46. BLOOTSTELLING VAN DE BRUSSELSE BEVOLKING AAN HET VLIEGTUIGLAWAAI JAAR 2006 De doelstellingen van de geluidskadasters worden uitgelegd in de geluidsfiche nr 49 samen met de terminologie, de aangewende methodes en daaruit voortvloeiende beperkingen. Voor een beter begrip van de voorliggende factsheet is het dan ook ten zeerste aanbevolen om tegelijk factsheet 49 te raadplegen. 1. Werkhypothesen en methode De blootstelling van de Brusselse bevolking aan het vliegtuiglawaai werd geëvalueerd op basis van de beschikbare akoestische en demografische gegevens. De gebruikte geluidsgegevens komen uit het kadaster van het vliegtuiglawaai (zie fiche 45). Het bestudeerde verkeer vertegenwoordigt 99% van de in 2006 gevolgde luchtroutes, met andere woorden het overgrote deel van het totale verkeer van de luchthaven. Het resterende verkeer betreft vluchten waarover geen informatie beschikbaar is. De geluidsniveaus werden over het hele Brusselse grondgebied bepaald op basis van een mathematisch model dat de geluidshinderniveaus berekent voor een rooster met een nauwkeurigheid van 100*100 m. De equivalente geluidsniveaus (L den en L n ) en de index L Amax worden in het kadaster gebruikt als hinderindexen, aangezien ze de meest getrouwe weergave zijn van het fysieke en statistische verband tussen het lawaai enerzijds en de door de bevolking ervaren geluidshinder anderzijds (zie fiches 2 en fiche 3). Verschillende periodes werden bestudeerd: het volledige jaar, de weekdagen en de weekends. Voor de demografische gegevens werd gebruik gemaakt van het aantal inwoners uit de telling van de Brusselse statistische sectoren. De blootstelling van de bevolking in de woonplaats werd dan bepaald op basis van de correlatie tussen het aantal inwoners per statistische sector en het blootstellingsniveau van het gebouw aan het lawaai. 2. Opfrissing van de geluidsindicatoren en de impact op de gezondheid Tabel 46.1: Richtwaarden van de WGO betreffende het in de woningen ervaren geluid Bron: WGO, 1999 Specifieke omgeving Woongebied, buiten In de woningen Kritisch effect voor de gezondheid LAeq (db(a)) De richtwaarde voorgehouden door de WGO voor geluidshinder buitenshuis tijdens de dag, komt overeen met een niveau van 50 db(a) L Aeq (T=16u) (zie fiches 2 en 3). De studies stellen dat 55 db(a) L Aeq,(T=16u) overeenkomt met de drempel voor buitensporige hinder; boven dat niveau kan het lawaai schade toebrengen aan de gezondheid. Voor lawaai buitenshuis gedurende de nacht wordt een niveau van 45 db(a) L Aeq (T=8u) beschouwd als de maximum richtwaarde. Een niveau van 30 db(a) L Aeq (T=8u) is aanbevolen voor binnenin de woning, zowel voor het slapen s nachts, als overdag voor herstellenden, intellectuele concentratie en studie. Tijd (u) LAmax (db(a)) Ernstige hinder overdag en s avonds 55 16 - Matige hinder overdag en s avonds 50 16 - Verstaanbaarheid en matige hinder overdag en s avonds 35 16 - In de slaapkamers Verstoring van de nachtrust 30 8 45 Buiten de slaapkamers Verstoring van de nachtrust, open ramen 45 8 60 PAGINA 1 OP 5 NOVEMBER 2007
