KNAG Onderwijsdag Duurzame leefomgeving Vrijdag 7 november 2014 Almere
Woord vooraf Van harte welkom op de KNAG Onderwijsdag 2014! Nog nooit hebben zoveel docenten aardrijkskunde en andere geïnteresseerden zich ingeschreven voor de KNAG Onderwijsdag. Fantastisch dat 825 geografen vandaag naar de Schouwburg Almere zijn gekomen om een hele dag samen te denken en praten over het vak aardrijkskunde. De Faculteit Geowetenschappen van de Universiteit Utrecht is dit jaar partner bij de invulling van het programma. Het thema van de KNAG Onderwijsdag is Duurzame leefomgeving. Hoe gaan we verantwoord met de aarde om? Hoe ontwikkel je een duurzame stad? Wat voor nieuwe vormen van energie gaan we in de toekomst gebruiken? En hoe duurzaam is duurzaam eigenlijk? Bij het vak aardrijkskunde komen deze vragen allemaal aan bod. We starten gezamenlijk in de Grote Zaal. We worden welkom geheten door Henk Mulder. Hij is wethouder Ruimte, Wonen & Wijken van de gemeente Almere en zal vertellen voor welke uitdagingen deze jonge stad staat op ruimtelijk gebied. Hoogleraar paleoceanografie Appy Sluijs (UU) belicht een andere kant van het thema Duurzame leefomgeving. Hoe zag het klimaat er 20 miljoen jaar geleden uit? En hoe trekken we daaruit de juiste conclusies voor de toekomst? Hoogleraar in de geowetenschappen Maarten Kleinhans (UU) gaat vervolgens in op rivieren en delta s. Het spel van water en zand leidt in delta s voortdurend tot erosie en sedimentatie. Aan het einde van de ochtend wordt de KNAG Onderwijsprijs uitgereikt aan een docent die zich in het bijzonder ingezet heeft voor het aardrijkskundeonderwijs. s Middags zijn er veel workshops, bijvoorbeeld over de duurzame stad, duurzame mobiliteit, leefbare planeet, internationale migratie, Geo Future School en toekomstgericht onderwijs. Een deel van u gaat op excursie en maakt een stadssafari door Almere, brengt een bezoek aan de Oostvaardersplassen of Windpark Alexia. Uiteraard is er ook de hele dag een bedrijvenmarkt. We heten u van harte welkom en wensen u een aangename en leerzame dag! Namens het KNAG, Annelies Beek, Onderwijscoördinator 3
Rooster Workshops Zaal Ronde A 11:45-12:45 Ronde B 13:45-14:45 Ronde C 15:15-16:15 Grote Zaal 3 - Gery Nijenhuis Internationale migratie 7 - Paul Meijer Tektoniek Middellandse Zeegebied 12 - Hans Middelkoop De Rijn in een glazen bol Middenzaal 16 - Margaret Roberts Geography through Enquiry 19 - Joop vd Schee e.a. Vernieuwde havo/vwo programma 22 - Adwin Bosschaart e.a. De mythe van de droge voeten Kleine Zaal 1 - Stephan Mantel De wereld van bodems 18 - Vmbo-commissie Ervaringen met nieuw examenprogramma vmbo 10 - Wendy Tan Duurzame mobiliteitstrends Dans 2 - Peter van de Laak Duurzame stad 17 - Erik Appelman Schooltv in de aardrijkskundeles 13 - Dan Assendorp DINOloket Drama 14 - Chris Diederiks Digitaal (kaart)materiaal in de aardrijkskundeles 9 - Boris Jansen De rol van fossiele brandstoffen 20 - De Wolf & De Jongh Duurzaam denken Zaal 1 23 - Willem Korevaar QGIS in het vo 6 - Ineke Deelen e.a. Plek voor sport 29 - Linda IJmker GroenGelinkt Zaal 2 4 - Maarten Kleinhans Expeditie Moendoes 8 - Duineveld & Beunen Hoe duurzaam is duurzaam? 11 - Fred Zoller Energie uit oppervlaktewater Zaal 3 Zaal 4 24 - Willemijn Muggen Hoogwaardige RTTItoetsen 15 - Rob Adriaens e.a. Geo Future School 25 - Falco Zwinkels Wat vinden leerlingen van aardrijkskunde 26 - Geert van den Berg buitenland en onderwijs van de toekomst 28 - Willemijn Arts De Geo onderbouw 9 e editie 21 - Tine Béneker e.a. 21 st century skills Zaal 5 5 - Bernd Andweg Hoe maak je een leefbare planeet? 27 - Auteurs De Geo Inspirerende verhalen uit De Geo 30 - Theo Poot Lesgeven met kernmethodes 4
