GEMEENTE HORST A/D MAAS Toelichting landschappelijke inpassing Nieuw Erf ong. te Horst Toelichting landschappelijke inpassing Nieuw Erf ong. te Horst Projectnr.057-017 / 20 januari 2017
INHOUD 1. INLEIDING... 2 1.1. Aanleiding... 2 1.2. Planlocatie... 2 1.3. Leeswijzer... 3 2. RUIMTELIJKE CONTEXT... 4 2.1. Context planlocatie... 4 2.2. Planlocatie en planvoornemen... 5 2.3. Vigerend ruimtelijk beleid... 6 Structuurvisie Horst aan de Maas en Structuurvisie Klavertje 4... 6 Beeldkwaliteitplan projectvestiging glastuinbouw Californië (2007).. 7 3. LANDSCHAPPELIJKE INPASSING... 9 3.1. Planconcept inpassing... 9 3.2. Inpassing van de noordzijde... 10 3.3. Inpassing van de oostzijde... 11 3.4. Inpassing zuidzijde... 12 3.5. Berging van het hemelwater... 14 3.6. Beplantingslijst... 15 Bijlage: tekening landschappelijke inpassing Landschappelijke inpassing Nieuw Erf ong. te Horst 057-017 20 jan 2017 1
1. INLEIDING 1.1. Aanleiding Aanleiding voor het opstellen van onderhavige landschappelijke inpassing is het voornemen om een nieuw bedrijf op te richten aan de weg Nieuw Erf in het buitengebied van Horst. De planlocatie maakt deel uit van een grootschalige ontwikkelingslocatie van glastuinbouw in het buitengebied, onderdeel van de gebiedsontwikkeling Klavertje 4. Het bedrijf dat hier gerealiseerd zal worden betreft een onderneming die zich bezig houdt met de productie van substraat voor de teelt van paddenstoelen. Gezien de vorm en grootte van onderhavig perceel minder geschikt is voor de vestiging van glastuinbouw, wordt medewerking veleend aan bovenstaand planvoornemen. Hiervoor dient het bestemmingsplan te worden gewijzigd. In het kader van de bestemmingsplanaanpassing is een goede landschappelijke inpassing van belang. In dit landschapsplan wordt de huidige ruimtelijke context beschreven en worden de mogelijkheden voor een goede landschappelijke inpassing uiteengezet in woord en beeld. 1.2. Planlocatie De planlocatie ligt aan de weg Nieuw erf in het buitengebied van de gemeente Horst aan de Maas. Het maakt deel uit van een grootschalig ontwikkelingsgebied voor glastuinbouw (Californië). De locatie ligt aan de rand van dit gebied en grenst hierdoor aan de noordzijde aan kleinschaliger agrarisch landschap. Onderstaande luchtfoto illustreert de ligging van de planlocatie. Horst Planlocatie Grubbenvorst Ligging planlocatie (luchtfoto pdok.nl) Landschappelijke inpassing Nieuw Erf ong. te Horst 057-017 20 jan 2017 2
1.3. Leeswijzer Hierna wordt de landschappelijke inpassing van de voorgenomen plannen voor het perceel toegelicht. Allereerst wordt in hoofdstuk 2 ingegaan op de ruimtelijke context en van het plangebied en het relevante ruimtelijk beleid. In hoofdstuk 3 wordt vervolgens de landschappelijke inpassing toegelicht. Sloot ter hoogte van Nieuw Erf, zicht op zuidzijde planlocatie Landschappelijke inpassing Nieuw Erf ong. te Horst 057-017 20 jan 2017 3
2. RUIMTELIJKE CONTEXT 2.1. Context planlocatie De planlocatie ligt in het buitengebied van de gemeente Horst aan de Maas, nabij de snelweg A73 en de kern Horst. Het maakt deel uit van een grootschalig ontwikkelingsgebied voor glastuinbouw, waarvan een groot deel reeds gerealiseerd is. Ten zuiden van de planlocatie wordt het beeld gedomineerd door de grootschaligheid en rechtlijnigheid van het modern agrarisch productielandschap. Grootschalige kascomplexen staan dicht op elkaar waardoor de ruimte voor beplanting, water en andere landschappelijke elementen