De piekniveaus mogen niet hoger zijn dan 45 db(a) in L Amax. De algemene verlagingsindex (geluidsdemping) voor een rustruimte is 25 db(a). Met andere woorden, het geluid dat wordt waargenomen binnenin een slaapkamer waarvan de deuren en vensters gesloten zijn, zal 25 db(a) lager zijn dan het geluid dat buiten geproduceerd wordt wanneer er een vliegtuig op lage hoogte overvliegt. Als een vliegtuigpassage buiten een geluidsniveau L Amax van 70 db(a) (45+25) of meer produceert, kan dit de mensen binnen wakker maken of storen in hun slaap. De WGO beveelt overigens aan dat de mensen met open ramen kunnen slapen. De piekniveaus mogen in dat geval niet hoger zijn dan 60 db(a) in L Amax. Meer informatie over de impact van lawaai op overlast, levenskwaliteit en gezondheid staat in fiche 3. 3. Resultaten (jaar 2006) 3.1. Gemiddelde blootstelling over het volledige jaar 2006 Tabel 46.2: Tabel 46.3: Blootstelling van de bevolking Jaar 2006: indicatoren Ld, Le en Ln Ld (db(a)) (7-19 uur) Absoluut aantal - - 915.296 59.495 3.632 738 0 0 979.161 % - - 93,5 6,1 0,4 0,1 0,0 0,0 100,0 Le (db(a)) (19-23 uur) Absoluut aantal - - 925.668 50.067 2.963 463 0 0 979.161 % - - 94,5 5,1 0,3 0,0 0,0 0,0 100,0 Ln (db(a)) (23-7 uur) Absoluut aantal 712.133 226.947 37.265 2.806 9 0 0-979.161 % 72,7 23,2 3,8 0,3 0,0 0,0 0,0-100,0 Blootstelling van de bevolking Jaar 2006: indicator Lden (24 uur) Lden (db(a)) Absoluut aantal - - 855.910 106.698 14.766 1.787 0 0 979.161 % - - 87,4 10,9 1,5 0,2 0,0 0,0 100,0 PAGINA 2 OP 5 NOVEMBER 2007
Tabel 46.4: Blootstelling van de bevolking Jaar 2006: indicator LAmax Absoluut aantal GLOBAAL WEEK WEEK-END 's Nachts (23 7 uur) Tijdens de nacht werden 267 027 bewoners (of meer dan 27,3% van de Brusselse bevolking) blootgesteld aan een geluidsniveau L n dat hoger is dan de aanbevelingen van de WGO (45 db(a)). Het is ook zo dat 2 815 Brusselaars werden blootgesteld aan een geluidsniveau L n hoger dan 55 db(a), de drempel vanaf dewelke de omwonenden een zeer zware hinder ondervinden (zie tabel 46.2). Op basis van dit model kon ook het aantal personen, dat minstens een keer per nacht wordt blootgesteld aan een geluidsniveau L Amax hoger dan 70 db(a), worden geraamd op 9 792. Voor 1 958 onder hen gebeurde dit meer dan 5 keer per nacht (zie tabel 46.4).Overdag (7-19 uur) In 2006 waren, uitgaand van dit model, 63 865 personen (dit is 6,5% van de Brusselse bevolking) overdag blootgesteld aan een geluidsniveau hoger dan 55 db(a), wat wordt beschouwd als drempel voor buitensporige hinder boven dewelke lawaai wordt geacht de gezondheid te schaden. 738 personen waren blootgesteld aan niveaus hoger dan 65 db(a) (zie tabel 46.2). s Avonds (19-23 uur) s Avonds waren 53 493 personen (dat is 5,5% van de Brusselse bevolking) blootgesteld aan een geluidsniveau hoger dan 55 db(a). Voor 463 personen overschreed het blootstellingsniveau 65 db(a) (zie tabel 46.2). Totaal tijdsbestek van 24 uur Aantal keren dat LAmax 70 db(a) DAG 818.579 93.999 26.437 37.208 1.958 0 0 159.603 979.161 AVOND 934.120 30.354 14.687 979 0 0 0 46.021 979.161 NACHT 969.369 7.833 1.958 0 0 0 0 9.792 979.161 DAG 885.162 27.417 26.437 38.187 2.937 0 0 94.979 979.161 AVOND 935.099 28.396 14.687 979 0 0 0 44.062 979.161 NACHT 973.286 4.896 1.958 0 0 0 0 6.854 979.161 DAG 744.162 67.562 102.812 64.625 979 0 0 235.978 979.161 AVOND 887.120 78.333 13.708 979 0 0 0 93.020 979.161 NACHT 944.890 32.312 1.958 0 0 0 0 34.271 979.161 Ongeveer 123 251 personen (12,6% van de bevolking) werden blootgesteld aan een L den hoger dan of gelijk aan 55dB(A), de drempel vanaf dewelke een sterke hinder wordt waargenomen (zie tabel 46.3). 3.2. Blootstelling van de bevolking op weekdagen en in het weekend Het aantal personen dat wordt blootgesteld aan een geluidsniveau L den hoger dan of gelijk aan 55 db(a), geluidsdrempel waarboven een belangrijke hinder wordt ervaren, is belangrijker in het weekend dan tijdens de week (respectievelijk 9,5% en 6,1%, zie tabel 46.5). PAGINA 3 OP 5 NOVEMBER 2007
