B en W nr. 13.0911; d.d. 15-10-2013 Onderwerp (GL) inzake slechte prestatie energiebesparing door bedrijven Besluiten: van de commissie 1. de beantwoording van de schriftelijke vragen aan het College van raadslid S. Bakker (GL) inzake slechte prestatie energiebesparing door bedrijven vast te stellen; 2. dit besluit te zenden aan de vragensteller en de overige leden van de raad. Perssamenvatting: Het college heeft de schriftelijke vragen van raadslid S. Bakker (GL) inzake slechte prestatie energiebesparing door bedrijven beantwoord. In het antwoord is het college ingegaan op de wijze waarop door de Omgevingsdienst op grond van de Wet milieubeheer energiecontroles bij bedrijven worden uitgevoerd, welke kennis daarbij wordt gebruikt en welke branches zijn getoetst op het treffen van energiebesparende maatregelen.
Schriftelijke vragen aan het college van burgemeester en wethouders van de raadslid S. BAKKER (GL) over slechte prestatie energiebesparing door bedrijven (ingekomen 6 september 2013) GroenLinks vindt het belangrijk dat Leidse bedrijven energie besparen. Vaak kan dat al met relatief kleine investeringen die zich snel terugverdienen. Dat is goed voor het klimaat. Op de langere termijn besparen de bedrijven in hun kosten en is het dus ook voor de concurrentiepositie van deze Leidse bedrijven gunstig, en daarmee voor de Leidse economie. Bedrijven zijn zelfs wettelijk verplicht alle energiebesparende maatregelen te nemen die zij binnen 5 jaar terugverdienen. Dat is vastgelegd in de Wet Milieubeheer. Uit recent onderzoek van CE Delft bleek echter dat heel veel bedrijven deze verplichte investeringen, die zij binnen vijf jaar terug verdienen, toch niet doen. Ook bleek dat gemeenten, die moeten controleren of de wet nageleefd wordt, nauwelijks op deze eenvoudig te nemen maatregelen handhaven. Een substantieel deel van de gemeenten schenkt alleen in reguliere, integrale controles aandacht aan het onderwerp energiebesparing, bijvoorbeeld door het opvragen van papier (energiebesparingsonderzoeken), en vaak niet om echt controleren of maatregelen (zoals isolatie van buizen) werkelijk genomen zijn. CE Delft heeft verkend hoeveel energie bespaard kan worden als alle gemeenten structureel uitvoering geven aan energiebesparing via de Wet milieubeheer. Het gaat om 2,8 4,7 Mega ton CO2- reductie per jaar, ongeveer gelijk aan wat 2 miljoen auto's bij elkaar in een jaar produceren als zij gemiddeld 15.000 km per jaar rijden. Daarom wil GroenLinks precies weten hoe het met de energiebesparing van de Leidse bedrijven gesteld is. Welke maatregelen die zij binnen 5 jaar terugverdienen worden in Leiden toch niet genomen? En hoe is het met de handhaving gesteld? Maar het belangrijkste: wat is er nodig, eventueel ook met het oog op de aanstaande begrotingsbehandeling, om te zorgen dat bedrijven sneller de investeringen voor energiebesparing doen die zij uiteindelijk toch meer dan terug verdienen? Want dat is goed voor het klimaat en voor onze lokale economie. Artikel op Binnenlandsbestuur: http://www.binnenlandsbestuur.nl/ruimte-en-milieu/nieuws/gemeenten-laten-energiebesparingliggen.9046805.lynkx Het rapport van CEDelft: www.ce.nl/? go=home.downloadpub&id=1375&file=ce_delft_3876_energiebesparing_via_wet_milieubeheer_def. pdf GroenLinks stelt, op grond van artikel 45 van het Reglement van Orde, het college de volgende schriftelijke vragen: van Burgemeester en Wethouders (ingezonden 15 oktober 2013): Over de handhaving door de gemeente: 1. De Omgevingsdienst bezoekt bedrijven die onder de Wet milieubeheer vallen regelmatig. Bij een bezoek controleert de Omgevingsdienst of het bedrijf zich aan de milieuregels houdt. a) Doet de omgevingsdienst dat ook voor de energiebesparingsmaatregelen? b) Zo ja, hoe precies? c) Welke middelen gebruikt zij?