beperkt is. Rechte wegen vormen de structuur van het gebied, en ontsluiten de diverse glastuinbouwbedrijven op doelmatige wijze. Impressiefoto s van het huidige glastuinbouwgebied. Rondom de concentratie van glastuinbouwbedrijven ligt het meer kleinschalig agrarisch landschap van de jonge heide ontginning. Ook dit landschap wordt gekenmerkt door rechte lijnen en rechthoekige percelen, al is de opzet kleinschaliger en het landschap meer open van aard. Perceelsranden, wegen en (agrarische) erven zijn voorzien van bomenrijen, groensingels en landschappelijke hagen. Op grotere afstand ligt het in ontwikkeling zijnde regionale bedrijventerrein van Venlo. Slechts kleine bospercelen resteren in dit door efficiëntie en grootschalige productie gedomineerde landschap. Landschappelijke inpassing Nieuw Erf ong. te Horst 057-017 20 jan 2017 4
Context planlocatie (luchtfoto pdok.nl) 2.2. Planlocatie en planvoornemen Het voornemen voor onderhavige planlocatie is de oprichting van een substraatbedrijf voor de teelt van paddenstoelen. Voor de productie zijn loodsen voor de opslag benodigd, evenals diverse aaneengeschakelde loodsen waar het productieproces plaatsvindt. Tevens dient voldoende ruimte te zijn voor de expeditie en parkeren en voor de berging van het hemelwater, dat vervolgens gebruikt wordt voor de productie. Voor het totale plan is een bouwkavel benodigd van ruim 4,1 ha. Onderstaande afbeelding illustreert het voorgenomen plan voor het bedrijf. Inrichtingstekening van de nieuwvestiging. Landschappelijke inpassing Nieuw Erf ong. te Horst 057-017 20 jan 2017 5
2.3. Vigerend ruimtelijk beleid Structuurvisie Horst aan de Maas en Structuurvisie Klavertje 4 De Structuurvisie Horst aan de Maas, op 22 september 2015 door de gemeenteraad vastgesteld, betreft een integrale structuurvisie voor het gehele grondgebied van de gemeente Horst aan de Maas. De structuurvisie geeft een integraal beeld van de ruimtelijke en sociaalmaatschappelijke ontwikkelingen die de gemeente op haar grondgebied voor ogen staat voor de langere termijn. Uitsnede landschapsplan Klavertje 4 met de planlocatie aangegeven (paars). Het plangebied is gelegen in het deelgebied Californië van de structuurvisie Klavertje 4-gebied (vastgesteld op 11 september 2012). Dit gebied is uitgezonderd van de structuurvisie Horst aan de Maas. Binnen deze structuurvisie is het plangebied aangeduid als Glastuinbouwgebied. Om ruimte te bieden aan de groei en schaalvergroting van de glastuinbouw en de verplaatsing van bedrijven uit gevoelige delen in de buitengebieden, was voorzien in uitbreiding van het bestaande areaal. Het glastuinbouwgebied Californië en klaver 12 zijn aangewezen als één van de nieuw te ontwikkelen projectvestigingslocaties in Nederland. Het bestaande glastuinbouwgebied (Californië) is met circa 200 ha bruto terrein uitgebreid (klaver 12). Bij de ontwikkeling van klaver 12 zijn een duurzame inrichting en een goede landschappelijke inpassing uitgangspunten. Watergangen, zoals de Lange Vensche Loop, hebben naast de waterfunctie ook een belangrijke ecologische functie. Landschappelijke inpassing Nieuw Erf ong. te Horst 057-017 20 jan 2017 6
