OPLEIDINGSBROCHURE POSTGRADUAAT NEUROLOGISCHE TAAL- EN SPRAAKSTOORNISSEN Het postgraduaat Neurologische Taal- en SpraakStoornissen (NTSS) bestaat sinds 1995 en gaat opnieuw van start in september 2013. De driejarige opleiding geeft een breed en diepgaand denkkader én biedt een forum voor uitwisseling van praktijkervaringen. Het postgraduaat wordt georganiseerd door de Arteveldehogeschool in samenwerking met het Algemeen Ziekenhuis Maria Middelares (Gent, België). In deze folder wordt het postgraduaat kort voorgesteld en worden veelgestelde vragen beantwoord. Alvast bedankt voor uw interesse in onze opleiding! Frank Paemeleire Projectleider NTSS Arteveldehogeschool Erik Robert Coördinator NTSS AZ Maria Middelares (c) Arteveldehogeschool, Frank Paemeleire (18 maart 2013) 1/17
VOORSTELLING OPLEIDING Het betreft een driejarig postgraduaat ter waarde van 30 studiepunten. Tijdens de eerste twee jaren worden hoor- en werkcolleges gegeven. In het derde jaar werkt de cursist aan een scriptie. Tijdens de interactieve hoorcolleges staan recente wetenschappelijke inzichten en casuïstiek centraal. De lessen worden gegeven door een eigen lesgeversteam, aangevuld met gastsprekers (logopedisten, neurolinguïsten, psychologen en neurologen). Naast de lessen zijn er ook leesopdrachten. Dit zijn voornamelijk Engelstalige artikels en hoofdstukken uit handboeken. Via een digitale leeromgeving wordt extra informatie uitgewisseld en kunnen cursisten zich voorbereiden op de evaluaties. OPBOUW PROGRAMMA De postgraduaatopleiding bedraagt in totaal 30 studiepunten en is verdeeld in volgende drie opleidingsonderdelen (= OLOD): OLOD 1: Inleidende begrippen, dysartrie & dysfagie 11 studiepunten (ECTS), september 2013 tot en met juni 2014 o Hoorcollege en werkcollege: 30 weken x 4 uur = 120 uur o Zelfstudie: 30 weken x 5 u per week = 150 uur o Examentijd: 2 x 3 u = 6 uur Evaluatie: 100 % schriftelijk examen (open boek, gesloten boek en casuïstiek) in juni 2014, tweede examenkans in september 2014 Meer weten? Op het einde van deze brochure is een overzicht opgenomen met de planning van OLOD 1 (wijzigingen onder voorbehoud) OLOD 2: Afasie en complexe casuïstiek 11 studiepunten (ECTS), september 2014 tot en met juni 2015 o Hoorcollege en werkcollege: 30 weken x 4 uur = 120 uur o Zelfstudie: 30 weken x 5 u per week = 150 uur o Examentijd: 2 x 3 u = 6 uur Evaluatie: 100 % schriftelijk examen (open boek, gesloten boek en casuïstiek) in juni 2015, tweede examenkans in september 2015 Meer weten? Op het einde van deze brochure is een overzicht opgenomen met de inhouden die tijdens de voorbije opleiding in OLOD 2 aan bod kwamen. OLOD 3: Scriptie 8 studiepunten (ECTS), september 2015 tot en met juni 2016 o Hoorcollege en werkcollege: 4 X 4 uur = 16 uur o Zelfstudie: 37 weken X 5 uur per week: 185 uur Een cursist moet geslaagd zijn voor OLOD 1 én 2 alvorens er deel kan genomen worden aan OLOD 3 Evaluatie: 100 % beoordeling werkstuk in juni 2016, tweede examenkans in september 2016 Meer weten? Surf naar www.neurocom.be en bekijk een aantal scripties van de opleiding onder de rubriek " Themanummer neurologopedie (VVL, 2011)" (c) Arteveldehogeschool, Frank Paemeleire (18 maart 2013) 2/17
LESDAGEN De lessen starten op donderdag 26 september 2013 en zijn gespreid over 2 academiejaren. In een vervolgjaar werkt de cursist zelfstandig aan een scriptie en zijn er slechts enkele hoorcolleges voorzien. De lessen gaan iedere donderdagnamiddag van 13.30u tot 17.30u door in Gent. De helft van de lessen worden in de hogeschool gegeven, de andere helft in het Maria Middelares Ziekenhuis. Beide locaties zijn vlot bereikbaar met het openbaar vervoer (zie treinen op www.nmbs.be en bussen op www.delijn.be) Arteveldehogeschool Campus Kantienberg Voetweg 66 9000 Gent Tel: 09/234.70.00 wegbeschrijving op www.arteveldehs.be Algemeen Ziekenhuis Maria Middelares Vergaderzalen 4 e verdieping Kortrijksesteenweg 1026 9000 gent Tel: 09/260.60.60 wegbeschrijving op www.azmmsj.be DIGITALE LEEROMGEVING De communicatie tussen de opleiding en de cursisten verloopt via een persoonlijk e-mailadres van de hogeschool. Alle opleidingsinformatie wordt verzameld op Chamilo, een digitale leeromgeving (DLO). Deze DLO wordt ook gebruikt voor het discussiëren over de leesopdrachten. EVALUATIE De evaluatie gebeurt aan de hand van een