THEORIEBOEK NIVEAU 3&4 Elementaire Bedrijfsadministratie 3 f i n a n c i e l e b e r o e p e n GERARD VAN HEESWIJK STEF STIENSTRA THEO SUPPERS PIETER MIJNSTER
Elementaire bedrijfsadministratie 3 Gerard van Heeswijk Stef Stienstra Theo Suppers Pieter Mijnster
Colofon Auteurs Gerard van Heeswijk Stef Stienstra Theo Suppers Redactie Pieter Mijnster Vormgeving Studio Fraaj, Rotterdam Omslag Studio Fraaj, Rotterdam Opmaak Imago Mediabuilders, Amersfoort Tekeningen Tiekstramedia, Groningen Over ThiemeMeulenhoff ThiemeMeulenhoff ontwikkelt zich van educatieve uitgeverij tot een learning design company. We brengen content, leerontwerp en technologie samen. Met onze groeiende expertise, ervaring en leeroplossingen zijn we een partner voor scholen bij het vernieuwen en verbeteren van onderwijs. Zo kunnen we samen beter recht doen aan de verschillen tussen lerenden en scholen en ervoor zorgen dat leren steeds persoonlijker, effectiever en efficiënter wordt. Samen leren vernieuwen. www.thiememeulenhoff.nl ISBN 978 9006 64086 1 Vierde druk, tweede oplage, 2016 ThiemeMeulenhoff, Amersfoort, 2015 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912 j het Besluit van 23 augustus 1985, Stbl. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie (PRO), Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp (www.stichting-pro.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet) dient men zich tot de uitgever te wenden. Voor meer informatie over het gebruik van muziek, film en het maken van kopieën in het onderwijs zie www.auteursrechtenonderwijs.nl. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Deze uitgave is volledig CO2-neutraal geproduceerd. Het voor deze uitgave gebruikte papier is voorzien van het FSC -keurmerk. Dit betekent dat de bosbouw op een verantwoorde wijze heeft plaatsgevonden.
Voorwoord Het middelbaar beroepsonderwijs verandert voortdurend onder invloed van maatschappelijke ontwikkelingen en in het bijzonder door de eisen die de beroepspraktijk aan de opleidingen stelt. Met het verschijnen van het nieuwe kwalificatiedossier 2015 introduceert ThiemeMeulenhoff de volledig herziene methode BV in Balans. De herziene methode sluit, binnen de kaders van dit kwalificatiedossier, aan op de toetsmatrijzen van de SPL. Drie belangrijke kenmerken van BV in Balans zijn: Dé methode voor ondersteunend leren of u nu klassikaal met de studenten aan de slag wilt of de studenten meer zelfstandig wilt laten werken. Sterk didactisch concept. De methode houdt rekening met de verschillende leerstijlen van studenten en verschillende onderwijsstijlen van docenten. Grote verscheidenheid aan leermiddelen. De theorieboeken en de werkboeken bieden een groot scala aan materiaal voor de studenten om mee te oefenen. De hoofdstukken van het theorieboek kennen de volgende structuur. Een inleiding met een schema dat een overzicht geeft van de inhoud van het hoofdstuk. De inleiding bevat ook steeds een uitdaging voor de student. Doel van deze uitdaging is de student zich bewust te laten worden dat er een gemis aan kennis en vaardigheden is en dat met de inhoud van dit hoofdstuk dit gemis wordt opgevuld. De leerstof van het hoofdstuk is verdeeld in paragrafen. De heldere voorbeelden helpen bij het verwerken van de stof. Een begrippenlijst. Een checklist aan het eind van het hoofdstuk waarmee de student kan nagaan of hij de inhoud van het hoofdstuk heeft begrepen en kan toepassen. De checklist eindigt met de uitdaging van de inleiding, waarvoor de student nu over de benodigde kennis en vaardigheden beschikt om deze aan te gaan! Om de leesbaarheid te vergemakkelijken is de tekst voorzien van margewoorden.