Excursies Excursie Opmerkingen Excursie 101 Stadssafari Almere Thijs van der Steeg Verzamelen vanaf 13.20 bovenaan de trap in de garderobe. De bus vertrekt om 13:30 vanaf de parkeerplaats voor het Apollo Hotel. Vergeet niet om op tijd te lunchen en uw jas op te halen. Laat uw naam aftekenen door de student voordat u de bus instapt. Excursie 102 Windpark Prinses Alexia Dennis Menting, Douwe Monsma, Joost de Gooijer Verzamelen vanaf 13.35 onderaan de trap in de garderobe. De bus vertrekt om 13:45 vanaf de parkeerplaats voor het Apollo Hotel. Vergeet niet om op tijd te lunchen en uw jas op te halen. Laat uw naam aftekenen door de student voordat u de bus instapt Excursie 103 Oostvaardersplassen Jasper Kuipers Verzamelen om 13.20 onderaan de trap in de garderobe. De bus vertrekt om 13:30 vanaf de parkeerplaats voor het Apollo Hotel. Vergeet niet om op tijd te lunchen en uw jas op te halen. Laat uw naam aftekenen door de student voordat u de bus instapt. Excursie 104 Veldwerk 2.0 Jan Willem van Eck, Dennis Hunink Verzamelen om 13.40 in de Trapfoyer (achter garderobe). Voor deze excursie vertrekt u om 13.45 te voet vanaf de Schouwburg Almere. Vergeet niet om op tijd te lunchen en uw jas op te halen. Laat uw naam aftekenen door de student. 5
Plattegrond Het plenaire ochtendprogramma vindt plaats in de Grote Zaal. De workshops zijn in de subzalen: Zaal 1 t/m zaal 5, Dans, Drama, Kleine Zaal, Middenzaal en Grote Zaal. De bedrijvenmarkt is in de foyers. Daar zullen ook de koffie, thee en lunch worden geserveerd. De KNAG Onderwijsdag wordt hier afgesloten met een borrel. Middenzaal Aan het einde van de dag kunt u uw badge bij de garderobe weer inleveren. Zaal 4 Zaal 3 Zaal 2 Zaal 5 Zaal 1 6
Kleine zaal Bedrijvenmarkt, koffie, lunch Drama Dans naar Drama, zaal 1-5 naar Dans, Middenzaal Bedrijvenmarkt Hoofdingang koffie, lunch Entree Grote Zaal Garderobe Trapfoyer 7
KNAG-stand In de foyer vindt u de stand van het KNAG. Dit jaar kunt u hier terecht voor onder meer: Het boekje Geografisch bekeken. In dit boekje wordt op een toegankelijke en aantrekkelijke wijze duidelijk gemaakt dat we voortdurend de geografische vinger aan de pols moeten houden. Twaalf actuele thema s worden behandeld. Je ziet onmiddellijk dat aardrijkskunde en geografie er toe doen. Geografisch bekeken kan in sets worden besteld voor de hele klas. De informatiefolder ter promotie van aardrijkskunde. Je kunt meer met Geo dan je denkt geeft antwoord op de vraag die leerlingen vaak stellen: Wat voor studie of beroep kun je met aardrijkskunde kiezen? Dit beknopte overzicht helpt de leerlingen wegwijs te maken in het brede spectrum. Om te zorgen dat leerlingen ook echt verder willen met aardrijkskunde is het ook belangrijk dat secties het vak op school goed positioneren en presenteren. Vakcollega s geven tips. Speciaal voor wie aardrijkskunde een warm hart toe draagt, is er het T-shirt I love AK. Alleen vandaag koopt u dit T-shirt voor slechts 6,-. Dit jaar hebben we voor het eerst T-shirts met V-hals. Nieuw is de I love AK mok. Ideaal voor in de docentenkamer. De mok kost 5,-. Voor alle items geldt: zolang de voorraad strekt! 8
