'Gt'MEENTE BRUMMEN INGEKOMEN 1 4 OKI 2011 4b Rijksdienst voor het Cultured Erfgoed > Retouradres Gemeente Brammen t.a.v. Burgemeester en Wethouders Postbus 5 6970 AA BRUMMEN Zaaksdossier O-000415 GEMEENTE BRUMMEN: Ingekomen: 24 okl 2011 doo.ond.: 11.007367: aanvulling aanvraag omgevingsvergunning - advies Ben.: PB/WABO i min HUI ui min HUI HUI HUI inn mil mi HUI m! ; MI 11.007367 Betreft 2 1 OKL 2011 Advies omgevingsvergunning monumenten (art. 2.1, lid 1, onder f, en 2.26, lid 3, Wabo en art. 6.4, lid 1, onder a, Bor) Mw. drs. A.M. Vos Uw referentie O-000425 OLO: 16 sep 2011 Bijlagen 2 Gegevens beschermd Adres Postcode/plaats Gemeente/provincie Monumentnummer monument Voorsterweg 139 6971 KD, Brummen Brummen/GE 520780 Geacht college, Op 3 oktober 2011 vroeg u mij u te adviseren over de voorgenomen wijziging(en) van bovengenoemd monument. U heeft mij daartoe de aanvraag om een omgevingsvergunning toegezonden. Mijn advies luidt positief. Hieronder licht ik toe hoe ik tot dit advies ben gekomen. In de bijlagen vindt u de registeromschrijving van het beschermd monument en een overzicht van stukken die ik bij de beoordeling heb betrokken. Het plan Aan u wordt een omgevingsvergunning gevraagd voor de volgende activiteiten. Het realiseren van een nieuwe brug op de historische buitenplaats en het reconstrueren van een gemetselde duiker op de bestaande funderingen en keermuur. De duiker Motivering Gelet op het monument en de gewenste ingreep heb ik de volgende aspecten meegewogen in mijn advies: De waardestelling in het register van rijksmonumenten ( zie bijlage 1) Archeologische aspecten Bouwkundige/bouwhistorische aspecten Architectuurhistorische/architectonische aspecten Duurzaamheid Functie/herbestemming Het gebruik van het monument (artikel 2.15 van de Wabo) Pagina 1 van 3
Op grond hiervan beoordeel ik het plan als volgt. Ten aanzien van de nieuwe knuppelbrug: Op de plek waar voorheen al een brug in het park lag is een zogenaamde "Baronessebrug" voorzien. Het betreft een knuppelbrug, conform zijn voorganger, maar naar modern ontwerp. De brug krijgt een goeddeels moderne constructie: fundering in gegoten beton en een stalen overspanning. De knuppels en het brugdek worden echter gemaakt van FCS-hout uit eigen bos, materiaalgebruik zoals is dit ook in het verleden gangbaar was. Het ontwerp van de knuppels is geïnspireerd op historische voorbeeld. Ook het toegangspad bevindt zich op de plek van het oorspronkelijke pad. Het is dus in feite een reconstructie van een verdwenen deel van het park met een gedeeltelijk moderne invulling. Mijn advies luidt positief met de complimenten voor de zorgvuldige voorbereiding en opzet van het plan. Het plan is op 4 oktober jl. tevens besproken op het Planoverleg bij het Gelders Genootschap te Arnhem. Aldaar zijn enkele opmerkingen gemaakt over de knuppels in rondhout, het inlassen van de knuppels in plaats van aanbrengen van staanders met lipjes, de aansluiting van het pad op de brug in verband met onder meer rolstoeltoegankelijkheid en de kleurstelling van de stalen onderdelen zodat deze niet al te glimmend overkomen. Ten aanzien van de restauratie annex reconstructie van de gemetselde duiker op de bestaande funderingen en keermuur gelegen nabij de Voorstondense beek.de duiker speelt een belangrijke rol in de totale waterhuishouding en watertoevoer van deze tuin met zijn verschillende onderdelen. De uitvoering van herstelwerken aan de vijver bood de mogelijkheid ook de nog aanwezige resten van de duiker te onderzoeken. Er is uitgebreid onderzoek gedaan naar het nog aanwezige historische bouwmateriaal en de constructie van de duiker. Met uitvoering van de herstelwerkzaamheden zijn de duiker en de vijver beleemd omdat het water ter plaatse weg liep. Bij de duiker is in het plan gekozen voor reconstructie naar historisch model en met gebruik en herstel van het nog aanwezige en bruikbare materiaal. Vanuit de optiek van de monumentale luidt mijn advies positief. Vragen Mocht u nog vragen hebben over de inhoud van dit advies, dan kunt u contact opnemen met de contactpersoon die in het briefhoofd vermeld staat. Afschrift en tekeningen Graag ontvang ik een afschrift van het ontwerpbesluit en te zijner tijd een afschrift van uw definitieve besluit met de bijbehorende stukken. De staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en, namens deze, het hoofd vaft de Regio Oost, ir. Paul Schaap Bijlagen: Registeromschrijving «Overzicht geraadpleegde stukken Pagina 2 van 3