schriftelijk examen dat bestaat uit een deel open boek en een deel gesloten boek. Er worden ook steeds vragen over videocasuïstiek gesteld. In het opleidingsprogramma is op voorhand duidelijk aangegeven welke hoorcolleges op welke manier geëvalueerd worden. In het derde jaar wordt onder begeleiding van een promotor aan een scriptie gewerkt. Er wordt gevraagd een specifiek thema uit de opleiding inhoudelijk uit te werken. Het resultaat moet onderbouwd én klinisch zinvol zijn. De scriptie is in de eerste plaats een persoonlijke verrijking maar wordt ook gemaakt met oog op een (nationale) publicatie omdat op deze manier de verworven kennis en inzichten voor een breder publiek toegankelijk worden. De scriptie wordt in artikelvorm ingediend. De succesvolle afwerking van de volledige opleiding geeft aanleiding tot een getuigschrift van de Arteveldehogeschool. (c) Arteveldehogeschool, Frank Paemeleire (18 maart 2013) 3/17
3 INSCHRIJVINGSGELD Het inschrijvingsgeld bedraagt in totaal 4200. Het eerste jaar kost 1800, het tweede jaar 1800 en het scriptiejaar 600. Cursisten schrijven zich voor een volledig academiejaar in. Alle kopiekosten en 3 studieboeken zijn in dit studiegeld inbegrepen. Opleidingscheques voor werknemers en KMOportefeuille voor werkgevers en zelfstandigen zijn mogelijk voor Vlamingen. Educatief verlof wordt aangevraagd en werd tot nu toe steeds goedgekeurd. INSCHRIJVINGPROCEDURE Om de interactie tussen docenten en cursisten te optimaliseren, zijn er slechts een dertigtal plaatsen. Om de leerervaring te maximaliseren krijgen logopedisten met twee of meer jaar relevante ervaring met volwassenen met neurogene communicatiestoornissen voorrang bij de inschrijvingen. De inschrijvingsprocedure bestaat uit volgende drie stappen. STAP 1: voorinschrijving 1.A. Online registratie Op donderdag 28 maart 2013 start de online registratie via http://webregistratie.arteveldehs.be. Op donderdag 1 mei wordt deze voorinschrijving afgesloten. Om de inschrijving in 1 keer te kunnen voltooien moet u volgende documenten verzamelen en bij de hand hebben tijdens de online inschrijving. Rijksregisternummer Identiteitskaartnummer Diploma hoger onderwijs (opleiding Logopedie): naam instelling, benaming diploma, datum van diploma Facturatiegegevens indien de factuur door iemand anders dan uzelf betaald wordt, bijvoorbeeld door uw werkgever (naam werkgever, contactpersoon) Opmerking: bankgegevens en de gegevens met betrekking tot het secundair onderwijs (details diploma/onderwijsvorm/school/richting/info) moeten niet ingevuld worden. Als uw online registratie verwerkt is (maximum enkele werkdagen), krijgt u een email van het secretariaat waarin uw registratie bevestigd wordt en u gevraagd wordt een aantal documenten digitaal aan te leveren (zie stap 1.B.). 1.B. Materiaal aanleveren Nadat u de bevestiging kreeg van uw registratie vragen wij u om volgend materiaal als bijlage bij een reply-mail te voegen: een scan van de voor- en achterzijde van de identiteitskaart (pdf-formaat) een scan van het hoogst behaald diploma logopedie (Bachelor of Master) (pdf-formaat) een recente pasfoto (jpg-formaat) Deelnemers worden er ook aan herinnerd dat ze bewijs van werkervaring of motivatie moeten doorgeven (link wordt nog eens vermeld). (c) Arteveldehogeschool, Frank Paemeleire (18 maart 2013) 4/17
1.C Bewijs werkervaring/motivatiebrief Afhankelijk of u al dan niet 2 of meer jaar relevante werkervaring met volwassenen met neurogene communicatie- en/of slikstoornissen heeft, verschilt vanaf nu de procedure. Beide groepen moeten online informatie doorgeven om naar stap 2 in de inschrijving over te kunnen gaan. Cursisten met 2 of meer jaar relevante werkervaring: - Er wordt gerekend van het moment van uw registratie (niet op moment van de start van de opleiding). Een maand telt als relevante werkervaring indien u minimum 19 uur/week werkte bij jongeren en/of volwassenen met een neurogene communicatie- en/of slikstoornis. In totaal zijn dus tenminste 24 maanden met minimum 19 uur/week ervaring nodig om in deze groep te vallen. - Gebruik deze link om uw ervaring te attesteren: https://docs.google.com/forms/d/1uobvsoj3s3hjlpv50_ev1bq_mi5ipbc2tvejgod9hq4/viewfor m?sid=2f58a954fb96394a&token=9fqyfd0baaa.hxtblufim55eoxlz9ssaea.1dweo2v9mi9hgvic8 37MkQ - Er zal informatie gevraagd worden