2015
COLOFON Uitgave: Stichting Welzijn Diemen Ouddiemerlaan 104 1111 HL Diemen t.020-695 37 83 info@welzijndiemen.nl www.welzijndiemen.nl Redactie: Arie van t Hoog Met medewerking van : Jeanell Schenkers, Saliema Ishak en Wim Moene INHOUD VOORWOORD 04 BUURTSPORTCOACHES 06 DIEMENVOORELKAAR 10 INFORMATIEF HUISBEZOEK 14 HUIS VAN DE BUURT T KRUIDVAT 18 INTENSIEF KINDERWERK 22 JUST DO IT 26 PEUTERSPEELZALEN 30 WELZIJN OP RECEPT 34 INTENSIEF JONGERENWERK 38 TALENTONTWIKKELING 42 ORGANISATIE 46 RESULTAAT EN FINANCIËLE POSITIE 50 Opmaak: Jeanell Schenkers Interviews: TekstBeeld Foto s: Fatma Geneidi, Jeanell Schenkers en Naziha Arraiss Augustus 2016 De gegevens zijn onder voorbehoud. 02 03
VOORWOORD Geachte lezers en lezeressen, Het bestuur van de Stichting Welzijn Diemen en de medewerkers kijken terug op een succesvol jaar waarin de SWD zich op een positieve wijze heeft ontwikkeld en waarin goede resultaten zijn geboekt. Goede resultaten, zowel qua inhoud als in financieel opzicht. In dit verslag kunt u lezen over diverse projecten die in 2015 hebben plaatsgevonden. De artikelen zijn tot stand gekomen op basis van interviews met medewerkers, vrijwilligers, stagiaires en bewoners die nauw betrokken zijn bij de uitvoering. Op deze manier willen wij u inzicht geven in onze werkzaamheden en de praktijk van het werk. In plaats van een opsomming van droge cijfers willen we u een inkijk geven in de activiteiten van de SWD. Het Huis van de Buurt, dat in 2014 met een pilot was begonnen, is definitief van start gegaan in september 2015. Met zorginstellingen zijn afspraken gemaakt over hun rol in het Huis van de Buurt. Diemenvoorelkaar (samenvoeging van de Vrijwilligersvacaturebank en WonenPlus), Welzijn op Recept en vele andere activiteiten hebben met het Huis van de Buurt een belangrijke ontwikkeling doorgemaakt. Diemenvoorelkaar heeft een nieuwe website en deze wordt druk bezocht. De activiteiten in het kader van de buurtsportcoaches zijn voortgezet en verder uitgebreid. Het aantal deelnemers aan de activiteiten is flink toegenomen. De peuterspeelzalen maken een belangrijke ontwikkeling door. In het kader van de Harmonisatie Kinderopvang is een begin gemaakt met de discussie over een geheel nieuwe vorm van financiering en organisatie van de speelzalen. Het Jaarverslag 2015 kunt u downloaden van onze website, www.welzijndiemen.nl onder het kopje SWD organisatie. In 2015 heeft de SWD de in voorgaande jaren ingezette transparantie in de bedrijfsvoering verder kunnen ontwikkelen. Met de gemeente Diemen zijn goede afspraken gemaakt over de verantwoording door middel van prestatieafspraken. Regelmatig zijn de resultaten met de gemeente besproken. Veel nieuwe activiteiten zijn gestart met medewerking en ondersteuning van de gemeente. Arie van t Hoog directeur 04 05
Enthousiaste leerlingen brengen sportverenigingen nieuw elan Tafeltennis, korfbal, handbal of honkbal. Als kinderen kennis maken met deze sporten, spat het enthousiasme er vanaf. Het resultaat: de kinderen bewegen en de Diemense sportverenigingen krijgen weer jeugdleden. Een gesprek met buurtsportcoach Dionne Tool en coördinator jeugdzaken van de tafeltennisvereniging Diemen Peter Fritz over het succes van het buurtsportwerk. We gaan straks met een bus naar het NK in Zwolle omdat daar twee van onze jeugdleden spelen. Buurtsportcoaches 06 In eerste instantie stond de Tafeltennisvereniging wat huiverig tegenover het idee van Dionne om tafeltennis als buitenschoolse activiteit aan te bieden, geeft Peter toe. Zouden we dan geen concurrent worden van onze eigen vereniging? De tafeltennisvereniging biedt, net als andere Diemense sportverenigingen, tijdens de schoolgym al elk schooljaar een gastles aan. De kinderen maken gedurende deze gastles kennis met de sport, maar de stap om lid te worden van een sportvereniging bleek net te groot. Dionne: Daarom wilden we aansluitend buitenschoolse activiteiten organiseren rondom de sport. De kinderen reageerden direct enthousiast. Succeservaring De aanvankelijke huivering van de Tafeltennisvereniging verdween snel. Peter: De buitenschoolse activiteit bestaat uit acht lessen. Dat aantal bleek voldoende om kinderen de basis te leren. Ze hadden al snel een succeservaring en dat stimuleerde enorm. Na die lessen stroomden inderdaad enkele kinderen door naar de Tafeltennisvereniging. Telde de vereniging vier jaar terug nog elf jeugdleden, inmiddels zijn dat er 25. Ontzettend belangrijk, zegt Peter, We hadden dringend behoefte aan jeugdleden, want van boven af bloedde het een beetje dood. Het vergde overigens wel het een en ander van de vereniging. Peter: Normaal gesproken zijn onze trainingen s avonds, maar de ouders van de kinderen van de groepen 3 en 4 vonden dat te laat. Daarom gaan we nu trainingen aan het einde van de middag houden. De aanwas van de jeugd geeft de vereniging weer nieuw elan. Binnenkort is het NK in Zwolle waaraan twee van onze jeugdleden meedoen. 07
