pagina 1 van 1 Corrie de Leeuw Van: VNG LEDEN [vngleden@vng.nl] Verzonden: woensdag 23 September 2009 15:03 Aan: undisclosed-recipients Onderwerp: Ledenbrief: Praktijkvoorbeelden duurzaam inkopen en Bijlagen: Ledenbrief_BAMM-U200901917.pdf VNG Vereni^tn^ van Kederlandse SeiReertteii GEMEENTE OOSTFRuni I T dass.nr. zaak nr. 2 3 SEP. 200^17(9^ S^: tember 2009 oi< f? - EO Praktijkvoorbeeldei en prijsvraag Samenvatting In deze ledenbrief informeren wij u over de resultaten van de inventarisatie van prakijkvoorbeelden en netwerken van duurzaam inkopen. Daarnaast willen we graag uw aandacht vragen voor de prijsvraag van het beste voorbeeld van duurzaam inkopen. Minister Cramer zal op 19 november op het congres duurzame overheden en duurzaam inkopen hiervoor de prijs uitreiken. 24-9-2009
(vjyct) Vereniging van Nederlandse Gemeenten Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad informatiecentnim tel. (070) 373 8020 betreft Praktijkvoorbeelden duurzaam inkopen en prijsvraag Samenvatting ons kenmerk BAMM/U200901917 Lbr. 09/108 bijlage{n) 23 September 2009 In deze ledenbrief informeren wij u over de resultaten van de inventarisatie van prakijkvoorbeelden en netwerken van duurzaam inkopen. Daarnaast willen we graag uw aandacht vragen voor de prijsvraag van het beste voorbeeld van duurzaam inkopen. Minister Cramer zal op 19 november op het congres duurzame overheden en duurzaam inkopen hiervoor de prijs uitreiken.
{vjbct) Vereniging van Nederlandse Gemeenten Aan de leden informatiecentrum tel. (070) 373 8020 betreft Praktijkvoorbeelden duurzaam inkopen en prijsvraag ons kenmerk BAMM/U200901917 Lbr. 09/108 bijlage{n) 23 September 2009 Geacht college en gemeenteraad, r In deze ledenbrief informeren wij u over de resultaten van de inventarisatie van prakijkvoorbeelden en netwerken van duurzaam inkopen. Daarnaast willen we graag uw aandacht vragen voor de prijsvraag van het beste voorbeeld van duurzaam inkopen. Minister Cramer zal op 19 november op het congres duurzame overheden en duurzaam inkopen hiervoor de prijs uitreiken. Inleiding In 2008 heeft de VNG het ondersteuningsprogramma 'Duurzaam Inkopen" uitgevoerd. Aanleiding was het Klimaatakkoord Gemeenten en Rijk 2007-2011, waarin is afgesproken dat gemeenten duurzaam gaan inkopen. Uit dit ondersteuningsprogramma kwam naar voren dat al veel gemeenten duurzaam inkopen op de agenda hebben staan, maar er toch een behoefte is aan praktische ondersteuning en kennisuitwisseling. De VNG heeft in dit kader aan DHV en Significant gevraagd om een inventarisatie uit te voeren van praktijkvoorbeelden en netwerken die gebruikt (kunnen) worden voor kennisuitwisseling over Duurzaam Inkopen tussen gemeenten (zie ledenbrief U200901917). Uit de inventarisatie blijkt dat veel gemeenten al aan de slag zijn met duurzaam inkopen. Het feit dat de definitieve set duurzaamheidscriteria nog niet gereed was, was geen belemmering voor gemeenten. Op 2 juli heeft de Tweede Kamer ingestemd met het voorstel voor een aangepast criteriapakket voor duurzaam inkopen van Minister Cramer. De minister wil zich met duurzaam inkopen vooral richten op de categories waar de meeste duurzaamheidswinst te behalen is. Daarom zijn er criteria geschrapt die niet leiden tot gegarandeerde milieuwinst en die bovendien relatief veel administratieve lasten met zich meebrengen. Waren er in april nog voor 80 productgroepen criteria, inmiddels zijn dat er nog maar 45. Zie voor meer informatie hierover www.senternovem.nl/duurzaaminkopen.