over uw werkgever, uw takenpakket, de doelgroep waarbij u werkt en de naam van een contactpersoon). Cursisten met minder dan 2 jaar relevante werkervaring: Er wordt gevraagd om uw motivatie voor het volgen van dit postgraduaat toe te lichten. Naast een persoonlijke motivatie is het belangrijk om andere relevante ervaring mee te delen (bijv. gevolgde bijscholingen/keuzemodules, onderwerp Bachelor/Masterproef, deelname aan werkgroepen, medewerking aan projecten, vrijwilligerswerk bij doelgroep en andere zaken waaruit uw specifieke motivatie voor deze problematiek blijkt). Op basis van enkele objectieve criteria uit deze motivaties, wordt door de projectleider een volgorde bepaald. Gebruik deze link om uw motivatie toe te lichten: https://docs.google.com/forms/d/1-o1rbg1s3hkhrxoh-bdjtficyjnjplkojlxgejfkxe/viewform?sid=e150e69c87498a3&token=u8nbfd0baaa.hxtblufim55eoxlz9ssae A.1TSucY108JhxQS5DXb0XWw Als u twijfelt tot welke categorie u behoort, neem je best contact op via frank.paemeleire@arteveldehs.be alvorens een online formulier in te vullen! De deadline voor stap 1.C. is donderdag 1/05/2013 maar wij raden u aan deze stap direct na stap 1.B. te vervolledigen. STAP 2: bevestiging van plaats Indien u de drie onderdelen van stap 1 correct hebt uitgevoerd, krijgt u op donderdag 2 mei 2013 een e-mail van het secretariaat waarin staat of u al dan niet kan inschrijven voor de opleiding. Wij vragen met aandrang om ons onmiddellijk te verwittigen indien u toch niet wenst in te schrijven voor het postgraduaat (bijv. door verandering in uw werksituatie). Deze vrijgekomen plaats kan dan doorgegeven worden aan de volgende in de rij. STAP 3: betaling Wordt u toegelaten, dan worden uw gegevens doorgegeven aan de dienst facturatie en ontvangt u een factuur. Een cursist is pas definitief ingeschreven wanneer deze factuur betaald is. Als de factuur in juni nog niet betaald is, wordt de cursist hier eenmalig aan herinnerd. Wanneer de betaling uitblijft, wordt de plaats aangeboden aan de eerst volgende in de rij van mensen die aanvankelijk niet geselecteerd werden. (c) Arteveldehogeschool, Frank Paemeleire (18 maart 2013) 5/17
ALUMNIWERKING De opleiding heeft sinds 2006 een alumniwerking. Afgestudeerden worden jaarlijks uitgenodigd op een terugkomdag (steeds de laatste donderdag voor de paasvakantie). De bedoeling van deze middag is om cursisten van de huidige opleiding in contact te brengen met afgestudeerden en afgestudeerden een update te geven van nieuwe theoretische ontwikkelingen en praktisch test- en oefenmateriaal. Deelname aan de terugkomdag is gratis. Daarnaast kunnen alumni een gratis login aanvragen voor het NEUROCOM-plus forum. Dit is een gesloten forum waarbinnen alumni informatie kunnen uitwisselen en kunnen discussiëren over casuïstiek in de praktijk. Sporadisch bieden we vanuit de opleiding een groepsinschrijving voor een congres aan een verminderd tarief aan. VEELGESTELDE VRAGEN Wat is de studiebelasting per week? De studiebelasting omvat per week 4 uur hoorcollege/werkcollege per week én 5 u zelfstudie. Onder zelfstudie valt onder meer het lezen van artikels, verwerken van lesnota's en voorbereiden op het examen. De lessen gaan iedere donderdagnamiddag door in Gent van 13.30u tot 17.30u. Moet ik een diploma logopedie hebben om deel te kunnen nemen? Ja. Tijdens de inschrijvingsprocedure zal u ook gevraagd worden om het opleidingssecretariaat een gescande versie van de voor- en achterkant van uw diploma te bezorgen. Zowel Vlaamse en Nederlandse Bachelors en/of Masters in de logopedie kunnen zich inschrijven. Valt de opleiding te combineren met (voltijds) werken? Zeker en vast, dit is ook de bedoeling. De meeste cursisten combineren dit met deeltijds of voltijds werken of met het volgen van een andere opleiding. Het postgraduaat wordt als belastend ervaren, zeker wanneer het gecombineerd wordt met werk en gezin. Kan ik de opleiding ook volgen zonder een scriptie te maken? De scriptie is de bekroning van de opleiding die toelaat de verworven theoretische kennis te toetsen aan de praktijk. Vermits wij de scriptie als een essentieel onderdeel van de opleiding beschouwen wordt slechts een getuigschrift afgeleverd indien ook de scriptie succesvol werd afgelegd. Er is een volledig jaar voorzien om op eigen tempo, onder begeleiding, de scriptie af te