Jaarverslag 2010 Den Haag, 20-04-2010
Jaarverslag DEN 2010 Pag. 2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Voorwoord... 3 1. Bestuursverslag 2010... 4 a) Kennis over goed digitaliseren bevorderen (ICT-register)... 4 b) Normering van ICT-standaarden bereiken (DE BASIS)... 5 c) Kwaliteit van de inzet van ICT controleren (ICT-monitor)... 6 d) Innovatie en beleidsontwikkeling stimuleren... 8 e) Aansluiting op andere sectoren en internationale ontwikkelingen... 11 f) Communicatie... 13 g) Organisatie... 14 2. Jaarrekening 2010... 16 3. Prestatieverantwoording 2010... 17 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant... 18 Verklaring Raad van Toezicht... 20 Bijlage 1: Toelichting Prestatieverantwoording 2010... 21 a. Bijeenkomsten / evenementen (mede) door DEN georganiseerd (28) 21 b. Bijdragen aan cursussen (5)... 21 c. Presentaties gegeven door DEN (24)... 21 d. Bezochte instellingen en bemiddelingen (135)... 22 e. Publicaties van DEN in 2010 (33)... 23 f. Netwerk... 26 g. Gebruik van websites... 28 Bijlage 2. Contactgegevens DEN... 29
Jaarverslag DEN 2010 Pag. 3 Voorwoord Dit is het jaarverslag van de Stichting Digitaal Erfgoed Nederland (DEN) over het jaar 2010. In vogelvlucht zijn de belangrijkste resultaten die DEN in 2010 heeft behaald: Oprichting van de Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid Brede evaluatie van DE BASIS als kwaliteitsrichtlijn voor het digitaliseren van cultureel erfgoed. Succesvolle Europese projectaanvraag om groei en kosten van digitalisering te kunnen meten Sterk gegroeide internationale positie van DEN Opzet van een actief netwerk van erfgoedprofessionals rond businessmodelinnovatie. Een record aantal deelnemers aan de Digitaal Erfgoedconferentie 2010 2010 was het tweede jaar van de beleidsperiode 2009-2012. De missie van DEN in deze beleidsperiode luidde als volgt: DEN is het nationale kenniscentrum voor ICT in het cultureel erfgoed. DEN bevordert en bewaakt de kwaliteit van digitalisering en digitale dienstverlening door de erfgoedsector (archieven, musea, erfgoedbibliotheken, archeologische en bouwhistorische instellingen). DEN investeert in kennisontwikkeling op het gebied van open ICT-standaarden en andere landelijke kwaliteitsprincipes voor duurzame digitalisering. Ook stimuleert DEN de erfgoedinstellingen te innoveren en hun diensten aan te passen aan de eisen van de digitaliserende samenleving. Door kwaliteitszorg versterkt DEN de toekomstvastheid en de publieksgerichtheid van een nationale infrastructuur voor digitaal erfgoed. Door een stevige en onafhankelijke positie in nationale en internationale netwerken op het gebied van digitaal erfgoed en aangrenzende terreinen bewaakt DEN de aansluiting van de Digitale Collectie Nederland op andere nationale en internationale diensten en voorzieningen. DEN maakt onderdeel uit van de basisinfrastructuur in de culturele sector, en wordt gefinancierd door het ministerie van OCW. Dit jaarverslag bestaat uit drie onderdelen, conform het Handboek verantwoording cultuursubsidies instellingen 2009-2012: 1. De jaarrekening met de balans, de functionele exploitatierekening, het prestatieoverzicht en de accountantsverklaring (conform de Controleverklaring van de onafhankelijke accountant) 2. Het bestuursverslag, inclusief korte toelichtingen op bereikte doelen en op de financiële verantwoording. 3. De prestatieverantwoording. Het jaarverslag van de Stichting DEN is op 19 april 2011 goedgekeurd door de Raad van Toezicht. Namens de Stichting Digitaal Erfgoed Nederland, Drs. Marco de Niet, directeur 20 april 2011
Jaarverslag DEN 2010 Pag. 4 1. Bestuursverslag 2010 Als het nationale kenniscentrum digitaal erfgoed hanteert DEN een integrale aanpak van kwaliteitszorg en kennisdeling. Dit houdt in dat het gehele proces van digitalisering volgens een kwaliteitscyclus door DEN wordt gedocumenteerd, van beleid en planmatige aanpak tot uitvoering en evaluatie. Uitgaande van deze integrale aanpak heeft DEN in 2010 invulling gegeven aan de volgende vijf hoofdtaken, zoals vastgelegd in het Beleidsplan 2009-2012. a) Kennis over goed digitaliseren bevorderen (ICT-register) b) Normering van ICT-standaarden bereiken (DE BASIS) c) Kwaliteit van de inzet van ICT controleren (ICT-monitor) d) Innovatie en beleidsontwikkeling stimuleren e) Aansluiting op andere sectoren en internationale ontwikkelingen bevorderen De activiteiten uit 2010 en de resultaten die daarmee behaald zijn worden in de paragrafen hieronder nader toegelicht. a) Kennis over goed digitaliseren bevorderen (ICT-register) In de afgelopen jaren heeft DEN een kennisbank opgebouwd ten dienste van de erfgoedsector. Deze kennisbank omvat het ICT-register van standaarden en andere kwaliteitsinstrumenten, de projectenbank inclusief een index van digitaliserende erfgoedinstellingen, een online woordenboek over digitaal erfgoed en inventarisaties van beeldbanken, online terminologiebronnen en krantendigitaliseringsprojecten. Het doel van de kennisbank is om erfgoedinstellingen snel toegang te geven tot kennis die zij nodig hebben om hun ICT-praktijk efficiënt en effectief vorm te geven. Een externe adviesraad ziet erop toe dat de ontwikkeling van de kennisbank aansluit op ontwikkelingen in de praktijk van erfgoedinstellingen. ICT-register Aan de hand van documentatie over (het gebruik van) ICT-standaarden, benchmark-gereedschappen, handboeken, checklists en andere kwaliteitsinstrumenten kunnen de erfgoedinstellingen zorgen dat hun digitale dienstverlening aan (inter)nationale kwaliteitsprincipes voldoet. De DENkennisbank wordt in nauwe samenwerking met de erfgoedsector uitgebouwd, om ervoor te zorgen dat de informatie erin actueel en direct toepasbaar is. In 2009 groeide het aantal gedocumenteerde ICT-kwaliteitsinstrumenten in het ICT-register van 172 naar 183. Projectenbank De DEN-kennisbank bevat een overzicht van actuele voorbeeldprojecten, om de toepassing van kwaliteitsinstrumenten en standaarden te illustreren. Alle projecten uit de OCW-subsidieregeling Digitaliseren met Beleid (DmB, 2006-2009) zijn in de projectenbank opgenomen. Eind 2010 bevatte de projectenbank 135 gedocumenteerde projecten, een toename van maar liefst 32% ten opzichte van 2009. Het aantal erfgoedinstellingen dat actief bijdraagt aan de kennisbank is in 2010 ook gegroeid, van 296 naar 321. Net als in 2009 heeft DEN in 2010 evaluatiegesprekken gevoerd met afgeronde DmB-projecten, inclusief een toetsing van DE BASIS. De resultaten hiervan, bijv. informatie over positieve dan wel negatieve invloeden op het projectverloop, zijn toegevoegd aan de projectbeschrijvingen.