Bedrijvenmarkt De volgende bedrijven en organisaties zijn dit jaar met een stand aanwezig op de bedrijvenmarkt: Aardrijkskunde Olympiade Atlantische Commissie CAH Vilentum EcoTanken Embassy of the Republic of Korea Eurofysica GeoFort Globe Nederland Greenpeace/GEODAN GroenGelinkt Hogeschool van Hall Larenstein Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden / Unie van Waterschappen Humanity House KNAG KNMI Malmberg Mapping Worlds Movies that Matter Noordhoff Uitgevers Bosatlas Noordhoff Uitgevers buitenland Noordhoff Uitgevers Toetspunt Perspectief Uitgevers Quintel Intelligence Radboud Universiteit Nijmegen, Sectie Geografie, Planologie en Milieu Rijksuniversiteit Groningen, Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen Stichting Veldstudie Stichting VO-content ThiemeMeulenhoff Universiteit Utrecht, Faculteit Geowetenschappen Veldwerk Nederland Vrije Universiteit Amsterdam, Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen Wageningen Universiteit 9
KNAG-activiteiten 2014-2015 11 december 2014 Studiemiddag Schoolexamens à la carte voor vmbo De schoolexamenwerkgroep vmbo van het KNAG heeft schoolexamenvragen over het nieuwe examenprogramma voor het vmbo gemaakt. De vragen zijn methode-onafhankelijk en worden uitgebracht op cd-rom.docenten kunnen zelf hun schoolexamens hiermee samenstellen. Op donderdagmiddag 11 december van 16-18 is er een studiemiddag over het schoolexamen vmbo en wordt de cdrom Schoolexamens à la carte gepresenteerd. Inschrijven kan via de KNAGwebsite of u kunt uw e-mail adres achterlaten bij de KNAG-stand. 15 januari t/m 15 april 2015 Leerlingenwedstrijd Atlas van de toekomst: Nederland in 2040 Het ministerie Infrastructuur & Milieu en Platform31, hebben 2015 uitgeroepen tot het Jaar van de Ruimte. Het KNAG organiseert daarom in de eerste vier maanden van 2015 een leerlingenwedstrijd. Hoe zien leerlingen Nederland in 2040? Er komt een lespakket van 4 lesuren. Leerlingen ontwikkelen verschillende scenario s voor de ruimtelijke ordening in 2040 en maken samen een Atlas van de Toekomst. De beste klas wint een prijs. Meer informatie volgt in de KNAG Nieuwsbrief Onderwijs. Doelgroep: onderbouw van het voortgezet onderwijs, alle niveaus. Duur: 4 lesuren. Kosten: geen. 2 t/m 9 mei 2015 KNAG-reis IJsland Van 2 t/m 9 mei organiseert het KNAG samen met Askja Reizen een achtdaagse reis naar het zuidwesten van IJsland. Reisleider is fysisch geograaf Bart Pijpers, docent aardrijkskunde in Breda die IJsland op zijn duimpje kent er al tien jaar reizen begeleidt. Het dag-tot-dag programma ligt bij de KNAG-stand. Zie de KNAG-website voor meer informatie en inschrijven. 18 t/m 22 mei 2015 GeoWeek In de week van 18 t/m 22 mei kunnen leerlingen kennismaken met de technische kanten van aardrijkskunde. Ze ontvangen een professional in de klas, gaan op bedrijfsbezoek of gaan op veldwerk met een professional. Doelgroep: 10 t/m 15 jarigen. Deelname is gratis. Scholen kunnen zich vanaf februari inschrijven voor de verschillende expedities. Wilt u op de hoogte gehouden worden van alle activiteiten? Abonneer u dan gratis op de KNAG Nieuwsbrief, de KNAG Nieuwsbrief Onderwijs of de GeoWeek-nieuwsbrief. Bij de KNAG-stand ligt een intekenformulier. 10
Programma 08.45 Ontvangst en aanmelding Bedrijvenmarkt 09.45 Welkom en opening, Grote Zaal Henk Ottens voorzitter KNAG 09.55 Lezingenreeks Duurzame leefomgeving Henk Mulder wethouder gemeente Almere Appy Sluijs hoogleraar paleoceanografie Universiteit Utrecht Maarten Kleinhans hoogleraar geowetenschappen Universiteit Utrecht 11.00 Uitreiking KNAG Onderwijsprijs 11.20 Koffiepauze Bedrijvenmarkt 11.45 Workshopronde A 12.45 Lunch Bedrijvenmarkt 13:30 Vertrek excursies 13.45 Workshopronde B 14.45 Koffiepauze Bedrijvenmarkt 15.15 Workshopronde C 16.15 Borrel