We zijn nu bezig om een bus te regelen, zodat we er met een grote groep supporters naar toe kunnen. Sportindiemen.nl Dionne: We organiseren deze buitenschoolse activiteiten niet alleen voor tafeltennis, maar werken ook samen met TVDZ, TIW Survivors en DKV Victoria. De verenigingen weten mij inmiddels te vinden en vragen zelf of ik wat voor ze kan doen. En dat zijn niet alleen buitenschoolse activiteiten. We zijn ook bezig met de website www.sportindiemen.nl en dit jaar gaan we de wijk in met een kar met sportattributen zodat we op pleintjes en parken de kinderen kunnen laten spelen die we anders niet bereiken. We organiseren ook activiteiten, zoals de winterspelen. Dan hebben we een kunststof schaatsbaan voor het gemeentehuis waar we samen met de Diemer IJsclub bijvoorbeeld een estafette en een kunstschaatsclinic geven. Allemaal met als doel de kinderen te laten bewegen en de verenigingen te helpen aan nieuwe jeugdleden. Peter: Sporten is enorm belangrijk voor de kinderen. Niet alleen vanwege de beweging, maar het vormt ze ook. Ook bij een individuele sport als tafeltennis. Je wint of verliest zelf. Je kunt het materiaal of de wind niet de schuld geven. 08 09
Iedereen is wel ergens goed in, verduidelijken Amarens te Nijenhuis en Paul van Rosmalen de filosofie achter Diemenvoorelkaar. Ze zijn respectievelijk coördinator en vrijwilliger bij dit project dat vraag en aanbod van klusjes, persoonlijke begeleiding en ontmoeting met anderen bij elkaar brengt. Diemenvoorelkaar bestaat uit een website en uit een Diemenvoorelkaar Buurthulpdienst. Het is een succes. Niet alleen voor de mensen bij wie het klusje wordt gedaan, maar ook voor de vrijwilligers. Diemenvoorelkaar Onlangs was ik bij een mevrouw om haar printer aan te sluiten, vertelt Paul. Ik merkte direct dat er iets niet goed zat. Ze was enorm achterdochtig. Na een tijdje bleek wat er aan de hand was. Ze was onlangs in haar huis overvallen en sindsdien enorm angstig. Ik kreeg de koude rillingen van haar verhaal. Na een tijdje ontstond er iets van vertrouwen. Inmiddels heb ik ook een beveiligingsinstallatie bij haar geïnstalleerd. Paul is gepensioneerd medewerker van een financiële instelling en wil graag nog iets voor andere Diemenaren betekenen. Dat geeft bevrediging en is in elk geval veel leuker dan thuis op de bank televisie kijken. Mensen van goud Paul is één van de 30 vaste vrijwilligers van de Diemenvoorelkaar Buurthulpdienst. Amarens: Mensen van goud. Het zijn vooral mensen van vijftig, zestig jaar oud die graag wat voor een ander willen doen. Het is een vorm van vrijetijdsbesteding waaruit ze veel voldoening halen. De website www.diemenvoorelkaar. nl is een online marktplaats met vraag en aanbod voor kleine klusjes, hulp en ontmoeting. Variërend van boodschappen halen, de tuin snoeien, helpen met de ov-chipkaart, samen koffie drinken of zoals in het geval van Paul een printer aansluiten. Iemand die een klusje gedaan wil hebben, plaatst dit op de website, terwijl vrijwilligers zich aanbieden om klusjes te doen. De website is bedoeld voor particulieren, organisaties en verenigingen. Eind 2015 hadden al 160 gebruikers, hulpvragers en hulpaanbieders, zich aangemeld. Diemenvoorelkaar Buurthulpdienst Diemenvoorelkaar.nl is het digitale zusje van de Diemenvoorelkaar Buurthulpdienst dat al sinds 2008 bestaat. Deze dienst richt zich op kwetsbare Diemenaren, zoals ouderen, mensen met een beperking en chronisch zieken. 10 11
Amarens: Zij krijgen hulp op maat, bijvoorbeeld bij het onderhoud van hun tuin, het ophangen van een gordijn of uitleg hoe een computerprogramma werkt. Het gaat om klusjes van maximaal twee uur. We gaan geen huis verbouwen. Om van dat laatste verzekerd te zijn, vraagt de meldpunt vrijwilliger altijd goed door om erachter te komen wat de klus precies inhoudt. Vervolgens mailt ze de klusvrijwilliger wat de bedoeling is. Amarens: De vrijwilligers melden zich na een klusje ook weer bij ons af. Ze vertellen hoe het is gegaan en bij bepaalde signalen verwijzen wij door naar de ouderenadviseur, thuiszorg, het Wmo-loket of een andere organisatie. Wij-gevoel Diemen is een dorp, zegt Paul. Het wij-gevoel leeft hier nog. Daarom doen we graag wat voor elkaar. Zo help ik elke maand een mevrouw met haar formulieren. Ze spreekt niet zo goed Nederlands en wordt enorm zenuwachtig van al dat papier. Daarom help ik haar, zodat ze gewoon elke maand haar geld krijgt van het UWV. Daarnaast geef ik ook nog drie meisjes bijles. Ze hebben zelf geen ouders die hen kunnen helpen, terwijl ze toch ondersteuning nodig hebben. Het grappige is dat zij bewust naar mij hebben gevraagd omdat ze op mijn Linkedin-profiel hadden gezien dat ik ook les geef aan de Hogeschool van Amsterdam. Amarens: Ik heb enorme waardering voor alle vrijwillige medewerk(st)ers die zich belangeloos inzetten voor de gemeenschap. 12 13