Wat betekent dit voor gemeenten? Een aantal productgroepen telt niet meer mee voor de berekening van net percentage van 75% duurzaam inkopen in 2010. Vanaf net najaar kunt u echter wel nog informatie over deze productgroepen vinden op de website van SenterNovem. Want ook al tellen deze productgroepen niet meer mee voor het percentage, de informatie kan inkopers nog wel helpen om ook bij die productgroepen een verduurzaming van de markt te bereiken. De criteria zijn nuttige handvatten voor inkopers om direct resultaat te bereiken, maar overheden kunnen ook eigen criteria gebruiken. Dat blijkt ook uit de inventarisatie van de praktijkvoorbeelden. In veel gevallen zijn de criteria van SenterNovem toegepast, maar gemeenten hebben ook zelf nagedacht over het toepassen van duurzaamheid in hun inkoop. Netwerken Uit de inventarisatie van DHV en Significant blijkt dat ruim 331 gemeenten zijn aangesloten bij een netwerk. Een belangrijke constatering van de inventarisatie is dat veel van de ge'fnventariseerde netwerken inkoopsamenwerking betreffen, die soms structureel samenwerken en soms op projectbasis. Het gros van de gemeenten is gericht op inkoopsamenwerking en bestaat uit een vaste groep gemeenten. 80% Van de netwerken heeft aandacht voor duurzaam inkopen of heeft het actief op de agenda staan. 76% Van de ge'fnventariseerde netwerken voldoet aan (bijna) alle kenmerken van een zogenaamd "lerend netwerk" en leent zich goed voor kennisdeling. Meer dan de helft van de netwerken is in de afgelopen drie jaren opgestart en dus nog volop in ontwikkeling. Verspreiding van kennis via deze inkoopsamenwerkingen is zeer waardevol voor deelnemende gemeenten, maar leidt niet automatisch tot het verspreiden van kennis over duurzaam inkopen buiten de inkoopsamenwerking, omdat deze vaak onderling (nog) niet met elkaar zijn verbonden. Praktijkvoorbeelden In veel gemeenten worden al goede initiatieven ondernomen op het gebied van duurzaam inkopen. Met het verzamelen van de praktijkvoorbeelden hopen we aan de behoefte aan praktische voorbeelden te voldoen. Er is bij de inventarisatie van praktijkvoorbeelden gekeken naar duurzaamheid in de brede zin van het woord. Dat wil zeggen dat naast milieucriteria ook sociale criteria en financiele aspecten zijn geinventariseerd. Interessant is dat naast de toepassing van de SenterNovem criteria zijn ook voorbeelden met andere, door gemeenten zelf ontwikkelde, duurzaamheidcriteria opgenomen. Aan de hand van ruim 50 voorbeelden kan een aantal constateringen worden gedaan met betrekking tot het proces, de knelpunten en de succesfactoren. De vijftig voorbeelden wijzen uit dat voor het goed verlopen van het aanbestedingsproces een goede voorbereiding (via een marktverkenning), samenwerking in multidisciplinaire teams en het hebben van voldoende draagvlak (bij collega's en vanuit het beleid) belangrijke factoren zijn. De meeste voorbeelden zijn Europese Aanbestedingen op basis van EMVI 1 waarbij waarde wordt toegekend aan duurzame oplossingen. Bovendien is een aanzienlijk deel van de duurzame aanbestedingen uitgevoerd in inkoopsamenwerking. Hierbij wordt kennis, capaciteit en 1 Economisch Meest Voordelige Inschrijving onderwerp Praktijkvoorbeelden duurzaam inkopen en prijsvraag datum 16 September 2009 02/04
inkoopvolume gebundeld, waardoor scherpere eisen kunnen worden gesteld. In net bijzonder voor kleine(re) gemeenten kan dit belangrijke voordelen opleveren. Wat opvalt is dat gemeenten bij grate aanbestedingen regelmatig aangeven dat de duurzame aanbesteding niet duurder was dan een "reguliere" aanbesteding. Overigens beschouwen meerdere gemeenten duurzaamheid als een vorm van extra kwaliteit en zijn zij bereid hiervoor te betalen. In sommige gevallen leidt een duurzame variant tot een heel ander aanbod, waardoor de invulling van de vraag goedkoper en duurzamer kan zijn. Duurzaam aanbesteden vraagt om een andere aanpak en denkwijze dan de "standaard". Belangrijke succesfactoren voor het slagen van een duurzame aanbesteding die vaak door de gemeenten uit de praktijkvoorbeelden genoemd zijn, zijn enthousiasme, creativiteit en durf. Aandachtspunten of knelpunten die het meest naar voren kwamen in de inventarisatie zijn een gebrek aan expertise voor het helder formuleren van de eisen en wensen, een transparante beoordeling en het ontwikkelen van goede sociale criteria. Sociale duurzaamheidswinst wordt in een beperkt aantal voorbeelden behaald door het aan het werk of werkervaring helpen van personen met een achterstand op de arbeidsmarkt. Milieuwinst zit vooral in klimaatgerelateerde oplossingen, het stimuleren van recycling, minder verspreiding van schadelijke stoffen (onder andere biologische teelt, verbetering luchtkwaliteit) en het stimuleren van dierenwelzijn. Duurzaam inkopen is in de meeste gevallen gekoppeld aan het duurzaamheidsbeleid en het inkoopbeleid. Ambities op het gebied van duurzaamheid kunnen worden gerealiseerd met duurzaam inkopen. De voorbeelden zijn te vinden op de website www.duurzameoverheden.nl/inkopen, onder praktijkvoorbeelden. Hier zijn ze ook te downloaden als handige powerpoint presentaties. Laat u inspireren door deze praktijkvoorbeelden en ga ook zelf aan de slag met duurzaam inkopen in uw gemeente! Prijsvraag beste voorbeeld van duurzaam inkopen Wat de vijftig voorbeelden duidelijk maken is dat er al veel gebeurt in gemeenten op het gebied van duurzaam inkopen. Op het congres duurzame overheden en duurzaam inkopen op 19 november a.s. in Ede zal de prijs voor de meest duurzame inkoop worden uitgereikt door minister Cramer van VROM. Deze prijsvraag is een initiatief van de VNG en het Klimaatverbond. Inmiddels dingen alle bovengenoemde praktijkvoorbeelden mee naar de prijs. Deze en nieuwe inzendingen worden door een deskundige jury onder leiding van wethouder Michael Boddeke (Apeldoorn), ambassadeur duurzame overheid en duurzaam inkopen, beoordeeld. Mist u uw eigen voorbeeld nog tussen deze 50 voorbeelden? Of is er al een praktijkvoorbeeld van u ge'fnventariseerd en wilt onderwerp Praktijkvoorbeelden duurzaam inkopen en prijsvraag datum 16 September 2009 03/04
u nog extra motiveren waarom dit toch echt het beste voorbeeld is van duurzaam inkopen? Laat het voor 16 oktober 2009 weten via info@helpdeskduurzaaminkopen.nl. Hoogachtend, Vereniging van Nederlandse Gemeenten mr. R.J.J.M. Pans, voorzitter directieraad Deze ledenbrief staat ook op www.vnq.nl onder brieven. onderwerp Praktijkvoorbeelden duurzaam inkopen en prijsvraag datum 16 September 2009 04/04