HET SPOOK VAN DE SPOORZONE POMPEN www.techniektalentinjeklas.nl Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs.
POMPEN OF VERZUIPEN Heb je wel eens gehoord over een pomp? In dit werkblad leer je meer over pompen. Ook ga je zelf een nieuwe pomp bedenken. WIL JE WETEN WAT ER ECHT GEBEURDE?
VERPLAATSEN VAN WATER OF LUCHT Door een raampje open te zetten krijg je frisse lucht binnen. Ook in een tunnel is frisse lucht nodig. Maar je kunt natuurlijk geen raampje open zetten. Bedenk twee manieren hoe frisse lucht in een tunnel kan komen. In de tunnel van de spoorzone zit water dat er niet moet zijn. Verzin twee manieren om dit water weg te halen. Kun je het water en de lucht op dezelfde manier verplaatsen? Leg uit.
HOE WERKT DAT, EEN POMP? Ja, hoe werkt dat eigenlijk, een pomp? Bekijk de afbeeldingen hieronder. De tunnel loopt onder water Uitrollen van slangen Pomp aanzetten Pomp brengt water omhoog Pomp gaat draaien Pomp perst water naar buiten Pomp laat water inlopen Water komt in pomp In de tunnel is geen wateroverlast meer
ADEM IN, ADEM UIT Meet de temperatuur van een kamer vlak bij de vloer en zo hoog mogelijk. Waar is het warmer? Waar denk je dat de vieze lucht zit? Zoek naar een luchtventilatiesysteem bij jou thuis of op school. Waar zit dit? Waar zit de afvoer? En waar wordt schone lucht aangevoerd? Zit dit op de goede plek? Geef bij de twee afbeeldingen hieronder aan of de aanvoer en afvoer van lucht in de tunnel op de goede plek zit. Waarom wel of niet? Leg uit. Teken in de derde afbeelding de juiste plekken van de aan- en afvoer. Leg uit waarom je ze daar plaatst.
POMPEN OP VERSCHILLENDE MANIEREN Een pomp kan ergens iets weghalen of ergens iets aanvoeren. Wanneer wil je iets wegpompen? Geef twee voorbeelden. Wanneer wil je met de pomp iets aanvoeren? Geef twee voorbeelden Een pomp bestaat uit verschillende onderdelen. Hieronder zie je deze onderdelen liggen. Zet ze in de juiste volgorde. Hieronder staan een aantal zinnen. Vul de juiste woorden in. Kies uit: Afgevoerd Aangevoerd Vieze Schone Beneden Boven Laag Hoog In luchtventilatiesysteem wordt... lucht aangevoerd en... lucht afgevoerd. De luchtaanvoer moet... zitten. De luchtafvoer moet... zitten. De schone lucht zit namelijk... en de vieze lucht... Bij een waterpomp wordt water... Er wordt geen nieuw water...
PRIJS JE POMP AAN Je hebt nu twee voorbeelden van pompen gezien, eentje voor lucht en eentje voor water. Wat kun je nog meer verplaatsen met een pomp? Bedenk een nieuwe pomp. Wat wil je verplaatsen met de pomp? Waar haal je iets vandaan? Waar breng je iets naar toe? Komt er iets voor in de plaats? Maak over de nieuwe pomp een folder. Zorg ervoor dat de folder precies laat zien wat hij doet en waarom iedereen hem moet kopen.
HOE ANDERS? De pompen in het verhaal houden de tunnel van de spoorzone droog. Maar wat als de pompen echt stuk zijn. Hoe zou het verhaal dan kunnen gaan? Wat gebeurt er met de spoorzone? Wat gaat meneer Kaper doen? Hoe zal het verder gaan met Arne en Fleur? Schrijf jouw nieuwe verhaal op. Maak hier ook een tekening bij.
WIST JE DAT...? de grootste pomp van Nederland in IJmuiden staat? Deze pomp is een onderdeel van het spuigemaal in IJmuiden. Dit gemaal verkleint de kans op wateroverlast bij slecht weer en kan per seconde 260m 3 wegpompen. Dat zijn 26.000 emmers water (van 10 liter). een onderzeeër heel lang onder water kan blijven? Zo nu en dan moeten ze in de onderzeeër wel de lucht verversen. Ze gaan dan snuiveren. Snuiveren is eigenlijk een grote snorkel die boven het wateroppervlak uitsteekt. De snorkel zuigt lucht van buitenaf in de onderzeeër. Flevoland vroeger niet bestond. In de vorige eeuw is een deel van de Zuiderzee (dat heet nu het IJsselmeer) drooggelegd. als er geen dijken en pompen waren, een groot deel van Nederland onder water zou staan.
colofon 2013, Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch Installatiebedrijf (OTIB), Woerden OTIB Postbus 416 3440 AK Woerden Bezoekadres: Korenmolenlaan 4 3447 GG Woerden Idee en tekst: Eindredactie: Grafisch ontwerp: Druk: Conclusion Van de Graaf, Vereniging Vonk OTIB, Woerden Accentdesign, Mijdrecht Verweij Printing, Mijdrecht Bestellen en docentenhandleidingen Ga naar www.otib.nl/spook 0800 88 55 885 (kosteloos) servicedesk@otib.nl www.otib.nl www.techniektalentinjeklas.nl Techniek ervaren en beleven in het basisonderwijs