Jaarverslag DEN 2010 Pag. 5 Terminologiebronnen Een apart gedeelte van de kennisbank is gewijd aan online terminologiebronnen in gebruik bij cultureel erfgoedinstellingen, zoals thesauri en classificaties. In 2006/2007 heeft DEN hier een eerste onderzoek naar gedaan. De aandacht ging toen vooral uit naar musea en bibliotheken. In 2010 heeft DEN in overleg met de Werkgroep Nederlandstalige Erfgoedthesauri en het project CATCHPlus een breder vervolgonderzoek uitgezet. De resultaten, aangedragen door ruim 40 erfgoedinstellingen, worden in het voorjaar van 2011 gepubliceerd. Scenario's voor gebruik Om naast gestructureerde beschrijvingen ook meer praktijkgerichte instrumenten te bieden, heeft DEN in 2010 drie gebruiksscenario's met bijbehorende animaties gepubliceerd. Deze scenario's zijn opgesteld in het kader van het door Erfgoed Nederland gecoördineerde programma ter bevordering van ICT in musea. De resultaten van dit project, inclusief de scenario's, zijn gepubliceerd op de website www.museaintransitie.nl. De scenario s zijn opgesteld door nieuwe mediajournaliste Marie-José Klaver in samenwerking met Ewoud Sanders en zijn gebaseerd op interviews met medewerkers van erfgoedinstellingen. De drie scenario s betreffen informatiebeleid, gestructureerde opslag van data en de duurzame omgang met verschillende digitale bestanden. Vanuit deze scenario's zijn links naar de DEN-kennisbank aangebracht, zodat de informatie daarin in een herkenbare context wordt aangeboden. De scenario's en animaties zijn voor het eerst gepresenteerd op een studiedag georganiseerd door de Museumvereniging/sectie SIMIN. Themadossiers De kennisbank bevat tevens themadossiers. Deze bieden achtergrondinformatie over diverse aspecten van (kwaliteitszorg voor) digitalisering. In 2010 is het aantal themadossiers gegroeid van 18 naar 20. De twee nieuwe themadossiers gaan over vindbaarheid van digitaal erfgoed en 'green computing'. Diverse reeds bestaande themadossiers zijn geactualiseerd. Verbeterd redactioneel beheer Tot slot zijn er in 2010, in het kader van de vernieuwing van de website van DEN, nieuwe interne redactionele richtlijnen opgesteld voor de kennisbank, om de leesbaarheid en toegankelijkheid te vergroten. De bestaande teksten in de kennisbank worden hierop in de loop van 2010 en 2011 aangepast. b) Normering van ICT-standaarden bereiken (DE BASIS) Naast het inventariseren, vastleggen en uitdragen van kennis in de volle breedte van het onderwerp, werkt DEN aan normering van een beperkte set kwaliteitseisen ('DE BASIS') die de nationale infrastructuur voor digitaal erfgoed als geheel versterken. Aan de hand van een zorgvuldig uitgevoerd proces van zelfregulering (voorstel, discussie, evaluatie, bijstelling, toetsing, vaststelling) zijn in de afgelopen jaren enkele tientallen standaarden en kwaliteitsinstrumenten benoemd waar erfgoedinstellingen zich aan dienen te houden (uitgaande van het principe 'pas toe of leg uit'). Samenstelling en evaluatie van DE BASIS In februari 2010 heeft de Adviesraad van de kennisbank de resultaten van de discussie over DE BASIS voor beschrijving en presentatie van digitaal erfgoed geëvalueerd en vastgesteld. In eerdere rondes waren reeds basiseisen voor vindbaarheid, vervaardiging en duurzaamheid vastgesteld.
Jaarverslag DEN 2010 Pag. 6 In de loop van 2010 is DEN gestart met een brede evaluatie van DE BASIS als instrument voor de erfgoedsector. In interviews met diverse gebruikersgroepen, waaronder ICT-leveranciers en subsidiefondsen, is onderzocht in hoeverre DE BASIS in een behoefte voorziet, op welke wijze DE BASIS is verankerd in het beleid en praktijksituaties van erfgoedinstellingen en waar eventuele bijsturing nodig is. Het eindrapport van de evaluatie wordt begin 2011 gepubliceerd. In de evaluatie is nadrukkelijk niet gekeken naar de opgenomen standaarden, een evaluatie daarvan is gepland in 2011. Subsidieregelingen DE BASIS wordt als toetsingsinstrument ingezet bij enkele subsidiefondsen, zoals het Prins Bernhard Cultuurfonds en in de provincie Noord-Brabant. In verband met kennis van beoordelingscriteria voor ICT is DEN aangesteld als lid van de beoordelingscommissie van de provinciale subsidieregeling De Utrechtse Schatkamer. Via deze regeling worden Utrechtse erfgoedinstellingen gestimuleerd hun collecties te digitaliseren en innovatieve presentaties te maken. In 2010 heeft DEN in het kader van deze regeling 36 subsidieaanvragen beoordeeld. Daarnaast heeft DEN ook deelgenomen aan een adviescommissie voor een aanvraag bij de Mondriaan Stichting. Afstemming In 2010 is er ook overleg geweest met Stichting Het Nederlands Museumregister. DE BASIS zal deel gaan uitmaken van het kwaliteitssysteem achter het vernieuwde Museumregister, dat in 2011 wordt gelanceerd. In Vlaanderen is in 2010 het project CEST (Cultureel ErfgoedStandaarden Toolbox) gestart. Dit project is in nauw overleg met DEN uitgevoerd. Een activiteit binnen het project is het benoemen van minimale standaarden (CESTbasic). Hiermee is de Vlaamse variant van DE BASIS een feit. Zie verder hieronder bij internationale samenwerking. Tot slot is DE BASIS ook onderwerp van overleg geweest met vertegenwoordigers van de e-overheid (in het bijzonder de NOiV) en de e-science (in het bijzonder CLARIN-NL). Zie onder e). c) Kwaliteit van de inzet van ICT controleren (ICT-monitor) Vanuit een onafhankelijke positie zet DEN in op erfgoedbrede monitoring van het gebruik van ICT in relatie tot de nationale infrastructuur. Daartoe heeft DEN in 2010 diverse activiteiten ondernomen. Digitaal Erfgoed-meter Door ICT-projecten, erfgoedinstellingen en kwaliteitsinstrumenten in samenhang te registreren worden bijdragen aan de Digitale Collectie Nederland duidelijk. Via de Digitaal Erfgoed-meter brengt DEN diverse ontwikkelingen in beeld aan de hand van meetbare eenheden. Deze kengetallen worden sinds 2007 op de website van DEN bijeengebracht. Onderdeel DEN-kennisbank stand dec 07 stand nov 08 stand dec 09 stand dec 10 Standaarden en kwaliteitsinstrumenten in ICT-register 130 155 172 183 Aantal standaarden in DE BASIS - 7 27 29 Cultureel erfgoedinstellingen met hun ICTprofielen 150 247 296 321
