Jaarverslag 2015 Sociale zaken

Jaarverslag 2015 Sociale zaken April 2016 Daatje Spruijt

Hoofdstuk 1 Inleiding In 2015 is de Participatiewet en de Wet Maatregelen Wet werk en bijstand volledig in werking getreden. In het voorjaar van 2014 hebben we al ingeschat dat de effecten van de economische crisis ook nog in 2015 zouden doorwerken. In 2015 kwamen we uit op een daling van het gemiddeld klantenbestand van 3,8%. Of deze daling zich de komende jaren doorzet is de vraag. Naast instroom verhogende effecten door maatregelen in wet- en regelgeving moeten we de komende jaren ook een antwoord geven op de toenemende instroom van statushouders. Uit de statistieken blijkt dat hun verblijfsduur in de uitkering lang is. Het Sociaal Cultureel Planbureau publiceerde recent een rapport onder de naam Een lang tekort. Hieruit blijkt dat het meten van armoede complex is. Ook staat vast dat vanaf 2009 de langdurige (meer dan drie jaar) armoede is toegenomen. De uitgaven van het minimabeleid zijn in 2015 toegenomen. De oorzaak ligt vooral bij de kosten van bewindvoering. Voor de toekomst lijkt het raadzaam hier naar te kijken. Gelet op de uitkomsten van het rapport van het SCP moeten we oog blijven houden voor de minder draagkrachtigen in de samenleving. Zodat zij met ondersteuning van ons op een menswaardige manier in hun bestaan kunnen voorzien. Op het terrein van re-integratie en participatie is in 2015 ook het nodige veranderd. De budgetten namen af. De regionale pilot Transitiearrangement met IBN is in werking getreden. Ook zijn we begonnen met de invulling van de garantiebanen. De doelstelling is nog steeds om onze klanten zo goed en snel mogelijk weer perspectief te geven op betaald werk. Een ander doel is om onze klanten maximaal te laten participeren in de samenleving. Meedoen is het hier het credo. Het motiveren en in beweging brengen van klanten lukt het beste met echte banen. Uit de praktijk blijkt dat sommige klanten dan ook andere keuzes maken en afzien van een uitkering. Ook is gebleken dat het opleggen van een maatregel passend is als een klant een baan weigert. Dat is ook terug te vinden in de stijging van het aantal maatregelen. Een ander effect van deze werkwijze is dat onze uitvoerder Optimisd anders leert kijken naar klanten en de mogelijkheden om uit te stromen. AB/018868 Z/029808 Pagina 1 van 12

Hoofdstuk 2 Programmaverantwoording 2.1 Programma 1 Inkomen Ontwikkelingen en resultaten Invoering Participatiewet en Wet Maatregelen Wet werk en bijstand Op 1 januari 2015 trad de Participatiewet en de Wet Maatregelen WWB in werking. De gemeenteraad stelde de verschillende verordeningen vast. Diverse beleidsregels zijn door het college vastgesteld. De Participatiewet kent een nieuwe norm, de kostendelersnorm. Met de invoering van deze norm is de hoogte van de bijstandsuitkering mede afhankelijk van het aantal meerderjarige personen die in een huis wonen. In dit kader is het klantenbestand in de eerste helft van 2015 herbeoordeeld. Bij 10 klanten heeft dit geleid tot aanpassing van de uitkering (10% van het klantenbestand). Landelijk werd geschat dat 10% van de huishoudens met een bijstandsuitkering met de kostendelersnorm te maken kreeg. Boetebeleid Sinds 2013 geldt een streng boeteregime als sprake is van fraude met uitkeringen. Het gemeentelijk beleid hiervoor is vastgelegd in een verordening en beleidsregels. Door een uitspraak van de Centrale Raad van Beroep (CRvB) medio 2015 maakte het noodzakelijk het boetebeleid aan te passen. De CRvB stelde vast dat de Fraudewet onvoldoende ruimte biedt voor maatwerk. Daarom bepaalde zij dat de gemeente rekening moet houden met de mate van verwijtbaarheid. In verband hiermee hebben we de beleidsregels boete in 2015 aangepast. In januari 2016 heeft de CRvB weer een aantal uitspraken gedaan over de fraude- en boetewetgeving. Deze keer ging het over de afloscapaciteit van de belanghebbende. Momenteel onderzoeken we of de beleidsregels opnieuw moeten aanpassen. Door de onduidelijkheden over de wijze van uitvoeren van de Fraudewet zijn boeteonderzoeken tijdelijk opgeschort. Daardoor is het aantal in 2015 daadwerkelijk opgelegde boetes beperkt gebleven. In Boekel is er 1 boete opgelegd van 4.975. Boetes en waarschuwingen 2015 Boetes Bedrag Waarschuwing 1 4.975 0 Ontwikkeling klantenbestand Nederland De arbeidsmarkt herstelde zich weliswaar in 2015 licht, maar er is nog steeds sprake van een stijging van het aantal bijstandsgerechtigden. Het tempo van de stijging zwakt wel af. In 2015 is het gemiddelde klantenbestand WWB (jonger dan 65 jaar) gestegen van 371.000 naar 383.000. Een stijging van 3,5%. Het gemiddelde IOAW/IOAZ klantenbestand is in deze periode gestegen van 17.300 naar 20.000. Een stijging van 19,5%. Boekel De ontwikkeling van het klantenbestand van Boekel wijkt af van de landelijke trend en van de overige Optimisd gemeenten. Het gemiddelde klantenbestand is bij Optimisd gestegen van 1.205 naar 1.264. Een stijging van 4,9%. In Boekel is het gemiddelde klantenbestand gedaald van 105 naar 101. Een daling van 3,8%. De dynamiek met betrekking tot instroom en uitstroom is wel toegenomen. In vergelijking met het totale klantenbestand in 2014 was zowel de instroom als de uitstroom hoger. AB/018868 Z/029808 Pagina 2 van 12

Gemiddeld klantenbestand WWB, IOAW/IOAZ en Bbz 2014 2015 % 105 101-3,8% Vergunninghouders De verhoogde instroom houdt ook verband met de toename van het aantal asielzoekers in Nederland. Dit heeft geleid tot een forse verhoging van de taakstelling huisvesting vergunninghouders. Over 2015 bedroeg de taakstelling voor Boekel 18 personen. De meeste vergunninghouders zijn voor hun bestaansvoorziening aangewezen op bijstand. Taakstelling huisvesting vergunninghouders 1 e hj 2015 2 e hj 2015 1 e hj 2016 9 9 12 In Hoofdstuk 3. Kengetallen is een specificatie van de ontwikkeling van het klantenbestand opgenomen. Normbaten Bbz Het debiteurenbeleid en beheer van het Bijstandsbesluit Zelfstandigen (Bbz) is er op gericht om meer ontvangsten te genereren dan het landelijk macro normpercentage. Deze bedroeg voor 2015 54,9%. Deze doelstelling is gehaald. Normbaten Bbz 2015 Normbaten Ontvangen 10.760 29.213 Handhaving Het handhavingsbeleid is een onderdeel van het beleid gericht op het zoveel mogelijk beperken van uitkeringskosten. Het opsporen van fraude en het onterecht ontvangen van uitkeringen krijgt altijd vervolg door een actieve incasso van vorderingen. Daarnaast wordt bij geconstateerde fraude een boete opgelegd. In 2015 zijn voor Boekel 5 preventie- en fraudeonderzoeken uitgevoerd. Deze onderzoeken hebben geleid tot 3 beëindigingen van de uitkering. Met een gemiddelde kostprijs per uitkering levensonderhoud van 14.000 per jaar, leveren de beëindigingen een kostenbesparing op. Resultaten Poortwachter De taak van de poortwachter is om het aantal aanvragen voor een