Nieuwsbrief Winter 2016 Themanummer VN - Verdrag
Niet vergeten Gehandicaptenraad Westervoort Molenacker 79 6932 JG Westervoort Tel: 06 24 25 22 00 Email: Website: info@gehandicaptenraadwestervoort.nl www.gehandicaptenraadwestervoort.nl Op zoek naar informatie of advies? De Gehandicaptenraad Westervoort houdt geen spreekuur op een vast moment. U kunt ons bellen of mailen en zo nodig maken we een afspraak. Wij hopen u op deze manier goed van dienst te kunnen zijn. Digitale nieuwsbrief. Wij proberen zoveel mogelijk op kosten te besparen en vragen iedereen die over internet beschikt of wij deze gratis nieuwsbrief digitaal mogen versturen. Krijgt u deze nieuwsbrief nu nog op papier maar beschikt u wel over een emailadres? Wilt u dit dan aan ons doorgeven via info@gehandicaptenraadwestervoort.nl, onder vermelding van uw naam en adres, dan mailen wij u voortaan deze nieuwsbrief en blijven voor ons de kosten beperkt. Ook nieuwe abonnees zijn van harte welkom!
Gewoon gelijk? Wij gebruiken in onze GRW folder al bijna 25 jaar de slagzin: Niemand is hetzelfde maar iedereen is gelijkwaardig In juli van dit afgelopen jaar heeft de Nederlandse regering het VN Verdrag voor gelijke rechten van mensen met een beperking eindelijk ondertekend. Dit houdt in dat er vanaf 2017 ook actie op moet volgen om gelijkwaardige deelname voor iedereen met een beperking mogelijk te maken. Dit is zeker geen taak voor de overheid alleen. Ook van ondernemers, gemeentelijke beleidsambtenaren, van burgers die zich bezighouden met belangenbehartiging en de lokale politiek wordt inzet gevraagd. In dit themanummer leest u er meer over. Inmiddels is het nieuwe vervoerssysteem Avan gestart, in plaats van Stadsregiotaxi. In het begin waren de problemen groot. Dit kwam o.a. door een slechte voorbereiding van het leerlingenvervoer en de onderbezetting van de centrale, waardoor je niemand aan de lijn kreeg en de verbinding zelfs soms werd verbroken! Een vertegenwoordiger van de Gehandicaptenraad neemt deel aan de nieuw opgerichte Regionale Adviesraad Doelgroepenvervoer (RAD) voor de regio Arnhem-Nijmegen. Wij hebben inmiddels het bestuur van Avan geadviseerd een onafhankelijke evaluatie te houden, zodat andere regio s in Gelderland die per 1 januari 2017 gaan starten, hier hun voordeel mee kunnen doen. Graag ontvangen wij van u via email uw ervaringen met Avan. De klachtencijfers geven inmiddels aan dat alles binnen acceptabele normen functioneert maar is dit ook uw ervaring? Graag horen wij van u! Het bestuur van de GRW wenst u allemaal gezellige feestdagen en een heel goed 2017!
