Smart Monitoring Innovatie van waterkwaliteitsbeoordeling Milo de Baat ILOW Symposium 15 februari 2017
KRW waterkwaliteitsbeoordeling Chemische status? Ecologische status Chemische analyse 45 prioritaire stoffen Soort samenstelling a.h.v. maatlatten Statisch Statisch 45 prioritaire stoffen meestal afwezig Geen inzicht oorzaak aan/afwezigheid soorten Effecten veroorzaakt door ongemeten stoffen Geen inzicht ecosysteem functies
KRW waterkwaliteitsbeoordeling Chemische status Ecologische status Chemische analyse 45 prioritaire stoffen Smart Monitoring Soort samenstelling a.h.v. maatlatten Passive sampling Functionele community samenstelling (traits) Effect monitoring EDA/STA Ecosysteem functioneren
Smart Monitoring Innovatie chemische kwaliteitsbeoordeling Innovatie ecologische kwaliteitsbeoordeling Milo de Baat Gea van der Lee Piet Verdonschot Michiel Kraak Pim de Voogt Ron van der Oost Ralf Verdonschot
Innovatie van chemische waterkwaliteitsbeoordeling Passive sampling (PS) Tijd-geïntegreerde bemonstering Polair/apolair Biologische beschikbaarheid Effect monitoring Bioassay batterij In vivo algemeen In vitro specifiek Effect Directed Analysis / Suspected Target Analysis Identificatie van stoffen die effect veroorzaken Chemisch Ecotoxicologisch
Landelijke meetcampagne 48 locaties in Nederland Representatief voor diversiteit NL oppervlaktewater vervuiling Bemonsterd Sept/Okt/Nov 2016 Blootstelling van 6 weken
Landelijke meetcampagne Passive samplers Apolaire stoffen (Siliconenrubbers) Polaire stoffen (POCIS) In situ Daphnia magna test Metingen ph Doorzicht etc Wateranalyses (optioneel) Metalen Nutriënten etc
Landelijke meetcampagne Effect monitoring: Bioassay batterij Resultaten in vivo D. magna bioassay 3 in vivo (microtox, algatox, daphniatox) 5 antibiotica SCAN 10 in vitro (CALUX) Data analyse
Innovaties Beter begrip opname stoffen in polaire PS Macrofauna bioassays met meer dan alleen D. magna Limnephilus lunatus (kokerjuffer) Chironomus riparius (dansmug) Fytoplankton bioassay voor herbicide screening
Herbicide screening Algen blijven onderbelicht, maar vormen wel de basis van de aquatische voedselketen Herbiciden worden veel gebruikt in landbouw, en effecten op algen worden in het veld geobserveerd Phytotoxiciteit van herbiciden grijpt meestal in op fotosynthese Fotosynthese is een snel en gevoelig eindpunt om herbiciden activiteit te monitoren
Herbicide screening PAM robot P. subcapitata
Herbicide screening ±10% van controle Sexbierum, Friesland Effect op slechts 1 locatie in NL!
Herbicide screening Suspected Target Analysis (STA) 150 pesticiden geanalyseerd in monster (Wetterskip Fryslan) Herbicide linuron aanwezig bij 110x Environmental Quality Standard (EQS)
Herbicide screening Afnemend bioassay effect met afnemende concentratie linuron
Herbicide screening Toxisch effect grotendeels verklaard door linuron concentratie in water
Herbicide screening De toegepaste bioassay is een effectieve tool om herbicide risico in water te bepalen De methode kan ingezet worden als snelle screening methode In combinatie met STA kunnen verantwoordelijke stoffen, ongeacht KRW prioriteit, geïdentificeerd worden in toxische monsters Tijdens deze bemonstering werd er geen grootschalig herbiciden probleem in NL vastgesteld
Innovatie van chemische waterkwaliteitsbeoordeling Chemisch Ecotoxicologisch Een verschuiving van stoffen- naar effect-monitoring geeft inzicht in de volle breedte van ecotoxicologische waterkwaliteit Chemische analyse zal alleen nodig zijn op locaties met ecotoxicologisch risico Diepere chemische analyse kan leiden tot identificatie van probleemstoffen, ongeacht KRW prioriteit
Smart Monitoring Innovatie chemische kwaliteitsbeoordeling Milo de Baat Innovatie ecologische kwaliteitsbeoordeling Gea van der Lee Vooruitzicht? Integratie van de twee innovatieve strategieën Gezamenlijke monitoring campagne september 2018