Jaarverslag DEN 2010 Pag. 7 Digitaal erfgoedprojecten in Projectenbank 67 93 102 135 Krantendigitaliseringsprojecten - 37 39 40 Beeldbankprojecten - 42 43 44 Aantal erfgoedportals - 26 31 40 Aantal erfgoedthesauri - 30 33 33 Instellingen met een afgerond informatieplan Instellingen met een informatieplan in ontwikkeling - 64 118 146-27 37 26 De Digitale Feiten / Meer Digitale Feiten In 2008 heeft DEN in opdracht van het ministerie van OCW het project De Digitale Feiten uitgevoerd. In dit project is kwantitatief onderzoek gedaan naar omvang, kosten en gebruik van digitaal erfgoed in Nederland. Dit project is in het eerste kwartaal van 2009 afgesloten. De resultaten van dit onderzoek zijn als Nederlandse bijdrage ingediend bij het EU-project Numeric. In 2009 heeft DEN een vervolgonderzoek uitgevoerd met als titel Meer Digitale Feiten, opnieuw met ondersteuning van het ministerie van OCW. In het project Meer Digitale Feiten is onderzoek gedaan naar het gebruik van webstatistieken, kosten van digitalisering en born digital erfgoed. In 2010 is dit vervolgproject afgerond en zijn de resultaten gepubliceerd (zie ook brief OCW d.d. 4-3-2010, verplichtingnr. 59/3034). In mei 2010 heeft DEN een slotbijeenkomst georganiseerd waar die resultaten zijn gepresenteerd. Ca. 80 personen hebben aan deze bijeenkomst deelgenomen. a. Webstatistieken Dit onderzoek naar het gebruik van webstatistieken door erfgoedinstellingen was al in 2009 afgerond. In 2010 is in een internationaal tijdschrift een artikel over het onderzoek verschenen van de hand van de onderzoeker, Henk Voorbij van de Koninklijke Bibliotheek/Universiteit van Amsterdam. b. Kosten van digitaliseringsprojecten In 2010 heeft DEN een rekenmodel gepubliceerd om de kosten van digitaliseringsprojecten inzichtelijk te maken. Het model wordt toegelicht in een uitgebreide handleiding, die met Erfgoed Nederland is opgesteld in het kader van hun benchmark-activiteiten. Het rekenmodel is geïnspireerd op het rekenmodel van het Gelders Archief en is erfgoedbreed bruikbaar. Het model onderscheidt incidentele projectkosten en structurele kosten. Hierdoor kunnen instellingen beter inzicht krijgen in de kosten die digitaliseringsprojecten met zich meebrengen, zodat ze betere voorbereidingen kunnen treffen voor de inbedding van projectenresultaten. Aansluitend hierop heeft DEN samen met de KB een internationale expertmeeting georganiseerd over kosten voor duurzame opslag, o.a. om te bekijken in hoeverre een harmonisatie gerealiseerd kan worden tussen de diverse rekenmethodes die reeds in omloop zijn (o.a. LIFE en Prestospace). c. Born digital erfgoedcollecties Om een beter begrip te krijgen van born digital collecties van erfgoedinstellingen en wat voor beleid hiervoor ontwikkeld wordt, heeft DEN opdracht gegeven een onderzoek te doen naar de huidige praktijk bij een aantal erfgoedinstellingen. Het onderzoek is in 2009 uitgevoerd, de resultaten zijn in het voorjaar van 2010 gepubliceerd. Het onderzoek heeft een rapport opgeleverd, dat zowel in het Nederlands als in het Engels is gepubliceerd. Verder zijn naar aanleiding van dit
Jaarverslag DEN 2010 Pag. 8 onderzoek een coverartikel in het vaktijdschrift Informatie Professional verschenen en een Engelstalig artikel in de bundel Archive2020 van Virtueel Platform. Numeric / SIG-STATS / ENUMERATE In de periode 2007-2009 was DEN de Nederlandse vertegenwoordiger in het Europese project Numeric. Om aanbevelingen op te stellen voor een vervolgproject, heeft de Europese Commissie een Special Interest Group on Cultural Heritage Digitisation Statistics ingesteld (SIG-STATS). DEN zit deze SIG voor. De aanbevelingen die SIG-STATS in februari 2010 heeft opgesteld zijn door de Europese Commissie gepubliceerd ter ondersteuning van het ICT PSP Work Programme 2010. Aansluitend hierop heeft DEN het initiatief genomen tot een vervolgproject, ENUMERATE. Op verzoek van DEN heeft het Britse CollectionsTrust de coördinatie van dit nieuwe project op zich genomen. In mei is het projectvoorstel ingediend (begroting: 321 k ). In november heeft de Europese Commissie laten weten dit project, een zogeheten Thematic Network, te zullen ondersteunen. Het project zal op 1 februari 2011 starten. Costs of digitisation Naar aanleiding van het werk dat DEN heeft geleverd in het kader van Numeric en SIG-STATS is DEN door de Europese Commissie als één van de drie partijen geselecteerd om een offerte uit te brengen voor een onderzoek naar de kosten van digitalisering van al het erfgoed dat door Europese erfgoedinstellingen wordt beheerd. Dit onderzoek diende ter onderbouwing van het advies van het Comité des Sages aan Eurocommissaris Kroes over de verdere ontwikkeling van Europeana. De Commissie heeft het onderzoek uiteindelijke gegund aan het Britse CollectionsTrust, dat op zijn beurt DEN weer heeft verzocht bij te dragen aan het uiteindelijke onderzoek. d) Innovatie en beleidsontwikkeling stimuleren DEN heeft in 2010 erfgoedinstellingen op diverse manieren gestimuleerd hun informatiebeleid te verbeteren, hun dienstverlening te innoveren en in te springen op e-culturele ontwikkelingen. Belangrijke thema's in 2010 waren digitale duurzaamheid, businessmodelinnovatie, nationale infrastructuur en digitaal onderwijs. Ook heeft DEN weer gezorgd voor een overzicht van subsidies voor digitalisering en innovatie. 1. Digitale duurzaamheid Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid Samen met Virtueel Platform heeft DEN het initiatief genomen om tot een strategie te komen voor duurzame toegankelijkheid tot culturele data. Dit heeft geleid tot de oprichting van de Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid (CCDD) op 30 september 2010. Namens alle sectorinstituten in de cultuursector is Sandra den Hamer, voorzitter van EYE Filminstituut, voorgedragen als voorzitter van de CCDD. Het secretariaat van de CCDD is bij DEN belegd. In november is de CCDD formeel toegetreden als bestuurslid van de Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid namens de cultuursector. De CCDD richt zich in de komende periode op het opstellen van een strategische agenda om te komen tot duurzame toegankelijkheid tot culturele data en op training en bewustwording bij culturele instellingen. Archiefcoalitie Digitale Duurzaamheid In 2010 is ook de Archiefcoalitie Digitale Duurzaamheid opgericht. Dit is een samenwerkingsverband van het Nationaal Archief, de RHC's, het Gemeentearchief Rotterdam, het Stadsarchief Amsterdam, LOPAI en DEN om te komen tot