uitkering levensonderhoud zo minimaal mogelijk te houden. De poortwachter laat alleen die klanten toe die daadwerkelijk recht op een uitkering hebben. Daarnaast beoordeeld de poortwachter ook de kansen op de arbeidsmarkt en verwijst hij/zij naar openstaande vacatures. Een andere taak is het beoordelen van vermoedelijke fraude of dat er sprake is van voorliggende voorzieningen. Doelstelling voor 2015 was een preventiequote van 50% te realiseren. Dat wil zeggen dat de helft van de meldingen voor een uitkering niet zouden leiden tot een daadwerkelijke aanvraag. In 2015 hebben 29 personen zich gemeld voor een intakegesprek. Na het intakegesprek zagen 11 personen af van de aanvraag uitkering levensonderhoud. De belangrijkste redenen waren: in verband met een te hoog inkomen of vermogen; aanspraak op een voorliggende voorziening; vinden van werk. De preventiequote is daarmee uitgekomen op 40%. Er was sprake van een hogere instroom. Met name veroorzaakt door de instroom van de nieuwe doelgroepen en vergunninghouders. Voor deze klanten geldt dat zij meestal geen aanspraak op een AB/018868 Z/029808 Pagina 3 van 12

voorliggende voorziening hebben. Daarnaast is de kans dat zij direct werk vinden kleiner. Dit verklaart waarom de preventiequote doelstelling niet is gehaald. Financieel BUIG-budget 2015 Eind 2015 is het definitieve budget 2015 en het voorlopige budget 2016 bekend gemaakt. Het definitieve budget valt ongeveer 1% hoger uit dan het in juni 2015 bekend gemaakte nader voorlopig budget. Voorlopig Nader voorlopig Definitief Voorlopig budget 2015 budget 2015 budget 2015 budget 2016 976.674 984.696 991.425 1.093.340 Wijziging Verdeelsystematiek en Vangnetregeling Met ingang van 2015 is de nieuwe verdeelsystematiek van het BUIG-budget ingevoerd. Het Ministerie van SZW maakte met de VNG nadere afspraken over het verdeelmodel. Er worden verbeteringen aangebracht in verdeelmaatstaven. Het budget voor uitkeringen aan instellingsbewoners en dak- en thuislozen gaan ze afzonderlijk bepalen. Buiten het verdeelmodel om, op basis van historische gegevens. In het voorjaar van 2016 vindt een evaluatie plaats. Deze evaluatie gebruikt men bij de besluitvorming over het verdeelmodel 2017. Daarnaast is er een nieuwe tijdelijke vangnetregeling ingevoerd ter vervanging van de Incidenteel aanvullende uitkering (IAU) en de Meerjarige aanvullende uitkering (MAU). Het tijdelijk vangnet wordt met één jaar verlengd. Voor zowel 2015 als 2016 is de eigen risicodrempel verlaagd van 7,5% naar 5%. Een getrapte vergoeding blijft, waarbij tekorten tot en met 10% voor de helft worden vergoed en tekorten daarboven volledig. Resultaten BUIG-budget 2015 Onderstaand de resultaten over 2015. De resultaten zijn iets gunstiger dan de eerdere prognoses. Vergeleken met 2014 zijn de resultaten beter, er is sprake van een daling van de uitkeringslasten. Dit komt door de daling van de gemiddelde uitkeringskosten. De daling komt door de invoering van de kostendelersnorm en het vervallen van de 20% toeslag voor alleenstaande ouders. Deze toeslag ontvangt de alleenstaande ouder voortaan via de belastingdienst. 