De serie BV in Balans is met de grootste zorg ontwikkeld. Wij hopen dat u met plezier werkt met BV in Balans. Meer informatie over BV in Balans vindt u op onze methodesite: www.bvinbalans.nl. Wanneer u vragen of suggesties heeft, dan kunt u contact met ons opnemen. De auteurs en uitgever
Inhoudsopgave 1 Omzetbelasting buitenland 9 Inleiding 10 1.1 Nederland en de rest van de wereld 12 1.2 Het aangifteformulier omzetbelasting en de handel met het buitenland 13 1.3 Het systeem van belasting op de toegevoegde waarde en de handel met het buitenland 15 1.4 De verwerking van uit het buitenland ontvangen inkoopfacturen bij import 16 1.5 De verwerking van verzonden verkoopfacturen naar het buitenland bij uitvoer 21 Begrippenlijst 24 Checklist 25 2 Vaste verrekenprijs 27 Inleiding 28 2.1 De vaste verrekenprijs 30 2.2 In- en verkopen met vaste verrekenprijzen 34 2.3 Creditnota s en vaste verrekenprijzen 37 2.4 Het wijzigen van de vaste verrekenprijs 39 2.5 Waardering van de voorraden gedurende het jaar 40 Begrippenlijst 43 Checklist 44 3 Inkoop en ontvangst van goederen 47 Inleiding 48 3.1 Goederenontvangst altijd na ontvangst inkoopfactuur 50 3.2 Goederenontvangst altijd voor ontvangst inkoopfactuur 60 3.3 Geen vaste volgorde tussen goederenontvangst en ontvangst inkoopfactuur 65 3.4 Retourinkopen 77 Begrippenlijst 82 Checklist 83 4 Verkoop en afgifte goederen 85 Inleiding 86 4.1 Voorfacturering 88 4.2 Nafacturering 95
4.3 Retourverkopen 102 Begrippenlijst 107 Checklist 108 5 Lezen van ingevoerde boekingen en boekingsverslagen 109 Inleiding 110 5.1 Controle is altijd belangrijk 112 5.2 Gekoppelde rekeningen in dagboeken 114 5.3 Btw-codes 115 5.4 Boekingen in het inkoopboek lezen 116 5.5 Boekingen in het verkoopboek lezen 128 5.6 Boekingen in het bankboek lezen 135 5.7 Boekingen in het kasboek lezen 139 5.8 Boekingen in het memoriaal lezen 142 5.9 Boekingsverslagen lezen 143 Begrippenlijst 157 Checklist 159 6 Project- en kwantiteitenadministratie 161 Inleiding 162 6.1 Kilometerregistratie 164 6.2 Verhuurregistratie 166 6.3 Urenregistratie 168 6.4 Voorraadadministratie 170 6.5 Projectadministratie algemeen 172 6.6 Het project in de financiële administratie 190 Begrippenlijst 194 Checklist 196 7 Verliezen op debiteuren 197 Inleiding 198 7.1 Verliezen op debiteuren boeken 200 7.2 Dubieuze debiteuren 203 Begrippenlijst 206 Checklist 207 8 Correctieboekingen en voorafgaande journaalposten 209 Inleiding 210 8.1 Correctieboekingen 212 8.2 Voorafgaande journaalposten 218
Begrippenlijst 224 Checklist 225 9 Permanence 227 Inleiding 228 9.1 Kosten en uitgaven, opbrengsten en ontvangsten 230 9.2 Toepassen van de permanence 232 9.3 Nog te betalen bedragen 236 9.4 Vooruitbetaalde bedragen 241 9.5 Vooruitontvangen bedragen 246 9.6 Nog te ontvangen bedragen 250 9.7 Transitorische posten 254 Begrippenlijst 258 Checklist 260 10 Afschrijvingen op duurzame productiemiddelen 261 Inleiding 262 10.1 Aanschaf van duurzame productiemiddelen 264 10.2 Afschrijvingen op duurzame productiemiddelen 268 10.3 Afschrijven over delen van een jaar 278 10.4 Permanence op afschrijvingen 280 10.5 Buitengebruikstelling van duurzame productiemiddelen 282 Begrippenlijst 288 Checklist 290 Engelse vaktermen 293 Register 299
1 Omzetbelasting buitenland
