Juridische aspecten van e- commerce 2 1
Juridisch kader Algemeen verbintenissenrecht Wet handelspraktijken (overeenkomsten op afstand) Wet elektronische handel (informatie en doorzichtigheid) Wet elektronische handel (reclame) en Spam-KB Privacywet (persoonsgegevens) 3 Algemeen verbintenissenrecht Geldigheid Toestemming Volwaardig Rechtsgevolgen beogend Geuit Ten aanzien van de tegenpartij Handelingsbekwaamheid (! minderjarigen) Voorwerp (duidelijke productomschrijving) Oorzaak 4 2
Algemeen verbintenissenrecht Consensualisme (akkoord van de partijen over zaak en prijs) Plaats en tijd totstandkoming (real time communicatie) Plaats en tijdstip waarop de aanbieder de aanvaarding vernam of kon vernemen Het contract is de wil van de partijen (artikel 1134 B.W.) = herroepigsrecht Bindende kracht 5 Contractsvrijheid! Openbare orde en goede zeden! Dwingend recht! Exoneratie Algemene consumentenbescherming Voorlichting consument Onrechtmatige bedingen Zwarte lijst Opleggen algemene voorwaarden 6 3
Wet Marktpraktijken Toepassingsgebied: overeenkomsten op afstand In verhouding verkoper consument Systematiek en regelmaat vereist Geen gelijktijdige fysieke aanwezigheid partijen (bij sluiten overeenkomst) 7 Wet Marktpraktijken Verkoop Van product of dienst Via een verkoopssysteem van de verkoper Zonder gelijktijdige fysieke aanwezigheid Door middel van communicatietechnieken 8 4
Informatieplicht Identiteit verkoper Belangrijkste kenmerken product of dienst Prijs Leveringskosten Wijze van betaling, levering, uitvoering Herroepingsrecht/verzakingsrecht indien van toepassing! Procedure van terugneming of teruggave met vermelding van de daaraan verbonden kosten Kosten van de techniek voor communicatie op afstand (bv. 0900, sms) Geldigheidsduur aanbod of prijs Minimumduur overeenkomst indien van toepassing 9 Informatie achteraf Wat? Bevestiging van de bestelling Hoe? Schriftelijke/duurzame drager Inhoud? opzegging Alles m.b.t. bevestiging, herroepingsrecht, Wanneer? Vóór de uitvoering Sanctie? Verlening bedenktermijn tot geen betaling meer kunnen eisen 10 5
Herroepingsrecht Recht van de consument om de overeenkomst te beëindigen zonder betaling van boete of opgave van motief Binnen de 14 kalenderdagen Voor producten: vanaf de dag na de levering Voor diensten: vanaf de dag na afsluiten overeenkomst 11 Herroepingsrecht Indien niet voldaan aan informatieplicht herroepingstermijn van 3 maanden Voor opeenvolgende leveringen begint de herroepingstermijn te lopen de dag na de eerste levering 12 6
Herroepingsbeding De consument heeft het recht aan de verkoper mee te delen dat hij afziet van de aankoop, zonder betaling van een boete en zonder opgave van motief binnen 14 kalenderdagen vanaf de dag die volgt op de levering van het product of het sluiten van de dienstenovereenkomst 13 Quid indien geen vermelding herroepingsrecht? Product of dienst wordt geacht geleverd te zijn zonder voorafgaande vraag van de consument! Geen betaling eisen! Consument niet verplicht tot teruggave 14 7
Uitzonderingen op herroepingsrecht Levering van diensten waarvan uitvoering begonnen is voor het einde van de herroepingstermijn (consultatie online databank) Producten op maat van de klant Dagbladen, tijdschriften, magazines Wedenschappen en loterijen Audio- video-opnamen en softwaredownloads Home caddy/collivery 15 Uitzondering op herroepingsrecht In de uitzonderingsgevallen gevallen dient de overeenkomst volgende clausule te vermelden: De consument beschikt niet over het recht om van de aankoop af te zien 16 8
Voorschot en betaling door de consument Principe: handelaar kan wel degelijk een voorschot of integrale betaling eisen voor het verstrijken van de herroepingstermijn Dit was onder de oude wet handelspraktijken niet het geval 17 Uitvoering van de overeenkomst Bestelling uitvoeren binnen de 30 dagen Geen uitvoering binnen 30 dagen klant heeft mogelijkheid ontbinding overeenkomst te vorderen Uitzondering overmacht 18 9