2014 2015 Toegekend budget 981.720 991.425 Lasten 1.163.499 1.117.571 Baten 14.936 16.086 Resultaat -166.843-110.060-17,0% -11,1% Verbetermaatregelen In het laatste kwartaal is de gemeenteraad geïnformeerd over de stand over het BUIG-budget en is er een prognose afgegeven van de te verwachten resultaten. In deze rapportage zijn de reeds genomen en nog te nemen verbetermaatregelen geschetst. Deze zijn er op gericht op het zoveel mogelijk beperken van het te verwachten tekort op het BUIG-budget. Het betreft de volgende verbetermaatregelen: het voeren van preventiegesprekken bij einde WW-uitkering met als doel instroom in de Participatiewet en IOAW/IOAZ voorkomen; het realiseren van extra uitstroom door het invullen van vacatures van het WSW-bedrijf (transitiearrangementen); het vergroten van uitstroom door de invoering van de methodiek Groepsgericht Werken ; AB/018868 Z/029808 Pagina 4 van 12

het vergroten van uitstroom door samenwerking met regiogemeenten en werkgevers in het Werkbedrijf, gericht op het realiseren van extra plaatsingen in garantiebanen; de verbetering van de effectiviteit en de resultaten van het debiteurenbeleid. 2.2 Programma 2 Participatie Ontwikkelingen en resultaten Wijze van uitvoering Participatiewet In het kader van de Participatiewet stelde de gemeenteraad begin 2015 de Participatieverordening 2015 vast. Daarnaast heeft het college de Beleidsregels Participatieverordening vastgesteld en is in samenwerking met Optimisd de uitvoeringsnotitie Participatie in uitvoering opgesteld. In deze notitie zijn de doelstellingen en het financieel kader opgenomen. Dit is samengevat in een dienstverleningsmodel, voor de uitvoering van het programma Participatie. De uitvoeringsnotitie bevat zowel wettelijke instrumenten als instrumenten die regionaal of door Optimisd werden ingezet in 2015. Ten behoeve van een doelmatige inzet van middelen en instrumenten in het kader van het participatiebeleid maakten we tot 2015 gebruik van de indeling van het klantenbestand op basis van de Participatieladder. Hiermee brachten we de afstand tot de arbeidsmarkt van de klanten in beeld. Door de invoering van de Participatiewet is in 2015 gekozen voor een indeling op basis van loonwaarden. Uit een onlangs uitgevoerde evaluatie komt naar voren dat een dergelijke indeling geen goed beeld geeft van de daadwerkelijke arbeidspotentie van de klant. Het al dan niet arbeidsrijp zijn wordt namelijk niet in de loonwaarde weergegeven. De loonwaarde is afhankelijk van de begeleidingsbehoefte en motivatie van de klant. Daarom besloten we om met ingang van 2016 over te gaan tot een nieuwe indeling van het klantenbestand. Op basis van bemiddelbaarheid. Dat betekent dat een klant ofwel direct bemiddelbaar is richting werk of nog extra ondersteuning en inzet nodig heeft vanuit de re-integratieinstrumenten. Door deze nieuwe indeling van het klantenbestand zijn de klantmanagers nog beter in staat de juiste dienstverlening en re-integratieinstrumenten in te zetten. Wet Taaleis In het voorjaar van 2015 heeft de Eerste Kamer ingestemd met het wetsvoorstel Wet Taaleis. De wet is op 1 januari 2016 in werking getreden, als onderdeel van de Participatiewet. Gemeenten zijn verplicht erop toe te zien dat uitkeringsgerechtigden de Nederlandse taal beheersen op minimaal niveau 1F. Dit is het taalniveau einde basisonderwijs. Wanneer de uitkeringsgerechtigden niet kunnen aantonen dit niveau te beheersen moeten zij zich bereid verklaren om dit taalniveau alsnog te gaan behalen. Als de klant weigert hieraan mee te werken kan dit leiden tot een verlaging van de uitkering. Loonwaardemeting Om mensen met een arbeidsbeperking extra te ondersteunen bij het vinden van werk is in de Participatiewet een nieuw