a. Ja, mits het bedrijf jaarlijks meer energie gebruikt dan 50.000 kwh aan elektra of 25.000 m3 aardgasequivalenten. Daaronder (kleinverbruikers) geldt de wettelijke verplichting niet. b. Er wordt door de Omgevingsdienst onderscheid gemaakt tussen groot- en middenverbruikers van energie. Bij grootverbruikers wordt op enig moment een energiecontrole uitgevoerd. Hierbij wordt getoetst of alle energiemaatregelen met een terugverdientijd van 5 jaar of korter zijn genomen. Bij middenverbruikers wordt tijdens een regulier controlebezoek aan de hand van 5 punten getoetst of er energiebesparingspotentieel is. Indien dit het geval is dan wordt een energiecontrole ingepland. c. Er wordt gebruik gemaakt van de databank van kenniscentrum Infomil (onderdeel van Rijkswaterstaat, Ministerie van Infrastructuur en Milieu). Voor diverse branches zijn daar energiemaatregellijsten te vinden. Alle toezichthouders van de Omgevingsdienst hebben een basisopleiding gevolgd om (het ontbreken van) energiebesparende maatregelen te herkennen. Voorts zijn enkele medewerkers verder opgeleid om energiecontroles uit te voeren. Er vindt op structurele basis kennisuitwisseling plaats over dit onderwerp met andere Omgevingsdiensten. 2. Is er de afgelopen twee jaar wel eens een Leids bedrijf berispt, gewaarschuwd of gestraft omdat zij maatregelen die zich binnen vijf jaar terugverdienen niet namen? Ja. 3. Is er per bedrijf, of per sector, een lijst met maatregelen die zich inderdaad in 5 jaar terugverdienen? Er is een databank van kenniscentrum Infomil waarin voor 14 branches energiebesparingsmaatregelen zijn beschreven. Deze lijsten zijn een hulpmiddel bij het toezicht. Als een maatregel genoemd is op de lijst van Infomil, geeft dit niet altijd de garantie dat de maatregel ook daadwerkelijk binnen 5 jaar is terug te verdienen. Van bedrijf tot bedrijf kan dit verschillen. De energieprijs is bijvoorbeeld van belang maar ook de investeringskosten in de energiemaatregel. De bewijslast of een maatregel binnen 5 jaar is terug te verdienen ligt bij het bevoegd gezag. 4. Voert de gemeente Leiden zogenaamde brancheprojecten uit? Hierin wordt een volledige branche in één keer doorgelicht op het treffen van energiebesparende maatregelen binnen de Wet milieubeheer. Ja, de Omgevingsdienst heeft afgelopen jaren een aantal branches getoetst op het treffen van energiebesparende maatregelen. Voorbeelden hiervan zijn de branches supermarkten (vanaf 2008), middelbare scholen (2012), ziekenhuizen en zorg (2010). 5. Wat kost een dergelijk brancheproject ongeveer? Dergelijke projecten werden meegenomen binnen de bestaande begroting. De projecten worden voor het totale werkgebied van de Omgevingsdienst uitgevoerd. De kosten zijn afhankelijk van het aantal bedrijven in de branche. Omdat dit een wettelijke taak is, worden deze projecten uitgevoerd binnen de reguliere begroting. Over de naleving door bedrijven:
6. Heeft het college een overzicht welke bedrijven in welke mate de wet milieubeheer naleven. Indien ja, dan zien we dat graag in. In beperkte mate. In het Jaarverslag Leiden 2012 van de Omgevingsdienst West-Holland is hierover het volgende opgenomen: Energiebesparing bij bedrijven De Omgevingsdienst is in 2012 actief geweest met energiebesparing bij diverse bedrijven. Bij de grootverbruikers is tijdens de reguliere milieucontroles aandacht besteed aan het zuinig omgaan met energie. Waar nodig zijn bedrijven aangesproken op het nakomen van de wettelijke verplichtingen met betrekking tot het nemen van energiebesparende maatregelen. Voor een aantal branches is daarnaast