ELEMENTAIRE BEDRIJFSADMINISTRATIE 3 Inleiding Je weet inmiddels welke informatie er op een binnenlandse factuur moet staan. Op zo n factuur staat onder andere de berekende btw of omzetbelasting. Voor binnenlandse transacties geldt het hoge tarief of het lage btw-tarief. Het kan ook zijn dat er sprake is van vrijstelling van btw. Voor een transactie met een onderneming in het buitenland gelden andere regels. In het schema kun je aflezen dat daar het nultarief geldt. Je maakt onderscheid tussen import en export met landen buiten de EU, naast intracommunautaire verwerving en intracommunautaire levering binnen de EU. Je leert in dit hoofdstuk journaalposten maken bij transacties met ondernemingen in het buitenland. Het is bij deze boekingen erg belangrijk dat je de grootboekrekeningen die je gebruikt, koppelt aan de vragen 3a, 3b, 4a en 4b die je op het aangifteformulier omzetbelasting terugvindt. Dit maakt het aangifte doen van de omzetbelasting een stuk eenvoudiger. De uitdaging Wil je de in- en verkoopfacturen journaliseren die we gisteren van onze leveranciers uit het buitenland ontvingen en aan onze afnemers in het buitenland verstuurden? Let goed op dat je de juiste grootboekrekeningen voor de btw gebruikt, in verband met de aangifte omzetbelasting. Een mooie opdracht, maar het wordt lastig als je de kennis niet hebt en de vaardigheden niet beheerst om deze klus te klaren. Na dit hoofdstuk zal dat je zeker lukken! 10
HOOFDSTUK 1 Omzetbelasting buitenland Btw Belasting over de toegevoegde waarde Transacties met buitenland Transacties binnenland Nultarief Hoge tarief, lage tarief of vrijstelling 4b Inkoop vanuit landen binnen de EU Intracommunautaire verwerving 4a vanuit landen buiten de EU Import 3b Verkoop naar landen binnen de EU Intracommunautaire levering 3a naar landen buiten de EU Export Nummers van de vragen op aangifteformulier omzetbelasting 1Neem de theorie goed door en volg de voorbeelden. Besef goed dat het boeken op bepaalde grootboekrekeningen een belangrijk verband heeft met de vragen op het aangifteformulier omzetbelasting! 11
ELEMENTAIRE BEDRIJFSADMINISTRATIE 3 1.1 Nederland en de rest van de wereld import intracommunautaire verwerving export intracommunautaire levering Je weet al hoe je in de financiële administratie rekening houdt met de omzetbelasting bij binnenlandse transacties. In dit hoofdstuk besteden we aandacht aan de financieeladministratieve verwerking van de omzetbelasting bij transacties met het buitenland. Het gaat dan om import (buiten de EU) en intracommunautaire verwerving (binnen de EU) en export (buiten de EU) en intracommunautaire levering (binnen de EU) van goederen en diensten. Je spreekt van uitvoer als je producten of diensten levert (verkoopt) aan het buitenland en van invoer als je producten of diensten verwerft (inkoopt) in het buitenland. invoer uitvoer Inzicht in de administratieve verwerking van de omzetbelasting bij transacties met het buitenland is in een open economie zoals de Nederlandse erg belangrijk. Om dat te begrijpen hoef je alleen maar te kijken naar de omvang van de Nederlandse invoer en uitvoer. Nederland is maar een klein land. Veel van wat wij aan goederen en diensten nodig hebben, moeten we invoeren. Samen produceerden wij in 2014 voor circa 650 miljard. Dat noem je het bruto nationaal product van Nederland. Onze uitvoer van goederen bedroeg in 2014 ongeveer 430 miljard. Onze invoer van goederen bedroeg in dat jaar meer dan 350 miljard. 12
HOOFDSTUK 1 Omzetbelasting buitenland Houd daarbij wel in de gaten, dat veel ingevoerde goederen hier worden bewerkt en in de bewerkte vorm weer kunnen worden uitgevoerd. Ongeveer 65% van onze uitvoer gaat naar de EU-landen en van onze invoer komt ongeveer 60% uit de EU-landen. Zowel voor de invoer als de uitvoer is de EU dus onze grootste handelspartner. 