Tabel 46.5: Blootstelling van de bevolking Jaar 2006: indicator Lden (24 uur) WEEK (5 DAGEN) WEEK-END Lden (db(a)) 55 55-60 60-65 65-70 70-75 > 75 TOTAAL Absoluut aantal 919.812 54.682 3.856 812 0 0 979.161 % 93,9 5,6 0,4 0,1 0,0 0,0 100,0 55 55-60 60-65 65-70 70-75 > 75 TOTAAL Absoluut aantal 886.629 88.538 3.406 589 0 0 979.161 % 90,5 9,0 0,3 0,1 0,0 0,0 100,0 3.3. Blootstelling van de scholen en ziekenhuizen In de zones waar de drempelwaarden overdag worden overschreden liggen geen gevoelige gebouwen. s Nachts worden 4 ziekenhuizen in het noorden en in het centrum van de stad blootgesteld aan lichte overschrijdingen (1 tot 2 db(a)). 4. Besluiten De geluidshinder die de Brusselaars ervaarden tijdens het jaar 2006 in relatie met het luchtverkeer werd beoordeeld op basis van een methodologie die zich strikt houdt aan de voorschriften van de richtlijn 2002/49/EG, die vandaag van toepassing is in het Brussels Gewest (zie fiche 41). De resultaten wijzen op een sterke blootstelling van de Brusselse bevolking, aangezien er gemiddeld genomen over het jaar en in het algemeen in het Gewest: s nachts, meer dan 27% van de Brusselaars werd blootgesteld aan geluidsniveaus hoger dan de aanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie (45 db(a)) en 2 815 mensen werden blootgesteld aan buitensporige geluidsniveaus (55 db(a)); meer dan 9 000 personen ten minste één keer per nacht gewekt konden worden (L Amax > 70 db(a)); overdag 6,5% van de bevolking werd blootgesteld aan grote hinder (55 db(a)); het aantal personen waarvan geacht kan worden dat zij minstens 1 keer per nacht worden gewekt door het vliegtuiglawaai, groter was tijdens het weekend dan in de week (verschil met een factor 5). Bronnen 1. LEEFMILIEU BRUSSEL (BIM), 2007. Documenten en interne gegevensbanken, Afdeling Energie, Lucht, Klimaat en Geluid Departement Geluid 2. EUROPEAN COMMISSION WORKING GROUP ASSESSMENT OF EXPOSURE TO NOISE (WG-AEN), 2003. Position Paper_Good Practice Guide For Strategic Noise Mapping And The Production Of Associated Data On Noise Exposure (VERSION 1) 3. LEEFMILIEU BRUSSEL (BIM), 2007. «Réalisation d une cartographie du bruit du trafic aérien en Région de Bruxelles-Capitale Réactualisation 2006». Technisch rapport, 12 pp. Andere fiches in verband hiermee Schriftje "Lawaai in Brussel" 1. Perceptie van de geluidshinder in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 2. Akoestische begrippen en hinderindices 3. Impact van lawaai op overlast, levenskwaliteit en gezondheid 4. Voorstelling van de instrumenten voor evaluatie van de geluidshinder die worden gebruikt in het Brussels Gewest 37. De in het Brussels gewest gebruikte geluids- en trillingswaarden 39. Analyse van de inbreuken die verband houden met de geluidshinder van het luchtverkeer in het Brussels Gewest PAGINA 4 OP 5 NOVEMBER 2007
40. Geluidsmetingen van de meetstations in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: Enkele voorbeelden van analyses 41. Brussels wettelijk kader inzake geluidshinder 45. Kadaster van het vliegtuiglawaai jaar 2006 Auteur(s) van de fiche BOURBON Christine Update: POUPÉ Marie Herlezing: DEBROCK Katrien Datum van update: november 2007 PAGINA 5 OP 5 NOVEMBER 2007