Jaarverslag DEN 2010 Pag. 9 gemeenschappelijke e-depotvoorzieningen en services voor de archiefsector. Op 15 juni, tijdens de KVAN-dagen, heeft het consortium de handtekeningen gezet onder dit gezamenlijke voorstel, getiteld Duurzame digitale toegang tot overheidsinformatie, Gemeenschappelijke e-depot voorzieningen en services. Persistente identificatie Naast een sterkere organisatorische inbedding van dit onderwerp, heeft DEN in 2010 ook extra aandacht gegeven aan het probleem van het ontbreken van persistente identificatie (PI). PI is een van de belangrijkste instrumenten om zowel flexibel als duurzaam om te kunnen gaan met digitale informatie. Samen met het PRIMA-project CATCHPlus heeft DEN een expertmeeting aan dit onderwerp gewijd om de mogelijkheden tot PI in de erfgoedsector te bespreken. In een bredere samenwerking waaraan ook SURF, DANS, SARA, CLARIN en 3TU deelnemen is in oktober een aparte wiki bij SURF opgezet om het onderwerp sectoroverstijgend te adresseren. 2. Business Model Innovatie Cultureel Erfgoed In 2009 heeft DEN samen met Kennisland het onderzoekproject Business Model Innovatie Cultureel Erfgoed (BMICE) uitgevoerd. Erfgoedinstellingen staan voor de opdracht om hun rol in de digitale samenleving goed vorm te geven. Businessmodelinnovatie is daarbij een nuttig instrument. Het onderzoek resulteerde in een publicatie die vier belangrijke knelpunten benoemd waar erfgoedinstellingen tegenaan lopen: organisatie, ICT-infrastructuur, auteursrechten en verdienmodellen. Op 2 maart 2010 is de publicatie Business Model Innovatie Cultureel Erfgoed overhandigd aan een delegatie van de vaste Kamercommissie OCW. Het initiatief tot deze overhandiging was afkomstig van Kamerlid Nicolien van Vroonhoven, destijds lid van de vaste Kamercommissie cultuur. In het voorjaar van 2010 is, dankzij een extra bijdrage van OCW (brief OCW / 171838) een Engelse vertaling van deze publicatie verschenen, die internationaal is verspreid, o.a. via het Britse CollectionsTrust. Kennisland en DEN hebben in 2010 samen met TNO/ICT en Erfgoed 2.0 een virtueel netwerk opgericht. Doel van het netwerk is het onderwerp businessmodellen blijvend onder de aandacht te houden van de Nederlandse erfgoedsector. Daarnaast hebben de samenwerkingspartijen de ambitie om de internationale status als voorloper op dit gebied verder uit de bouwen. Het netwerk voorziet in elkaar versterkende activiteiten van kennisverdieping, het opbouwen van praktische ervaringen en kennisuitwisseling. Concreet zijn in 2010 een platform (www.bmice.nl: 1000 bezoekers per maand), een LinkedIn-group (BMICE: 140 leden) en een Twitter-account (BMICE-T:200 volgers) ingezet. In de zomer van 2010 hebben Kennisland en DEN, samen met TNO en Erfgoed 2.0, een nieuwe projectaanvraag ingediend bij OCW met de titel 'Business Model Innovatie Cultureel Erfgoed - Toegepast' (BMICE-T). In oktober 2010 heeft OCW deze projectaanvraag gehonoreerd (brief OCW / 228880). DEN is penvoerder naar OCW, Kennisland is de hoofdaannemer. Met vijf erfgoedinstellingen is in twee workshops, aan de hand van concrete praktijkzaken, de toepasbaarheid van de resultaten van het BMICE-onderzoek uit 2009 aangetoond. Daarnaast is uit de specifieke aanpak bij de vijf projectpartners een generiek stappenplan opgesteld. Dit stappenplan stelt erfgoedinstellingen in staat om zelfstandig het businessmodel van hun organisatie en/of digitale diensten te optimaliseren. De resultaten van dit
Jaarverslag DEN 2010 Pag. 10 project worden in 2011 verder via het netwerk gedeeld, ter stimulering van verdere discussie en kennisdeling. Van het stappenplan zal in 2011 vanwege de verwachte internationale toepasbaarheid ook een Engelse vertaling gemaakt worden. Tot slot is DEN in 2010 benaderd door de Hogeschool van Utrecht (lector Harry van Vliet) om de projectaanvraag voor het project Museumkompas te ondersteunen. Deze aanvraag is in december 2010 gehonoreerd in het kader van de RAAKregeling. In dit project (dat in 2011 zal worden uitgevoerd) staan de mogelijkheden tot digitale dienstenontwikkeling door musea centraal. DEN is gevraagd een bijdrage te leveren aan het onderdeel businessmodelinnovatie. 3. Nationale infrastructuur In oktober 2010 heeft OCW een aanvraag voor het project 'Digitale Collectie Nederland in Europeana' gehonoreerd. Het projectconsortium bestaat uit Erfgoed Nederland, ICN (RCE), KB, Beeld en Geluid en DEN. Doel van het project is tweeledig: 1) de Nederlandse erfgoedsector stimuleren bij te dragen aan de groei van Europeana; 2) doorontwikkeling van enkele gemeenschappelijke voorzieningen (o.a. uit het project Nederlands Erfgoed Digitaal!) tot een aggregator voor Europeana. DEN heeft in het project de taak om de technische kennis rond de aggregator en Europeana te verzamelen en via de eigen kennisbank uit te dragen. 4. Digitaal Erfgoed en onderwijs De Digitaal Erfgoedconferentie 2010 (Rotterdam, 7 en 8 december 2010) stond in het teken van de digitale ontwikkelingen in het onderwijs en de gevolgen daarvan voor de erfgoedsector. De titel van de conferentie was 'Lang leve leren!'. De conferentie is samen met het sectorinstituut Erfgoed Nederland georganiseerd. Met ca. 70 sprekers en iets meer dan 500 deelnemers was dit de grootste Digitaal Erfgoedconferentie tot nu toe. Tijdens de conferentie is de Digitaal Erfgoedprijs weer uitgereikt, ditmaal aan de beste online erfgoedgame. Winnaar was de bibliotheek Deventer met de game Expeditie Deventer. In december 2011 organiseren Erfgoed Nederland en DEN weer de internationale conferentie Digital Strategies for Heritage (DISH2011). Daarnaast is DEN in 2010 lid geweest van de stuurgroep van het Vlaamse project EPICS, waarin een educatief platform voor erfgoed wordt opgezet. Verder werkt DEN samen met LCM (initiatiefnemer) en de Reinwardt Academie aan een programma om de nascholing van erfgoedprofessionals te moderniseren o.a. door de inzet van elearning. 5. Subsidiewijzer Om erfgoedinstellingen te wijzen op financieringsmogelijkheden voor digitaliseringsprojecten of andere innovatieve activiteiten, onderhoudt DEN sinds 2007 een subsidiewijzer. De subsidiewijzer is in het voorjaar van 2010 in overleg met de subsidiënten geheel geactualiseerd en digitaal beschikbaar gemaakt op de website van DEN. Het overzicht biedt informatie over een vijftigtal landelijke, provinciale, particuliere en Europese subsidiefondsen/regelingen voor digitaal erfgoed.