Beeldkwaliteitplan projectvestiging glastuinbouw Californië (2007) Het beeldkwaliteitplan voor de realisatie van de glastuinbouwbedrijven in het deelgebied Californië heeft als doel om de ruimtelijke kwaliteit te bewaken. Door middel van richtlijnen en beelden wordt een afgestemde gebiedsinrichting voorzien, welke vervolgens als toetsingskader dient voor de Welstand. Het beeldkwaliteitplan doet uitspraken over zowel de inrichting van de openbare ruimte als over de private kavels. Globale inrichting van het ontwikkelingsgebied. Met rood is de planlocatie aangegeven. De visie volgt drie invalshoeken te weten het functioneel landschap; glastuinbouw past in de historische traditie van een rationeel productielandschap, stadslandschap; de projectlocatie moeten worden gezien als een verstedelijkt landschap met groene aders, en een moderne uitstraling; glastuinbouw is een high-tech vorm van agrarisch grondgebruik. Deze invalshoeken leiden tot een beeldkwaliteitplan met beperkte en eenvoudige voorwaarden, gericht op een landschappelijke inbedding en ten behoeve van de uitstraling en ruimtelijke kwaliteit. Van belang zijn de rafelranden ; de grenzen van het gebied die gebruikt zullen worden voor de landschappelijke inpassing van het gebied. De planlocatie grenst aan een dergelijke rafelrand. Landschappelijke inpassing Nieuw Erf ong. te Horst 057-017 20 jan 2017 7
Landschappelijke inpassing dient vooral een plek te krijgen aan de randen van het gebied. Voor onderhavige planlocatie, welke gelegen is in een hoek van het plangebied, betekent dit dat de randen van het perceel met groene randen wordt omzoomd. Tevens worden de hoeken die minder geschikt zijn voor bebouwing gebruikt voor de aanleg van de nodige waterberging. De bergingen dienen aan de binnenzijde steile taluds te krijgen, aan de buitenzijde worden de flauwe taluds van een ruigtekruidenvegetatie voorzien. Landschappelijke inpassing Nieuw Erf ong. te Horst 057-017 20 jan 2017 8
3. LANDSCHAPPELIJKE INPASSING Hieronder is de tekening van de landschappelijke inpassing weergegeven. Daaronder wordt het plan toegelicht. In de bijlage is een groter exemplaar van de tekening opgenomen. Landschappelijke inpassing (zie bijlage voor een groter exemplaar) 3.1. Planconcept inpassing De ligging van de planlocatie aan de rand van het glastuinbouw ontwikkelingsgebied vraagt om een zorgvuldige en robuuste inpassing aan de randen waar de locatie grenst aan het bestaand agrarisch buitengebied. Aan noord- en oostzijde grenst de planlocatie aan de achterzijden van de lintbebouwing aan de Horsterweg. De schaalsprong tussen de veelal fijnmazige lintbebouwing van de woningen aan de weg met redelijk kleinschalige bedrijfsloodsen op de achtererven, en de grootschalige kassen is ruimtelijk gezien te groot om een geleidelijke overgang te creëren. Hierdoor is een robuuste inpassing aan deze zijde, waarbij een duidelijke grens tussen beide gebieden wordt getrokken, noodzakelijk. Dit past binnen het streven zoals verwoord in het beeldkwaliteitplan: de landschappelijke inpassing dient voornamelijk vorm te krijgen aan de randen van het grootschalige glastuinbouwgebied. Dit zijn immers de plekken waar het beoogde moderne productielandschap het meer traditionele agrarisch landschap raakt en derhalve beïnvloed. Vanwege de aansluiting op het glastuinbouwgebied met de sobere en doelmatige opzet is een landschappelijke inpassing van het perceel aan de zuidzijde minder relevant. Grootschaligheid en relatief lange en rechte landschappelijke lijnen voeren hier de boventoon, waardoor de bedrijvigheid van onderhavige planlocatie passend is en gezien mag worden. Daarnaast staan aan de deze zijde groensingels en bomenrijen die het perceel reeds een landschappelijke afronding geven. Landschappelijke inpassing Nieuw Erf ong. te Horst 057-017 20 jan 2017 9