Verzending en terugzending van de producten Risico bij verkoper Belang van algemene voorwaarden! Terugzending vragen per koerier of aangetekende zending? 19 Bewijslast Bestaan van voorafgaande info verkoper Eerbiediging termijnen verkoper Instemming consument verkoper 20 10
Rechtskeuze Principieel mogelijk Recht van lidstaat buiten EU nietig Indien de overeenkomst ene nauwe band vertoont met grondgebied EU-lidstaat 21 Verbod op default opties = geen vooraf aangevinkte opties (bijkomende producten of diensten) Voorbeeld: de verkoper kan bij het boeken van een reis door een consument niet vooraf aanvinken dat de consument een bijkomende verzekering sluit en op die manier de consument die de verzekering niet wenst, te verplichten om de dienst weg te vinken 22 11
Wet Marktpraktijken (consumentenbescherming) =integraal van toepassing - soldenwetgeving/sperperiode - prijsaanduiding - koppelverkoop - uitverkoop - aankondigingen van prijsverminderingen - 23 Wet elektronische handel Algemene informatieplicht Naam of handelsnaam Elektronisch postadres BTW-nummer / ondernemingsnummer Toezichthoudende autoriteit (indien van toepassing) Onderschreven gedragscodes (eventueel) 24 12
Wet elektronische handel Voor gereglementeerde beroepen Beroepsvereniging of organisatie Beroepstitel Beroepsregels of deontologische code wijze van toegang tot deze regels (bv. url) 25 Wet elektronische handel Prijsaanduiding Duidelijk en ondubbelzinnig Vermelden of taks en leveringskosten zijn inbegrepen! Wet handelspraktijken 26 13
Wet elektronische handel Specifieke regels bij afsluiten contract Vóór plaatsen van order door de consument Beschikbare talen Technische stappen contractsluiting Manier om invoerfouten te corrigeren Archiveren overeenkomst Algemene verkoopsvoorwaarden 27 28 14
Reclame en Spam = communicatie bestemd voor direct of indirect promoten van: Goederen en diensten Imago van een organisatie onderneming of persoon Die een commerciële, industriële of ambachtelijke activiteit of gereglementeerd beroep uitoefent. 29 Voorwaarden reclame Reclame is duidelijk en onmiddellijk als zodanig herkenbaar of in het bericht wordt letterlijke vermeld dar het om reclame gaat Duidelijke identificatie verzender Verkoopbevorderende aanbiedingen zijn duidelijk als zodanig herkenbaar en de voorwaarden om er gebruik van te maken zijn transparant en makkelijk te vervullen. 30 15
Voorwaarden reclame Reclame per elektronische post Wat? E-mail chat skype sms voicemail Beschemingsregeling? Voorafgaande toestemming ontvanger (opt-in) Verplichte mogelijkheid uitschrijving (opt-out) 31 Opt - in Toestemming is: Voorafgaand Vrij Specifiek Geïnformeerd 32 16
Soft opt - in Uitzonderingen op voorafgaande toestemming 1) Klanten Contactgegevens verkregen in het kader van een verkoop Gegevens worden uitsluitend gebruikt voor producten die men zelf levert (gelijkaardige producten) Mogelijkheid voor klanten om zich kosteloos te verzetten tegen het gebruik van hun gegevens 33 Soft opt in Uitzonderingen op voorafgaande toestemming 2) Rechtspersonen (bv. NV, BVBA, Comm.VA) Informatie moet voor rechtspersoon bedoeld zijn Verstuurd naar algemeen adres (bv. info@, sales@, bedrijf@,...) 34 17
Opt out = Mogelijkheid tot uitschrijven Kosteloos Zonder opgave van reden Verplichting dienstverlener Ontvangstbewijs opt-out doorsturen Maatregelen nemen om de wil van betrokken persoon na te leven Mailinglijsten updaten 35 Bewijslast Reclame Dienstverlener moet bewijzen dat de reclame via elektronische post door de ontvanger werd gevraagd 36 18
Privacy Privacyclausule Best practices apart vermelden Gegevens van de verantwoordelijke voor de verwerking Waarvoor ze worden gebruikt Gebruik voor direct marketing en procedure verzet (checkbox) Doorgave aan derden en procedure verzet (checkbox) Procedure voor aanpassing van de gegevens 37 Risico fraude met betaalkaarten Bij handelaar! - Chargeback door kredietkaartmaatschappij Tips 1. Installeer een anti-fraudemodule op uw website! 2. Maak gebruik van 3D secure oplossingen 3. Ondertekende leveringsbon 4. Wacht met het verzenden van duurdere goederen tot 48 uren nadat u betaling hebt ontvangen de 5. Onderzoek voorafgaand aan de verzending elke transacties die afwijkt van de gemiddelde aankoop 38 19
