Pedagogisch kader Kinderdagverblijf Filios Onderdeel van: Pagina 1 van 5
Inleiding In het pedagogisch kader staan onze uitgangspunten en basisdoelen die ten grondslag liggen aan ons pedagogisch handelen. Naast dit pedagogisch kader heeft kinderdagverblijf Filios ook een pedagogisch werkplan. Dit werkplan is gericht op praktische regels en afspraken die wij van belang vinden op de groep. Beide documenten zijn bedoeld voor ouders en onze professionals. Wij wensen u veel leesplezier! Kinderdagverblijf Filios ziet zichzelf als pedagogisch partner. Samen met ouders, scholen en andere betrokkenen willen wij een veilige omgeving scheppen, waarin kinderen zichzelf kunnen ontplooien en ontwikkelen. Door creativiteit, aandacht en vernieuwend denken bieden wij mogelijkheden om talenten te ontwikkelen. Elk kind verdient een rijke speelomgeving Kinderen hebben van nature de behoefte om nieuwe dingen te leren; om uitdagingen aan te gaan. Ieder kind is zichzelf en ontwikkelt zich binnen zijn omgeving op zijn eigen manier, in zijn eigen tempo. Wij vinden het belangrijk dat kinderen de vrijheid en ruimte krijgen om hun eigen mogelijkheden (talenten) en onmogelijkheden te ontdekken. Door veel zelf te doen groeit het zelfvertrouwen en de zelfstandigheid van het kind. Binnen de groep krijgen kinderen de kans te leren samenwerken, samen te delen en samen plezier te hebben. Om zich te kunnen ontwikkelen hebben kinderen een basis nodig: een sfeer van veiligheid en vertrouwen, geborgenheid, ruimte krijgen om op eigen wijze een plekje te vinden. Deze sfeer wordt niet alleen gecreëerd door de ruimte en inrichting maar vooral door onze professionals. Pedagogische visie Kinderdagverblijf Filios staat voor het bieden van veiligheid, geborgenheid, uitdaging en gezelligheid. Belangrijk hierbij is de gecreëerde huiselijkheid die samen met de zorg en aandacht van de professionals het thuisgevoel versterkt. Bij de begeleiding van de kinderen en in het aanbod aan activiteiten wordt telkens rekening gehouden met de ontwikkelingsfases en behoefte van het individuele kind. Door kinderen te observeren en veel met hen en hun ouders/verzorgers te communiceren, weet de professional wat er in het kind omgaat, zodat hij of zij daarop kan inspelen. Wij werken met de volgende pedagogische stromingen; Riksen-Walraven, Gordon en Reggio Emila. Pedagogische basisdoelen volgens Riksen-Walraven De vier pedagogische basisdoelen, die professor J.M.A. Riksen-Walraven heeft geformuleerd voor de opvoeding van kinderen in het gezin en de kinderopvang: Gelegenheid tot ontwikkelen van persoonlijke competenties Denk hierbij aan persoonlijke competenties: zelfvertrouwen, zelfstandigheid, creativiteit, flexibiliteit en weerbaarheid. Het kind leert en ontdekt wie het is, wat het kan en welke interesses het heeft. Wij bieden kinderen de gelegenheid om hun persoonlijke competenties te ontwikkelen. Gedurende de dag en in contact met de kinderen staan ook de volgende ontwikkelingsgebieden centraal: motorische ontwikkeling, cognitieve ontwikkeling, sociaalemotionele ontwikkeling en taalontwikkeling Pagina 2 van 5
Door aan te sluiten bij wat het kind kan en het te helpen bij wat het nog net niet kan, doen kinderen kennis en vaardigheden op. De taalontwikkeling verdient extra aandacht. Een goede taalontwikkeling houdt direct verband met de intellectuele ontwikkeling van het kind. Bovendien is de taalontwikkeling belangrijk voor het tot uitdrukking brengen van onze emoties en is taal ons belangrijkste communicatiemiddel. Wij maken daarom gebruik van de methode Uk&Puk, zodat de taal in al haar aspecten aan de orde komt. Met behulp van Uk&Puk stimuleren wij niet alleen de taalontwikkeling van het kind, maar ook de sociaal communicatieve vaardigheden, waardoor het kind de overgang naar de basisschool gemakkelijker zal kunnen maken. De pop Puk fungeert ook als intermediair en contactpersoon tussen het kind en ons/de volwassene. Het bieden van (emotionele) veiligheid Denk hierbij aan het ervaren van (emotionele) veiligheid door betrokken en deskundige professionals, kindvriendelijke inrichting, een herkenbaar dagritme en ontspannen sfeer. Kinderen voelen zich thuis, kunnen zich ontspannen en zijn zichzelf. De inrichting van het kinderdagverblijf levert een bijdrage aan het gevoel van geborgenheid. Denk hierbij aan licht, kleur en indeling van de ruimte. Speciale aandacht voor baby`s: rust en regelmaat ervaren jonge kinderen, met name baby`s, als houvast. Vaste structuur helpen hen hierbij. Ze vinden het fijn om te weten dat de professional die voor ze zorgt na het melk drinken bijvoorbeeld een boekje met ze leest of voor het slapen nog een liedje zingt. Daarom kunnen de kinderen bij ons rekenen op het vertrouwde gezicht van de professional die hen op schoot neemt, de fles geeft, in bed legt en hen troost als ze verdrietig zijn. Op deze manier voelt de baby zich geborgen en krijgt de gelegenheid zich te hechten. Pagina 3 van 5
Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties Denk hierbij aan sociale competenties als rekening leren houden met anderen, kunnen communiceren, leren samenwerken, anderen helpen, samen conflictjes oplossen. Hierbij leren kinderen wat gevoelens zijn en hoe ze ermee om kunnen gaan. Wij bieden ze activiteiten die hun onderlinge contact stimuleren. Overdracht van normen en waarden Denk hierbij aan leren delen met elkaar, regels leren, afspraken maken en vervolgens leren deze na te komen, leren functioneren in een groep, morele ontwikkeling bevorderen, en respecteren van diversiteit in onze samenleving. We kiezen steeds voor een positieve benadering als de dingen anders gaan dan het kind gewend is of als het even niet wil lukken. De Gordon methode De Gordon methode gaat uit van gelijkwaardigheid in relaties, zodat iedereen zichzelf kan zijn en zijn verantwoordelijkheid neemt, rekening houdend met de ander. In opvoedingsrelaties betekent dit dat de professional het kind in zijn waarde laat en respectvol benadert. Het systeem benadrukt de effectieve communicatie en oplossingsgerichte conflicthantering. Het win-win-principe staat centraal. De kern van de methode is communicatie, op een respectvolle manier. Bij het opvoeden van kinderen speelt communicatie een belangrijke rol. De Gordon methode maakt duidelijk dat door gebruik te maken van enkele specifieke vaardigheden, je een kind op een positieve manier kan helpen opgroeien. Je kunt het zelfvertrouwen van kinderen versterken, het kind het gevoel geven de moeite waard te zijn. Bij Gordon gaat het erom hoe je communiceert. Duidelijkheid is daarbij van belang. Bijvoorbeeld lachend zeggen dat je boos bent is verwarrend en geeft een onevenwichtig beeld. Belangrijke aandachtsgebieden: zo luisteren dat kinderen zich begrepen voelen zo praten dat kinderen je ook begrijpen zo conflicten oplossen dat niemand verliest. zo afspraken maken dat iedereen zich eraan houdt constructief omgaan met verschillen in waarden. Gaan we zo met kinderen om dan leidt dat meestal tot: meer zelfvertrouwen bij ouder/verzorger en kind meer begrip en geduld voor elkaar een betere sfeer minder conflicten betere oplossingen voor conflicten meer verantwoordelijkheidsgevoel bij het kind positievere gevoelens Pagina 4 van 5
Actief luisteren Hierin moeten we onderscheid maken tussen non-verbaal luisteren, goed kijken en inschattingen maken. Dit komt natuurlijk veel voor bij baby s, waar kinderen zich nog niet goed verbaal kunnen uiten. Maar ook bij de peuters is actief luisteren een must om goed te kunnen reageren. Houding, mimiek en gedrag zijn aandachtspunten waaruit al veel te zien is. Ook actief luisteren is: vooraf maatregelen nemen: b.v. bij klimgrage baby s de stoeltjes alvast wegzetten. Ik-boodschappen Als we moeten corrigeren, omdat we bepaald gedrag onaanvaardbaar vinden spreken we het kind aan op zijn gedrag, geven het gevolg weer en wat je eigen gevoel erbij is. Bijvoorbeeld: Ik vind het niet goed dat je op tafel klimt, want dan val je er misschien vanaf en doe je je zeer. Reggio Emilia Veel kennis en vaardigheden bezit een kind al, het is de kunst dit er op spelende wijze uit te laten komen en tot ontwikkeling te laten komen. Het uitgangspunt van Reggio Emilia is de talenten van een kind zoveel mogelijke tot uiting te laten komen door het kind zelf een leerstijl te laten bepalen. Het uitgangspunt van Reggio-Emilia is dat kinderen ontdekkers, uitvinders en creatieve denkers zijn. De kinderen hebben grote behoefte om zich uit te drukken over wat er in ze omgaat en kunnen dat wel in 100 verschillende talen (bijvoorbeeld wijzen, brabbelen, kleuren, tekenen, huilen). Volgens de opvoedingstheorie van Reggio-Emilia bieden de professionals de kinderen een omgeving en materialen aan, die hun nieuwsgierigheid en creativiteit prikkelt. Het werken in kleine groepen bevordert de communicatie tussen de professionals en kinderen en de kinderen onderling. Het werken in kleine groepen biedt kinderen tevens de mogelijkheid om zich voor langere tijd in een thema te verdiepen. Professional De professional op het kinderdagverblijf is gericht bezig met de ontwikkeling van de kinderen. Zij zorgt voor veilig en stimulerend pedagogisch klimaat en is verantwoordelijk voor het uitdagend inrichten van de ruimte en aanbieden van passend spelmateriaal. De professional zorgt voor de nodige rust en regelmaat in de groep. De professional volgt, observeert en gaat in op de mogelijkheden van de kinderen. Zij heeft een belangrijke signalerende functie ten aanzien van de ontwikkelingen. De professional volgt regelmatig bijscholing om haar kennis te verdiepen en actueel te houden. De professional is in het bezit van (minimaal) een afgeronde MBO-4 kindgerichte opleiding en is in het bezit van een geldige Verklaring Omtrent Gedrag (VOG). Pagina 5 van 5