ook specifiek naar energiebesparing gekeken door de Omgevingsdienst. Dit zijn de volgende: Middelbare scholen Bij dit project zijn 25 middelbare scholen in de aangesloten gemeenten bezocht en 1 school in de gemeente Noordwijk. De scholen zijn gecontroleerd met behulp van een checklist met energiebesparende maatregelen die gericht zijn op scholen. Scholen waar nog maatregelen getroffen konden worden, is gevraagd een plan van aanpak op te stellen met maatregelen en een planning. De Omgevingsdienst toetst of de scholen de maatregelen ook daadwerkelijk uitvoeren. Om scholen te ondersteunen heeft de Omgevingsdienst in november een informatiebijeenkomst georganiseerd. De opkomst was goed; bijna iedere school uit het project was vertegenwoordigd. Ziekenhuizen en zorg In juni vonden twee bijeenkomsten plaats over energiebesparing voor verzorgingshuizen en ziekenhuizen. Beide zijn samen met de Omgevingsdienst Midden-Holland georganiseerd. Het doel was de instellingen te informeren over de mogelijkheden voor energiebesparing. Voor de verzorgingshuizen vormde de bijeenkomst een vervolg op de energiecontroles die de Omgevingsdienst in 2011 heeft uitgevoerd. In 2012 zijn de eerste hercontroles van het project uitgevoerd. Hierbij kwam naar voren dat de verzorgingshuizen soms meer maatregelen hebben toegepast dan wettelijk is voorgeschreven. Meerjarenafspraken energiebesparing Op landelijk niveau zijn er met diverse sectoren afspraken gemaakt over efficiënter gebruik van energie door het bedrijfsleven. Deze afspraken zijn vastgelegd in de Meerjarenafspraak Energieefficiency 3 (MJA3). In onze regio zijn er ongeveer twintig bedrijven en instellingen die deelnemen aan de MJA3. Gezamenlijk gaat het om ruim vijftig locaties. Eind 2012 hebben deze bedrijven een nieuw energie-efficiencyplan opgesteld voor de komende vier jaar. De plannen zijn ter goedkeuring aangeboden bij de Omgevingsdienst. 7. Is er per bedrijf een overzicht bij de gemeente bekend welke maatregelen het nog dient te nemen? Zo nee, is dat overzicht er in ieder geval voor één of enkele bedrijven? Nee, een dergelijk overzicht is niet voor elk bedrijf beschikbaar. Wel is dit voor enkele bedrijven aanwezig. 8. Wat is er nodig (denk aan capaciteit, kennis, informatie, samenwerking) om de handhaving op de energiebesparing door bedrijven te verbeteren? Voor de meeste midden- en grootverbruikers van energie staat de verplichting om energiemaatregelen toe te passen in het Activiteitenbesluit. Het onderzoek van CE Delft geeft aan dat dit instrument toe is aan actualisatie zodat effectiever gewerkt kan worden. Hierover is in 2012 de motie-van Veldhoven in de Tweede Kamer aangenomen. Gezien de huidige beperkingen
van de Wet milieubeheer is het in de praktijk niet eenvoudig om bij alle controles energiebesparing te agenderen omdat de bewijslast dat er besparingspotentieel is bij een bedrijf, is gelegd bij het bevoegd gezag en niet bij het bedrijf zelf. Het beeld uit het onderzoek van CE Delft dat gemeenten behoefte hebben aan versterking van de beschikbare hulpmiddelen en verhoging van kennis wordt onderschreven. Binnen het reguliere programma van de Omgevingsdienst West-Holland worden de medewerkers op de hoogte gehouden van nieuwe ontwikkelingen; extra opleiding op dit moment is door de bezuinigingsopgaaf niet mogelijk. 9. Welke initiatieven is het college van plan nog voor de verkiezingen te nemen om de energiebesparing door bedrijven te verbeteren? Het toezicht op energiebesparing is een reguliere taak die zal worden voortgezet; er zullen geen extra-initiatieven worden genomen.