Complexnummer: Smallepad MG Amersfoort Postbus BP Amersfoort

Transcriptie

1 Complexnummer: Smallepad 5 Herberg van Friesland Aantal complexonderdelen: Monumentnummers van complexonderdelen: , , Woonplaats : Gemeente: Provincie: Hoofdadres van hoofdobject: De Brink 6 Complexomschrijving: Complexbeschrijving Het boerderijcomplex 'HERBERG VAN FRIESLAND' is gelegen aan de noordzijde van De Brink op de hoek met de oprijlaan naar Rhijnestein en aan de achterzijde grenzend aan de Kromme Rijn. Het complex bestaat uit de volgende onderdelen: 1. BOERDERIJ 2. STENEN STAL 3. ERF. Het complex maakt deel uit van de dorpsbebouwing aan De Brink, de boerderij vormt de noordelijke afsluiting hiervan. Het eigenlijke erf bevindt zich hierachter en links van de boerderij, waarin een vrije, groene ruimte de stenen stal staat. Het boerderijcomplex 'Herberg van Friesland' is van algemeen belang vanwege - de architectuurhistorische waarde als goed voorbeeld van een in de dorpskern gelegen boerderijcomplex; - van groot stedenbouwkundig en landschappelijk belang; - de vermoedelijke ouderdom van de boerderij en vanwege de vrij grote mate van gaafheid. Pagina 1/ 7

2 Monumentnummer*: Smallepad 5 Status : rijksmonument Inschrijving register* : Kadaster deel/nummer : 12966/78 Complexnummer: Herberg van Friesland Woonplaats * : Gemeente*: Provincie*: Plaatselijke aanduiding: BY De Brink 6 Kadastrale gemeente*: Sectie*: Kad.object*: App: Grondperceel: COTHEN B 2189 Rijksmonumentomschrijving*: Onderdeel 3: erf Omschrijving Het ERF van het boerderijcomplex 'Herberg van Friesland' vertoont niet de gebruikelijke opzet van een boerenerf in deze streek, maar is een inmiddels vrij zeldzaam voorbeeld van een boerderij met erf gelegen binnen de dorpsstructuur. De boerderij vormt dan ook een onderdeel van de bebouwing als afsluiting van de noordelijke wand van De Brink. Het eigenlijke erf ligt achter de boerderij en links hiervan. Achter de boerderij is nog een betrekkelijk ondiepe strook grond over. Hierop is na 1962 een houten wagenschuur gebouwd; deze schuur is niet van waarde uit het oogpunt van monumentenzorg. In 1962 stond op deze plaats nog een hooiberg. Links naast de boerderij is nog een forse open ruimte. Hier is in 1900 een grote, vrijstaande stenen stal gebouwd. De functie van deze open groene ruimte zal die van boomgaard annex moestuin zijn geweest. Op de zeer smalle strook grond die aan de rechterzijde van de boerderij resteert staat een leilinde. Het erf van het boerderijcomplex 'Herberg van Friesland' is van algemeen belang vanwege - Pagina 2/ 7

3 stedenbouwkundige en landschappelijke waarde; - de ruimtelijk-functionele samenhang van de onderdelen. Hoofdcategorie: Subcategorie: oorspronkelijke functie: Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij(M) Erfinrichting Pagina 3/ 7

4 Monumentnummer*: Smallepad 5 Status : rijksmonument Inschrijving register* : Kadaster deel/nummer : 12966/78 Complexnummer: Herberg van Friesland Woonplaats * : Gemeente*: Provincie*: Plaatselijke aanduiding: De Brink 6A De Brink 6B Kadastrale gemeente*: Sectie*: Kad.object*: App: Grondperceel: COTHEN B 2189 Rijksmonumentomschrijving*: Onderdeel 2: stenen stal Omschrijving STENEN STAL, onderdeel van het boerderijcomplex 'Herberg van Friesland'. Blijkens het jaartal in de sluitsteen is de stal gebouwd in De stal ligt vrijstaand ten westen van de boerderij, met de nok van het dak evenwijdig aan de straat. Het gebouw bestaat uit één bouwlaag met een zadeldak tussen topgevels. Het dak is gedekt met elkaar afwisselende banen van rode en grijze pannen. Het geheel is opgetrokken in rode baksteen. De beide eindgevels kennen een zelfde symmetrische opzet met een getoogde dubbele staldeur waarboven de hardstenen sluitsteen met jaartal, aan weerszijden een getoogd venster en boven de staldeur een hooiluik en een rond raam in de top. De geveltoppen zijn in vakwerk uitgevoerd met een decoratieve vulling van rode en gele baksteen. Het dakoverstek is uitgevoerd met een profiel. De zijgevels hebben ieder een drietal vrij hooggeplaatste stalramen. Rondom zijn smeedijzeren sierankers met een drakenkopje aangebracht. Inwendig heeft de stal een constructie van muurstijlen op poeren. Hierop rusten de balken voor de zolder en de grenen kapspanten. De stal is in gebruik geweest als potstal. Pagina 4/ 7