instrument opgenomen, de loonkostensubsidie. De gemeente kan aan een werkgever loonkostensubsidie verstrekken om verminderde productiviteit van een werknemer te compenseren. Om de hoogte van de loonkostensubsidie vast te stellen moeten we de loonwaarde van de werknemer bepalen. Wettelijk is bepaald dat we binnen de arbeidsmarktregio met eenzelfde methodiek en instrument moeten werken. Middels een regionale aanbesteding is in het najaar gekozen voor Matchcare als loonwaarde instrument. Een aantal medewerkers van Optimisd is inmiddels geschoold voor het gebruik van deze applicatie. No-risk- en Low-riskpolis Een ander instrument om mensen met een arbeidsbeperking aan een baan te helpen is de zogenaamde No-riskpolis. De No-riskpolis zorgt ervoor dat een werkgever wordt gecompenseerd voor de loonkosten als een werknemer met arbeidsbeperking ziek wordt. Werkgevers die personen met een beperking in dienst nemen kunnen een beroep doen op een uniforme no-riskpolis van het UWV. AB/018868 Z/029808 Pagina 5 van 12

Het UWV regelt deze No-riskpolis voor mensen die zijn opgenomen in het doelgroepenregister banenafspraak. In 2015 bleek dat voor een groot deel van de doelgroep Participatiewet deze indicatie niet wordt afgegeven. Daarom is er regionaal een gemeentelijke Low-riskpolis ontwikkeld. Voor werkgevers die klanten aannemen betekent deze Low-riskpolis de vergoeding van de loonkosten tijdens ziekte voor werknemers onder de doelgroep van de Participatiewet zonder een indicatie voor het doelgroepenregister. Beleid (kwetsbare) jongeren Kwetsbare jongeren zijn als prioritaire doelgroep benoemd in het (regionaal) participatiebeleid. De ambitie is te komen tot één aanpak voor alle kwetsbare jongeren (16 tot 27 jaar, ook zonder uitkering). Daaraan is in 2015 op de volgende wijze invulling gegeven: 1. Samenwerking Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO), Praktijk Onderwijs (PRO), Entree Het overleg met de onderwijsinstellingen heeft geleid tot een samenwerkingsplan dat in juli 2015 is vastgesteld. In september 2015 is dit samenwerkingsplan verder uitgewerkt met PRO/VSO, ROC, IBN en WSW. Er zijn afspraken gemaakt over: het aanbod arbeidstrainingen voor deze jongeren vanuit de verschillende organisaties; het opstellen van een betrouwbare lijst met het aantal kwetsbare jongeren. Het Regionaal Bureau Leerplicht (RBL) is ingeschakeld om de lijsten te controleren. Op die manier willen we alle jongeren in beeld brengen. Op advies van het PRO nam het project WerkTverband de afspraken mee als voorbeeld voor de afspraken die worden vastgelegd in een regionaal convenant dat maart 2016 getekend wordt. In 2015 hebben we vanuit deze samenwerkingsafspraken 1 jongere dienstverlening aangeboden in de vorm van casusbespreking bij onderwijsinstellingen, voorlichtingsgesprekken en ondersteuning door financiering van reintegratietrajecten. 2. Workshop jongeren De klantmanagers Jongeren van Optimisd richten zich tijdens de workshop op jongeren die een beroep doen op inkomensondersteuning vanuit de Participatiewet. Zij informeren tijdens de workshop jongeren over de rechten en plichten verbonden aan de Participatiewet. Jongeren worden verwezen naar openstaande vacatures of de mogelijkheden van scholing. In het dienstverleningsmodel is een taakstelling opgenomen om door middel van deze preventieve dienstverlening 35% van de meldingen geen beroep te laten doen op inkomensondersteuning. Voor Boekel specifiek hebben 5 jongeren geen aanvraag ingediend. Hiermee is de doelstelling behaald. 