Indicatorenmeting 2012 Secundair Onderwijs Gezondheidsbeleid in Vlaamse scholen VIGeZ 2013 i.s.m. VAD en Logo s Guido Van Hal
Indicatorenmeting 2012 Rapport te raadplegen op www.vigez.be Op welke gezondheidsthema s werd de afgelopen 3 jaar gewerkt (voeding, beweging, tabak, alcohol, illegale drugs, psychofarmaca, gamen, gokken, (griep)vaccinatie, gezondheid en milieu, mentaal welbevinden, suïcidepreventie, sedentair gedrag, luchtverontreiniging en lawaaihinder door verkeer)
Indicatorenmeting 2012 Driejaarlijkse online bevraging sinds 2006 15/10/2012 tot 22/12/2012 met twee reminders 360 scholen (respons: 33%) Goede representativiteit, enkel een kleine oververtegenwoordiging van kleine scholen (< 100 leerlingen) en kleine ondervertegenwoordiging van grote scholen (> 300 leerlingen)
2012 eerste jaar van indicatorenmeting voor alcohol- en drugbeleid 9 op 10 scholen (86%) werken rond het thema alcohol in de klas 14% werkt in elk leerjaar rond de alcoholthematiek Bij 4% van de scholen komt het thema in geen enkel vak aan bod
66% van de scholen organiseert gezamenlijke activiteiten van verschillende klassen of schoolprojecten rond het thema alcohol Meestal gaat het dan over één activiteit per schooljaar (37%) of om activiteiten die niet elk schooljaar plaatsvinden (26%)
9 op de 10 scholen werken rond het thema illegale drugs Ongeveer 7 op de 10 scholen organiseren gezamenlijke activiteiten van verschillende klassen of schoolprojecten rond het thema illegale drugs Ook hier: voornamelijk één activiteit per schooljaar (38%) of activiteiten die niet elk schooljaar plaatsvinden (29%)
In 27% van de scholen worden de lessen, projecten en andere educatieve activiteiten rond de thema s alcohol en illegale drugs afgestemd met het volledige team In 18% wordt er afgestemd tussen leraren van hetzelfde leerjaar, in 12% tussen leraren van hetzelfde vak In 21% van de scholen is het de individuele verantwoordelijkheid van de leerkracht
Het concept Draaiboek Drugbeleid op School (DOS) van de VAD wordt door 28% van de scholen gebruikt Maat in de shit (VAD) wordt door 17% van de scholen gebruikt Unplugged 2 de graad (De Sleutel) wordt door 14% van de scholen gebruikt De brochure Juridische handvatten voor het gebruik en misbruik van alcohol en andere drugs op school (VAD), door 13%
Meestal worden educatieve pakketten op klasniveau frequenter gebruikt dan beleidsmethodieken voor de school. In tegenstelling hiermee, is het meest gebruikte materiaal voor alcohol en drugs de beleidsmethodiek op schoolniveau Draaiboek Drugbeleid op School
Zo goed als alle scholen hebben een reglement rond het bezit, gebruik, dealen en delen van alcohol (95%) en illegale drugs (96%) opgenomen in het schoolreglement In 78% van de scholen zijn de regels rond alcohol gespecificeerd voor verschillende situaties of plaatsen, b.v. buitenschoolse activiteiten; in 74% gebeurde dit ook voor illegale drugs
Voor leerlingen uit de eerste en tweede graad is het in de meeste scholen op geen enkel moment toegelaten om alcohol te drinken Voor de derde graad blijven scholen strikt voor het verbod op alcohol tijdens de middagpauze en op stage (95% en 90% respectievelijk)
Voor de derde graad is er een grotere tolerantie bij activiteiten waar het sociaal gebeuren meer op de voorgrond treedt: in 63% is het tijdens meerdaagse schoolreizen toegelaten om alcohol te drinken In 26% mag dit tijdens voor- en naschoolse activiteiten en in 18% tijdens extra-muros-activiteiten Wettelijk gegeven van 16 jaar?
95% van de scholen heeft procedures uitgewerkt die worden gevolgd wanneer een leerling de regels rond bezit, gebruik, dealen of delen van illegale drugs overtreedt 87% heeft procedures uitgewerkt voor alcohol
82% communiceert de regels/afspraken en procedures actief naar het lerarenkorps 62% communiceert actief naar de leerlingen (in groep) 57% communiceert actief naar de ouders en 90% betrekt de ouders wanneer een leerling de regels rond alcohol of illegale drugs overtreedt
In bijna alle scholen (97%) is de directie betrokken partij indien de leerling de regels rond alcohol of illegale drugs overtreedt De leerlingenbegeleider (89%) en het CLB (75%) ook vaak betrokken In 62% wordt ook de politie betrokken bij overtreding van de regels rond alcohol of illegale drugs
73% van de scholen had vermoedens rond bezit, gebruik, delen en/of dealen op school Bij 31% was dit eenmalig, in 3% van de scholen gebeurt dit vaak In 56% van de scholen gebeurde het dat een leerling onder invloed op school was, in 27% gebeurde dit meermaals
43% van de scholen wordt geconfronteerd met bezit op school en 30% met gebruik op school (respectievelijk in 20% en 13% om herhaalde feiten) 25% stelde delen (zonder winstbejag) vast en in 22% van de scholen werd er gedeald 31% geeft aan dat er sprake is van overlast in de schoolbuurt (gebruik rond of nabij de school b.v.)
40% van de scholen spendeerde de voorbije 3 jaar budget aan ondersteuning door externen/consultancy rond de alcohol- en drugthematiek 9 op 10 scholen voorzien in een begeleidingsaanbod voor leerlingen In 65% gaat het interne en externe begeleiding, 14% wijst steeds door naar externe begeleiding en in 11% wordt enkel gewerkt met een interne begeleiding 5% biedt geen enkele vorm van begeleiding aan
In 93% neemt de leerlingenbegeleider, vertrouwensleerkracht, een centrale plaats in bij de begeleiding, naast de directie (86%) In 31% volgde de leerlingenbegeleider ook een vorming rond alcohol en drugs Ook de ouders (83%) en het CLB (83%) zijn belangrijke partners bij de begeleiding
47% van de scholen werkte de voorbije 3 jaar actief samen met het CLB rond de alcohol- en drugthematiek 39% van de scholen nam het thema ook op in het beleidsplan of contract met het CLB. Voor het contract met het CLB is alcohol en drugs het tweede belangrijkste thema, na mentaal welbevinden
39% betrekt politie bij de begeleiding van een leerling die een probleem heeft met alcohol of illegale drugs 17% van de scholen kreeg reeds een hulpvraag van een leerling die een probleem heeft met alcohol of andere drugs In 24% kwam er een hulpvraag via de ouders, waarvan in 13% van de scholen meermaals In 20% was het een medeleerling die hulp vroeg voor een leerling
Schoolgrootte heeft een significante invloed op het alcohol- en drugbeleid van scholen, waarbij grotere scholen beter scoren Onderwijsvormen maken geen verschil voor het beleidsmatig werken aan alcohol en drugs We zien een heel mooi resultaat op het vlak van het alcohol- en drugbeleid van scholen, zelfs beter dan voor tabak, waarvoor er toch een wettelijk kader bestaat