Onderhavige landschappelijke inpassing beoogt het perceel in te bedden in zijn omgeving en de randen van passende landschappelijke beplanting te voorzien waar nodig. Hierbij is het van belang dat er uitsluitend met streekeigen beplantingssoorten wordt gewerkt. 3.2. Inpassing van de noordzijde Aan de noordzijde grenst de planlocatie aan het bestaande agrarisch landschap van het buitengebied van Horst. De Horsterweg en directe omgeving wordt gekenmerkt door lintbebouwing met woningen en (agrarische) bedrijfsbebouwing in een relatief traditionele en kleinschalige setting. Dit karakter wordt onderstreept door de aanwezige landschappelijke beplanting als erfbeplanting, bomenlanen, hagen en kleine bospercelen. Ten zuiden van dit landschap, achter de (agrarische) linten ligt het grootschalige gebied van de glastuinbouw. Hier voert de doelmatigheid en soberheid van het agrarisch productielandschap met glastuinbouw de boventoon. Deze schaalsprong in het landschap vraagt om een robuuste landschappelijke inpassing zodat het bestaande agrarisch landschap haar kwaliteiten behoudt. Daartoe wordt aan de noordzijde een grondwal van 5.0 meter hoog aangelegd. De wal, die ook een geluidwerende functie heeft, zorgt ervoor dat er een grens wordt getrokken tussen beide gebieden middels een robuust landschappelijk element. Aan de buitenzijde krijgt de wal een talud van 1:1.5 langs de beek (westzijde) en 1:2 aan de noordzijde. Aan de binnenzijde krijgt het een hellingshoek van 1:1. Conform het beeldkwaliteitplan wordt aan de buitenzijde van het talud struweelbeplanting aangeplant. Deze doelmatigheid van de wal past binnen het beeld van het glastuinbouwgebied: het probeert het grootschalige en industriële karakter niet te verbloemen maar bevestigt het middels een landschappelijk element. Navolgende doorsneden illustreren de grondwal met groensingel. Doorsnede A-A van de grondwal met groensingel. Landschappelijke inpassing Nieuw Erf ong. te Horst 057-017 20 jan 2017 10
Doorsnede B-B van de grondwal met groensingel. De groensingel op de wal, welke kan uitgroeien tot 4.0-5.0 meter hoog, zal ertoe leiden dat de totale eindhoogte van de inpassing op circa 8 meter uitkomt. Om dit te bewerkstelligen worden de soorten van het bosplantsoen op korte afstand van elkaar aangeplant zodat een singel ontstaat die door de dichte takkenstructuur ook in de winterkale periode enige afscherming biedt. 3.3. Inpassing van de oostzijde Aan de oostzijde grenst de planlocatie aan enkele kleine agrarische percelen met reeds robuuste groensingels op de perceelsgrenzen. Door de groensingels zal het zicht op de op te richten bebouwing van de planlocatie beperkt zijn. Een aanvullende inpassing aan deze zijde is derhalve niet noodzakelijk of doelmatig. De aanwezige aanplant en het ontbreken van openbaar toegankelijke plekken zorgt ervoor dat de inpassing aan deze zijde beperkt kan blijven. Op de perceelsgrens van de planlocatie staan reeds volwassen bomen en een rij jongere aanplant (eik). Eenmaal volgroeid zullen de bomen het zicht op de zijgevel van de bebouwing filteren maar niet geheel ontnemen. Ten oosten van deze bomenrij staat echter een dichte singel bestaande uit bomen met ondergroei. De singel zorgt ervoor dat het zicht op de bebouwing vanuit openbaar gebied beperkt zal zijn, temeer omdat deze relatief dicht op de planlocatie staat. Eenmaal volgroeid zal slechts de bovenkant van de bebouwing te zien zijn, en ook in de winterkale periode zorgt de dichte takkenstructuur voor een gefilterd beeld. Deze groensingels staan echter op de percelen van de aangrenzende lintbebouwing. Het is dus aan de bewoners in welke mate ze de bebouwing aan het zicht willen onttrekken. Indien men de groensingels verder laat uitgroeien zal de nieuwbouw minder zichtbaar zijn. Landschappelijke inpassing Nieuw Erf ong. te Horst 057-017 20 jan 2017 11
