scholen rond mobiliteit uitgewerkt (Terug naar lucht). Het stuk werd uitgewerkt in opdracht van Ik Leef Verstandig en Milieuzorg Op School (MOS) en wordt opgevoerd door het gezelschap Fabularasa. Op een speelse manier wordt de impact van ons verplaatsingsgedrag op het milieu belicht. Ondermeer het STOP-principe en luchtvervuiling komen aan bod. 11 Mechelse scholen hebben een voorstelling geboekt. De scholen beschikken sinds 2009 over een scholenbereikbaarheidskaart. Deze kaart is een onderdeel van het schoolvervoersplan. In het kader van dit schoolvervoersplan engageert de stad zich om de scholen op het vlak van educatie, sensibilisatie en vervoersorganisatie te ondersteunen. Elk jaar wordt deze kaart geactualiseerd en ter beschikking gesteld van de Mechelse scholen. In 2008 tekende de stad in op het project Duurzaam naar school van de Vlaamse overheid. Het project werd vanaf het schooljaar door de Vlaamse overheid stopgezet. Gelet op de goede resultaten van de campagne heeft de stad ervoor geopteerd om de campagne met eigen middelen verder te zetten. Dit betekent dat verder wordt gewerkt aan het bewerkstelligen van gedragsveranderingen richting meer gebruik van duurzame vervoermiddelen (Stappen en Trappen) en het verhogen van de leefbaarheid en verkeersveiligheid in de schoolomgeving (in overleg met de onderwijspartners). De stad werkte in 2011 een subsidiereglement duurzame educatieve verkeerprojecten basisonderwijs uit. Bij het uitwerken van een actie dient naast veiligheid, verkeer, gezondheid ook expliciet aandacht te worden besteed aan de milieuaspecten. Voor het schooljaar werden er 10 educatieve projecten goedgekeurd. Actieve promotie van autodelen: Er bestaan in de stad 2 mogelijke systemen van autodelen. Bij autodelen ondersteund door Autopia stelt een autogebruiker zijn wagen ter beschikking van andere gebruikers (autodeelgroep). Bij autodelen door Cambio wordt door de organisatie een wagen ter beschikking gesteld van de gebruikers. Autopia-autodelen: Een 70 tal Mechelaars zijn geregistreerd bij Autopia verdeeld over 14 autodeelgroepen. Het stadsbestuur steunt dit initiatief door hen HOOFDSTUK 7 MILIEUVRIENDELIJKE MOBILITEIT 5

6 voorbehouden parkeerplaatsen aan te bieden. Cambio-autodelen: Meer dan 200 Mechelaars zijn lid van Cambio. Op het grondgebied van de stad zijn 8 deelwagens gestationeerd over diverse standplaatsen (K. Mercierplein, Nekkerspoel-Station, Antwerpsepoort, Sint-Janskerkhof, Veemarkt). Op werd een infosessie georganiseerd over autodelen. Sinds 1 juli geeft de stad zelf het goede voorbeeld en maakt het stadspersoneel voor dienstverplaatsingen ook gebruik van Cambio. Via diverse passieve en actieve communicatiekanalen wordt het autodelen verder gepromoot. Openbare fietspompen: Naast de bestaande fietspompen in de Befferstraat en aan de bibliotheek werden er in 2011 fietspompen geplaatst aan het station en de dorpskernen van Heffen, Hombeek, Leest, Muizen en Walem. Over het bestaan van de fietspompen wordt gecommuniceerd via lokale media. Verder zetten van diverse campagnesinitiatieven om milieuvriendelijke mobiliteit op een actieve wijze te promoten bij de diverse doelgroepen (bevolking, scholen) 7.6. Milieuvriendelijke voertuigen Inventaris en evaluatie wagenpark Basis Uitvoering 2011 In 2009 werd een ecoscore voor het voertuigenpark berekend. Personenwagens (score 51) en kleine bestelwagens (score 62). Bij de aankoopleasing van nieuwe voertuigen wordt de ecoscore als Project gunningscriterium mee opgenomen in de bestekken. MBP M_15 Dienst duurzame In 2011 werd een strategie uitgewerkt voor het optimaliseren van het gebruik van de dienstwagens en het afsluiten van een contract met Cambio Actieplan milieuvriendelijk voertuigenpark Basis Uitvoering 2011 De stad beschikt niet over een actieplan. De stad neemt echter wel stappen om minder milieuvriendelijke voertuigen stapsgewijs te vervangen door milieuvriendelijke (zie 7.6.3). Project MBP Het wagenpark stapsgewijs milieuvriendelijker te maken door bij nieuwe aankopenleasing rekening te houden met milieucriteria (ecoscore) HOOFDSTUK 7 MILIEUVRIENDELIJKE MOBILITEIT 6