1.2 Het aangifteformulier omzetbelasting en de handel met het buitenland Hierna zie je het aangifteformulier omzetbelasting zoals ondernemingen dat moeten invullen. Op het aangifteformulier omzetbelasting is een aantal vragen speciaal gericht op: leveringen aan het buitenland, de uitvoer. Die vragen vind je bij deel 3 Prestaties aan het buitenland. Daarbij maakt de Belastingdienst onderscheid tussen uitvoer naar landen binnen de EU (vraag 3b) en naar landen buiten de EU (vraag 3a); leveringen door het buitenland, de invoer. Die vragen vind je bij deel 4 Prestaties uit het buitenland aan u verricht. Ook hierbij maakt de Belastingdienst onderscheid tussen invoer uit landen binnen de EU (vraag 4b) en uit landen buiten de EU (vraag 4a). Samengevat hebben de volgende vragen op het aangifteformulier omzetbelasting betrekking op handel met het buitenland. vraag 3a. leveringen naar landen buiten de EU (export); vraag 3b. leveringen naar/diensten in landen binnen de EU (intracommunautaire levering); vraag 4a. leveringen/diensten uit landen buiten de EU (import); vraag 4b. leveringen/diensten uit landen binnen de EU (intracommunautaire verwerving). 13
ELEMENTAIRE BEDRIJFSADMINISTRATIE 3 Gegevens omzet en omzetbelasting Als u over dit tijdvak geen omzet of omzetbelasting hoeft aan te geven, vul dan een 0 in bij Te betalen onder vraag 5g. 1 Prestaties binnenland Let op! Rond alle bedragen af op hele euro s Bedrag waarover omzetbelasting wordt berekend Omzetbelasting 1a Leveringen/diensten belast met 21% 1b Leveringen/diensten belast met 6% 1c Leveringen/diensten belast met overige tarieven behalve 0% 1d Privégebruik 1e Leveringen/diensten belast met 0% of niet bij u belast 2 Verleggingsregelingen binnenland 2a Leveringen/diensten waarbij de heffing van omzetbelasting naar u is verlegd. Let op! Voorbelasting invullen bij vraag 5b 3 Prestaties naar/in het buitenland 3a Leveringen naar landen buiten de EU (uitvoer) 3b Leveringen naar/diensten in landen binnen de EU 3c Installatie/afstandsverkopen binnen de EU 4 Prestaties uit het buitenland aan u verricht 4a Leveringen/diensten uit landen buiten de EU 4b Leveringen/diensten uit landen binnen de EU + 5 Voorbelasting, kleineondernemersregeling, schatting en eindtotaal 5a Verschuldigde omzetbelasting: tel de omzetbelasting van de rubrieken 1a t/m 4b op 5b Voorbelasting 5c Subtotaal: bereken 5a min 5b 5d Vermindering volgens de kleineondernemersregeling 5e Schatting vorige aangifte(n). Alleen als de Belastingdienst u toestemming heeft gegeven 5f Schatting deze aangifte. Alleen als de Belastingdienst u toestemming heeft gegeven - +/- 5g Totaal te betalen terug te vragen Onderteken nu het formulier op de voorzijde Aangifteformulier omzetbelasting De inhoud van dit hoofdstuk gaat over de vragen 3a t/m 4b van het aangifteformulier omzetbelasting. Je gaat de financieel administratieve verwerking van de omzetbelasting bij grensoverschrijdende transacties leren. Eerst komt de administratieve verwerking bij invoer ter sprake, daarna komt de uitvoer aan bod. 14
HOOFDSTUK 1 Omzetbelasting buitenland In het vervolg van dit hoofdstuk laten we de grensoverschrijdende levering van diensten buiten beschouwing, omdat de verwerking lastig kan zijn door onder andere de verleggingsregeling (zie vraag 2 op het biljet). 1.3 Het systeem van belasting op de toegevoegde waarde en de handel met het buitenland In de EU-landen wordt de omzetbelasting geheven volgens het systeem van belasting op de toegevoegde waarde (btw). De btw verhoogt de prijs voor de consument als eindgebruiker, die uiteindelijk deze belasting op goederen en diensten betaalt. Dit heffingssysteem heeft gevolgen voor transacties met het buitenland. Hieronder geven we een korte samenvatting van die gevolgen. 