We leiden ouderen nu makkelijker naar de nodige zorg en hulp We kunnen de zorg voor ouderen nu beter op elkaar afstemmen, zegt Lonneke Ketelaar, huisarts bij het Gezondheidscentrum Diemen-Zuid. De huisartsen zijn een van de partijen die samenwerken bij het informatief huisbezoek waarbij drie vrijwilligers de oudere Diemenaren een bezoek brengen om te kijken wat anderen voor hen kunnen betekenen. Een gesprek met Lonneke Ketelaar en Marianne Berkelaar, de coördinatrice Informatief Huisbezoek. Informatief huisbezoek Samen met drie vrijwilligers bezoeken we de Diemenaren die 75, 80, 85 en 90 jaar worden, vertelt Marianne. We kijken hoe het met hen gaat en of ze eventueel hulp nodig hebben. Dat doen we met een vragenlijst, waarin onderwerpen als huisvesting, mantelzorg, financiën en eenzaamheid aan de orde komen. Aan de hand van de antwoorden, adviseren we de mensen op de mogelijkheden, want niet iedereen weet de weg te vinden. Als er een klusje in huis moet worden gedaan, dan verwijzen we naar Diemenvoorelkaar. Als er iemand mantelzorg verleent, attenderen we op Markant die de mantelzorger af en toe kan ontlasten. Op verzoek van de huisartsen zijn vier vragen toegevoegd over kwetsbaarheid. Lonneke: Je zou zeggen dat mensen bij de huisarts komen als er iets aan de hand is, maar daar zit hem de crux; als er iets aan de hand is. Veel ouderen denken dat sommige problemen nu eenmaal bij de ouderdom horen. Ze accepteren ze, terwijl wij ze soms kunnen helpen. Denk aan recepten voor incontinentiemateriaal of bekkenbodemoefeningen. Daarom laten we de kwetsbaarheid meten met vier screeningsvragen. We vragen onder andere naar de leeftijd, vergeetachtigheid en hulpbehoevendheid. Als ze hoog op deze vragen scoren en toestemming geven de informatie met ons te delen, dan gaat onze praktijkondersteuner langs om de eventuele klachten te bespreken en om te kijken wat wij kunnen betekenen. Pico bello De meeste mensen die we bezoeken hebben hun zaken goed voor elkaar, stelt Marianne. Zo ziet het huis er in 90 procent van de gevallen pico bello uit. Maar dat wil niet zeggen dat er geen vragen zijn. Sommige mensen willen verhuizen naar een gelijkvloerse woning, maar weten niet hoe ze dat moeten aanpakken. 14 15
Wij schakelen dan hulp in. Dat doen we overigens alleen met toestemming van de ouderen, maar ze vinden het meestal wel goed. Onze vrijwilligers zijn ook speciaal getraind voor dit werk. Ze weten hoe ze om moeten gaan met ouderen, maar ook waar ze op moeten letten. Iemand kan vertellen dat het heel goed met hem of haar gaat, maar je kunt zelf wat anders constateren. In zo n geval vragen we dan daarop door. Lonneke is tevreden over de samenwerking: Ik denk wel dat we nu betere zorg kunnen leveren. Als er iets mis gaat, hebben we een contactpersoon. Bovendien levert de samenwerking bij het Informatief Huisbezoek meer op. We kennen elkaar nu beter. De lijnen zijn korter, zodat we de zorg beter op elkaar af kunnen stemmen en een oudere makkelijker kunnen leiden naar het hulpaanbod van bijvoorbeeld welzijn of de wijkzorg. 16 17
Iedereen kan zich hier prettig voelen Mensen moeten zich hier prettig voelen, zegt Paul Heskamp, coördinator van het Huis van de Buurt. Ik wil daarom op mijn visitekaartje herbergier laten drukken. Dit moet een herberg worden waar je graag komt om wat te eten, om een praatje te maken en waar de herbergier iedereen kent. Een gesprek met Paul Heskamp en Monique Nijburg, activiteitenbegeleider bij Philedelphia. Huis van de Buurt t Kruidvat De geur van soep vult het Huis van de Buurt. Een groepje dames zit gezellig aan tafel en ziet ineens André, een van de cliënten van Philedelphia die vandaag helpt in het restaurant Aan Tafel. We zien jou ook overal, zeggen de dames. André blijft staan voor een praatje, terwijl Jurgen, eveneens cliënt van Philadelphia, de dames de soep serveert. Het restaurant wordt gerund door mensen met een licht verstandelijke beperking, vertelt Monique. Onze cliënten kunnen hier koken en helpen bij de bediening. De een snijdt groenten, de ander serveert, net wat de mogelijkheden zijn. We zitten hier nu elke woensdag en hebben telkens 20 tot 25 bezoekers. Voor een deel zijn het buurtbewoners, zoals de dames aan tafel, maar ook mensen van de Sierpeenhof komen hier. Bewegen, muziek en doen Paul: Onze activiteiten rusten op drie pijlers; bewegen, muziek en doen. En onze bezoekers komen niet alleen