werken. Cursisten die enkele de eerste twee jaren succesvol afleggen, ontvangen een attest met de creditbewijzen (ECTS) van de gevolgde opleidingsonderdelen maar ontvangen geen getuigschrift. Er is geen specifieke beroepstitel verbonden aan het getuigschrift. Is de opleiding praktijkgericht? Theoretische onderbouwing én praktische bruikbaarheid zijn de fundamenten van het lesprogramma. Tijdens de hoorcolleges wordt zeer regelmatig gebruik gemaakt van videocasuïstiek en de lessen zijn interactief van aard. De cursist kan ook vragen uit de eigen praktijk naar voor brengen en ter discussie plaatsen. Verwacht echter geen pasklare antwoorden op al uw praktische (en meestal zeer individuele) probleemstellingen maar wel een verbreding en verdieping van uw eigen kennis en de mogelijkheid tot discussie en uitwisseling. Wordt de opleiding ieder jaar gestart? Neen, de opleiding wordt slechts om de drie jaar georganiseerd. De eerstvolgende start is voorzien in september 2013 en daarna in september 2016. (c) Arteveldehogeschool, Frank Paemeleire (18 maart 2013) 6/17
Wordt de opleiding elders ook georganiseerd? In België is dit de enige postgraduaatopleiding rond deze problematiek. Onze opleiding is deels gegroeid uit een samenwerking met een vergelijkbare opleiding in Rotterdam. Onze eigen lesgevers volgden ook deze 2-jarige opleiding. De opleiding in Nederland is echter gestopt en vervangen door de Professional Master in de Neurologopedie die wegens gebrek aan voldoende cursisten niet georganiseerd wordt. Worden er informatiemomenten over de opleiding georganiseerd? Nee. Voor inhoudelijke vragen kan u de projectleider contacteren via frank.paemeleire@arteveldehs.be. Wanneer is de eerste lesdag? De lessen vinden steeds plaats op donderdagen 13u30-17u30. De eerste lesdag is donderdag 26 september 2013 op de campus Kantienberg in Gent (Arteveldehogeschool). Dit is een overzicht van alles lesdagen voor OLOD 1: 26 september 2013 3, 10, 17 en 24 oktober 2013 7, 14, 21, 28 november 2013 5, 12 en 19 december 2013 9, 16, 23 en 30 januari 2014 6, 13, 20 en 27 februari 2014 13, 20 en 27 maart 2014 3 en 24 april 2014 8, 15 en 22 mei 2014 5 en 12 juni 2014 De examens vinden plaats op donderdag 19 en 26-06-2014 (examen OLOD 1 eerste kans deel 1 en 2). Kan ik een financiële tegemoetkoming vragen bij mijn werkgever? Bij de meeste cursisten die in dienstverband werken, betaalt de werkgever gedeeltelijk of volledig de opleiding. Bespreek de mogelijkheden met uw werkgever. Het overzicht van de studiebelasting in deze folder biedt hierbij een handig overzicht van het aantal hoorcolleges en de vereiste zelfstudie. Ik heb bij de start van de opleiding nog geen twee jaar werkervaring. Kan ik ook inschrijven? Ja, maar cursisten met 2 of meer jaar relevante werkervaring krijgen voorrang bij de inschrijvingen. Om de interactie tussen docenten en cursisten te maximaliseren is het aantal plaatsen beperkt. Om de leerervaring te maximaliseren krijgen logopedisten met twee of meer jaar relevante ervaring met volwassenen met neurogene communicatiestoornissen voorrang bij de inschrijvingen. Deze twee jaar ervaring met de doelgroep moet ook geattesteerd worden. Er wordt geen onderscheid gemaakt met betrekking tot land van herkomst of basisdiploma Logopedie (Bachelor en/of Master). Er zijn voor de volgende opleiding erg veel aanmeldingen waardoor niet iedereen zal kunnen deelnemen. We streven naar maximum een dertigtal cursisten. Het is momenteel niet te zeggen hoeveel potentiële kandidaten al beschikken over deze ervaring. Twee jaar werkervaring is dus geen absolute voorwaarde om de opleiding te volgen, maar verhoogt wel aanzienlijk uw kansen om toegelaten te worden. Van personen die géén twee jaar werkervaring hebben, zal gevraagd worden een motivatiebrief te schrijven waarin allerhande andere relevante gegevens worden vermeld (stages, medewerking aan projecten, gevolgde bijscholingen, onderwerp Bachelor- en/of Masterproef,...). (c) Arteveldehogeschool, Frank Paemeleire (18 maart 2013) 7/17