7 Aankoop milieuvriendelijk voertuig ter vervanging van een minder milieuvriendelijk voertuig Basis Uitvoering 2011 Project MBP M_17 Uitvoeringsdienst De stad beschikt over 13 elektrische glutons of straatstofzuigers. 8 hiervan werden aangekocht in De stad beschikt ook over 8 elektrisch aangedreven kleinere vrachtwagens. 6 hiervan werden aangekocht in In een stedelijke omgeving zijn deze elektrische voertuigen ideaal in het kader van een verbetering van de leefomgeving. Ze maken minder lawaai dan diegene aangedreven op benzine en stoten geen vervuilende stoffen uit. Bovendien zijn ze zeer wendbaar en makkelijk in gebruik. De kleine wagens worden ingezet bij kleine onderhoudswerken aan wegen en rioleringen en bij de wijkonderhoudsteams. Op termijn is het de bedoeling om ook in de stadparken en op de begraafplaatsen elektrische voertuigen te gaan gebruiken. Bij de aankoopleasing van voertuigen verder rekening houden met milieucriteria Opname milieuaspecten in bestek aankoop voertuigen Basis Uitvoering 2011 In 2011 werden 4 oude leasingwagens vervangen door milieuvriendelijkere exemplaren (twee elektrische personenwagens en twee milieuvriendelijkere dieselwagens). Alle voertuigen hebben een Project ecoscore hoger dan en kunnen beschouwd worden als MBP M_17 milieuvriendelijke voertuigen. Bij de aankoopleasing van voertuigen verder rekening houden met milieucriteria Resultaatsverbintenissen over de hele vloot Basis Uitvoering 2011 Project MBP Opmaak van een bedrijfsvervoersplan Basis Uitvoering 2011 De opmaak van een bedrijfsvervoerplan voor de stad is niet voorzien. Er worden wel maatregelen genomen worden om milieuvriendelijke mobiliteit binnen de stadsdiensten verder te promoten maar deze zullen Project niet gekaderd zijn in een ruimer plan. MBP M_18 HOOFDSTUK 7 MILIEUVRIENDELIJKE MOBILITEIT 7

8 - Preventiedienst Verder maatregelen nemen om milieuvriendelijke mobiliteit binnen de stadsdiensten verder te promoten Projecten Basis Uitvoering 2011 Project MBP Acties uit MBP Basis Uitvoering 2011 Project MBP X Kyotoprotocol In 2007 ondertekende de stad het Kyotoprotocol (Mechelen Klimaatstad, zie actie _A6, hoofdstuk ). Door deze ondertekening engageert de stad zich om maatregelen te treffen o.a. op het vlak van een milieuvriendelijke mobiliteit (de CO 2 -productie tegen 2012 met minstens 7.5% reduceren t.o.v. 2007). Hiertoe worden verschillende acties uitgewerkt binnen het milieuvriendelijk mobiliteitsbeleid van de stad (eigen voorbeeldfunctie, aansporen inwoners en bedrijven,.). Klimaatneutrale organisatie: In vergadering van besliste de stad om in te tekenen op de campagne Klimaatneutrale Organisatie 2020 van de provincie Antwerpen. Het provinciebestuur wil, samen met zo veel mogelijk steden en gemeenten, als organisatie klimaatneutraal zijn tegen De campagne heeft als doel om gemeenten te ondersteunen bij het klimaatbeleid van de eigen organisatie en om de inspanningen van provincie en gemeenten te groeperen zodat communicatie naar het grote publiek een grotere impact heeft. Elektrische Voertuigen in Actie (EVA): Elektrische Voertuigen in Actie wil de uitbouw van elektrisch rijden in Vlaanderen stimuleren. Eva is een samenwerking tussen Eandis, Telenet (telecommunicatie), Blue Corner (laadpalen), 4iS (consulting) en de beroepsfederatie Federauto. Het platform is opgezet als een representatief grootschalig laadinfrastructuurplatform dat door middel van groot gamma aan elektrische voertuigen en dataloggers wil nagaan wat een goede geografische dekking kan zijn voor publieke laadstations, de impact ervan is op het elektriciteitsnet en hoe de oplaadkosten het best worden verrekend aan de gebruiker. Het consortium zal een groot aantal voertuigen uittesten bij onder andere Bpost, IKEA, Cofely HOOFDSTUK 7 MILIEUVRIENDELIJKE MOBILITEIT 8

9 Services, VAB en Volvo Logistics. Er zijn ook een groot aantal steden en gemeenten die mee in het project stappen, waaronder de stad Mechelen. Eco-mobiliteitsdag 2012: Vanuit Technopolis werd in 2011 de vraag gesteld aan de stad om een City Partnership af te sluiten in het kader van het Europese project PLACES (Platform of Local Authorities and Communicators Engaged in Science). Het project (april 2011-maart 2014) heeft als doel een lange termijn samenwerking op te zetten tussen doe-centra en steden op het vlak van wetenschap. De stad wenst in samenwerking met Technopolis een lange termijn coöperatie op te zetten in wetenschapscommunicatie en neemt deel aan het project met het thema duurzame mobiliteit. In uitvoering van dit project zal op een eco-mobiliteitsdag worden georganiseerd voor het brede publiek (milieuvriendelijke voertuigen, uiteenzettingen en workshops ). Naast informatieuitwisseling tussen de stad en Technopolis is het ook de bedoeling om de bevolking te informeren en te bevragen over de nieuwe technologieën. Openbaar vervoer: De stad Mechelen ondertekende het mobiliteitsconvenant met het Vlaamse Gewest en de Vlaamse Vervoermaatschappij. De stad past het derde betalersysteem toe bij de 10-rittenkaart (kaart DBS) en geeft 33% korting bij abonnementen (-26 jaar). Sinds 2007 is er ook het TOV-biljet (Taxi-Openbaar Vervoer). Met een TOV-biljet neem je vanuit de ruime Mechelse regio een bus naar Mechelen. Een taxi brengt je later weer veilig thuis. Op de autovrije zondag werd gratis vervoer met de bus aangeboden via het derdebetalersysteem. - Verder investeren in openbare fietsinfrastructuur (fietspaden, fietsstallingen, fietspompen, ) - Verder actief promoten van het gebruik van openbaar vervoer. - Actief participeren aan het project elektrische voertuigen in actie (EVA) - Actief participeren aan het project PLACES (i.s.m. Technopolis). HOOFDSTUK 7 MILIEUVRIENDELIJKE MOBILITEIT 9