Beroepstypering Technisch tekenaar TGI Algemene informatie datum: 12-05-2003 versie: 1 Onder regie van Ontwikkeld door: Kenniscentrum Beroepsonderwijs Bedrijfsleven Kenteq Kenteq, afdeling kwalificatiestructuur Brondocument(en) Legitimering beroepscompetentieprofiel door: - op format vereisten - op de inhoud Mogelijke functiebenamingen Technisch tekenaar Tekenaar gebouwinstallaties Beroepsbeschrijving Beroepscontext/ werkzaamheden 1. Eindtermendocument van de kwalificatie tekenaar gebouwinstallaties met differentiatie Sanitair, Centrale verwarming en Ventilatie (TGIsan/cv/vent) (Crebo registratiecode: 10526) Opgesteld door de afdeling Onderhoud 2. Servicedocument Tekenaar gebouwinstallaties san/cv/vent (01-08-2000, CREBO-code: 10526) 3. Basisdocument kennis en vaardigheden duurzaam installeren, deel 2: relevante duurzaamheidsaandachtspunten per beroepsgroep in de installatietechniek, Intechnium 2001 4. Basisdocument kennis en vaardigheden duurzaam installeren, deel 1: wat is duurzaam installeren? Intechnium, 2001 5. Opleidingen Installatietechniek 2001, gemeenschappelijke uitgave van OLC, Intechnium en SKO, Woerden, 2001 6. Triam, verslag van werkconferentie Ontwerpen en Tekenen, 22 januari 2003 Kenteq d.d. 29-04-2003 Uneto VNI, De Unie, CNV Bedrijvenbond en FNV Bondgenoten d.d. 06-11-2003 De technisch tekenaar werkt bij een installatiebedrijf of adviesbureau waar hij werktekeningen, schema's en regelschema's tekent van werktuigkundige installaties ten behoeve van nieuwbouw-, uitbreidings- en renovatieprojecten. Het betreft installaties ten behoeve van o.a.: 1. Centrale verwarming, luchtbehandeling en airconditioning in bouw-, uitbreidings- en renovatieprojecten. 2. Gas- en stookinstallaties 3. Sanitaire en drinkwatersystemen 4. Speciale installaties in ziekenhuizen en voor de industrie met in begrip van de daarbij behorende meet- en regeltechniek. De technisch tekenaar tekent met behulp van een AutoCad- (of Arkeycad) applicatie.de technisch tekenaar: - werkt plattegrond-, isometrische-, detail- en sparingstekeningen uit - vervaardigt materiaaloverzichten volgens gegeven aanwijzingen en standaardprocedures
- tekent procesinstrumentatieschema s op basis van een gegeven schets - maakt integrale tekeningen van installaties en combinaties van installaties waarbij hij rekening houdt met andere disciplines - reviseert en archiveert tekeningen. De technisch tekenaar ondersteunt een of meerdere projecttechnici of projectleiders. Rol en verantwoordelijkheden Typerende beroepshouding Om zijn tekenwerkzaamheden goed uit te kunnen voeren moet de technisch tekenaar ruimtelijk, technisch en bouwkundig inzicht hebben en met potlood delen van werktekeningen en schetsen op papier kunnen tekenen. van het eigen takenpakket. Hij legt verantwoording af aan de projecttechnicus of projectleider en geeft zelf geen leiding De complexiteit van dit beroep is middelmatig. Tekeningen etc, worden veelal volgens een standaard format (dat overigens per bedrijf verschillend kan zijn) gemaakt. In het tekenprogramma zijn in het algemeen een groot aantal standaard technische tekensymbolen aanwezig. Een complicerende factor is dat de technisch tekenaar met meerdere projecten en disciplines gelijktijdig bezig moet kunnen zijn. De technisch tekenaar beschikt over verantwoordelijkheidsgevoel. Hij streeft een goede kwaliteit van zijn eigen werk na. Hij heeft een hoge mate van zelfstandigheid bij zijn werkuitvoering. De technisch tekenaar werkt accuraat en is er zich constant van bewust dat fouten in tekeningen kunnen leiden tot extra kosten die nergens verhaald kunnen worden. De technisch tekenaar heeft een flexibele en dienstverlenende instelling. Hij kan onder tijdsdruk werken. De technisch tekenaar goed werken in een team en kan omgaan met feedback geven en krijgen van collega's en leidinggevenden. De technisch tekenaar houdt bij op zijn vakgebied bij. Trends/innovaties Markt De planning van projecten is steeds korter c.q. Wetgeving/ overheidsregulering strakker. De richtlijnen van de Raad van Europese Gemeenschappen zijn voor wat betreft CE-normeringen van toepassing bij de uitoefening van het beroep. De overige relevante Europese richtlijnen prevaleren ten opzichte van Nederlandse richtlijnen en Nederlandse Praktijk Richtlijnen (NPR). De in de toekomst nog te ontwikkelen (relevante) Europese Richtlijnen zullen van toepassing zijn op dit BCP. Er vindt een aanscherping plaats van de normen en regelgeving binnen de installatietechniek. Enkele voorbeelden hiervan relevant voor de tekenaar zijn: NEN normen, Nieuwe Praktijk Richtlijnen en uitgebreidere ISO procedures.