Wat als er meer deelnemers met twee jaar ervaring zijn dan dat er beschikbare plaatsen zijn? In dit (onwaarschijnlijke) geval geldt de datum van betaling als criterium (First come, first servedprincipe). Ik studeerde en werk in Nederland. Kan ik ook de opleiding volgen? Ja. In de huidige groep zitten verschillende Nederlandse cursisten die de opleiding succesvol volgen. Soms is er een extra inspanning nodig bij het begin van de opleiding wat betreft basiskennis (bijv. neuro-anatomie). Hiervoor kan de projectleider cursussen van de basisopleiding ter beschikking stellen. Wij raden u aan om de praktische haalbaarheid van de wekelijkse verplaatsing goed op voorhand te bekijken of zelfs uit te testen. Is de opleiding erkend bij het Nederlandse kwaliteitsregister? Er werd nog geen accreditering voor dit postgraduaat aangevraagd maar de Nederlandse cursisten konden wel al een groot deel van OLOD 1 en 2 inbrengen. Deze accreditering wordt voor de volgende opleiding aangevraagd. Er is hierover nog geen extra informatie beschikbaar. Is er een bepaalde aanwezigheidsplicht voor de te volgen lessen? Wij raden iedereen aan altijd aanwezig te zijn. Er wordt iedere les een aanwezigheidslijst bijgehouden. We proberen alle colleges interactief te maken en aan te vullen met informatie die niet zomaar te lezen is in een handboek. Van de hoorcolleges van de externe gastsprekers moeten korte verwerkingsopdrachten gemaakt worden. Een bepaald percentage aanwezigheid is tevens noodzakelijk voor het krijgen van educatief verlof en een attest van deelname (indien niet geslaagd voor het examen). Uiteraard zijn er redenen voor gewettigde afwezigheid (bijv. overmacht door treinstaking, overlijden in de familie, ziekte,...). Deze afwezigheden moeten wel geattesteerd worden bij het opleidingssecretariaat. Wat is precies het niveau van de opleiding? Is het universitair of meer HBO 'plus'? Het wordt postgraduaat genoemd, is dit vergelijkbaar met een master in Nederland of niet? Een postgraduaat is een opleiding die, zoals decretaal vastgelegd, minimum 20 studiepunten bevat. Het postgraduaat NTSS bestaat uit 30 studiepunten (volgens ECTS systeem zie beschrijving opbouw programma op pagina 2). Postgraduaten zijn opleidingstrajecten die verder bouwen op een bachelor- of masteropleiding en een verbreding of verdieping beogen van de al verworven competenties. Het zijn dus geen Masteropleidingen (tenminste 180 studiepunten). Krijg je na het afronden van de opleiding een bepaalde titel? Wanneer je een postgraduaat tot een goed einde brengt, ontvang je een postgraduaat getuigschrift. Een getuigschrift is niet hetzelfde als een diploma, maar is wel erkend. Er is geen specifieke beroepstitel aan het postgraduaat verbonden (die zijn er trouwens in Vlaanderen niet voor logopedie). Veel alumni vermelden wel in hun communicatie hun bijkomende opleiding of 'logopedist met specialisatie in de neurologopedie'. (c) Arteveldehogeschool, Frank Paemeleire (18 maart 2013) 8/17
BIJLAGE 1: OVERZICHT INHOUDEN OLOD 1 (WIJZIGINGEN ONDER VOORBEHOUD) INLEIDING Het ICF-model als kapstok voor assessment en therapie Assessment planning & diagnostische attitudes NEUROLOGIE Inleiding neurologische systemen Klinisch Neurologisch Onderzoek Craniale zenuwen en hersenstampathologie Ziekte van Parkinson Multiple Sclerosis Ziekte van Huntington Neuromusculaire aandoeningen Beeldvorming in functie van taal & spraak DYSARTRIE Logopedisch assessment van dysartrie Nederlandstalig Dysartrie Onderzoek (NDO) Meten van spraakverstaanbaarheid (NSVO en NSVO-Z) Workshop perceptuele evaluatie van dysartrie Basisprincipes van dysartriebehandeling Slappe en spastische dysartrie Hypokinetische dysartrie: symptomatologie & assessment Richtlijn logopedie en Parkinson Atactische en UUMN dysartrie Best Practice logopedie en MS Instrumenteel assessment & behandeling van prosodie Hyperkinetische dysartrie: symptomatologie & assessement Richtlijn Logopedie en Huntington Richtlijn Logopedie en ALS Facialisparese: symptomatologie & assessment Facialisparese: behandeling Behandeling van externe factoren bij personen met dysartrie Ondersteunende communicatiehulpmiddelen bij dysartrie (c) Arteveldehogeschool, Frank Paemeleire (18 maart 2013) 9/17