Jaarverslag DEN 2010 Pag. 11 e) Aansluiting op andere sectoren en internationale ontwikkelingen bevorderen Als kenniscentrum investeert DEN ook in goede contacten met relevante instellingen en samenwerkingsverbanden buiten de erfgoedsector, in het bijzonder binnen de wetenschap, het onderwijs en de e-overheid. 1. Andere sectoren Wetenschap / informatica DEN is sinds 2009 actief betrokken bij het CATCHPlus project, gefinancierd door NWO, OCW, de PRIMA-regeling en een consortium van erfgoedinstellingen. In dit project worden prototypes en demo s uit de CATCH-onderzoeksprojecten omgezet in bruikbare instrumenten voor andere instellingen. DEN is voorzitter van de begeleidingscommissie. Aan deze commissie nemen vertegenwoordigers van de erfgoedsector deel die niet in het consortium zitten. Als voorzitter van deze commissie heeft DEN ook zitting in de stuurgroep van CATCHPlus. In 2010 zijn CATCHPlus en DEN samen opgetrokken op de onderwerpen 'persistent identifiers' en online terminologiebronnen (zoals thesauri). In CATCHPlus is een technische oplossing voor persistente identificatie gerealiseerd en wordt een centrale repository opgezet van online terminologiebronnen om de semantische functionaliteit van digitaal erfgoed te versterken. Ter ondersteuning hiervan voert DEN in 2010 en 2011 een inventarisatieonderzoek uit naar de beschikbaarheid van online terminologiebronnen in de Nederlandse en Vlaamse erfgoedsector. In 2010 hebben ook enkele gesprekken plaatsgevonden tussen DEN en CLARIN-NL, waarin een onderzoekinfrastructuur voor humaniora en taalonderzoek wordt ingericht. Er is met name overleg gevoerd over afstemming van het gebruik van ICT-standaarden in de wetenschappelijke wereld en de erfgoedsector. Verder heeft Marco de Niet, directeur van DEN, op voordracht van de Nederlandse Taalunie, zitting genomen in de Adviesraad van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren. Creatieve industrie / e-cultuur In april 2010 heeft de Raad voor Cultuur het nieuwe e-cultuuradvies 'Netwerken van betekenis' uitgebracht. DEN is voor enkele bijeenkomsten uitgenodigd, o.a. door de Raad voor Cultuur zelf en door Virtueel Platform, om het advies nader te analyseren en een strategische agenda voor e-cultuur op de stellen als vervolg op het advies. Aansluitend op deze aan beleidsontwikkeling gewijde bijeenkomsten, heeft DEN ook deelgenomen aan overleg tussen de e-culturele instellingen in de Basisinfrastructuur (BIS), om op sectoroverstijgend niveau nadere afstemming te bereiken op het gebied van cultuur, technologie en innovatie. Net als in voorgaande jaren heeft DEN in 2010 ook zitting gehad in de Raad van Advies van het ICT Innovatieplatform Creatieve Industrie. In die hoedanigheid streeft DEN naar een versterking van de band tussen de creatieve sector en de erfgoedsector. Eind 2010 hebben Stichting Behoud Moderne Kunst, Virtueel Platform en DEN een onderzoek opgezet naar duurzame bewaring van born digital kunst. Het onderzoek dat DEN heeft gedaan naar born digital erfgoed in het project De Digitale Feiten geldt hierbij als voorbeeld. Dit onderzoek zal in 2011 worden uitgevoerd.
Jaarverslag DEN 2010 Pag. 12 Geo-informatie DEN volgt de ontwikkelingen op het gebied van geo-informatie op de voet, onder andere door goede contacten met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, CAA- NL, Stichting STAP (zie de verkenning Erfgoed en Lokatie) en Geonovum te onderhouden en gezamenlijke actitiviteiten uit te voeren. De aandacht van DEN gaat met name uit naar het gebruik van geo-standaarden over de volle breedte van het erfgoedveld, maar schenkt daarbij extra aandacht aan de heavy users uit de archeologie en bouwhistorie. Vanuit die invalshoek neemt DEN deel aan het in augustus 2010 gehonoreerde project Plaatsen van Betekenis, opgesteld door Bureau Menno Heling en het Amsterdams (Historisch) Museum. E-overheid In 2010 heeft DEN de banden aangehaald met Nederland Open in Verbinding / Forum Standaardisatie en bijgedragen aan twee publicaties van NOiV/FS over open standaarden. Ook heeft DEN deelgenomen aan Document Freedom Day in 2010. DFD is een wereldwijde viering van open dokumentformaten, open standaarden en aanverwante technieken. In 2011 zal de Document Freedom Day mede door DEN, KB en VGI worden georganiseerd met als thema 'Open erfgoed'. DEN heeft in het najaar namens de erfgoedsector een reactie uitgebracht op het voorstel voor aanpassing van het Kwaliteitsmodel Webrichtlijnen waarbij zij vooral de aandacht heeft gevestigd op enkele specifieke obstakels bij implementatie van de richtlijnen bij de bouw en aanpassing van contentrijke erfgoedwebsites (b.v. beeldbanken en archiefbanken). 2. Internationale ontwikkelingen Europeana / The European Library DEN heeft zitting in de kerngroep voor datamodellering en interoperabiliteit binnen Europeana v1.0. Door de betrokkenheid van internationale data-experts, ook van buiten de erfgoedsector, behoort deze groep tot de 'leading edge' op het gebied van semantische datamodellering in een webcontext, met name op het gebied van complexe objecten. Tevens is DEN lid van de Council of Content Providers and Aggregators van Europeana. Daarnaast heeft DEN op uitnodiging van het Europeana bureau deelgenomen aan een workshop om het business plan 2011-2013 van Europeana te helpen opstellen. Zoals boven reeds vermeld is DEN ook een van de partners in het project 'Digitale Collectie Nederland in Europeana'. EU / Comité des Sages Op 28 oktober 2010 vond in Brussel de Public Hearing plaats over Cultureel Erfgoed Online. Op uitnodiging van de Europese Commissie heeft DEN een 'position paper' opgesteld en deze tijdens de Public Hearing voorgelezen. DEN heeft zich hierbij uitgesproken voor een sterke positie van digitaal erfgoed in het publieke domein, in navolging van de Public Domain Charter, zoals opgesteld door Europeana. Er zijn in totaal 25 position papers besproken. Deze zijn door het Comité des Sages meegenomen in hun advies aan de Europese Commissie over de toekomst van Europeana. ENUMERATE / SIG-STATS Zoals reeds boven gemeld heeft DEN, als voorzitter van de Special Interest Group on Cultural Heritage Digitisation Statistics (SIG-STATS) in 2010 het initiatief genomen tot een nieuw Europees project om kengetallen over digitalisering van cultureel erfgoed in Europa te meten. Dit project, ENUMERATE, is in november