VN-verdrag: sterker recht op gelijke behandeling Het VN-verdrag voor de rechten van mensen met een beperking of chronische ziekte geldt sinds juli 2016 ook in Nederland. Mensen met een beperking zijn daar heel blij mee. En terecht, het gaat hier immers om een belangrijk mensenrechtenverdrag dat recht geeft op gelijke behandeling en participatie. Maar tegelijkertijd vragen veel mensen zich ook af: wat betekent dat nou voor mij? Wat verandert er nu in Nederland? Het VN-verdrag voor de rechten van mensen met een beperking of chronische ziekte geldt sinds juli 2016 ook in Nederland. Mensen met een beperking zijn daar heel blij mee. En terecht, het gaat hier immers om een belangrijk mensenrechtenverdrag dat recht geeft op gelijke behandeling en participatie. Maar tegelijkertijd vragen veel mensen zich ook af: wat betekent dat nou voor mij? Wat verandert er nu in Nederland? Recht op wat? In het VN-verdrag voor personen met een handicap zijn deze rechten vastgelegd en beschreven: Recht op gelijke behandeling Recht op gelijke toegang Recht op zelfstandig juridisch handelen Recht op eigen regie en participatie Recht op mobiliteit Recht op inclusief onderwijs Recht op arbeid Recht op een behoorlijke levensstandaard Recht op cultuur, recreatie, sport en vrije tijd Meer informatie vindt u op www.gewoongelijk.nl
Het VN-verdrag voor de rechten van personen met een handicap is net als het Vrouwenverdrag en het Kinderrechtenverdrag, een internationaal verdrag. Internationale verdragen hebben over het algemeen geen rechtstreekse werking. Dat betekent dat je niet rechtstreeks een beroep kunt doen op wat er in een verdrag is afgesproken. Je kunt niet letterlijk met het VN-verdrag in de hand naar de rechter stappen. Wat hebben we dan aan een VN-verdrag? Nederlandse wetten en regels Als de regering van een land een VN-verdrag heeft aangenomen (geratificeerd), dan mag de wetgeving van dat land niet in strijd zijn met de regels van het verdrag. Dat betekent dat onze wetten, en ook de uitwerking daarvan in beleid, de rechten die in het VN-verdrag staan (zie kader, volgende pagina) niet mogen tegenwerken. Na de ratificatie krijgt een land de tijd om dit in orde te maken: uitwerking van het verdrag mag stapsgewijs. Er is echter één belangrijke wet die kort na de ratificatie van het verdrag direct is aangepast: de Wet Gelijke Behandeling op grond van handicap of chronische ziekte. Sterker recht op gelijke behandeling De Wet Gelijke Behandeling op grond van handicap of chronische ziekte gold al voor onderwijs, werk, vervoer en wonen. Na de ratificatie is de wet uitgebreid met goederen en diensten. Dat betekent dat de wet nu ook geldt voor winkels, restaurants, theaters, sportverenigingen, leveranciers etc etc. Hiermee hebben mensen met een beperking in Nederland een sterker recht op gelijke behandeling. En op deze Nederlandse wet kun je je uiteraard wel rechtstreeks beroepen. Hoe doe je dat? Toch ongelijk behandeld Als je vindt dat je vanwege je beperking ongelijk behandeld wordt, kun je een beroep doen op de Wet Gelijke Behandeling op grond van handicap of chronische ziekte. Let wel, je kunt niet direct naar de rechter of een andere officiële instantie stappen. In de wet staat dat je eerst zelf een aantal dingen gedaan moet hebben. Als je vind dat je vanwege je beperking ongelijk behandeld wordt, bijvoorbeeld door een winkelier of een leverancier, dan moet je tegen die winkelier of leverancier zeggen dat je vanwege je beperking een aanpassing nodig hebt.