DYSFAGIE Neurogene dysfagie : symptomatologie & typologie Neurogene dysfagie: assessment Rol logopedist bij instrumentele technieken assessment FEES: beschrijving, demonstratie en interpretatie Taken van logopedist bij tracheacanules Bespreking leesopdracht dysfagie Workshop behandeling dysfagie Voeding en slikken bij geriatrische populatie: assessment Voeding en slikken bij geriatrische populatie: behandeling NEUROPSYCHOLOGISCHE FUNCTIESTOORNISSEN DBS en impact op taal & cognitie Neuropsychologische functiestoornissen: introductie Onzichtbare gevolgen van een NAH: getuigenis Rol van basale ganglia bij taal en cognitie Taken van logopedist bij neuropsychologische stoornissen Rol van cerebellum bij taal en cognitie Centrale auditieve verwerkingsstoornissen Executieve functiestoornissen en invloed op communicatie Cognitive-Disabilities-Reconsidered Model: een introductie Casuïstiek neuropsychologische functiestoornissen Rol van thalamus bij taal en cognitie Neuropsychiatrische gevolgen van NAH Psychologische begeleiding na een hersenletsel in praktijk CAPITA SELECTA Taal en spraak in een historisch kader Verminderd bewustzijn en alertheid Jaarlijkse terugkomdag met alumni: capita selecta Bespreking complexe casuïstiek (c) Arteveldehogeschool, Frank Paemeleire (18 maart 2013) 10/17
BIJLAGE 2: COMPETENTIES OLOD 1 Competenties op kennisniveau 1. De student kent het idee achter en de inhoud van het ICF-model. 2. De student kent de algemene opbouw en werking van het centrale en perifere zenuwstelsel in relatie tot taal, spraak en slikken. 3. De student kent de verschillende beeldvormingstechnieken (CT, NMR,...) die courant gebruikt worden in het neurologische assessment. 4. De student heeft basiskennis over het voorkomen, het onderliggende mechanisme, de symptomatologie, het assessment en de behandelmogelijkheden van de ziekte van Parkinson, de ziekte van Huntington, Multiple Sclerosis en neuromusculaire aandoeningen. 5. De student kent de onderdelen van een klinisch neurologisch onderzoek. 6. De student kent de functie, manier van evalueren en de rol bij communicatie en/of slikken van de craniale zenuwen. 7. De student kent de diagnostische criteria, symptomen en logopedische behandelopties van de verschillende stoornissen in bewustzijn en alertheid. 8. De student kent de diagnostische criteria, symptomen en logopedische behandelopties van de verschillende centraal auditieve stoornissen. 9. De student kent de verschillende diagnostische opties en instrumenten voor volwassenen met dysartrie en/of neurogene dysfagie. 10. De student kent de belangrijkste beschikbare therapiemethoden, -programma's, -technieken en strategieën voor volwassenen met dysartrie en/of neurogene dysfagie. 11. De student kent de grenzen van de eigen bevoegdheden en verantwoordelijkheden bij personen met dysartrie, neurogene dysfagie en/of neuropsychologische functiestoornissen. Competenties op vaardigheidsniveau 12. De student kan alle onderdelen van het assessment (waaronder anamnese, screening en testing), de begeleiding en behandeling van personen met dysartrie en/of neurogene dysfagie situeren in het ICF-model. 13. De student kan de logopedische diagnose (dysartrie en/of dysfagie) kaderen binnen het totaalbeeld van de onderliggende pathologie. 14. De student heeft zicht op de psychosociale impact van neurogene stoornissen op gebied van communicatie, slikken en cognitie. 15. De student kan een synthetisch verslag maken van een registratie (video, audio of andere techniek) van een volwassene met dysartrie, neurogene dysfagie en /of neuropsychologische functiestoornissen. 16. De student kan een geïndividualiseerd assessmentplan opstellen op basis van de vraagstelling bij een volwassene met dysartrie- en/of neurogene dysfagie. 17. De student kan geïndividualiseerde therapiedoelstellingen voor alle componenten van het ICFmodel formuleren voor een persoon met dysartrie en/of neurogene dysfagie. 18. De student kan een recent, Engelstalig boekhoofdstuk over dysartrie, neurogene dysfagie en neuropsychologische functiestoornissen zelfstandig verwerken en de implicaties voor de eigen praktijk ervan aanduiden. (c) Arteveldehogeschool, Frank Paemeleire (18 maart 2013) 11/17