3. Extra Startersbeurzen Noordoost Brabant Werkt! heeft Startersbeurzen ingekocht voor jongeren uit onze arbeidsmarktregio. Met de Startersbeurs kan een afgestudeerde jongere op de arbeidsmarkt gedurende zes maanden, 32 uur per week, werkervaring opdoen in het bedrijfsleven. Op die manier vergroten en verbeteren zij hun kansen op de arbeidsmarkt. In deze periode ontwikkelen zij competenties en vaardigheden die belangrijk zijn op de arbeidsmarkt én die aansluiten bij het opleidingsniveau. Er zijn 250 beurzen uitgegeven, waarbij 58% van de jongeren direct aansluitend een arbeidsovereenkomst heeft gekregen. In april is in overleg met de regio besloten extra Startersbeurzen in te zetten. Hierbij was een cofinanciering van de gemeenten nodig. Voor Boekel ging het om 1 extra Startersbeurs. Al de Startersbeurzen zijn in september 2015 ingevuld. In december 2015 werd bekend dat de Startersbeurs door gaat maar nu onder de regeling Startersbeurs Nederland. Er is geen bijdrage meer van de overheid. Aan werkgevers wordt nu de vergoeding van het instrument gevraagd. AB/018868 Z/029808 Pagina 6 van 12

Samenwerkingsprojecten SW-bedrijven Optimisd werkt samen met 2 SW-bedrijven omdat de aangesloten gemeenten van Optimisd onderdeel/eigenaar zijn van deze SW-bedrijven. Het gaat om IBN en WSD. Ook in 2015 is samengewerkt met deze SW-bedrijven. Voor Boekel ging het om de volgende projecten: 1. Transitiearrangement IBN In aanvang waren er wat opstartproblemen. Dit had te maken met de definitie van arbeidsrijp zijn van de aangemelde deelnemers. IBN vond dat aangemelde kandidaten niet klaar waren om te starten met werkzaamheden. Optimisd daarentegen zag de pilot juist als een opstap om de klant arbeidsrijp(er) te maken voor de reguliere arbeidsmarkt. Om het probleem in de aanmeldingen te voorkomen is besloten dat IBN samen met Optimisd klanten selecteert. Het project is opgezet om de vrijkomende werkplekken bij IBN aan te bieden aan personen uit de doelgroep van de Participatiewet. Uitkeringsgerechtigden met een geschatte loonwaarde tussen 30-80% en niet uitkeringsgerechtigde jongeren (nuggers) vanuit het PRO/VSO. De stand van zaken over 2015 is als volgt: Transitiearrangement in personen Aanmelding Trajecten Proefplaatsing Doelstelling Werkelijk % Doelstelling AOK % Aantal % 8 10 125% 7 3 43% 2 71% Bovenstaande tabel laat zien dat het afgesproken aantal aanmeldingen is gerealiseerd. Het aantal arbeidsovereenkomsten (AOK) geeft een vertekend beeld. Dit komt omdat na de aanmelding een proefplaatsingsperiode van 3 maanden is afgesproken. In deze periode wordt de loonwaarde gemeten. Dat betekent dat voor 2015 vanaf 1 april de eerste kandidaten een arbeidsovereenkomst werd aangeboden. Vanwege de opstartproblemen is deze datum verder uitgesteld. Wanneer we het aantal proefplaatsingen meetellen zien we dat we rond de 75% van de afgesproken plaatsingen gerealiseerd hebben. 2. Groenproject WSD De uitbesteding van de uitvoerende werkzaamheden Sociale zaken aan Optimisd heeft als voordeel dat een klant van gemeente Boekel mee kon doen aan dit project. Het Groenproject is tot stand gekomen na een intensieve samenwerking tussen Optimisd en WSD. Via een Social Return project worden er concrete arbeidsplaatsen gerealiseerd. 