1. Leveringen van goederen en diensten binnen de EU Hierbij moet je onderscheid maken tussen: a. leveringen aan particulieren (consumenten). Een Nederlandse onderneming die aan een particulier in het buitenland levert, brengt de btw in rekening op basis van de tarieven die gelden in het land van de klant. De consument betaalt ook nu als eindgebruiker de omzetbelasting. b. leveringen aan andere ondernemingen. Bij grensoverschrijdende leveringen tussen ondernemingen binnen de EU geldt het zogenaamde nultarief. Leveringen tussen ondernemingen binnen de EU heten intracommunautaire leveringen. Belangrijke randvoorwaarde is wel dat beide ondernemingen beschikken over een btw-identificatienummer. Het nultarief geldt, omdat de buitenlandse ondernemer uiteindelijk aan de consument de btw in rekening brengt op basis van de tarieven die in dat land gelden. Ook nu betaalt de consument als eindgebruiker uiteindelijk de btw. 15
ELEMENTAIRE BEDRIJFSADMINISTRATIE 3 2. Leveringen van goederen en diensten buiten de EU. Hierbij moet je onderscheid maken tussen: a. export naar landen buiten de EU. Aangezien het nu een levering aan een klant buiten de EU betreft, heeft de Nederlandse onderneming niet te maken met het heffingssysteem van de btw in de EU. Bij deze leveringen geldt steeds het nultarief. b. import vanuit landen buiten de EU. Er komen nu goederen of diensten de EU in. De regel hierbij is dat er btw wordt geheven op deze goederen of diensten in het land waar ze de EU binnenkomen. 1.4 De verwerking van uit het buitenland ontvangen inkoopfacturen bij import 1.4.1 Invoer uit EU-landen Voor de omzetbelasting spreek je eigenlijk niet van import uit een EUland, maar over de intracommunautaire verwerving van goederen of diensten. Het moet dan wel gaan om leveringen tussen ondernemingen. Voor leveringen binnen de EU geldt bij de omzetbelasting, evenals voor alle leveringen vanuit andere landen, het nultarief. Dat betekent dat een onderneming in een EU-land aan een onderneming in Nederland geen btw in rekening zal brengen op een factuur. Om in Nederland goederen tegen het nultarief geleverd te krijgen, moet wel aan twee voorwaarden zijn voldaan. 1. De Nederlandse onderneming moet btw-plichtig zijn. De leverancier uit het andere land moet op de hoogte zijn van het btw-nummer van de Nederlandse onderneming. De leverancier uit een ander EU-land vermeldt zijn btw-nummer en het btwnummer van de Nederlandse onderneming op zijn factuur. 2. De goederen moeten het andere EU-land verlaten. Dit kun je aantonen met bijvoorbeeld een orderbevestiging, de factuur of de vrachtbrief. 16
HOOFDSTUK 1 Omzetbelasting buitenland De levering van de goederen vindt plaats tegen het nultarief. Als echter de goederen in Nederland worden verhandeld, dan worden ze wel belast met de btw. Als Nederlandse btw-plichtige onderneming moet je dus btw afdragen aan de Belastingdienst, terwijl deze btw niet op de buitenlandse inkoopfactuur in rekening is gebracht. Uiteraard mag de Nederlandse onderneming deze btw op inkopen wel weer terugvorderen. In het volgende voorbeeld leer je hoe dit in zijn werk gaat. 1 Voorbeeld 1 Gegeven Handelsonderneming Vrijman ontvangt van haar Duitse leverancier een inkoopfactuur met de volgende inhoud. 12/2/2016 IF 274 Aan u geleverde goederen 15.000 Gevraagd Geef de journaalpost van deze inkoopfactuur. De goederen worden in Nederland verhandeld en worden hier belast met 21% btw. Uitwerking Er is sprake van levering van goederen door een leverancier uit een ander EU-land aan een Nederlandse leverancier. De levering valt onder het nultarief, vandaar dat er ook geen btw in rekening wordt gebracht. Aangezien de goederen in Nederland worden verhandeld, is Vrijman btw verschuldigd over de inkoopprijs van deze goederen. Daarvoor crediteer je de rekening 166 Te betalen btw levering en diensten binnen de EU. Dit bedrag zal Vrijman moeten opnemen op zijn aangifteformulier onder vraag 4b Leveringen uit landen binnen de EU. Je hebt hier met een inkoop te maken, dus kan Vrijman de btw terugvorderen. Daarvoor debiteer je de rekening 161 Te vorderen btw. Dit bedrag zal Vrijman op het aangifteformulier opnemen onder vraag 5b Voorbelasting. 17