De winkelier of leverancier moet dan in overleg met jou - onderzoeken wat hij kan doen om het probleem (de ongelijkheid / ontoegankelijkheid) op te lossen. Doet hij dat niet of komt er geen goede oplossing, dan kun je je klacht voorleggen aan een onafhankelijke instantie, bijvoorbeeld het Antidiscriminatiebureau, het College voor de Rechten van de Mens of de rechter. Toegankelijkheid de norm Ontoegankelijkheid is misschien wel een van de meest voorkomende vormen van ongelijke behandeling. Ontoegankelijkheid - bijvoorbeeld van gebouwen, vervoer of informatie - sluit mensen per definitie uit. En de toegankelijkheid van Nederland kan en moet veel beter. Een meerderheid in de Tweede Kamer vindt dat ook: bij het aannemen van het VN-verdrag heeft de Tweede Kamer afgesproken dat toegankelijkheid in Nederland de norm moet worden. Dat zou betekenen dat ondernemers en organisaties stapsgewijs de toegankelijkheid van hun gebouwen, communicatie en informatie moeten verbeteren. Deze norm gaat op 1 januari 2017 in. Hoe de uitwerking van deze norm er precies uit gaat zien weten we nog niet, dat wordt uitgewerkt in een Algemene Maatregel van Bestuur. Website en filmpje Gewoon Gelijk Het VN-verdrag voor de rechten van mensen met een beperking geldt ook in Nederland. Wat verandert er nu in Nederland? En om welke rechten gaat het eigenlijk? De website Gewoon Gelijk legt het uit. Drie gevolgen van het VN-verdrag: 1. Uitbreiding van de Wet Gelijke Behandeling op grond van handicap of chronische ziekte. 2. Toegankelijkheid wordt de norm. 3. Beleid van gemeenten mag niet in strijd zijn met het verdrag. Toch ongelijk behandeld Wordt u ondanks het VN-verdrag toch ongelijk behandeld? Het filmpje Gewoon Gelijk laat zien wat u kunt doen. Ga naar www.gewoongelijk.nl en klik op (Toch) ongelijk behandeld. Bron: Ieder(in)
Van verdrag naar inclusie 16 punten voor volwaardige deelname van mensen met een beperking aan de samenleving Op 14 juli 2016 trad het VN-verdrag handicap in Nederland in werking. Nu is het zaak snel de volgende stap te zetten: de implementatie van het verdrag. Mensenrechten zijn immers van en voor iedereen. Alle reden om dit thema gezamenlijk hoog op de agenda te zetten. Als nationale toezichthouder heeft het College voor de Rechten van de Mens de taak om naleving van het verdrag te bevorderen. Het is de taak van het College om ervoor te zorgen dat de woorden op papier worden omgezet in acties. Het College is met een brede waaier aan mensen en organisaties in gesprek gegaan over de vraag hoe we er in Nederland voor kunnen zorgen dat mensen met een beperking volwaardig aan de samenleving kunnen deelnemen. Inclusie is het doel. Het College vraagt de staatssecretaris van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en het bureau dat de implementatie uitvoert om de 16 punten voor volwaardige deelname van mensen met een beperking aan de samenleving op de agenda te plaatsen en op te volgen. Het College acht deze essentieel om recht te doen aan het verdrag. Toegankelijkheid Maak van de ratificatie van het VN-verdrag het beginpunt van een leerproces. Zorg voor bewustwording over toegankelijkheid in de fysieke en de digitale omgeving bij opdrachtgevers, ontwerpers, bouwers en controleurs. Ga daarbij uit van het principe van design for all. Houd rekening met de breedte van het begrip toegankelijkheid. Het gaat niet alleen om fysieke beperkingen maar ook om visuele, auditieve, verstandelijke en psychische beperkingen. Werk Zorg ervoor dat werk voor mensen met een beperking lonend, relevant en duurzaam is. Voer de Participatiewet zodanig uit dat er ruimte bestaat voor individuele benaderingen. Maak het mogelijk en aantrekkelijk voor werkgevers om mensen met een beperking duurzaam aan te nemen: voor
langere tijd en met de juiste benodigdheden. Zorg ervoor dat deze werkgevers: Verzekerd zijn tegen ziekte en uitval; Financieel worden ondersteund; Structurele ondersteuning ontvangen. Maak gebruik van goede voorbeelden van werkgevers die erin slagen om mensen met een beperking binnen te halen en te behouden. Onderwijs Onderzoek wat er nodig is om van Passend Onderwijs, inclusief onderwijs te maken. Gebruik General Comment no.4 van het CRPD Comité bij het formuleren van beleid en regelgeving. Neem concrete maatregelen om thuiszitters weer het onderwijssysteem in te krijgen. Zorg dat de wens van het kind uitgangspunt is bij het te volgen onderwijs en de wijze waarop onderwijs wordt gevolgd. Als een leerling regulier onderwijs wil volgen, mag hij niet naar speciaal onderwijs worden doorverwezen. Zorg in docentenopleidingen voor het reguliere onderwijs voor kennis over onderwijs aan leerlingen met beperkingen.
