Slimme meter en beter energiemanagement voor gebouweigenaren en facilitair managers Real-time monitoring van het dagelijkse energieverbruik Traceren verbruikspieken en ongewenst verbruik Inzicht in effect bijsturing en besparende maatregelen Ventilatie Verwarming Klimaatbeheersing control centre Computer WWW Mobiel Energy display Koeling Verbruiksrapportages Dynamic energy tariffs Remote load controls Analyse & advies Real-time informatie Smart meters - Electriciteit Gas/Warmte - Water Verstuurde verbruiksgegevens Energiebedrijf / Energy Service Provider
Wat zijn slimme meters? Vanaf 1 januari 2012 wordt een start gemaakt met het aanbieden van zogeheten slimme energiemeters aan alle zakelijke kleinverbruikers 1. Slimme meters zijn op afstand uitleesbare elektriciteitsmeters die een automatische registratie, opslag en verzending van gebouwgebonden elektriciteit- en gasverbruik mogelijk maken. Deze meters maken handmatige uitlezing door meteropnemers dus overbodig en kunnen exact inzicht in geven het daadwerkelijke verbruik. Met de komst van de slimme meter ontstaan voor het eerst ook mogelijkheden voor gebouwgebonden energiemanagement: van real time verbruiksmonitoring tot optimalisering van het verbruik zoals bijsturing van verbruikspieken en elimineren van ongewenst verbruik. Daarover gaat deze brochure. Een slim meetsysteem voor kantoren, winkels en bedrijfspanden bestaat over het algemeen uit de volgende onderdelen: Op afstand uitleesbare elektriciteitsmeters die ook voor gas, warmte en water de gegevens kunnen uitlezen en versturen. Submeters die de (piek-) verbruiken van individuele apparaten kunnen monitoren en eventueel aansturen. Een bedrade danwel draadloze verbinding tussen meters en een server voor het registreren en verwerken van de gegevens. Een beveiligde internetverbinding met een externe service provider Eventuele aan de slimme meter/ submeter verbinden lokale displays om het real-time verbruik te monitoren. 1 Tot de kleinverbruikers worden gerekend alle afnemers van energie met een maximaal jaarlijks elektriciteitsverbruik van 55.000kWh en een maximaal verbruik van 40m3 gas per uur.
Waarom smart metering voor zakelijke kleinverbruikers? Stijgende energieprijzen en toenemende kosten van milieumaatregelen, maken een efficiënte inzet van energie bij kantoren, winkels en bedrijfspanden belangrijker dan ooit. Dit kan alleen bereikt worden als er een continue beschikking is over actuele verbruiksgegevens op het gebied van elektriciteit, gas en water onder handbereik is. Bij zakelijke grootverbruikers is het gebruik van op afstand uitleesbare meters via telemetrie al langer gemeengoed. Met de komst van de slimme meter kunnen nu ook de zakelijke kleinverbruikers en Multi site (winkel-) bedrijven de actuele verbruiksen kostenontwikkelingen doorlopend bewaken en bijsturen. Behalve een continue monitoring van het verbruik én signalering van ongewenste afwijkingen, biedt de slimme meter nog twee belangrijke voordelen. Zo zal de facturering voortaan op basis van daadwerkelijk verbruik en kosten geschieden in plaats van op voorschot, eventueel op basis van gedifferentieerde tarieven. Een ander belangrijk voordeel geldt voor multisites om samengestelde kostenoverzichten en facturen te ontvangen in plaats van per bedrijfsvestiging. Smart metering wordt daarmee één van de meest effectieve mogelijkheden om te besparen op de energiekosten van uw gebouw- en bedrijfsvoering. Effectief energiemanagement kan al snel resulteren in energiebesparingen tot wel 15%.