ELEMENTAIRE BEDRIJFSADMINISTRATIE 3 De journaalpost ziet er nu als volgt uit. 700 Voorraad goederen 15.000 161 Te vorderen btw 3.150 Aan 140 Crediteuren 15.000 Aan 166 Te betalen btw leveringen en diensten binnen de EU 3.150 1Controleer het bedrag aan btw dat in de journaalpost is opgenomen. In de journaalpost is het handig een koppeling te maken tussen de gegevens die je aan het eind van een kwartaal of maand op het aangifteformulier omzetbelasting moet invullen bij vraag 4b (zie aangiftebiljet). Vandaar dat we de naam van de rekening daarop laten aansluiten: 166 Te betalen btw levering en diensten binnen de EU. Niet in alle EU-landen wordt de euro al als munteenheid gebruikt. Een Nederlandse onderneming die goederen koopt bij bijvoorbeeld een Poolse onderneming, kan een inkoopfactuur ontvangen met bedragen in zloty s. Om de factuur in de financiële administratie op te nemen is het verplicht dat de omrekening in euro s plaatsvindt tegen de actuele wisselkoers op de factuurdatum. 1 Voorbeeld 2 Gegeven Handelsonderneming Vrijman ontvangt van haar Poolse leverancier een inkoopfactuur met de volgende inhoud. 15/2 IF 285 Aan u geleverde goederen PLN 120.000 PLN = Zloty Gevraagd Geef de journaalpost van deze inkoopfactuur. 18
HOOFDSTUK 1 Omzetbelasting buitenland De actuele koers van de Zloty is op 15 februari 2016: Land Munt ISO Aankoop Midden Verkoop Polen Zloty PLN 4.2639 4.2839 4.3039 De goederen worden in Nederland verhandeld en worden hier belast met 21% btw. Uitwerking Vrijman moet zloty s kopen, dus bedraagt de waarde van de gekochte goederen omgerekend in euro s PLN 120.000/ PLN 4,2639 x 1= 28.143,25. De journaalpost ziet er nu als volgt uit. 700 Voorraad goederen 28.143,25 161 Te vorderen btw 5.910,08 Aan 140 Crediteuren 28.143,25 Aan 166 Te betalen btw leveringen en diensten binnen de EU 5.910,08 1Controleer ook nu weer of de btw juist is berekend! 1.4.2 Import uit landen buiten de EU Als een onderneming goederen importeert uit landen buiten de EU wordt de invoer belast met btw in het EU-land waar de goederen de EU binnenkomen. Zoals gebruikelijk kan de af te dragen btw als voorbelasting worden teruggevorderd (zie vraag 5b op het aangiftebiljet). De levering van de goederen door de buitenlandse leverancier aan een Nederlandse onderneming valt weer onder het nultarief. 19
ELEMENTAIRE BEDRIJFSADMINISTRATIE 3 1 Voorbeeld 3 Gegeven Handelsonderneming Vrijman ontvangt van haar leverancier uit de VS een inkoopfactuur met de volgende inhoud. 18/2 IF 302 Aan u geleverde goederen US $ 18.000 Gevraagd Geef de journaalpost van deze inkoopfactuur. De actuele koers van de US $ is op 18 februari 2016: Land Munt ISO Aankoop Midden Verkoop Ver. Staten Dollar USD 1.17370 1.18170 1.18970 De goederen worden in Nederland verhandeld en worden hier belast met 21% btw. Uitwerking De waarde van de goederen omgerekend in euro s bedraagt: US $ 18.000/ US $ 1,17370 x 1 = 15.336,12 De journaalpost ziet er nu als volgt uit. 700 Voorraad goederen 15.336,12 161 Te vorderen btw 3.220,58 Aan 140 Crediteuren 15.336,12 Aan 167 Te betalen btw leveringen en diensten buiten de EU 3.220,58 De rekening 167 Te betalen BTW leveringen en diensten buiten de EU is gekoppeld aan vraag 4a op het aangiftebiljet. 1 20