Technologische Bedrijfsorganisatorische Internationale Loopbaanmogelijkheden Nieuwe, vaak geintegreerde producten en nieuwe montagemethoden worden geintroduceerd. Meet- en regeltechniek van installaties worden steeds ingewikkelder. Materiaal en verbindingsmethoden veranderen zoals profipress, flexibele leidingen en kunststof buizensystemen. In verband met energiebesparende maatregelen wordt complexere apparatuur geïntroduceerd. Het segment sanitair wordt steeds uitgebreider en luxueuzer. Er is branchevervaging waardoor een grotere differentiatie van werkzaamheden ontstaat binnen bedrijven. Er is meer samenwerking tussen bedrijven, waardoor risico s en kosten gedeeld worden. Steeds meer onderdelen worden in prefab samengesteld. Afstemming van de verschillende internationale markten vraagt om adequate communicatiefaciliteiten en taalvaardigheid, gericht op het realiseren van projecten binnen Europa. Er is toename van Europese wet-en regelgeving, waarbij opgemerkt dient te worden dat de Nederlandse wet- en regelgeving vaak vooruit loopt op de Europese wet- en regelgeving. Kerntaken van het beroep 1. Maakt tekeningen en schema s van installaties. 2. Stelt materiaaloverzichten op.
Kerntaak 1 Maakt tekeningen en schema s van installaties Proces Rol/verantwoordelijkheden Betrokkenen (Hulp-)middelen Kwaliteit Keuzes en dilemma s De technisch tekenaar ontvangt ontwerpgegevens en bouwkundige tekeningen van de projecttechnicus of projectleider. Hij controleert of hij van hieruit de benodigde tekeningen kan maken. Ontbrekende informatie verzamelt hij of vraag hij aan de projecttechnicus of projectleider. Hij stemt met andere disciplines zoals E-installaties en bouwkundig onder andere de tekeningenvolgorde, -nummers en -schaal af. Hij tekent aan de hand van het ontwerp met een geautomatiseerd systeem werktekeningen zoals isometrische projecties, plattegrondtekeningen en doorsneden, daarbij lettend op de praktische uitvoerbaarheid. Hij geeft het daadwerkelijk leidingbeloop met diameters en afmetingen in de bouwkundige onderleggers aan. Daar waar mogelijk voegt hij de door de fabrikant of leverancier gemaakte schema's of installatieinstructies en inregelacties direct aan de tekening toe. De technisch tekenaar verwerkt zelf de minimale normen en voorschriften in het tekenwerk. van het eigen takenpakket, de eindverantwoordelijkheid van het product ligt bij de projecttechnicus of projectleider. De technisch tekenaar rapporteert over de voortgang van zijn werk aan collega's en leidinggevende. Hij legt verantwoording af aan de projecttechnicus of projectleider en geeft zelf geen leiding. De complexiteit wordt met name bepaald door: - diversiteit van disciplines en tekenvormen; - vertalen van ontwerp naar praktische uitvoerbaarheid; - omvang van normen, eisen en voorschriften. Projecttechnicus, collega's van andere disciplines, projectleider, adviseur, opdrachtgever en specialist van fabrikant of leverancier. Tekenapplicatie(s), technische normen, installatiehandboek(en), vakliteratuur en technische fabrieksdocumentatie. Bruikbare tekeningen met zo weinig mogelijk fouten en die alle noodzakelijke informatie voor de belanghebbenden bevat. Het met andere disciplines (derden) gelijktijdig opzetten van tekeningen levert het dilemma op dat gegevens vaak (nog) niet bekend zijn. De technisch tekenaar moet afwegen hoe lang hij op deze informatie wacht zonder dat de voortgang in het geding komt. Een volgend dilemma kan zijn dat het ontwerp niet of moeilijk in te passen is in de daarvoor beschikbare ruimte en plaats. In dit geval moet de technisch tekenaar keuzes maken, in overleg met de projecttechnicus of projectleider waar en hoe hij wijzigingen aanbrengt in leidingbeloop en opstellen van toestellen.
Kerntaak 2 Stelt materiaaloverzichten op Proces Rol/verantwoordelijkheden Betrokkenen (Hulp-)middelen Kwaliteit Keuzes en dilemma s De technisch tekenaar maakt, eventueel met behulp van een applicatie van het tekenprogramma, materiaaloverzichten van installaties op basis van de door hem gemaakte tekeningen en controleert deze in samenspraak met de projecttechnicus of projectleider. Hij plant zijn eigen werk en rapporteert aan collega's en leidinggevende over de stand van zaken. van het eigen takenpakket, de eindverantwoordelijkheid van het product ligt bij de projecttechnicus of projectleider. Hij legt verantwoording af aan de projecttechnicus of aan de projectleider en geeft zelf geen leiding. Het opstellen van een materiaaloverzicht is matig complex. De complexiteit wordt met name bepaald door: - het voorstellingsvermogen van de technisch tekenaar; - vinden van goede alternatieven indien nodig. projecttechnicus, inkoper, medewerker magazijn en specialist, bijvoorbeeld van de fabrikant of leverancier Computerapplicatie(s), technische normen, vakliteratuur en technische fabrieksdocumentatie. Complete materiaalstaten met zo weinig mogelijk fouten en die alle noodzakelijke informatie bevat om adequaat te kunnen bestellen. Een dilemma is hoeveel materiaal op te voeren in verband met dat de praktijk altijd afwijkt van het papier. Een tekort aan materiaal of onjuist materiaal op de werkplek is funest. De technisch moet een keuze maken welke alternatieven hij in het materiaaloverzicht opneemt en tegelijk ervaart hij een dilemma om niet teveel "extra materiaal" op te nemen om de voorraad en de kosten zo beperkt mogelijk te houden