Jaarverslagenanalyse 2015 kosten zorgsector september 2016 Intrakoop, de inkoopcoöperatie van de zorg i.s.m.
1. Samenvatting 1.1 Inleiding Intrakoop heeft een analyse uitgevoerd op de accountantskosten van zorgorganisaties in Nederland. Hierbij is een onderscheid gemaakt tussen organisaties actief in de cure-sector (ziekenhuizen en revalidatiecentra), verpleging, verzorging en thuiszorg (VVT), de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) en de gehandicaptenzorg (GHZ) die in september 2016 beschikbaar waren over het jaar 2015. Het onderzochte aantal zorgorganisaties vertegenwoordigt 89% van de totale omzet in de zorgsector. Uitzondering hierop zijn enkele GGZ-organisaties die tot eind 2016 uitstel hebben voor het publiceren van hun jaarcijfers en een aantal kleinere organisaties die hun accountantskosten niet publiceren. De analyse is uitgevoerd op basis van 801 bruikbare jaarverslagen over het jaar 2015 met vergelijkende cijfers over 2014. Bij de analyse is gebruik gemaakt van gegevens uit de gepubliceerde jaarrekeningen alsook DigiMV (bron: CIBG, Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, bewerkt en beschikbaar gesteld door Intrakoop). 1
1.2 kosten 2015 De onderzochte organisaties geven in 2015 in totaal ruim 70 mln. uit aan accountantsdiensten. Ten opzichte van 2014 is sprake van een lichte daling van de accountantskosten met -1,2%, nadat eerder in 2014 nog sprake was van een sterke stijging met +6,9%. De daling wordt vooral veroorzaakt door een sterke afname van de niet-controlediensten (-35,0%) waaronder ook het advies over risicomanagement valt. In 2014 lagen deze uitgaven aanzienlijk hoger door de diverse transities in de zorgsector, waarbij een belangrijk deel van de organisaties te maken kreeg met een ontwikkeling naar prestatiebekostiging en nieuwe contractpartijen. De verklaring voor de dalende accountantskosten in de zorg is verder zichtbaar bij de ziekenhuizen. In de cure-sector dalen de accountantskosten met -17,5%, waar in de andere sectoren gemiddeld sprake is van stijgende kosten oplopend van +4,0% in de VVT naar +10,8% in de GHZ tot +20, in de GGZ. Dit laatste cijfer valt wellicht nog hoger uit, aangezien de GGZ-sector uitstel heeft gekregen tot 31 december 2016 voor publicatie van de jaarcijfers over 2015 door onduidelijkheid over declaraties, uit te voeren controles en problemen met de afrekening van de jeugd-ggz en de Wmo. Het is de verwachting dat onder deze groep laatkomers zich nog enkele organisaties bevinden met bovengemiddelde kostenstijgingen. Circa twee derde (= 64%) van de totale accountantskosten betreft kosten voor de controle van de jaarrekening. Deze kosten stijgen in 2015 met +6,3%. Organisaties in de care-sector hebben sinds de overgang naar de WMO en Jeugdwet te maken met een toename in het aantal contractpartijen - van enkele zorgkantoren naar tientallen, of soms zelfs meer dan honderd gemeenten - die vragen om een financiële verantwoording. Ook de uitgaven aan overige controlewerkzaamheden stijgen, en wel met +7,0%. Daarentegen dalen de kosten voor fiscale advisering goed voor van het totaal ten opzichte van 2014 met -6,2%. Het grootste verschil is echter zichtbaar bij de uitgaven aan niet-controlediensten: -35,0%. Figuur 1.1 Ontwikkeling accountantskosten 2015-2014 Controle jaarrekening +6,3% Overige controlewerkzaamheden +7,0% Fiscale advisering -6,2% Niet controlediensten -35,0% -40% -20% 0% 20% 40% 2
Figuur 1.2 Verbijzondering accountantskosten Fiscale advisering Niet controlediensten 10% GGZ 58% 24% 5% 14% Overige controlewerk zaamheden 18% Controle jaarrekening 64% GHZ VVT 64% 6 22% 1 6% 8% 9% ZKH 63% 19% 8% 10% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Een gemiddelde zorgorganisatie heeft in 2015 87.000 aan accountantskosten: zo n 1,33 per 1.000 omzet. GGZ-organisaties zijn gemiddeld het duurst uit: zij betalen als gevolg van de onduidelijkheid die heerst in de sector gemiddeld 2,45 aan accountantskosten per 1.000 omzet. Figuur 1.3 Gemiddelde accountantskosten per 1.000 omzet GGZ 2,45 GHZ 1,38 VVT 1,72 ZKH 0,88 0 1 2 3 Naarmate de organisatieomvang toeneemt, nemen de accountantskosten naar verhouding af. Figuur 1.4 kosten uitgesplitst naar NVTZ-omzetklasse 500.000 5,05 430.338 6 0 266.292 3,25 130.027 1,90 76.925 52.439 1,33 1,26 21.248 0,77 0-10 10-25 mln. 25-60 mln. 60-150 mln. 150-300 mln. 300 of meer 4 2 0 Gemiddelde accountantskosten kosten per 1.000 omzet 3
1.3 Marktaandeel en penetratie Ernst & Young is in de zorgsector de accountant met de meeste opdrachtgevers: 134 van de onderzochte zorgaanbieders maken gebruik van de diensten van EY. Van de grote vier internationaal opererende accountants 1 kent KPMG met 8% een betrekkelijk lage marktpenetratie in de zorgsector. De big four bedienen samen bijna 54% van de totale sector: een kleine daling ten opzichte van 2014 (toen: 60%). De top-5 grootste zorgorganisaties met een omzet vanaf 900 mln. wordt net als in 2014 verdeeld onder Ernst & Young (2x), KPMG (2x) en PWC (1x). In de zorgsector heeft Ernst & Young van de grote accountantskantoren de meeste opdrachtgevers. KPMG heeft gevolgd door PWC daarentegen gemiddeld de grootste opdrachtgevers, als wordt gekeken naar de omzet die zij behalen bij hun klanten. Verstegen kent een relatief laag marktaandeel bij een hoge marktpenetratie: de opdrachtgevers van Verstegen zijn veelal kleiner van omvang, mede omdat zij vaker actief zijn in de care sector. De marktpenetratie van overige accountants blijft net als in 2014 steken op 22%. Figuur 1.5 Marktpenetratie 2 en -aandelen 3 accountants in zorgsector Overig 22% BDO Audit & Assurance B.V. 10% Verstegen accountants en adviseurs B.V BDO Audit & Assurance B.V. Verstegen accountants en adviseurs B.V 15% Pricewaterh ousecooper s 14% Marktpenetratie Deloitte 14% Ernst & Young LLP 1 KPMG 8% Pricewaterh ousecooper s 25% Overig 5% KPMG 16% Marktaandelen Deloitte 15% Ernst & Young LLP 25% 1 Deloitte, Ernst & Young, KPMG en PWC. 2 Marktpenetratie: percentage van het totaal aantal zorgorganisaties. 3 Marktaandeel: percentage van de totale accountantskosten van de zorgorganisaties. 4