consumeren. Zo komen de cliënten van Philedelphia niet alleen eten, ze maken het eten zelf klaar. Die lijn trekken we door bij alle bezoekers. Zo organiseert de bridgeclub, die bij ons een ruimte huurt, deze zomer een kaartmiddag voor iedereen. Het fundament voor deze activiteiten is gelegd in 2015. Paul: Toen is het Huis van de Buurt verbouwd. De beheerder betrok in de afwerking de buurtbewoners en daarmee werd het ook een echt huis van de buurt. Verder maakten we goede afspraken met Philedelphia, Cordaan, HVO-Querido en Roads. Wie is wie? Wie doet wat? Hoe kunnen we activiteiten van elkaar overnemen? Hoe zorgen we ervoor dat ook anderen dan de eigen doelgroep van het aanbod kunnen profiteren? Ik wil dat onze activiteiten niet meer zijn gebonden aan een vaste tijd, gaat Paul verder. 18 19
Als er s ochtends mensen zijn van wie er een wil bewegen, de ander knutselen en een derde schilderen, dan gaan we dat regelen. Die activiteiten moeten niet afhankelijk zijn van een tijd dat een begeleider kan. Iedere begeleider moet alle activiteiten kunnen geven. Aandacht Aandacht is het sleutelwoord. Paul: Als iemand binnenkomt, begroeten we hem of haar direct. Als een bezoeker afscheid neemt, vragen we of we hem of haar morgen terugzien. Zo zorgen we ervoor dat mensen zich hier thuis voelen. Ondertussen vult het restaurant zich. De dames hebben gezelschap gekregen van enkele andere dames. Twee mensen in een elektrische rolstoel komen binnen en worden enthousiast begroet. Dat zijn twee mensen van het verzorgingshuis Berkenstede van Cordaan, vertelt Monique. Ze komen hier graag, want ze kunnen hier lekker eten zonder dat ze door iedereen worden aangekeken. Jurgen loopt direct naar ze toe om te vragen of ze soep willen. 20 21
Kinderen besteden hun tijd nu zinvol en positief Het intensief kinderwerk leidt kinderen naar de maatschappelijke projecten en de talentontwikkeling van Stichting Welzijn Diemen. Dit gaat in nauwe samenwerking met de basisscholen, ouder-kindcoaches en andere partners. Verder observeert en begeleidt het intensief kinderwerk kinderen die om wat voor reden dan ook niet meekomen in de groep. Een gesprek met Saliema Ishak, coördinator intensief kinderwerk, Ibrahim Aarab, coördinator maatschappelijke projecten en Frank Roël, directeur van basisschool De Venser. Intensief kinderwerk Het is belangrijk dat een school datgene biedt wat een kind verder helpt, stelt Frank Roël. De centrale vraag in het onderwijs is tegenwoordig: Wat heeft het kind van ons nodig? Daarbij gaat het niet alleen om de cognitieve ontwikkeling, maar bijvoorbeeld ook om de sociaal-emotionele ontwikkeling. Onze interne begeleider kijkt samen met de ouder- en kindcoach welke ondersteuning we ieder kind kunnen bieden. Bij de een is dat logopedie of speltherapie, bij de ander is dat huiswerkbegeleiding of een van de andere naschoolse activiteiten. We zijn in oktober begonnen met het intensief kinderwerk, zegt Saliema. Het is bedoeld voor kinderen die extra zorg nodig hebben. We hebben voor hen drie soorten workshops, namelijk huiswerkbegeleiding, sporten en koken. En binnenkort beginnen we met een workshop ouder en kind met als doel de ouders meer bij de school te betrekken. Ibrahim is onder andere verantwoordelijk voor de sportworkshop. We zien steeds meer kinderen met overgewicht omdat ze bijna niet meer bewegen. Ze spelen vooral op de Ipad en hebben daardoor soms een motorische achterstand. Tijdens de sportworkshop besteden we niet alleen aandacht aan sport, maar ook aan een gezonde levensstijl. Zo hebben we geen sap, maar water. Dat willen de kinderen in eerste instantie helemaal niet, maar als ze hebben gesport denken ze daar heel anders over. Verder leggen we tijdens de workshop vooral de nadruk op non-cognitieve vaardigheden, zoals wilskracht en discipline. Preventie Ongeveer 10 procent van de basisschoolleerlingen van de vier aangesloten scholen maakt gebruik van het intensief kinderwerk. 22 23
Dat lijkt wellicht veel, maar het gaat op zich om een lichte vorm van ondersteuning. Met de transformatie van de jeugdzorg zet de gemeente in op preventieve hulp om zo te voorkomen dat problemen zodanig worden dat de kinderen moeten worden doorverwezen naar de specialistische jeugdzorg. Het kinderwerk is een vorm van preventie die naadloos past binnen dit beleid. Of het intensief kinderwerk er daadwerkelijk toe leidt dat er minder kinderen naar de gespecialiseerde jeugdzorg gaan, durft Frank nog niet te zeggen. Daarvoor is het nog te kort bezig. Maar, zegt hij, het is in elk geval goed om kinderen na schooltijd iets te bieden. Ze besteden hun tijd dan op een zinvolle en positieve manier. Dat is ook goed voor de schoolprestaties. Een fit kind kan zich beter concentreren en motiveren. De kinderen zelf zijn in elk geval enorm enthousiast, vertelt Ibrahim. Vandaag kan het sporten helaas niet doorgaan omdat de sporthal bezet is. Direct kwamen de kinderen naar me toe. Ze willen dolgraag ergens anders sporten. 24 25