Smart metering en energiebeheer op afstand Er komen steeds meer bedrijven op de markt voor energiebeheer op afstand die voor zakelijke klanten de verbruiksinformatie via de slimme meters kunnen monitoren en analyseren als basis voor bewaking en vermindering van het noodzakelijke energieverbruik. In die gevallen worden eerst de kantoor-/werkruimtes en gebouwgebonden installaties geïnventariseerd, uitmondend in een gedegen analyse van de energiehuishouding. Tegen die achtergrond wordt vervolgens het elektriciteitsverbruik elk kwartier en het gasverbruik elk uur op afstand geregistreerd en periodiek aan de klant teruggekoppeld. Afwijkingen van het normale patroon of andere vormen van ongewenst verbruik worden gesignaleerd en eventueel in overleg met de klant aangepakt. Periodieke rapportages van energy service providers bestaan doorgaans uit: Gedetailleerde (kosten-)overzichten van daadwerkelijke meetgegevens, vaak grafisch weergegeven in grafieken of tabellen, in vergelijking met het historische verbruik. Afwijkingen van normale verbruikspatronen (pieken) en andere vormen van ongewenst verbruik binnen én buiten bedrijfstijd. In geval van submeters en/of multi-sites: vergelijking van de (piek-) verbruikskosten van verschillende vestigingslocaties individuele. Overzicht van energiebesparingadviezen en de kosten daarvan uitgedrukt in termen van terugverdientijd. En uiteraard inzicht in daadwerkelijke effecten van energiebesparende maatregelen. Een voorbeeld van energiebeheer op afstand Energiebeheer op afstand kan mooie besparingen opleveren. Een goed voorbeeld van een systeem waarmee dit mogelijk is, is het online energiemonitoringsysteem E-View van onafhankelijk meetbedrijf INNAX energiemanagement. E-View is in te zetten voor controle- en besparingsdoeleinden. Het werkelijk gemeten energiegebruik is eenvoudig op te vragen en te analyseren. Aan de hand van diverse (management)rapportages heeft de gebruiker een overzicht van vermogens- en verbruiksprofielen. Zowel in huidig als historisch perspectief. Voor meer detail zijn ook de (jaar-) kosten per aansluiting op te vragen. Denk hierbij aan kosten door levering, transport, belastingen en overige kosten. Maar ook het effect op de kosten door piekverbruiken en ongewenste verbruiken. Een alarmeringsdienst maakt het mogelijk om tijdig bij te sturen wanneer de grenswaarde in verbruik of vermogen wordt overschreden. Tot slot kunnen streefverbruiken en energiebesparende maatregelen vanachter het bureau beoordeeld worden. Via E-View geeft INNAX inzicht in het dagelijks gebouwgebonden elektriciteit- en gasverbruik, zowel per aansluiting als voor het totaal van meerdere aansluitingen. Ook als ODA (Overige Diensten Aanbieder) voor de kleinzakelijke aansluitingen.
Innovatieve tariefsystemen energielevering De slimme meter zal naar verwachting ook leiden tot meer tariefconcurrentie tussen energieleveanciers, vergelijkbaar met verschillende beltarieven bij telecomaanbieders. Dit wordt mogelijk nu de netbeheerder dag-/ nachttarief meer rekent, maar een vast capaciteitstarief. Het aanbieden van tariefkortingen voor bepaalde verbruiksmomenten zoals nacht- en weekendtarieven of andere verbruiksdagen of -momenten is nu geheel aan de commerciële energieleveranciers. Om maximaal te profiteren van lagere inkoopkosten tijdens daluren en een verschuiving van piekverbruik (dag) naar off-piek uren (bv s avonds, s nachts), zal de tariefconcurrentie onder energieleveranciers sterk toe kunnen nemen. Met de op afstand uitleesbare slimme meter die een automatische tijdsregistratie en opslag van gedetailleerde meetdata mogelijk maakt, kunnen dergelijke dynamische tariefsystemen voor zakelijke verbruikers in een stroomversnelling komen.
Over Smartregions SmartRegions is een mede door de Europese Commissie gefinancierd internationaal samenwerkingsverband van energie-agentschappen en marktpartijen dat zich inzet voor een snelle introductie van aan slimme meters te koppelen innovatieve energiemanagementsystemen gericht op: kostenbesparing door actief energiebeheer en -besparing; reductie van piekbelastingen door verschuiving van verbruik naar daluren en verduurzaming van de energiemix door facilitering van decentrale duurzame energieopwekking. SmartRegions wil Europese overheden en netbeheerders, energieleveranciers en andere marktpartijen in Europa aanmoedigen om de ontwikkeling van innovatieve smart metering services te stimuleren. De belangrijkste producten van de projectpartners daartoe zijn: Publicatie European Smart Metering landschape Reports Door continue monitoring van de voortgang van nationale uitrolprogramma s en op de markt verkrijgbare smart meteringservices, wordt belangrijk referentiemateriaal verzameld en gepubliceerd in zogeheten European Smart Metering Landscape Reports. De eerste editie van dit rapport (verschenen februari 2011) is gratis te downloaden van de projectwebsite. Ontwikkeling rekentool voor kosten-batenanalyses Voor overheden en marktpartijen is een gebruiksvriendelijke rekentool ontwikkeld waarmee de kosten en baten van invoering van de slimme meter en bijbehorende services geschat kan worden. Deze rekentool is eveneens gratis te downloaden van de project website. Promotie van succesvolle slimme meterdiensten Om de marktontwikkeling van innovatieve smart meteringservices in Europa te bevorderen, worden succesvolle productontwikkelingen of regionale toepassingen geïdentificeerd en als best practices of SmartRegions gepresenteerd via de projectwebsite, brochures en tijdens bijeenkomsten. Voor meer informatie over Smartregions, neemt contact op met Henk van Elburg van Agentschap NL (Henk.vanelburg@agentschapnl.nl) of bezoek de projectwebsite: The sole responsibility for the content of this publication lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EACI nor the European Commission are responsible for any use that may be made of the information contained therein