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed bijlage Registeromschrijving MW. drs. A.M. vos Bijlage nummer 1 D a t u m Gegevens beschermd monument Adres Voorsterweg 139 Postcode/plaats 6971 KD, Brummen Gemeente/provincie Brummen/GE Monumentnummer 520780 Omschrijving onderdeel 2: (Bij Voorsterweg 139; op de bijbehorende kaart aangegeven met nr. 2) HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG De HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats Voorstonden heeft een vrijwel rechthoekige vorm met aan de noord- en zuidzijde een kleine uitstulping. De aanleg bestaat uit een open gedeelte met parkweides en een aan drie zijden omgracht gedeelte aan de westzijde en een bosrijk gedeelte ('Engels Bos') aan de oostzijde. De aanleg dateert in oorsprong uit de 17de eeuw. Het huis was in deze periode reeds omgracht en omgeven door een lanenstructuur. Deze structuur is op de zgn. 'Hottingerkaart' uit 1783 zichtbaar; het huis ligt op een rechthoekig kasteeleiland en ten oosten van dit eiland liggen de moestuinen, eveneens op een eiland. Omstreeks 1780 werden zowel een Grand Canal aan de noordzijde van het huis als een vijver in landschapsstijl in het bos gerealiseerd. Het Grand Canal werd omstreeks 1860 omgebogen en gedeeltelijk gedempt. Na enkele voorzichtige veranderingen in landschapsstijl, werd omstreeks 1820 de verlandschappeling van de aanleg verder doorgevoerd waarbij veel nieuwe waterpartijen werden toegevoegd; het zgn. "nieuwe werk'. Het is mogelijk dat de veranderingen naar ontwerp van de tuinarchitect J.D. Zocher sr. werden uitgevoerd. De aanleg is geraffineerd; vnl. bestaande uit natuurlijke gevormde vijvers, hoogteverschillen, eiken- en beukengroepen en een aantal 'strategisch' geplaatste rode beuken. Het oudere formele lanenstelsel werd gehandhaafd en is thans nog herkenbaar in onder meer de oprijlaan en de in het verlengde liggende laan (de Westerallee) aan de overzijde van de vijver. Het zgn. Slingerbos dateert eveneens uit deze periode. Door dit deel slingert een beek, die zich op enkele plaatsen tot vijvers waarin eilandjes liggen verbreedt. Tot 1860 werd het Grand Canal gehandhaafd, waarna het als het ware werd omgebogen en werd aangesloten op het 'nieuwe werk' uit 1820. Tussen 1909 en 1921 onderging het aan drie zijden door een gracht omgeven deel van de aanleg ten zuiden van het huis een verandering. Door tuinarchitect L.A. Springer werd hier de geometrische aanleg gerestaureerd op basis van de 17de- en 18de-eeuwse aanleg. Thans ligt hier de formeel Pagina 1 van 2
aangelegde tuin (de 'zuidtuin' en de 'oosttuin'), thans ingericht als weide. De 'oosttuin' was in de 17de en vroeg-18de eeuw in gebruik als kwekerij/moestuin en in de laat-18de en 19de eeuw als siertuin. Ten noorden en westen van het huis liggen enkele parkweiden ('Kampwei', 'Mulderswei', 'Boschwei' en 'Heerskamp'). De Heerskamp werd omstreeks 1860 beplant met beuken. Over de parkweiden lopen vanaf het hoofdgebouw enkele zichtassen naar het noorden en het voormalige tolhuis. Door de weiden slingert zich de beek die zich direct ten noorden van het huis verbreedt tot een vijver waarin een eiland ligt. Aan het noordeinde van de grote noord-zuidlaan, aan de beek, bevindt zich de ruïne van de voormalige 18de-eeuwse boerderij "De Beek", bestaande uit een deel van de fundamenten en een deel van de rode cementvloer van het voorhuis. 20 oktober 2011 Waardering De HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG is van algemeen belang: - als representatief voorbeeld van een in oorsprong 17de-eeuwse aanleg met formele elementen die in de loop van de 18de, 19de en 20ste eeuw zijn huidige structuur en karakter verkreeg in een landschappelijke stijl; - vanwege het belang van de aanleg voor de geschiedenis van de tuin- en landschapsarchitectuur; - vanwege de, deels ook in detail, gaaf bewaarde 17de-eeuwse structuur met formele structuurelementen; - vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats. Pagina 2 van 2
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed bijlage Overzicht geraadpleegde stukken Mw. drs. A.M. Vos Bijlage nummer 1. bestek Duiker met inlaat; 2. tekeningen: 0-101, VO-101, VO-201 en VO-202; 3. bouwhistorische verkenning Duiker no. 21 Voorsterweg te Voorstonden; 4. kadastraal uittreksel, Brummen C 432; 5. Voorstonden: overzicht en doorzicht; Historische analyse en waardering landschapsarchitectuur. Mireille Dosker, Bureau Buiten, Herziene versie, februari 2010; 6. diverse foto's. 20 oktober 2011