5 De stal is van algemeen belang vanwege - architectuurhistorische waarde als enerzijds een uiting van destijds gangbare schilderachtige vormgeving, maar anderzijds zeldzaam in de wijze van toepassing in dit gebouwtype; - de ruimtelijk-functionele samenhang met de overige complexonderdelen; - de stedenbouwkundige en landschappelijke waarden; - vanwege de grote mate van gaafheid, waarin o.a. het duidelijk herkenbare gebruik als potstal. Hoofdcategorie: Subcategorie: oorspronkelijke functie: Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij(M) Pagina 5/ 7

6 Monumentnummer*: Smallepad 5 Status : rijksmonument Inschrijving register* : Kadaster deel/nummer : 12966/78 Monumentnaam*: Herberg van Friesland Complexnummer: Herberg van Friesland Woonplaats * : Gemeente*: Provincie*: Plaatselijke aanduiding: De Brink 6 Kadastrale gemeente*: Sectie*: Kad.object*: App: Grondperceel: COTHEN B 2189 Rijksmonumentomschrijving*: Onderdeel 1: boerderij Omschrijving BOERDERIJ, 'Herberg van Friesland' geheten, onderdeel van het gelijknamige boerderijcomplex. De boerderij is gelegen aan de noordzijde van De Brink op de hoek met de oprijlaan naar Rhijnestein. De boerderij is van het zogeheten T-huis-type; het voorhuis ligt evenwijdig aan de straat en loodrecht hierachter staat de stal. Door de ligging in de nabijheid van de rivier heeft het gebouw een aflopend beloop. Het oudste, vermoedelijk 17de-eeuwse deel van het voorhuis is het rechter deel waar zich de kelder en de opkamer bevindt. Ook in het stalgedeelte worden enige 17de-eeuwse onderdelen van ankerbalkgebinten aangetroffen. In later tijd is het voorhuis naar links uitgebreid. Hierdoor is de huidige onregelmatig ingedeelde voorgevel ontstaan. Deze bestaat uit een gepleisterde lijstgevel met rechts twee 18de-eeuwse roedeverdeelde schuiframen. Links daarvan de deur en een 19de-eeuws venster en uiterst links nogmaals twee 19de- eeuwse schuiframen. Het zadeldak is gedekt met kruispannen en wordt links en rechts gevat tussen topgevels. De kap is vermoedelijk in de 19de eeuw vernieuwd. De linker zijgevel is nagenoeg blind met een klein venster asymmetrisch in de top. De rechter zijgevel heeft een venster voor de opkamer en een kelderraam. Het dak van de stal is met pannen gedekt. Aan de rechterzijde bevindt Pagina 6/ 7

7 zich een deurpartij. De boerderij is in het laatste decennium van de 20ste eeuw gerestaureerd en geheel als woonhuis in gebruik genomen. Daarbij zijn met eigentijdse materialen en vormgeving aanpassingen in met name het stalgedeelte gedaan. De boerderij is van algemeen belang vanwege - architectuurhistorische waarden als goed voorbeeld van een T-huis-type boerderij opgenomen in de dorpsstructuur; - vanwege de vermoedelijke ouderdom en de redelijke mate van gaafheid ; - vanwege de stedenbouwkundige waarde en beeldbepalende ligging; - vanwege de ruimtelijk-functionele samenhang tot de overige complexonderdelen. Hoofdcategorie: Subcategorie: oorspronkelijke functie: Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij(M) Schuur(M) Pagina 7/ 7