Indien de bomenrij aan de oostzijde wordt gesaneerd, zal dit alleen het belendende perceel treffen. Het overige groen zorgt er namelijk voor dat de bedrijfsbebouwing ingepast blijft en de kap van de bomenrij zal derhalve geen ruimtelijk effect zal hebben op de landschappelijke inbedding van onderhavig perceel. Het handhaven van de bestaande bomen is dus een lokaal belang. Onderkend moet worden dat aan Nieuw Erf op termijn de ontwikkeling van woningen wordt voorgestaan, die een eventueel zicht naar onderhavige locatie verdergaand afschermen. Bestaande groensingel aan de oostzijde. Bestaande bomenrij (rechts) aan de oostzijde. Bij de entree van het perceel is een laaddock voor vrachtwagens voorzien. Voor de geluidsreductie wordt aan de oostzijde een geluidsscherm gerealiseerd. Om het zicht op het scherm te verzachten en om de hoek van het perceel te accentueren wordt een bakenboom aangeplant in de verlengde zichtlijn van het zuidelijke gedeelte van de weg Nieuw Erf. 3.4. Inpassing zuidzijde Aan de zuidzijde van het perceel is de voorkant van het bedrijf voorzien. Gevelopeningen, toegangen, laaddocks en parkeerplaatsen zijn hier gepland, en ook de entree tot de bedrijfslocatie ligt aan deze zijde van het perceel. Door de aanwezige bomenrij van knotwilgen zal het zicht op de locatie ook aan deze zijde beperkt zijn. Enkel recht van voren is de locatie tussen de bomen te zien, en ook van grotere afstand zal de bebouwing boven de boomkronen te zien zijn. Landschappelijke inpassing Nieuw Erf ong. te Horst 057-017 20 jan 2017 12
Door de aanwezige bomenrij van knotwilgen is het toevoegen van beplanting aan de zuidzijde niet noodzakelijk voor een goede inpassing. De bomenrij is een waardevol landschappelijk element en biedt een passende groene afscheiding voor de grootschalige bebouwing. Daarnaast grenst de zuidzijde van de planlocatie aan het glastuinbouwgebied: de grootschaligheid en het sobere en doelmatige karakter van het gebied voert de boventoon en de bebouwing van de planlocatie mag derhalve gezien worden. Het past binnen het beoogde beeld van het grootschalig productielandschap. Desondanks is de bomenrij met knotwilgen een welkome afwisseling in het door kassen gedomineerde landschap. Navolgende foto s illustreren de bestaande knotwilgen in het landschap. Ook hier dient vermeld te worden dat het in het kader van de gebiedsontwikkeling gewenst wordt dat op dit perceel glastuinbouw ontwikkeld wordt. Deze zal alsdan het zicht naar onderhavig perceel vrijwel volledig wegnemen, waardoor alleen het zicht op de feitelijke entree naar de locatie (nabij de bocht van Nieuw Erf) ruimtelijk relevant is. Bomenrij met knotwilgen aan de zuidzijde van de planlocatie. Landschappelijke inpassing Nieuw Erf ong. te Horst 057-017 20 jan 2017 13