Jongeren kunnen meer dan ze zelf denken Jongeren die zelf hun activiteiten bedenken en organiseren. Dat is het idee achter Just Do It. Het mes snijdt aan twee kanten. Diemen krijgt activiteiten voor jongeren die door henzelf zijn bedacht en de jongere leert organiseren. Een gesprek met projectcoördinator Fatma Geneidi en de vijftienjarige VWO-leerling Nemo Groenendijk. Just do it We gaan een feest geven, vertelt Nemo enthousiast over zijn plan. Niet zomaar een feest, maar we gaan terug naar de jaren zeventig. Back to Basic. Veel jongeren denken dat ze niet zonder smartphone kunnen leven. We willen hun door deze activiteit laten merken dat dat niet zo is. Het wordt dus een feest zonder smartphone en internet. In plaats daarvan doen we een quiz, spelletjes en schrijven een brief aan iemand. Die brief doen we ook op de bus. Net zoals in de jaren zeventig. Vrijheid Nemo doet de organisatie van het feest in het kader van zijn maatschappelijke stage. Ik wilde hier graag stage lopen omdat een vriend van me hier al werkt, maar vooral omdat je hier veel vrijheid hebt. Dat vind ik leuker dan wanneer je precies wordt verteld wat je moet doen. En ik wil zelf iets aan mijn stage over houden. Ik wil beter plannen, want daar ben ik niet zo goed in. Nemo is geen uitzondering. Veel van de jongeren doen Just do it in het kader van hun stage. Fatma: De meeste jongeren lopen hier inderdaad stage, maar er melden zich ook jongeren als vrijwilliger. Met iedere jongere voer ik een uitgebreid intakegesprek. Ik vraag wat ze willen, wat hun mogelijkheden zijn en welke doelen ze zichzelf hebben gesteld. Daar houd ik zoveel mogelijk rekening mee. Zo doet Nemo de planning van Back to Basic omdat hij dat graag wil leren. Filmavond De jongeren maken na een eerste kennismakingsbijeenkomst een plan. Zo wilde een eerdere groep een filmavond houden, maar al snel kwamen ze er achter dat alleen een film draaien wel erg mager was. Ze besloten er een discussie over de film aan te koppelen. 26 27
Dat voorstel dienden ze in bij de Stichting Welzijn Diemen en uiteindelijk kregen ze er ook een subsidie voor. Fatma: Ze vertoonden The Next Three Days over een vrouw die onterecht in de gevangenis komt en wiens man haar op allerlei manieren probeert vrij te krijgen. De discussie ging over de vraag in hoeverre het gerechtvaardigd is de wet te overtreden als je onrecht wordt aangedaan. Dat werd een heel leuke discussie. De jongeren hadden het goed aangepakt. Ze hadden namelijk niet alleen de film geregeld, maar bijvoorbeeld ook de zaal en de discussieleider. Feest Mijn stage duurt 30 uur, maar daar houd ik me niet zo mee bezig. Ik wil gewoon dit project afmaken, ook als daar meer uur in gaat zitten. Het leukste vind ik dat je merkt dat je meer kunt dan je zelf denkt. Ik had van te voren nooit gedacht dat we zelf een feest konden organiseren. Daar zijn we toch veel te jong voor. Eerlijk gezegd: als ze van te voren hadden gezegd dat we een feest moesten organiseren, had ik niet voor deze stage gekozen. Dat vond ik toen nog veel te moeilijk. 28 29
Kinderen spelenderwijs voorbereiden op de basisschool. Dat doet Louise Schreuders, leidster van peuterspeelzaal Noorderbreedte, onder andere met de methode Puk en Ko. Ze vertelt samen met Anne Marie de Jong, teamleidster peuterspeelzalen over haar werk: Juist deze leeftijdsgroep kunnen we en moeten we veel leren. De peuterleeftijd is één van de belangrijkste fases in de ontwikkeling van een kind omdat ze dan juist zo leerbaar zijn. Peuterspeelzalen Het is een drukte van jewelste in de peuter- en kleutergroepen van Brede School De Noorderbreedte. Kinderen lopen van het ene lokaal naar het andere. De een is bezig in de bouwhoek, de ander met poppen. Kleuters en peuters spelen dwars door elkaar heen. We hebben hier een open deurenbeleid, legt Louise wat later in de keuken uit. Onze peuters en de kleuters van groep 1 en 2 spelen door en met elkaar. Dat was in het begin wel even wennen, want de leeftijden lopen nogal uiteen. De een is twee, de ander zes. Het samenspelen vraagt daarom nogal wat van de kinderen. Waar een kleuter graag iets moois bouwt, gooit een peuter dit het liefst om. Nu gaat het goed. De kinderen weten wat ze kunnen verwachten, houden rekening met elkaar en leren ook nog eens spelenderwijs van de ander. Divers Onze kinderen zijn heel divers, vertelt Louise. De een praat al in volzinnen, terwijl de ander nog geen woord Nederlands spreekt. De een is zelfredzaam, de ander moeten we bij alles