19. De student kan de werking van de verschillende spraaksubsystemen van een persoon met dysartrie op basis van een audio- of video-opname in de correcte terminologie beschrijven. 20. De student kan dysartrie onderscheiden van andere neurogene communicatiestoornissen. 21. De student kan een hypothese formuleren met betrekking tot het dysartrietype op basis van een audio- of video-opname én checklist met de voornaamste kenmerken per dysartrietype (differentiële diagnostiek). 22. De student kan de gegevens van spraakverstaanbaarheidsmetingen interpreteren en integreren in het behandelplan. 23. De student kan de basisprincipes (waaronder de principes van motorisch leren) met betrekking tot de behandeling van dysartrie toepassen op een casus. 24. De student heeft zicht op de verschillende opties wat betreft de niet stoornisgerichte behandeling van volwassenen met dysartrie. 25. De student heeft zicht op de verschillende strategieën en hulpmiddelen met betrekking tot ondersteunde communicatie bij personen met dysartrie. 26. De student heeft zicht op de instrumentele evaluatie en behandeling van prosodische stoornissen bij personen met dysartrie. 27. De student heeft een up-to-date zicht op de symptomatologie, het assessment en de behandeling van volwassenen met een perifere facialisparese. 28. De student kan evidence based richtlijnen en best practice richtlijnen implementeren bij beslissingen die genomen worden met betrekking tot het assessment en de behandeling van een volwassene met dysartrie. 29. De student heeft up-to-date zicht op de symptomatologie, het assessment en de behandeling bij volwassenen met neurogene dysfagie. 30. De student begrijpt de specifieke rol die de logopedist binnen het multidisciplinair team uitvoert bij het instrumentele assessment van neurogene dysfagie. 31. De student kan een hypothese formuleren met betrekking tot het type dysfagie op basis van de gegevens uit het assessment (differentiële diagnostiek). 32. De student heeft zicht op de specifieke aspecten van assessment en behandeling van dysfagie bij een geriatrische populatie. 33. De student heeft zicht op de verschillende opties wat betreft de niet stoornisgerichte behandeling van volwassenen met neurogene dysfagie. 34. De student begrijpt de invloed die een tracheacanule heeft op spreken en slikken en wat de specifieke rol van de logopedist is bij deze populatie. 35. De student kan evidence based richtlijnen en best practice richtlijnen implementeren bij beslissingen die genomen worden met betrekking tot het assessment en de behandeling van een volwassene met neurogene dysfagie. 36. De student begrijpt de algemene taxonomie van neuropsychologische functiestoornissen. 37. De student herkent de symptomen van de voornaamste neuropsychologische functiestoornissen. 38. De student begrijpt de invloed van neuropsychologische functiestoornissen op de communicatie en de impact op logopedische diagnostiek, behandeling en prognose. 39. De student heeft zicht op de specifieke rol van de ergotherapeut en de neuropsycholoog bij de diagnostiek en behandeling van neuropsychologische functiestoornissen en kan illustreren wat multidisciplinaire samenwerking kan inhouden. (c) Arteveldehogeschool, Frank Paemeleire (18 maart 2013) 12/17
40. De student kan bij een casus van een persoon met een bijkomende neuropsychologische functiestoornis aangeven wat de specifieke logopedische bijdrage aan het assessment en/of behandeling kan zijn. 41. De student heeft zicht op wat de neuropsychiatrische gevolgen van een niet-aangeboren hersenletsel kunnen zijn. 42. De student heeft zicht op uit wat de psychologische begeleiding van personen met een nietaangeboren hersenletsel kan bestaan. 43. De student begrijpt de soecifieke rol die de thalamus, het cerebellum en de basale ganglia spelen bij communicatie en cognitie. 44. De student kan een hypothese formuleren over de onderliggende neuro-anatomische lokalisatie op basis van een videofragment van een persoon met een neurogene communicatiestoornis. Competenties op attitudeniveau 45. De student benadert de hulpvraag van de cliënt vanuit een holistisch, biopsychosociaal model. 46. De student is gericht op trans- en multidisciplinaire samenwerking wat betreft assessment, voorlichting, begeleiding en behandeling. 47. De student vertoont kritische zin tegenover de anamnesegegevens van een persoon met dysartrie- en/of neurogene dysfagie. (c) Arteveldehogeschool, Frank Paemeleire (18 maart 2013) 13/17