Jaarverslag DEN 2010 Pag. 13 2010 door de Europese Commissie gehonoreerd, en wordt in 2011-2013 uitgevoerd. Vlaanderen In Vlaanderen is in 2010 het project CEST (Cultureel ErfgoedStandaarden Toolbox) uitgevoerd. Dit project is voor een belangrijk deel gemodelleerd naar de werkzaamheden van DEN. In dit project worden de Vlaamse versies van het ICTregister en DE BASIS ontwikkeld. DEN heeft zitting in de stuurgroep. Er is met de organisatie PACKED een formele overeenkomst opgesteld om deze samenwerking op het gebied van kennisuitwisseling over ICT-standaardisatie te bekrachtigen. In juli 2010 heeft DEN deelgenomen aan overleg tussen de Vlaamse en Nederlandse ministeries van Cultuur, georganiseerd door Virtueel Platform en BAM, over Vlaamse-Nederlandse afstemming op het gebied van e-cultuurbeleid. Op uitnodiging van de Vlaamse overheid heeft DEN een sessie geleid op de conferentie AVA21, in september 2010 georganiseerd in het kader van het Belgische EU-voorzitterschap. De sessie die DEN heeft voorgezeten was gewijd aan financiering van en businessmodellen voor digitale audiovisuele erfgoedcollecties. Verder werkt DEN structureel samen met FARO, het Vlaams Steunpunt voor cultureel erfgoed. FARO is een van de partners in het nieuwe EU-project ENUMERATE. Tevens was FARO lid van de programmacommissie van DEconferentie. Nieuwsvoorziening op de websites van FARO en DEN wordt continu afgestemd tussen de communicatiemedewerkers van beide organisaties. Tot slot treedt DEN op als adviseur voor CVN (Cultureel Verdrag Vlaanderen- Nederland) bij hun dossier Digitalisering Cultureel Erfgoed en als lid van de stuurgroep in het Vlaamse project EPICS. V-must Via het Allard Pierson Museum is DEN betrokken geraakt bij de Europese projectaanvraag V-Must.net, een initiatief van het consortium van voorheen het EPOCH-netwerk, om virtual reality beter te integreren in musea en andere erfgoedinstellingen. Het voorstel betreft een 'integrated project' onder het 7e kaderprogramma. Dit project zal in 2011 van start gaan. DEN treedt op als lid van de International Expert Advisory Board. De betrokkenheid van DEN richt zich vooral op het bewerkstelligen van gezamenlijke richtlijnen en procedures in het gebruik van virtual reality en 3D-technieken, een terrein waarin momenteel nog weinig sprake is van standaardisatie. Daarnaast is DEN vooral gericht op het verspreiden van de vaak specialistische kennis onde een bredere groep van belangstellende erfgoedinstellingen. Hierbij ondersteunt DEN de maandelijkse meetups die het Allard Pierson Museum organiseert over dit onderwerp. Verder heeft DEN in 2010 presentaties gegeven aan of overleg gevoerd met erfgoedprofessionals uit Brazilië, Noorwegen, Rusland, Zuid-Korea en Zweden. f) Communicatie DEN zoekt actieve kennisuitwisseling met zijn doelgroepen, waarbij een centrale plaats is ingericht voor de algemene website www.den.nl. De belangrijkste digitale diensten op het gebied van communicatie zijn:
Jaarverslag DEN 2010 Pag. 14 Nieuws & agenda Als kennisplatform investeert DEN in een brede verspreiding van relevante berichten over digitalisering in het erfgoed. In 2010 heeft DEN 338 nieuwsberichten (2009: 328) en 221 agendaberichten (2009: 245) over digitaal erfgoed gepubliceerd. In december 2010 was het aantal abonnees op de maandelijks digitale nieuwsbrief van DEN opgelopen tot 1400. Het Twitter-account van DEN had eind 2010 ca. 1000 volgers, de DEN linkedin groep kende ca. 350 volgers. Om zelf op de hoogte te blijven zijn de medewerkers van DEN geabonneerd op verschillende nieuwsfeeds, nieuwsbrieven, vaktijdschriften en een knipseldienst. Weblog: DigitaalAllemaal Ook in 2010 was DigitaalAllemaal.nl dé plek waar DEN-medewerkers op persoonlijke wijze verslag doen van ontwikkelingen en trends in het erfgoedveld. Door de laagdrempeligheid van het weblog als medium stelt het ook bezoekers in staat makkelijk te reageren en te discussiëren over een uiteenlopend aantal onderwerpen. De DEN-medewerkers hebben in totaal 83 blogs geplaatst (2009: 91). Het aantal bezoekers is in een jaar tijd bijna verdubbeld: van 16 duizend naar 29 duizend bezoekers op jaarbasis. Vernieuwing website en huisstijl In 2010 heeft DEN een nieuwe huisstijl laten ontwikkelen, in aanloop naar de geheel vernieuwde website. Op basis van offertetrajecten is DEN een samenwerking aangegaan met bureau SporeCreation uit Voorschoten voor de huisstijl en Bitman uit Haarlem voor de ontwikkeling van de website. De website wordt in het voorjaar van 2011 gelanceerd. Deze website biedt o.a. een volledige integratie van de verschillende webdiensten van DEN zoals het ICT-register en het weblog DigitaalAllemaal. Daarnaast zal de website meer ruimte gaan bieden aan kennisuitwisseling en experimentele diensten. Voor de publicaties die DEN in 2010 heeft uitgebracht, zie bijlage 1. g) Organisatie Raad van Toezicht Samenstelling Raad van Toezicht in 2010: Voorzitter: dhr. Jan Willem Sieburgh (tot 01-12-2010 werkzaam bij Rijksmuseum Amsterdam) Leden: Dhr. Kurt De Belder MA MLIS (UB Leiden) Dhr. prof.dr. Frank van Harmelen (Vrije Universiteit) Dhr. ir. Dirk Houtgraaf MMM (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, tot september 2010 lid van de RvT) Dhr. prof.dr. Wim Liebrand (SURF) Mw. drs. Floor van Spaendonk (Virtueel Platform) Mw. drs. Jantje Steenhuis (Gemeentearchief Rotterdam) De Raad van Toezicht heeft in 2010 vijf keer vergaderd. Personeel De vaste formatie van Stichting DEN bedraagt 7,8 fte's. In verband met vervanging van een langdurig zieke medewerker en tijdelijke aanstellingen op basis van