HOOFDSTUK 1 Omzetbelasting buitenland 1.5 De verwerking van verzonden verkoopfacturen naar het buitenland bij uitvoer De Belastingdienst maakt bij verkopen wederom onderscheid tussen: levering van goederen binnen de EU (aangiftebiljet vraag 3b); levering van goederen buiten de EU (aangiftebiljet vraag 3a). De term die de Belastingdienst hanteert bij levering van goederen binnen de EU is een intracommunautaire levering. 1.5.1 Uitvoer van goederen binnen de EU Leveringen door Nederlandse ondernemingen aan landen binnen de EU vallen voor de omzetbelasting alleen onder het nultarief als de Nederlandse en de buitenlandse ondernemer over een btwidentificatienummer beschikken. Beide partijen moeten dus btwplichtig zijn. Beide nummers moeten ook op de factuur staan. Bij leveringen aan particulieren in het buitenland breng je de btw in rekening die geldt in het land van de klant. We beperken ons in deze paragraaf tot verkopen binnen de EU tussen ondernemingen. Aangezien voor de btw het nultarief wordt gehanteerd bij dit soort leveringen, is het niet nodig op de verkoopfactuur rekening te houden met btw. 1 Voorbeeld 4 Gegeven Handelsonderneming Vrijman verstuurt aan Graf AG in Düsseldorf/ Duitsland een verkoopfactuur met de volgende inhoud. 13/3/16 VF 279 Aan u geleverde goederen 18.000 (inkoopwaarde verkopen 12.000) 1 21
ELEMENTAIRE BEDRIJFSADMINISTRATIE 3 Gevraagd Geef de journaalpost van deze verkoopfactuur. Uitwerking Het is handig de omzet te koppelen aan vraag 3b op het aangiftebiljet. Daarom gebruik je een aparte omzetrekening voor leveringen binnen de EU. Je kunt op die manier de benodigde informatie uit de financiële administratie halen bij het invullen van het aangifteformulier. Je gebruikt hiervoor de grootboekrekening 842 Omzet aan EU-landen. Voor omzet binnen Nederland zou je rekening 840 Omzet Nederland hoog tarief (vraag 1a aangiftebiljet) kunnen gebruiken. De journaalpost ziet er nu als volgt uit. 130 Debiteuren 18.000 Aan 842 Omzet aan EU-landen 18.000 + 800 Inkoopwaarde verkopen 12.000 Aan 700 Voorraad goederen 12.000 1.5.2 Uitvoer van goederen naar landen buiten de EU Bij leveringen door Nederlandse ondernemingen aan landen buiten de EU maakt het niet uit of er aan een onderneming of aan een particuliere afnemer wordt verkocht. In beide gevallen geldt voor de btw het nultarief. 1 Voorbeeld 5 Gegeven Handelsonderneming Vrijman verstuurt aan Bushman Houston/ Verenigde Staten een verkoopfactuur met de volgende inhoud. 16/3/16 VF 299 Aan u geleverde goederen 22.000 (inkoopwaarde verkopen 14.000) 1 22
HOOFDSTUK 1 Omzetbelasting buitenland Gevraagd Geef de journaalpost van deze verkoopfactuur. Uitwerking De omzet koppel je aan vraag 3a op het aangiftebiljet. Je gebruikt daarom een aparte omzetrekening voor leveringen binnen de EU. Hierdoor kun je de benodigde informatie uit de financiële administratie halen bij het invullen van het aangifteformulier. Je gebruikt hiervoor de grootboekrekening 843 Omzet aan landen buiten de EU. De journaalpost ziet er nu als volgt uit. 130 Debiteuren 22.000 Aan 843 Omzet aan landen buiten de EU 22.000 + 800 Inkoopwaarde verkopen 14.000 Aan 700 Voorraad goederen 14.000 1 23
ELEMENTAIRE BEDRIJFSADMINISTRATIE 3 Begrippenlijst Export of uitvoer Import of invoer Intracommunautaire levering Intracommunautaire verwerving Verkoop van goederen en diensten door Nederland aan andere landen. NB: In het kader van de btw wordt onder export vaak verstaan: alleen naar landen buiten de EU. Dit ter onderscheiding van intracommunautaire leveringen. Aankoop van goederen en diensten door Nederland uit andere landen. NB: In het kader van de btw wordt onder import vaak verstaan: alleen uit landen buiten de EU. Dit ter onderscheiding van intracommunautaire verwervingen. Export van goederen of diensten vanuit Nederland naar een ondernemer in een ander EU-land. Import van goederen of diensten vanuit een ander EU-land naar een Nederlandse onderneming, waarbij de leverancier een onderneming is. 1 24