helpen. Met ons voorschoolse programma Puk en Ko houden we rekening met die verschillen. We sluiten zo goed mogelijk aan op de mogelijkheden van ieder kind. Puk en Ko is opgebouwd rondom thema s, zoals Eet Smakelijk en Reuzen en Kabouters. Louise: Samen met de kinderen beleven wij een thema, wij bouwen het uit naar hun interesses en voegen er wat bij om zo meer spelenderwijs te leren. Binnen dat thema werken we aan sociale, taal/ spraak- en rekenvaardigheden. We lezen voor, bewegen en voeren kringgesprekken. Dat doen we in de grote kring, maar juist ook in kleine groepjes. Bij de ene groep lezen we een makkelijker boekje dan bij de ander. In de ene groep benoemen we het fruit, in de ander spelen we Memory. Zo sluiten we optimaal aan op hun mogelijkheden. 30 31
Observeren De manier waarop wij ouders in dit alles betrekken en samenwerken met andere instanties is een belangrijk onderdeel van ons werk en zeker een meerwaarde van de peuterspeelzaal. Tijdens het spelen observeren we de kinderen om te kijken of ze ergens in opvallen. Op die manier kun we eventuele zaken vroeg signaleren. Als een kind moeilijk praat, kunnen we logopedie inschakelen. Als je merkt dat de ouder negatief op het kind reageert, praten we met de ouder. Door dit allemaal al op de peuterspeelzaal te doen, voorkom je dat problemen later worden ontdekt, want dan zijn ze vaak moeilijker te behandelen. Uiteindelijk doel is dat de overgang naar de basisschool optimaal verloopt. En als de kinderen heimwee hebben, kunnen ze dankzij het Open Deurenbeleid toch nog even bij de speelzaal buurten. 32 33
Meer energie en minder op bezoek bij de dokter Ik voel me niet alleen fysiek beter, maar ook mentaal. Dat zegt Carole Dobbelaar. Dankzij Welzijn op Recept frequenteert ze nu niet meer haar arts, maar bezoekt ze activiteiten om lekker te bewegen. Ze zou niet meer zonder kunnen. Een gesprek met Carole en welzijnscoach Alwin Aarts. Welzijn op Recept We hebben een supergroep, zegt Carole. Het bewegen zouden we niet meer kunnen missen. Toen onze begeleider een keer was verhinderd, hebben we de sleutel van het sportlokaal opgehaald en zijn we zelf aan de slag gegaan. Het is zo leuk om te doen. We lachen wat af en voelen ons een stuk beter. Carole vertelt vol enthousiasme over Fitterst, het programma dat ze nu volgt dankzij Welzijn op Recept. Wie haar een half jaar eerder had gezien, staat verbaasd. Niet alleen was ze vijf kilo zwaarder, maar ook uitermate somber. Het ging helemaal niet goed met me, vertelt ze. Ik had net mijn baan verloren, had overgewicht en was depressief. Ik had last van angst- en paniekaanvallen en kon eigenlijk geen goede dagindeling maken, want waarom zou ik eigenlijk mijn bed uitkomen? Netwerk Uiteindelijk verwees de doktersassistente Carole door naar Welzijn op Recept. Het idee achter Welzijn op Recept is dat veel mensen geholpen zijn met het uitbreiden van het sociaal netwerk en een gezonde levensstijl. Zo had de huisarts Carole wel antidepressiva kunnen voorschrijven, maar daarmee was de oorzaak van haar problemen niet verholpen. Welzijnscoach Alwin Aarts maakt voor iedereen een plan op maat. Kan iemand uit het eigen sociale netwerk helpen? Is er wellicht een passende activiteit te vinden? Hoe kan iemand contacten met anderen leggen? Is vrijwilligerswerk misschien een uitkomst? Doel is dat mensen beter in hun vel komen te zitten, meer energie krijgen en minder hulp nodig hebben van de arts. 34 35
Simpel en eenvoudig Alwin attendeerde me op Fitterst dat elke week wordt gegeven in het Huis van de Buurt, gaat Carole verder. Daarbij bewegen we door gebruik te maken van ons eigen lichaam. Het zijn allemaal simpele en eenvoudige oefeningen. De drempel is ontzettend laag, want we gebruiken spulletjes van de Action bij onze oefeningen, zoals gewichtjes, een handdoek en een zware bal. En iedereen kan meedoen. Inmiddels heeft Carole ook aansluiting gevonden bij een wandel- en fietsgroep. Elke maandagochtend gaat ze een stukje wandelen. Ook heel eenvoudig, zegt ze. Iedereen kan mee, want we zijn verdeeld in twee groepen; de gewone groep en de doorstappers. Er wandelt zelfs iemand mee die normaal in een scootmobiel rijdt. En ook in de fietsgroep is plaats voor allerhande mensen. De een rijdt met een mooie stadsfiets, de ander met een elektrische fiets. Zo is Carole inmiddels drie dagen per week flink in de weer. Het mooie is dat ik me niet alleen fysiek beter voel, maar ook mentaal. Ik heb door al dat bewegen een goede dagindeling. Ik ga de deur uit, leer andere mensen kennen en zit weer gewoon lekkerder in mijn vel. 36 37