Jaarverslag DEN 2010 Pag. 15 projectgelden was de reële formatie in 2010 iets ruimer. De volgende personen zijn in 2010 werkzaam geweest bij DEN: Dhr. drs. Marco de Niet, directeur (0,9 fte) Dhr. drs. Robèrt Gillesse (0,8 fte) Mw. Petra Grimberg (0,4 fte, per 25 november 2010) Mw. drs. Janneke Grooten, medewerker digitale communicatie (0,8 fte) Dhr. Ralph Kits MA, medewerker communicatie (0,8 fte, per 7 juni 2010) Mw. Monika Lechner MA, redacteur kennisbank (1,0 fte) Dhr. drs. Gerhard Jan Nauta, onderzoeker (0,4 fte) Mw. Arianne Neijenhuis, office manager (1,0 fte) Mw. Annelies van Nispen, senior medewerker (0,8 fte) Mw. drs. Else Laura Rademaker, medewerker communicatie (0,8 fte)* Dhr. drs. Marco Streefkerk, senior medewerker (0,8 fte) Dhr. drs. Jeroen van der Vliet, senior medewerker (0,8 fte)** * I.v.m. ziekte heeft mw. Else Laura Rademaker in 2010 alleen op arbeidstherapeutische basis werkzaamheden voor DEN kunnen verrichten. ** Per 1 september heeft dhr Jeroen van der Vliet voor 0,4 fte onbetaald verlof opgenomen tot het eind van 2010. De directie van Stichting Digitaal Erfgoed Nederland verklaart hierbij op de hoogte te zijn van de Code Cultural Governance, inclusief de principes en best practicebepalingen voor het Raad van Toezicht-model, en hiernaar te handelen. Nevenfuncties van de directeur: CATCH+ (lid stuurgroep & voorzitter begeleidingscommissie) Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (lid adviescommissie) GO-Opleidingen (lid adviesraad) IIP-Create (lid Raad van Advies) Laboratorium Waterwolf, Gouda (lid Commissie van Advies) Nederlandse Boekhistorische Vereniging (bestuurslid) Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid (plaatsvervangend bestuurslid) UNESCO Nationaal Memory of the World Comité (lid) Alle nevenfuncties zijn onbezoldigd. Namens Digitaal Erfgoed Nederland, Marco de Niet, directeur 20 april 2011
Jaarverslag DEN 2010 Pag. 16 2. Jaarrekening 2010 Functionele exploitatierekening 2010 BATEN realisatie begroting realisatie 2010 2010 2009 Opbrengsten Indirecte opbrengsten 97.610 0 25.634 97.610 0 25.634 Bijdragen Subsidie OCW Ontwikkelinstelling BIS 670.397 661.653 679.416 Subsidie OCW project Meer Digitale Feiten 56.913 0 100.000 Subsidie OCW project Businessmodellen 0 0 113.957 Subsidie OCW project BMICE-T 88.300 0 0 815.610 661.653 893.373 Totale baten 913.220 661.653 919.007 LASTEN Beheerslasten personeel 37.292 42.800 35.493 Beheerslasten: materieel 77.319 90.000 71.764 Totale beheerslasten 114.611 132.800 107.257 Activiteitenlasten personeel 456.937 441.600 428.819 Activiteitenlasten materieel 160.316 87.253 75.497 Activiteitenlasten project Meer Digitale Feiten 56.913 0 100.000 Activiteitenlasten project Businessmodellen 0 0 113.957 Activiteitenlasten project BMICE-T 88.300 0 0 Totale activiteitenlasten 762.466 528.853 718.273 Totale lasten 877.077 661.653 825.530 Saldo uit gewone bedrijfsuitoefening 36.143 0 93.477 Saldo rentebaten/-lasten 8.792 0 13.381 Saldo bijzondere baten/lasten -5.114 0 4.693 Exploitatieresultaat 39.821 0 111.551 Verwerking van het exploitatiesaldo 2010: Ten gunste van de algemene reserve 39.821 39.821
Jaarverslag DEN 2010 Pag. 17 3. Prestatieverantwoording 2010 Evenementen (conferenties, expertmeetings, werkgroepen)* Huidig boekjaar Beleidsplan (2009-2012) Vorig boekjaar 28 20 21 Cursussen 5 0 7 Bemiddelingen 135 125 119 Bezoeken (o.a. deelname aan overige congressen en instellingsbezoeken) Deelnemers (o.a. conferentie en workshops) 110 100 92 1144 750 1382 Gebruikers (bezoekers aan website)** 145.910 90.000 125.000 Gebruikers (bezoeken aan website)*** 1.272.972-1.100.000 Overige activiteiten: Publicaties 37 25 19 Aantal digitale nieuwsbrieven 14 12 12 Aantal nieuwsberichten en blogs 421-419 Presentaties op congressen e.d. 24 20 26 Bijeenkomsten internationaal netwerk ICT-standaarden in het ICTregister 39 10 22 183 200 172 Projecten in Projectenbank 219 125 184 Erfgoedinstellingen in Profielenbank 321 300 296 Abonnees DEN-nieuwsbrief 1.400 -- -- * Voor een nadere toelichting op de categorieën binnen de prestatieafspraken, zie het Beleidsplan 2009-2012 op www.den.nl. De genoemde getallen worden in bijlage 1 nader onderbouwd. ** Het betreft het totaal aan terugkerende bezoekers, niet het totaal aan unieke bezoekers op jaarbasis. *** Deze indicator is toegevoegd n.a.v. de richtlijnen voor webstatistieken die DEN voor de erfgoedsector heeft opgesteld.
Jaarverslag DEN 2010 Pag. 18 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
Jaarverslag DEN 2010 Pag. 19
Jaarverslag DEN 2010 Pag. 20 Verklaring Raad van Toezicht
Jaarverslag DEN 2010 Pag. 21 Bijlage 1: Toelichting Prestatieverantwoording 2010 a. Bijeenkomsten / evenementen (mede) door DEN georganiseerd (28) Naam Datum Plaats Aantal deelnemers De dag van de (kranten)portal 29-1-2010 Den Haag 75 DEN Adviesraad 9-2-2010 Den Haag 10 Bijeenkomst SIG_STATS 17-2-2010 Luxemburg 8 Werkbezoek Zweden 3D/VR (Lund Universitetet) 9-3-2010 Amsterdam 15 Virtuele musea 25-3-2010 Amsterdam 80 Bijeenkomst Projectgroep Enumerate 6/7-05-2010 London 8 Virtual Museum Meetup 17-5-2010 Amsterdam 20 Werkgroep erfgoedthesauri 21-5-2010 Den Haag 17 Bijeenkomst Meer Digitale Feiten 26-5-2010 Amsterdam 80 Bezoek Russische Delegatie Codart 3-6-2010 Den Haag 7 Programmacommissie DE conferentie 8-6-2010 Amsterdam 12 Studiedag Toekomst digitaal GW onderzoek 11-6-2010 Utrecht 37 E-books/e-readers en erfgoed 17-6-2010 Den Haag 76 Strategische agenda digitale duurzaamheid musea 18-6-2010 Den Haag 14 CEST-DEN meetup 1-7-2010 Antwerpen 10 Stakeholdersmeeting PID 6-7-2010 Den Haag 10 Bezoek The Research Institute for Korean Archives 9-9-2010 Den Haag 5 Stuurgroep herinventarisatie erfgoedthesauri 14-9-2010 Den Haag 5 Expertmeeting kosten Digitale Duurzaamheid 16-9-2010 Den Haag 23 Digitaliseringsoverleg 21-9-2010 Den Haag 8 Bezoek Nationaal Archief Brazilie & Unicamp 27-9-2010 Den Haag 4 Culturele Coalitie Digitale Duurzaamheid 30-9-2010 Den Haag 12 DEN Adviesraad 19-10-2010 Den Haag 10 Culturele Vortex workshop - Online Participatie 1-11-2010 Den Haag 21 BMICE kickoff 4-11-2010 Den Haag 8 CAA-NL congres "Behind the scenes" 19/20-11-2010 Münster 50 Innovators Netwerk Erfgoedsector: 'Kennis maken is kennis delen' 3-12-2010 Den Haag 18 Digitaal Erfgoedconferentie 2010: 'Lang Leve Leren!' 07/08-12-2010 Rotterdam 501 b. Bijdragen aan cursussen (5) Digitaliseren van Culturele Collecties (GO-cursus) 19-1-2010 Voorburg Adviesraad GO-opleidingen 13-4-2010 Voorburg Overleg GO-opleidingen 17-6-2010 Den Haag College Reinwardt Academie 30-9-2010 Amsterdam Adviesraad GO-Opleidingen 4-11-2010 Voorburg c. Presentaties gegeven door DEN (24) Nieuwjaarsreceptie ISOC 14-1-2010 Amsterdam The digital future of cultural heritage 21-1-2010 Leuven Studiemiddag toegangen en indexen 4-3-2010 Den Haag Workshop ideation @ AHM & presentatie beeldbank AHM 4-3-2010 Amsterdam Document Freedom Day 31-3-2010 Baarn Startbijeenkomst UNICUM 8-4-2010 Utrecht Workshop Gemeente Archief Nijmegen 17-5-2010 Nijmegen Musea in de Digitale Cultuur 21-5-2010 Brussel CODART conferentie 1-6-2010 Rotterdam Studiedag SPECTRUM 14-6-2010 Utrecht Workshop Born-digital Erfgoed trainees KB 16-6-2010 Den Haag EAA2010 03-09-2010 Den Haag NCDD Kennis koppelen 6-9-2010 Den Haag Seminar Openluchtmuseum, Arnhem 6-9-2010 Arnhem Symposium ontsluiting Boekenvakarchieven 22-9-2010 Amsterdam