3.5. Berging van het hemelwater Aan de westzijde van het perceel komen de perceelsgrenzen samen in een scherpe hoek. Deze vorm leidt tot een voor de doelmatige rechthoekige bebouwing minder goed bruikbare hoek, een zogenaamde rafelrand. Om deze reden is in overeenstemming met het geldend beeldkwaliteitplan een waterberging gepland waarvan de randen samenvallen met de perceelsgrenzen. Hierdoor ontstaat een berging met een driehoekig grondvlak. De berging wordt bedekt met een folie die het water vasthoudt zodat het gebruikt kan worden voor het productieproces. De buitenzijden van de berging, welke middels opstaande randen een verhoging vormt in het landschap, worden voorzien van flauw oplopende taluds met een ruig grasland, zoals bepleit in het beeldkwaliteitplan. Al bij beperkte hoogte van het gras zal op ooghoogte het groen van de taluds het aanzicht van de waterberging domineren, en is er geen zicht op de folie aan de binnenzijde. Het ruige grasland past bij de huidige inrichting van de bermen in het gebied. Ook deze zijn voorzien van ruige grasstroken. Navolgende doorsnede geeft een beeld van de waterberging. Vanwege de relatief hoge grondwaterstand wordt de bodem van de berging op slechts een halve meter onder het maaiveld voorzien. De randen worden gevormd door het talud met flauwe hellingshoek aan de buitenzijde, ingezaaid met mengsel voor ruig grasland. Doordat dit element van grote afstand nauwelijks zichtbaar is, wordt geen hogere beplanting rond de berging voorzien. Dergelijk hogere aanplant is ook niet wenselijk om het waterbassin zo veel als mogelijk vrij te houden van bladval, zodat al het regenwater opgevangen kan worden en als proceswater benut kan worden. Doorsnede van de buitenrand van de waterberging. Landschappelijke inpassing Nieuw Erf ong. te Horst 057-017 20 jan 2017 14
3.6. Beplantingslijst Om het beoogde ruimtelijke beeld te bereiken, zal de groene inpassing aan de terreinranden volledig worden ingevuld met gebiedseigen beplanting. Hierna zijn de toe te passen beplantingsvormen en soorten uitgewerkt en is ingegaan op het beheer ervan, dat nodig is om de beplanting op een juiste wijze te laten uitgroeien. Bosplantsoen bestaande uit struikvormers (Soorten van het bosplantsoen) Er mag uitsluitend gewerkt worden met streekgebonden soorten. Tevens dienen de soorten geschikt te zijn voor de droge zandgronden ter plaatse. De volgende soorten kunnen worden toegepast: kardinaalsmuts, liguster, wilde kamperfolie, wegedoorn, egelantier, geoorde wilg, boswilg, lijsterbes, mispel, vogelkers. Aanplant: 1 plant per vierkante meter; 9 rijen breed (op talud 1:2) en 7 rijen (op talud 1:1.5). De eerste rij begint 1 meter uit de rand. De eindhoogte van de singel is 4.0-5.0 meter. Bloemrijk grasland (Gras met mengsel bestaande uit: Reigersbek, Walstro, Havikskruid, Margriet, Teunisbloem, Weegbree) Extensief beheer. Twee maal per jaar maaien. Maaisel laten liggen tot het droog is, schudden (zaden af laten vallen) en daarna al het maaisel afvoeren. Bakenboom (eik) Plantmaat bij aanplant 18-20cm, regelmatig opkronen t.b.v. doorzicht uitrit. Eerste 5 jaar jaarlijks onderste loten en takken verwijderen t.b.v. goede kroonvorming. Gesteltakken behouden boven ooghoogte (t.b.v. doorzicht uitrit). Landschappelijke inpassing Nieuw Erf ong. te Horst 057-017 20 jan 2017 15
Grondwal met groensingel (struweel) op talud buitenzijde B A Waterberging met flauwe taluds buitenzijde (1:3) Opp. berging ca. 2.000m² Ruig grasland Bestaande volwassen bomen (4st.) C Aanleg geluidsscherm Bestaande jonge aanplant Bestaande groensingel met knotwilgen Bestaande groensingels Aanplant bakenboom 0 20 40 60 80 100m N 057-017 2017-01-19 Landschappelijke inpassing Nieuw Erf ong. Horst