Sporten zorgt voor een vertrouwensband Als je lekker bezig bent met sporten, vertellen jongeren je vroeg of laat vanzelf dingen over school of thuis, legt jongerenwerker en buurtsportcoach Rens Wit zijn werkwijze uit. Hij is volop in de weer met de jongeren in Diemen, maar laat ze zo veel mogelijk zelf doen. Een gesprek met Rens en de zeventienjarige Samir Kali. Intensief jongerenwerk Verleden jaar vroegen de kinderen uit de buurt of ik met ze mee wilde doen met het zaalvoetbaltoernooi, vertelt Samir. Samir geniet enige bekendheid als freestyler, iemand die trucjes met de voetbal doet. Hij eindige ooit in een competitie als vierde van Nederland. Natuurlijk kon ik meedoen met een team dat om de prijzen zou spelen, maar ik vind het veel leuker om met die kinderen te voetballen. Na afloop van het zaalvoetbaltoernooi bleef Samir hangen. Rens: Samir is een goede jongen en hij heeft veel invloed. Alle jongeren kennen hem van het freestylen. Hij loopt altijd met de bal en als de kinderen hem zien vragen ze direct of hij even een showtje wil doen. Samir kan daarom andere jongeren bij onze activiteiten betrekken en zorgen dat ze zo aan de goede kant blijven. Vertrouwen Rens werkt inmiddels twee jaar in Diemen: Samen met de jongeren organiseer ik activiteiten voor de jeugd. We willen kinderen die niet bij een sportvereniging zijn aangesloten ook laten sporten. Tegelijk is sport een goede methode om contact met ze te krijgen. Als je lekker bezig bent met sporten, komen vroeg of laat ook andere zaken aan de orde. Bijvoorbeeld hoe het thuis of op school gaat. Dat bespreek ik met ze. In vertrouwen. Ze weten dat hetgeen ze met mij bespreken tussen ons blijft. Rens begeleidt jongeren hoe verder te komen met bijvoorbeeld school of werk of hulp te zoeken. Dat is ook de reden dat de leerplicht ambtenaar en de ouder- en kindcoach jongeren naar Rens verwijzen. Hij kan met het sporten een vertrouwensband opbouwen. Laagdrempelig De sportactiviteiten van Rens zijn laagdrempelig. Niks moet, bijna alles mag, zegt hij. 38 39
Op die manier biedt hij de jongeren van groep acht woensdagmiddag vertier tijdens de Chill Out in het Huis van de Buurt. De kinderen kunnen hun gang gaan en als ze ergens mee zitten, kunnen ze altijd even bij Rens terecht. Samir helpt hem daarbij, net zoals Samir helpt met de organisatie van het Johan Cruijff six to six toernooi, een toernooi voor straatvoetballers op het Johan Cruijffcourt in Diemen. Ik ben bezig folders en posters te laten maken die we op de scholen gaan verspreiden, ik maak het toernooischema en ga natuurlijk ook scheidsrechteren. Rens: Kijk, de organisatie van een toernooi kan ik natuurlijk zo uit mijn mouw schudden, maar ik vind het pas een succes als de jongens het zelf organiseren. Dan is het hun eigen toernooi, waardoor er vanzelf ook meer jongeren uit de buurt deelnemen. Samir kijkt ondertussen al verder: Ik zit nu op het Haven College. Uiteindelijk wil ik de richting Sport en Bewegen kiezen. Het liefst wil ik iets doen zoals Rens nu doet, dingen organiseren en zo. Het is toch het mooiste als je met jongeren én sport bezig kunt zijn. 40 41
Ieder kind heeft talenten Sporten, knutselen of proefjes doen. Op allerlei manieren ontdekken kinderen hun talenten tijdens de workshops van Talentontwikkeling. Tegelijk werken ze aan hun persoonlijke ontwikkeling. Een gesprek met stagiaire pedagogiek Anika Klijn en de coördinatoren en praktijkbegeleiders Jurna Clarenda en Mario Semeleer. We gaan uit van de mogelijkheden van een kind, niet van de beperkingen. Talentontwikkeling Is chocolade slecht? Wist je dat ze in België ook chocoladebier hebben? Brenda en Anika wisselen allerlei wetensaardigheden uit over chocolade. Vanavond is namelijk de eerste bijeenkomst van hun workshop Hoe zit dat?, waarin kinderen van groep 3, 4 en 5 zelf een film maken over chocolade naar het voorbeeld van het televisieprogramma Klokhuis. Talentlijn De workshops worden bedacht en gemaakt door onze stagiaires, vertellen Jurna en Mario. Mario: De focus ligt op de persoonlijke ontwikkeling van de kinderen. Met onze workshops willen we onder andere hun sociaalemotionele ontwikkeling stimuleren. Bij sport gaat het bijvoorbeeld niet om hoe je een bal gooit, maar onder andere om zelfvertrouwen en groepsdynamiek. We kijken in de workshops ook niet wat een kind niet kan, maar waar de talenten en mogelijkheden liggen. Dat gebeurt volgens vijf talentlijnen; sport en bewegen, kunst en cultuur, techniek en ICT, natuur en wetenschap en tenslotte taal en communicatie. Deze talentlijnen zijn gebaseerd op de theorie van de Amerikaanse psycholoog Howard Gardner. Creatief Met die uitgangspunten in het achterhoofd ontwikkelen 25 stagiaires, van onder andere de opleidingen pedagogiek, CMV en toegepaste psychologie, de workshops. De studenten moeten redelijk zelfstandig kunnen werken, creatief zijn en ook nog commercieel kunnen denken, want de workshops moeten zo aantrekkelijk zijn dat kinderen er graag naar toe komen. Dat laatste lukt boven verwachting. Voor veel workshops is de vraag groter dan het aanbod. 42 43