Jaarverslag DEN 2010 Pag. 22 Regioconferentie Archieven 6-10-2010 Zwolle Networked Humanities: Art History in the Web (ESF-COST) 13-10-2010 Acquafredda, Italië Audiovisuele Archieven in de 21e Eeuw 14-10-2010 Gent Public Hearing Comite des Sages 28-10-2010 Brussel Bijeenkomst WieWasWie 28-10-2010 Amsterdam Euromed conferentie 12-11-2010 Cyprus Reuvensdagen 11-11-2010 Rotterdam European Library Contacts Working Group 16-11-2010 Sarajevo Digitaal Erfgoedconferentie 2010: 'Lang Leve Leren!' 07-12-2010 Rotterdam d. Bezochte instellingen en bemiddelingen (135) Instelling Gespreksonderwerp Datum Universiteitsbibliotheek Utrecht Digitaliseren met Beleid 11-1-2010 Historisch Centrum Overijssel DE BASIS 13-1-2010 Maritiem Museum Rotterdam DE BASIS 19-1-2010 Markiezenhof DE BASIS 20-1-2010 ICN DE BASIS 21-1-2010 Felixarchief/E-david Digitale duurzaamheid 22-1-2010 Senter Novem Evaluatie Digitaliseren met Beleid 25-1-2010 Legermuseum DE BASIS 26-1-2010 Nationaal Archief businessmodelinnovatie 26-1-2010 Utrechts Archief DE BASIS 28-1-2010 Koninklijke Bibliotheek Meer Digitale Feiten 1-2-2010 Erfgoed v.d. Oorlog Digitalisering luchtfoto's 2-2-2010 Erfgoed Nederland Meer Digitale Feiten 3-2-2010 NIMK, Amsterdam Digitale duurzaamheid 15-2-2010 Koninklijke Bibliotheek WARC Web archiving 16-2-2010 LEU Subsidieregeling Utrechtse Schatkamer 17-2-2010 Museum voor communicatie kennismaking;muscom in kennisbank 18-2-2010 Koninklijke Bibliotheek Terminologiebronnen 25-2-2010 Museum Boerhaave kennismaking; Boerhaave in kennisbank 26-2-2010 Cultureel Erfgoed Noord-Holland Plannen Provincie/ Virtueel Museum N-H 2-3-2010 CatchPlus Vocabulary Repository/Persistent Identifiers 4-3-2010 Zeeuwse Bibliotheek/NCDD Stapsgewijs duurzame toegankelijkheid 4-3-2010 Fotomuseum Project Fotoleren.nl 5-3-2010 Datamatters Digitale archivering 9-3-2010 CEST Projectopzet 11-3-2010 RKD CrV project 25-3-2010 ICN Museometrie/Collectiewijzer 25-3-2010 Koninklijke Bibliotheek Expertmeeting kosten DD 29-3-2010 Koninklijke Bibliotheek Werkgroep Thesauri 6-4-2010 V2_ Living Archives 7-4-2010 Nationaal Archief E-depot 7-4-2010 Koninklijke Bibliotheek Geheugen van Nederland 7-4-2010 Virtueel Platform Digitale duurzaamheid / Living Archives 8-4-2010 Erfgoed Brabant Provincie-onderzoek 9-4-2010 Virtueel Platform NCDD 21-4-2010 VNG Kennismakingsgesprek 21-4-2010 Trezorix RNA, Teylers Universum 22-4-2010 Gemeente Vlaardingen Virtueel Museum Vlaardingen 28-4-2010 Nationaal Archief Auteursrechten Beelden vd Toekomst 11-5-2010 NCDD Digitale duurzaamheid 11-5-2010 VGI Gezamenlijke activiteiten 17-5-2010 Museumwerf Vreeswijk Subsidieregeling Utrechtse Schatkamer 19-5-2010 Erfgoed Nederland Nieuw beleidsplan Erfgoed Nederland 19-5-2010 Gemeente Hoorn DE BASIS plus (archeologie en ICT) 20-5-2010 Teylers Museum Teylers Universum 20-5-2010 Erfgoedhuis Zuid-Holland Geschiedenis van Zuid-Holland 25-5-2010 Koninklijke Bibliotheek Nationale infrastructuur 25-5-2010 NAI DmB project Augmented Reality 28-5-2010 CatchPlus Persisent Identifiers 1-6-2010 Beeld en Geluid ED*IT voor EPICS 1-6-2010
Jaarverslag DEN 2010 Pag. 23 Bibliotheek Hoorn BIEBmaps 3-6-2010 UBA, Theater Instituut Linked Data proefproject 3-6-2010 UvA kennisbank Digitale duurzaamheid 4-6-2010 de Waag CultuurLab 7-6-2010 Museon bijpraten 9-6-2010 NCDD/Zeeuwse Bibliotheek Stapsgewijs duurzame toegankelijkheid 10-6-2010 Bibliotheek.nl afstemming infrastructuren 10-6-2010 Erfgoedhuis Zuid-Holland Provincale infrastructuur 15-6-2010 Naturalis CCDD 18-6-2010 UBA, Theater Instituut Linked Data proefproject 28-6-2010 ICN collectiewijzerplannen 29-6-2010 RCE RCE/Kimomo 30-6-2010 UB Utrecht E-humanities 14-7-2010 Gelders Archief Digitalisering collectie 23-7-2010 Haags Gemeentearchief Digitalisering collectie en rol BASIS 2-8-2010 CLARIN NL Gezamenlijke standaardisatie 24-8-2010 Nederlands Fotomuseum Bijeenkomst Fotoleren.nl 24-8-2010 Stedelijk Museum Alkmaar Modernisering collectieregistratie 26-8-2010 Gemeentemuseum Den Haag ICT-infrastructuur 26-8-2010 Virtueel Platform /V2_ /NIMK Participatie workshop 30-8-2010 Mediamatic Anymeta 2-9-2010 National Diet Library of Japan meta seach service 3-9-2010 Verteld Verleden ICT-Infrastructuur /Spraaktechnologie 6-9-2010 UB UvA Afscheid Annette de Weger 17-9-2010 KB Nederlands Erfgoed Digitaal 23-9-2010 Kennisland INE 24-9-2010 EYE filminstituut CCDD 1-10-2010 Pijpenkabinet DmB-evaluatie 1-10-2010 Pictura DE BASIS evaluatie 6-10-201 Bibliotheek.nl gebruik EDM 19-10-2010 Adlib DE BASIS evaluatie 19-10-2010 Taakveldoverleg LCM/SIMIN DE BASIS evaluatie 25-10-2010 Onderwijsmuseum/-inspectie Portal geschiedenis van onderwijs 25-10-2010 Nationaal Archief Bespreken fotodigitaliseringsrichtlijnen NA 27-10-2010 SIOB Communicatie 28-10-2010 Premsela/DSP Mode archiefportal 28-10-2010 Glasmuseum Leerdam Digitaliseren met Beleid 4-11-2010 Reekx DE BASIS evaluatie 9-11-2011 Forum Standaardisatie/NOIV DE BASIS evaluatie 9-11-2010 AB-C Media DE BASIS evaluatie 10-11-2010 Nationaal Archief Beelden voor de toekomst Richtlijnen 10-11-2010 ICN Digitale Collectie Nederland in Europeana 18-11-2010 Geldmuseum Invoerformulier numismatische voorwerpen 19-11-2010 Provincie Utrecht, LEU DE BASIS evaluatie 1-12-2010 Delfttech 3D 1-12-2010 UB UvA UNICUM 14-12-2010 LCM e-learning 17-12-2010 Beeld en Geluid NL Aggregator 22-12-2010 Plus 36 beoordelingen van subsidieaanvragen bij De Utrechtse Schatkamer en 1 beoordeling van een aanvraag bij de Mondriaan Stichting. e. Publicaties van DEN in 2010 (33) Zelfstandige uitgaven en rapporten 1. Born digital erfgoedmaterialen bij een selectie van Nederlandse erfgoedinstellingen: een verkennend onderzoek door Gerhard Jan Nauta & Maurits van der Graaf. DEN, feb. 2010 2. Engelse vertaling: Born digital heritage materials at selected Dutch heritage institutions door Gerhard Jan Nauta & Maurits van der Graaf. DEN, augustus 2010