3. Samenwerkingsproject Boekel IBN In 2015 zijn middelen uit de Algemene Gemeentelijke Reserve van IBN ingezet ter bevordering van de re-integratie aan onze inwoners. Het gaat hier om de zogenoemde dividend-uitkering van IBN. In samenwerking met Optimisd en IBN is er een project opgestart om uitstroom en verbetering van arbeidsperspectief te realiseren. Er zijn 13 kandidaten aangemeld. In overleg met IBN is besloten 8 kandidaten het traject aan te bieden. Na de trainingsperiode zijn 5 kandidaten uitgestroomd naar regulier werk. 2 kandidaten zijn uitgestroomd naar het Transitiearrangement, omdat er sprake is van een verminderde loonwaarde. Binnenkort komt er een eindevaluatie van dit project waarbij gekeken wordt of betreffende klanten nog steeds aan het werk zijn en het dus om duurzame plaatsingen gaat. Samenwerking SW bedrijven na 2017 De afspraken over de Transitiearrangementen lopen tot 2017. Momenteel onderzoeken we de mogelijkheden vanaf 2017. Hiervoor is een bestuurlijke opdracht geformuleerd. We streven er naar om tot een integraal scenario over de toekomstige uitvoering van de Participatiewet, Sociale werkvoorziening en beschut werk te komen. De projectgroep Werk en Inkomen verwacht halverwege 2016 het integrale scenario aan te bieden. AB/018868 Z/029808 Pagina 7 van 12

Financieel Tot 2015 ontvingen de gemeenten een afzonderlijk participatiebudget. Met de invoering van de Participatiewet is dit budget samengevoegd met de budgetten voor de Wmo 2015 en de Jeugdzorg tot één integratie-uitkering Sociaal Domein. Het Ministerie van SZW geeft nog wel een uitsplitsing van het deel van deze integratie-uitkering dat betrekking heeft op de doelgroep van het oude Werkdeel, inclusief nieuwe doelgroepen van de Participatiewet. Afgesproken is dat dit deel van de integratie-uitkering overgedragen wordt aan Optimisd voor de uitvoering van het Programma Participatie. Werkdeel Werkdeel 2015 Lasten Saldo 63.111 53.762 9.346 In 2015 was er sprake van een klein overschot. De belangrijkste reden daarvoor is een lagere of latere realisatie van de taakstelling van het Transitiearrangement. Met Optimisd is afgesproken dat zij het overschot op het Participatiebudget inzetten voor de (gedeeltelijke) kosten van het Transitiearrangement in 2016. 2.3 Programma 3 Voorzieningen en ondersteuning Ontwikkelingen en resultaten Ook de Participatiewet is onveranderd het vangnet voor degenen die geen andere bron van inkomsten hebben om in levensonderhoud te voorzien. Het is tegelijkertijd ook de basis voor aanvullende inkomensondersteuning vanuit de bijzondere bijstand. Met de invoering van de Participatiewet is de focus meer komen te liggen op individueel maatwerk en op een integrale aanpak. In verband met de decentralisaties zijn wij binnen de Wmo gestart met het Dorpsteam Boekel. Optimisd en het Dorpsteam hebben verbindingen gelegd. De focus is vooral gericht op situaties waarin sprake is van multi-problematiek waarbij werk, inkomen en/of schulden een rol spelen. Met Optimisd is afgesproken dat wij 2 contactpersonen binnen Optimisd krijgen. Deze personen sluiten niet fysiek aan bij het Dorpsteam. Er zijn korte lijntjes om de casussen integraal te bespreken. In september 2015 is deze vorm van dienstverlening gestart. Voorlopig voor de duur van 1 jaar. In het voorjaar van 2016 evalueren we de samenwerking. Collectieve zorgverzekering minima Met de invoering van de Participatiewet zijn wettelijke regelingen voor chronisch zieken, zoals Wtcg en CER afgeschaft. Zorgverzekeraars