HOOFDSTUK 1 Omzetbelasting buitenland Checklist Je kent de begrippen uit de begrippenlijst. Je begrijpt dat de btw een systeem is waarmee omzetbelasting kan worden geheven; dat het gebruik van grootboekrekeningen gekoppeld is aan de vragen van het aangifteformulier omzetbelasting; waarom de invoer en uitvoer van goederen en diensten tussen ondernemingen onder het nultarief vallen; dat de rekening Te betalen btw leveringen en diensten binnen de EU wordt gecrediteerd bij aankoop van goederen en diensten bij een onderneming in een EU-land; dat de rekening Te betalen btw leveringen en diensten buiten de EU wordt gecrediteerd bij aankoop van goederen en diensten bij een onderneming in een land buiten de EU; dat de rekening Te vorderen btw wordt gedebiteerd bij aankoop van goederen bij ondernemers in zowel het binnenland, een EU-land of een niet EU-land; dat je bij levering van goederen naar EU-landen gebruikmaakt van de rekening Omzet aan EU-landen; dat je bij levering van goederen naar landen buiten de EU gebruikmaakt van de rekening Omzet aan landen buiten de EU. Je kunt boekingen verrichten, rekening houdend met de omzetbelasting bij aankoop van goederen in zowel het binnen- als buitenland; boekingen verrichten, rekening houdend met de omzetbelasting bij verkoop van goederen in zowel het binnen- als buitenland; de aangifte omzetbelasting boeken aan de hand van een gegeven aangiftebiljet. 1 25
BV in Balans De ondersteunende methode voor praktijkleren Deze uitgave Elementaire Bedrijfsadministratie 3 maakt deel uit van de serie BV in Balans. In deze serie zijn leermiddelen ontwikkeld op basis van het kwalificatiedossier voor de Financieel administratieve beroepen zoals dat geldt vanaf augustus 2016. Elementaire Bedrijfsadministratie 3 behandelt uitbreidingen van de boekingen rond het inkoop- en verkoopproces. Omzetbelasting buitenland, vaste verrekenprijs en nietgelijktijdige ontvangst en verzending van goederen en facturen komen aan bod. Daarnaast komen elementaire boekingen voor de toepassing van de permanence, kwantiteiten- en projectadministratie, correctieboekingen en afschrijvingen aan de orde. Ondersteunend leren De methode BV in Balans biedt de gelegenheid om zelfstandig of klassikaal aan de slag te gaan met het aanleren van ondersteunende kennis nodig voor het uitvoeren van kerntaken binnen het financiële werkveld. Didactisch doordacht De methode BV in Balans houdt nadrukkelijk rekening met leerstijlen van studenten en onderwijsstijlen van docenten. De student wordt uitgenodigd om op een eigen manier de leerstof en opdrachten te verwerken, waarbij één doel voorop staat: voorbereiden op een beroep in het financiële werkveld. Diversiteit aan leermiddelen De herziene serie BV in Balans bestaat uit theorieboeken en (leer)werkboeken, die binnen de kaders van het kwalificatiedossier, aansluiten op de toetsmatrijzen van SPL. De theorieboeken geven een heldere uitleg van de vakinhouden, verduidelijkt met voorbeelden. De werkboeken starten met oriënterende vragen en kennisvragen. Met routineopdrachten, praktijktaken en een integrale casus krijgt de student de kans om de vaardigheden, nodig voor het uitvoeren van kerntaken, eigen te maken. BV in Balans is geschreven voor de kwalificaties: - Financieel administratief medewerker (Profiel 1: B1-K1 t/m K3 = basisdeel) - Bedrijfsadministrateur (Profiel 2: basisdeel, aangevuld met P2-K1) - Junior assistent-accountant (Profiel 3: basisdeel, aangevuld met P3-K1) 9 789006 640861