BIJLAGE 3: OVERZICHT INHOUDEN OLOD 2 (ONDER VOORBEHOUD VAN WIJZIGINGEN) NEUROLOGIE Indeling cortex CVA Infecties Epilepsie Trauma Hersentumoren Dementiesyndromen AFASIE Diagnostiek afasie: basisprincipes en instrumentarium Neurolinguïstisch vocabularium Afasietypologie en lokalisatie syndromen (ir)relevantie van afasiesyndromen CNP-taalmodellen en PALPA Bedside screening en logopedie acute fase Globale afasie: leesopdracht en symptomatologie CNP-taalmodellen en PALPA: practicum Afasietherapie volgens sociaal model - PACT Nederlandse versie van Comprehensive Aphasia Test (CAT) Globale afasie: diagnostiek, typologie en casuïstiek Diagnostiek non-verbale communicatie Ernstige afasie en alternatieve/ondersteunde communicatie Constraint induced Aphasia Therapy (CIAT) Wernicke afasie: symptomatologie, diagnostiek, typologie Principes behandeling en behandelingsopties semantische stoornissen Broca afasie: inleiding en concepten Principes behandeling en behandelingsopties grammaticale stoornissen Conductie-afasie: symptomatologie en diagnostiek Principes behandeling en behandelingsopties fonologische stoornissen Anomische afasie: diagnostiek en behandeling Principes behandeling en behandelingsopties woordvindingsstoornissen Transcorticale afasieën: concept, behandeling & casuïstiek Alexie en agrafie: typologie, diagnostiek en casuïstiek behandeling (c) Arteveldehogeschool, Frank Paemeleire (18 maart 2013) 14/17
SPRAAKAPRAXIE Assessment en diagnostiek aan de hand van het DIAS Spraakapraxie: bespreking leesopdracht Spraakapraxie: behandeling/casuïstiek Melodic Intonation Therapy (MIT) en SMTA COGNITIEVE COMMUNICATIESTOORNISSEN Cognitieve communicatiestoornissen na trauma Dementie: screening door logopedist Dementie: cognitieve rehabilitatie/cognufit-programma Dementie: focus op de mantelzorger Primair progressieve afasie (PNFA, SD, LPA) Rechterhemisfeer communicatiestoornissen: diagnostiek Rechterhemisfeer communicatiestoornissen: behandeling METHODOLOGIE EN EVIDENCE-BASED HANDELEN Basisprincipes evidence-based handelen Onderzoeksvragen formuleren Opzetten methodologie Data verzamelen en presenteren Opmaken manuscript Beoordelen van wetenschappelijke artikelen CAPITA SELECTA fmri & taal Awake Neurochirurgie & taalmapping Ethische aspecten Psychogene communicatiestoornissen Afbouwen en stoppen van behandeling (c) Arteveldehogeschool, Frank Paemeleire (18 maart 2013) 15/17
BIJLAGE 4: COMPETENTIES OLOD 3 (ONDER VOORBEHOUD VAN WIJZIGINGEN) 1. De student kan een klinisch relevante neurologopedische probleemstelling formuleren in termen van een of meerdere onderzoeksvragen. 2. De student kan recente, wetenschappelijke artikels rond het onderwerp van de scriptie opzoeken, synthetiseren en kritisch bespreken in relatie tot de eigen onderzoeksvragen en -resultaten. 3. De student kan op betrouwbare wijze eigen data in verband met de probleemstelling verzamelen, verwerken (beschrijvende statistiek) en visueel presenteren. 4. De student kan de onderzoeksvragen beantwoorden op basis van de geanalyseerde data en de besproken literatuur. 5. De student kan de klinische implicaties van de eigen scriptie voor het beroepsveld formuleren. 6. De student kan het eigen project synthetiseren onder de vorm van een vlot leesbaar artikel dat klaar is voor publicatie in een Nederlandstalig vaktijdschrift. (c) Arteveldehogeschool, Frank Paemeleire (18 maart 2013) 16/17
OVERZICHT CONTACTGEGEVENS PROJECTLEIDING Frank Paemeleire Arteveldehogeschool Campus Kantienberg Voetweg 66 9000 Gent Email: frank.paemeleire@arteveldehs.be COÖRDINATIE AZ MM Erik Robert AZ Maria Middelares Dienst voor Logopedie & Afasiologie Kortrijksesteenweg 1026 9000 Gent Email: erik.robert@azmmsj.be SECRETARIAAT Ilse Haesaerts Arteveldehogeschool Campus Kantienberg Voetweg 66 9000 Gent Tel: 09/234.70.93. Bereikbaar alle dagen van 9u tot 17u, behalve op vrijdag Email: ilse.haesaerts@arteveldehs.be INHOUDELIJKE VRAGEN? Mail de projectleider frank.paemeleire@arteveldehs.be ADMINISTRATIEVE VRAGEN? Mail het opleidingssecretariaat via ilse.haesaerts@arteveldehs.be Als ik terugkijk op de afgelopen jaren, vind ik dat ik enorm veel bagage heb meegekregen om een hele tijd verder te kunnen. Mijn collega's hebben er ook heel wat aan (gehad) en op onze afdeling wordt er meer en meer gevraagd naar informatie over allerlei onderwerpen in verband met voorlichting van collega's en patiënten en hun familie. De ene werkgroep na de andere schiet uit de grond en collega's hebben zin om zich meer te gaan bijscholen. Ons hele team werkt nu veel professioneler en blijft zich verder ontwikkelen. (citaat uit anonieme evaluatie van een cursist) (c) Arteveldehogeschool, Frank Paemeleire (18 maart 2013) 17/17