CZ en VGZ hebben op verzoek van gemeenten de collectieve zorgverzekering uitgebreid met een extra pakket voor mensen met hoge zorgkosten. In 2015 hebben 33 gezinnen van Boekel gebruik gemaakt van de collectieve zorgverzekering minima. Overig minimabeleid De ontwikkeling van de aanvragen en uitgaven in het kader van het minimabeleid en de uitgaven per inwoner van de gemeente geven een beeld van het bereik. Vergeleken met 2014 zijn de uitgaven fors gestegen. Binnen de Optimisd gemeenten was de gemeente Boekel koploper met een stijging van 38%. Deze stijging komt met name doordat wij vanaf 2015 ook een regeling kennen van bijzondere bijstand in de kosten van de collectieve zorgverzekering voor minima. Uitgaven minimabeleid 2014 2015 +/- % 132.199 182.432 50.233 38% AB/018868 Z/029808 Pagina 8 van 12

De relatief hoge kosten bijzondere bijstand voor bewindvoering zijn in overeenstemming met het landelijk beeld. Door verruimde wetgeving neemt het aantal onder bewindgestelden toe en daarmee ook het beroep op de bijzondere bijstand. Specificatie kostensoorten minimabeleid Kostensoort 2014 2015 +/- Ziektekostenregeling 174 22.709 22.535 Inkomenstoeslag 17.076 17.655 579 Inrichtingskosten 17.504 13.728-3.776 Bewindvoering 39.761 61.023 21.262 Maats. Participatie 19.046 24.284 5.238 Overige kosten 36.638 43.033 6.395 Minimaloket en formulierenbrigade In het kader van het minimabeleid biedt Optimisd ook ondersteunende dienstverlening aan. Dit doen zij in de vorm van het Minimaloket en de Formulierenbrigade. Het Minimaloket wordt bezocht voor advies, het indienen van een aanvraag, voor informatie of voor het inleveren van bewijsstukken. De Formulierenbrigade helpt bij het invullen van formulieren voor het aanvragen van inkomensondersteunende voorzieningen. Vanwege de toename van het aantal hulpvragen is de dienstverlening verruimd van 2 dagdelen naar 5 dagdelen per week. De brigade wordt ondersteund door uitkeringsgerechtigden en heeft mede tot doel om werkervaring op te doen. Gebruik Minimaloket en Formulierenbrigade 2014 2015 Minimaloket Form. Brigade Totaal Minimaloket Form. Brigade Totaal 42 65 107 25 101 126 AB/018868 Z/029808 Pagina 9 van 12

Hoofdstuk 3 Kengetallen Aantal uitkeringen levensonderhoud Soort Ultimo 2014 Ultimo 2015 +/- % WWB 96 88-8 -8% Bbz 0 0 0 0 IOAW/IOAZ 9 11 2 22% Totaal 105 99-6 -6% Reden Instroom Beëindiging studie 0 0% Arb. dienstbetr./uitk. ziekte 1 4% Additionele arbeidsplaats 1 4% Zelfstandig beroep of bedrijf 3 12% Uitk. Arbeidsongeschiktheid 0 0% Uitkering werkloosheid 4 15% Ander inkomen 3 12% Beëindiging huwelijk/relatie 0 0% Andere/onbekende oorzaak 14 53% Oorzaak bij partner 0 0% Totaal 26 Reden uitstroom Niet volgen van onderwijs 0 0% Overschr. max duur buitenl. 0 0% Detentie 0 0% Onderwijs + studiefinanciering 1 3% Arb. dienstbetr./uitk. ziekte 8 25% Zelfstandig beroep of bedrijf 0 0% Uitk. arbeidsonges./werkloosh. 0 0% Overige uitkeringen 0 0% Ander inkomen 2 6% Aangaan relatie 1 3% Bereiken AOW leeftijd 5 16% Geen inlichtingen 0 0% Verhuizing andere gemeente 13 41% Verhuizing naar buitenland 0 0% Overlijden 1 3% Oorzaak bij partner 1 3% Andere oorzaak 0 0% Totaal 32 AB/018868 Z/029808 Pagina 10 van 12

Aanvragen minimabeleid Bijzondere bijstand 171 Individuele inkomenstoeslag 59 Koopkrachttegemoetkoming 8 Participatiefonds 44 Schuldhulpverlening 19 Minima regeling CZM 60 Totaal 361 AB/018868 Z/029808 Pagina 11 van 12