Moderne dans Leestekst: Citaat uit de leestekst: Modernisme in de dans Tussen 1900 en 1930 ontstond een nieuwe vorm van theaterdans: Moderne dans. Die week in alle opzichten af van het traditionele ballet; qua techniek, stijl en thematiek. De vernieuwing vond min of meer tegelijkertijd plaats in Europa en in de Verenigde Staten, landen die amper werden gehinderd door een lange ballettraditie. De vernieuwing in de dans stond niet op zich zelf. Rond 1900 stond de samenleving voor ingrijpende veranderingen op politiek en sociaal gebied. De harmonieuze Belle Epoque van de burgerij kenterde. Socialisten eisten wetgeving en politieke macht. Vrouwen dwongen politieke zeggenschap af. De wetenschap onderging revolutionaire vorderingen met Einstein en Freud. De Eerste Wereldoorlog (1914-1918) die miljoenen slachtoffers eiste, vormde een harde breuk met voorgaande tijden. [Kunst [Algemeen] - Cultuur van het moderne in de eerste helft van de twintigste eeuw] Kunstenaars - schilders, architecten, schrijvers, componisten èn choreografen - voelden die veranderende mentaliteit feilloos aan. Om hun gedachten en gevoelens tot uitdrukking te brengen, braken ze met de academische traditie en zochten naar nieuwe vormen. De moderne dans van Martha Graham, Doris Humphrey en Mary Wigman past binnen de kunststroming van het expressionisme: De kern van het expressionisme is de zoektocht naar een eerlijke weergave van mensen, gebeurtenissen en emoties door gebruik van een fel kleurenpalet en vervormde lijnen. De dansbeweging verfoeide het simpel realisme en koos voor vervormingen en bizarre lijnen. Vele dansers uitten hun diepste persoonlijke gevoelens en transcendente verlangens. (bron: http://www.ethesis.net/danskunst/danskunst_hfst_3.htm) Bron: www.danstijd.slo.nl 1
1 a) Maak een digitaal collage (maak gebruik van foto, film,video,muziek) waarin duidelijk wordt dat kunstenaars van alle kunstdisciplines in het begin van de 20 e eeuw braken met de academische traditie. b) Neem één van de twee bovengenoemde choreografen (Graham/Humphrey/Wigman) als uitgangspunt. Wat is de relatie tussen haar werk en expressionistische beeldende kunst? Leg de verwantschap uit aan de hand van de begrippen: techniek, stijl en thematiek. Maak in je antwoord gebruik van afbeeldingen zoals bijvoorbeeld foto s uit dansstukken van de gekozen choreografe en van expressionistische beeldende kunst. c) Wat is de relatie tussen haar werk en expressionistische compositie? Richt je hierbij vooral op thematiek. 2 Maak een vergelijking tussen een dansstuk van een moderne choreograaf en een hedendaagse dansstuk a) Kies twee dansstukken als uitgangspunt. Zorg dat je van beide stukken minstens 2 minuten beeldmateriaal hebt. Vergelijk de stukken op vorm (middelen en samenhang), inhoud (voorstelling, boodschap, betekenis) en functie. Maak evt. gebruik van Model Kunstbeschouwen zie Digischool/KPC 3 Verdiep je in een van de moderne dans choreografen. a) Maak een danssolo waarin je uitgaat van en gebruik maakt van: een thema zoals dat door de choreograaf gekozen zou kunnen zijn de specifieke technische elementen van de choreograaf. Maak eventueel gebruik van fragmenten van Acts of Light van Martha Graham. b) Leg je solo op video vast. Vergelijk jouw solo met een dans van de door jouw gekozen choreograaf. Wat zie je aan verschillen en overeenkomsten? Bron: www.danstijd.slo.nl 2
4 Stelling: Loïe Fuller was een exponent van de kunststroming Jugendstil / Art Nouveau uit haar tijd. a) Zoek zowel filmpjes en afbeeldingen van Loïe Fuller als van kunst uit de Jugendstil / Art Nouveau-periode en toon de overeenkomsten aan. Stelling: Loïe Fuller was de eerste multi-media kunstenaar. b) Maak een (ppt-)presentatie waarin je deze stelling in eigen tekst, beeld en (links naar) filmpjes uitwerkt. Presenteer dit verhaal in de klas. c) Zoek een voorbeeld van dans of een choreograaf uit onze huidige tijd dat/die te vergelijken is met (het werk van) Loïe Fuller. Wat zijn de overeenkomsten? 5 Martha, Isadora, Doris en Mary behoren tot de grondleggers van de Moderne Dans. Ze hebben elk met hun eigen accenten en uitgangspunten. Breng per choreografe die verschillende basisprincipes-in-beeld. a) Zoek per choreografe 5 afbeeldingen met betrekking tot: dansattributen, dans-elementen, foto's van choreografie, kostuum, decors, dansers etc. b) Maak per choreografe een (digitale) collage van de afbeeldingen en voorzie elke afbeelding van een passend 'steekwoord' (of korte kernzin) waarmee de verschillende accenten en uitgangspunten nog duidelijker worden. Als vertrekpunt geven we jullie de volgende uitdrukkingen: Martha Graham 'Onderbuikgevoel' Isadora Duncan 'Terug naar de natuur' Doris Humphrey 'Met vallen en opstaan' Mary Wigman Dramatisch gebaar Bron: www.danstijd.slo.nl 3
6 a) Maak door middel van tekst en foto s een overzicht waarin duidelijk wordt hoe de beïnvloedingslijnen van Mary Wigman lopen. Door wie is zij beïnvloed en op wie is zij weer van invloed geweest? Kijk daarbij bijvoorbeeld naar dansstijl, inhoud/betekenis en symboliek in het werk, de relatie dans-muziek. Maak gebruik van foto s van de betrokken personen en van kenmerkende foto s van diens werk. Gebruik in je tekst alleen kernwoorden. 7 Het enige ballet dat al 35 jaar wereldwijd onafgebroken op het podium is uitgevoerd is De Groene Tafel van Kurt Jooss. a) Zoek informatie over deze choreografie op en bekijk het stuk (of fragmenten). b) Waar gaat de choreografie over? Waarom denk je dat dit stuk nog steeds opgevoerd wordt. Welke functies heeft dit dansstuk voor het publiek? c) Noem 2 choreografen die ook geëngageerd werk hebben gemaakt en geef voorbeelden van hun werk. d) Als jij een geëngageerd dansstuk zou maken: welke thema zou jij kiezen? Licht je antwoord toe. Bron: www.danstijd.slo.nl 4
8 Das Triadische Ballet is een choreografie van Oscar Schlemmer. a) Bekijk fragmenten van Das Triadische Ballet en dans van Martha Graham (Zie bijvoorbeeld: op YouTube: triadic ballet schlemmer, bauhaus, Martha Graham, Lamentation) - In beide balletten wordt 'materiaal' gebruikt. Leg uit hoe en waarom dit materiaalgebruik verschillend is. b) In Das Triadische Ballet wordt op een andere manier omgegaan met variaties in tijd, kracht en ruimte als in de meeste andere choreografieën. Vorm met een klasgenoot een duo en bespreek met elkaar waarom je het wel of geen dans vindt. Zet alle argumenten op een rij. d) Maak een danssolo met materiaal, waarin het materiaal de bewegingen volledig beheerst. 9 Welke overeenkomsten en verschillen zijn er tussen Amerikaanse moderne dans en Europese moderne dans? Bron: www.danstijd.slo.nl 5