Zelfstandig wonen en deel uitmaken van de maatschappij Bevorder zelfstandig wonen, ook voor mensen in een zorginstelling, zodat voldoende recht wordt gedaan aan de autonomie van personen met een beperking. Stimuleer dat woningen worden gebouwd die geschikt zijn voor mensen met een beperking. Zorg ervoor dat bij zelfstandig wonen tegemoet wordt gekomen aan de daadwerkelijke behoefte aan ondersteuning van mensen met een beperking. Algemeen Betrek mensen met een beperking op alle niveaus bij besluitvorming. Geef mensen met een beperking voorlichting over mogelijkheden om misstanden aan de kaak te stellen en faciliteer klachtinstanties om hun werk adequaat te verrichten. Verzamel gegevens over structuren, processen en uitkomsten van beleid die mensen met een beperking aangaan. Pas beleid en wetgeving waar nodig aan. Betrek ook hierbij de mensen om wie het gaat. Betrek alle ministeries bij de implementatie van het VN-verdrag.
Wat doet het College voor de Rechten van de Mens? Het College voor de Rechten van de Mens houdt toezicht op de naleving van het VN-verdrag handicap en de manier waarop het verdrag inde praktijk wordt gebracht in Nederland. Als toezichthouder bekijkt het College: Of wetten en beleid voldoen aan de normen van het VN-verdrag; Welke instanties betrokken zijn bij de uitvoering van het verdrag en hoe zij deze taak uitvoeren; Of de situatie van mensen met een beperking verbetert en of de maatschappij inclusiever wordt. Mensen met een beperking en organisaties die hun belangen vertegenwoordigen worden hier nauw bij betrokken. Verder doet het College aanbevelingen aan de regering over wat er nog moet gebeuren om ervoor te zorgen dat mensen met een beperking aan de samenleving kunnen deelnemen. Daarnaast rapporteert het College aan het VN comité dat toezicht houdt op naleving van het VN-verdrag handicap over hoe het er in Nederland voor staat. Tot slot oordeelt het College in individuele gevallen over discriminatie van mensen met een beperking op grond van de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte.
Op 1 september jl. is de opvolger van de Stadsregiotaxi, Avan, van start gegaan. Iedereen heeft kunnen merken of lezen dat dit niet erg goed is begonnen. Om nu te leren van de zaken die beter en anders georganiseerd hadden kunnen worden, hebben het ROCOV en de Regionale Adviesraad Doelgroepenvervoer (RAD), waar ook een vertegenwoordiger van de GRW aan deelneemt, een symposium georganiseerd op 24 november jl. Hiervoor zijn nadrukkelijk ook betrokkenen uit de overige 5 regio s in de provincie Gelderland uitgenodigd die vanaf 1 januari 2017 met een bundeling van doelgroepenvervoer beginnen. Er was veel belangstelling, de zaal zat goed vol! Onder deskundige leiding van de voorzitter van het ROCOV, Ben Mouw, waren er diverse sprekers zoals hoogleraar Henk Meurs, een vertegenwoordiger vanuit regiecentrale Zeeland en Dhr. Kwakernaak vanuit de HAN.
Wethouder Arthur Boone van Westervoort beet de spits af omdat hij ook voorzitter is van de bedrijfsvoeringsorganisatie Avan. Hij heeft ruiterlijk toegegeven dat er zaken niet goed zijn gegaan en uitgelegd welke lessen er geleerd zijn, zoals: Goede aansluiting tussen de theorie van het bestek en de praktijk van de uitvoering ontbrak. Goede beschrijving en invulling van rollen van de betrokken partijen was niet duidelijk. Communicatie is erg belangrijk in de gewijzigde rolverdeling. Juiste input van gegevens en goede protocollen is essentieel. Beter een maand te lang voorbereidingstijd dan een dag tekort! Inmiddels blijkt uit de cijfers dat het aantal klachten flink is afgenomen maar het loopt zeker nog niet allemaal op rolletjes. Vooral binnen het leerlingenvervoer blijft stiptheid en communicatie tussen chauffeur en ouders een aandachtspunt. Wij vragen u om uw eventuele klachten altijd te melden bij het officiële klachtenmeldpunt 0900 500 50 50* Wij ontvangen ook graag e-mails over uw ervaringen met Avan. (info@gehandicaptenraadwestervoort.nl) * Bereikbaar tijdens kantooruren. Kosten: 10 cent per minuut + 4,54 cent starttarief + gebruikelijke belkosten.