Anika: Aan het begin van het schooljaar hebben we een enquête gehouden onder de leerlingen van onze vier basisscholen om te kijken waar ze behoefte aan hadden. Daaruit bleek onder andere dat ze Klokhuis een erg leuk programma vonden. Maar ook zaken als gym, koken en proefjes noemden de leerlingen vaak. Met de resultaten van de enquête togen de stagiaires in groepjes van twee aan de slag. Elk groepje bedacht een aantal workshops die zouden bijdragen aan de persoonlijke ontwikkeling van de kinderen. Anika heeft dit jaar al vier workshops gegeven; teambuilding voor de groepen 3, 4 en 5; fantasie voor groep 1 en 2; het maken van smoothies voor groep 6 en 7; een spelworkshop voor de groepen 1 en 2. En nu staat dus de vijfde workshop op het programma. Jack We hebben per jaar drie sessies met telkens dertien workshops, vertelt Jurna. We bereiken tachtig tot honderd kinderen per sessie. Dat is best veel. Sommige workshops zijn ook direct helemaal volgeboekt. Mario: We sluiten elke sessie af met een eindshow, waarin de leerlingen hun talenten presenteren. Dat gebeurt aan de hand van een verhaal dat we maken rond onze mascotte Jack. Hij is op zoek naar zijn talent en tijdens die zoektocht ontmoet hij de kinderen. Zo kwam hij de afgelopen keer plotseling terecht in de Tiki bar waar Anika en de kinderen hem een smoothie serveerden. Aan het einde van het interview komt ineens een grote groep kinderen de Omval binnen lopen. Ze reageren enthousiast als ze Anika zien. Ze zwaaien en Anika zwaait terug. Een paar van de kinderen hebben die avond hun eerste bijeenkomst voor de workshop Hoe zit dat?. Vandaar. 44 45
ORGANISATIE Algmeen Het doel van de SWD en de projecten die de SWD organiseert is het bevorderen van de sociale samenhang in de gemeente Diemen. Dit doel wordt bereikt door: het organiseren van sociaal culturele activiteiten (kinder-, tiener- en jongerenwerk, sportbuurtwerk, naschoolse activiteiten, sociaal- culturele activiteiten voor volwassenen en ouderen) het geven van individuele ondersteuning en advies (informatieve huisbezoeken, wonen plus, en vrijwilligersvacaturebank, Diemenvoorelkaar) de organisatie en exploitatie van peuterspeelzalen (Vroeg- en voorschoolse educatie en taalstimulering) De SWD is actief in de gehele gemeente Diemen. Bestuur Het bestuur beoogt een bestuur op afstand te zijn. Het bestuur van de SWD neemt in hoofdzaak de beleidsontwikkeling, -toetsing en -evaluatie voor haar rekening. De uitvoering, controle en bijstelling van het werkplan is een taak en verantwoordelijkheid van de directie. Het bestuur en de directie komen minimaal 6 x per jaar bijeen. In bijzondere situaties wordt met een kleinere frequentie of op ad-hocbasis overlegd. Het bestuur was in 2015 op volledige sterkte en wordt gevormd door: - B.C.M. Ziepzeerder, voorzitter - A.C. Thomasz, penningmeester - E.C. Stoepker, secretaris - I. D. Edam Wells, bestuurslid - M.G.F. Tokkie, bestuurslid Interne organisatie Directie De directie van SWD gevoerd door de heer Arie van t Hoog. Medewerkers De SWD had in 2015 in totaal 43 medewerkers met een (tijdelijk) dienstverband. Het aantal fulltime equivalenten (fte) was 24,2. Het ziekteverzuim in 2015 was 6.52 % (2014: 4.07 %). Vrijwilligers In alle velden is de inzet van vrijwilligers onontbeerlijk. Met bijzonder veel enthousiasme en een grote inzet staan vrijwilligers klaar bij de uitvoering van activiteiten en diensten. Bij de SWD zijn ca. 100 vrijwilligers werkzaam. Stagiaires De stichting heeft goede relaties opgebouwd met verschillende opleidingen, met name met de Hogeschool van Amsterdam, Hogeschool Inholland en het ROC van Amsterdam. In 2015 waren er 47 stagiaires werkzaam in verschillende onderdelen van de organisatie. 46 47
Organogram 48 49
RESULTAAT EN FINANCIËLE POSITIE ACTIVA 2015 2014 Vaste activa 22.357 5.781 Vlottende activa 275.364 359.305 Totaal activa 297.721 365.086 PASSIVA Eigen vermogen - 8.786-67.269 Langlopende schulden 94.500 108.000 Kortlopende schulden 212.008 324.355 Totaal passiva 297.721 365.086 INKOMSTEN Subsidies 1.315.048 1.124.816 Overige opbrengsten 293.048 270.819 Totaal inkomsten 1.608.096 1.395.635 UITGAVEN Personeelskosten 1.106.576 927.066 Overige kosten 443.038 447.052 Totaal uitgaven 1.549.614 1.374.118 2015 is, evenals het voorgaande verslagjaar, met een positief resultaat afgesloten. Hierdoor kan het negatieve eigen vermogen verder worden verminderd. De in de 2013 ingezette verbetering van bedrijfsvoering is hiervan mede de oorzaak. Resultaat bedrijfsvoering 58.482 21.517 50 51