http://www.unizo.be/e-commercelabel 39 UNIZO E-commercelabel Vertrouwen in e-commerce versterken Zowel in B2C als in B2B relaties Duidelijke omschrijving van rechten en plichten van partijen Garanties bieden inzake transparantie van informatie, respect voor de verwerking van persoonsgegevens 40 20
Criteria voor het bekomen van een e- commercelabel Op basis van een auditprocedure (checklist) Positief rapport toekenning label of Negatief rapport ondernemer krijgt 1 maand de tijd om de nodige aanpassingen (opgenomen in rapport) door te voeren. - Indien geregulariseerd positief rapport - Indien niet geregulariseerd def. negatief rapport Om het label alsnog te verkrijgen moet de hele procedure worden heropgestart 41 Checklist websites Informatie op de site Naam/handelsnaam Telefoonnummer E-mailadres (niet enkel contactformulier) Ondernemingsnummer BTW-nummer Productbeschrijvingen Vermeldingen van prijzen Informatie over de leveringskost Betalingsmethodes (+ evt. uitleg over de derde parijen) Herroepingsrecht (ook vermelden indien niet van toepassing) Procedure van terugneming Geldigheidsduur aanbod Enkel indien van toepassing Minimumduur overeenkomst indien duurzame of periodieke levering Toezichthoudende autoriteit Gereglementeerd beroep (verwijzingen) Onderschreven gedragscodes 42 21
Checklist websites Informatie bij het afsluiten van het contract Beschrijving bestelprocedure. Voorzien in een manier om invoerfouten te corrigeren. Verwijzen naar contractuele bepalingen en algemene voorwaarden. 43 Checklist websites Informatie achteraf Een volledig ontvangstbewijs Identiteit verkoper Omschrijving van de bestelde producten/diensten Prijs en leveringskost Wijze van betaling Contactgegevens dienst na verkoop 44 22
Checklist websites PRIVACY Gegevens van de verantwoordelijke voor de verwerking Waarvoor ze worden gebruikt Gebruik voor direct marketing en procedure verzet Doorgave aan derden en procedure verzet Procedure voor aanpassing van de gegevens 45 46 23
Voorstel Privacyclausule [Company] hecht belang aan uw privacy. Hoewel de meeste informatie op deze site beschikbaar is zonder dat er persoonlijke gegevens moeten worden verstrekt, is het mogelijk dat de gebruiker om persoonlijke informatie wordt gevraagd. Deze informatie zal enkel worden gebruikt in het kader van [ bvb. klantenbeheer/direct marketing]. De gebruiker kan zich kosteloos en op verzoek, steeds verzetten tegen het gebruik van zijn gegevens voor direct marketing. Daartoe zal hij zich richten tot [company/adres/e-mailadres]. Uw persoonsgegevens worden niet doorgegeven aan derden. De gebruiker beschikt over een wettelijk recht op inzage en eventuele correctie van zijn persoonsgegevens. Mits bewijs van identiteit (kopie identiteitskaart) kunt U via schriftelijke, gedateerde en ondertekende aanvraag aan [company/adres/e-mailadres], gratis de schriftelijke mededeling bekomen van uw persoonsgegevens. Indien nodig kunt U ook vragen de gegevens te corrigeren die onjuist, niet volledig of niet pertinent zouden zijn. 47 Checklist websites Bijkomende informatie (voor rechtspersonen)!! zowel op website als op elk ander (elektronisch) stuk dat uitgaat van de vennootschap Nauwkeurige opgave van de maatschappelijke zetel De rechtsvorm (voluit of afgekort) Het ondernemingsnummer (desgevallend voorafgegaan door de notie BTW (BE) Het woord RPR of rechtspersonenregister Bevoegde rechtbank Voorbeeld rechtspersonen: NV NAAM Vennootschap Straat nummer postcode stad BTW BE 0123.456.789 RPR Zetel bevoegde rechtbank 48 24
The audience was listening Antoon Schockaert Antoon Schockaert Unizo Studiedienst 49 25