Jaarverslag 2011 Stichting Maartenskliniek Groep Stichting Sint Maartenskliniek
VOORWOORD De Sint Maartenskliniek heeft een jaar om trots op te zijn achter de rug. Dank aan onze patiënten, aan onze bezoekers en aan onze medewerkers! Op de eerste plaats vierden we in 2011 het 75 jarig bestaan van onze kliniek en het 5 jarig bestaan van onze vestiging in Woerden. Beide jubilea hebben we met trots en met kennis van wat er nog allemaal te verbeteren is gevierd. Wat de zusters van de Choorstraat Den Bosch in 1936 begonnen, staat anno 2011 als een huis waar patiënten de zorg, diagnostiek en behandeling van hun aandoeningen graag aan toevertrouwen. Het jubileumjaar bracht tal van activiteiten met zich mee. Verderop vindt u een verslag ervan. Het verhaal van Sint Maarten (het delen van zijn legionairsmantel met een arme bedelaar) hebben we naar deze tijd vertaald door met een veelheid van individuele en gezamenlijke acties geld en goederen bijeen te brengen voor het ziekenhuis in Floresti, Moldavië, waardoor dit ziekenhuis gericht kon investeren in de centrale sterilisatie, apparatuur voor orthopedie, fysiotherapie en huishouden en training en samenwerking. We hebben ons gelukkig geprezen met de zeer plezierige samenwerking met omroep Max en Stichting Max maakt mogelijk. Sinds 1936 maakte een prothese- en orthesemakerij onderdeel uit van de Maartenskliniek. De ontwikkelingen in dit vakgebied zijn echter zodanig dat aansluiting van POM en POM Voetzorg bij een vergelijkbare organisatie veel betere garanties op een goede ontwikkeling van kwaliteit, innovatie en ondernemerschap biedt bij behoud van de uitstekende samenwerking met onze kliniek. In 2011 hebben we daarom onze aandelen in POM verkocht aan V!GO, een Belgisch bedrijf op de prothese- en orthesemarkt. Op het gebied van kwaliteit en veiligheid hebben we naast vorderingen richting ISO certificering ook een aantal duidelijke stappen voorwaarts gezet. U leest erover in dit verslag. De in 2010 ingezette beweging naar een positief rendement heeft zich in 2011 versterkt doorgezet. We presenteren een positief operationeel resultaat op concernniveau van 2,9 miljoen We begonnen dit voorwoord met dank en willen daarmee ook eindigen. Wij danken onze patiënten en verwijzers voor het in onze kliniek gestelde vertrouwen, onze verzekeraars voor de plezierige samenwerking en goede contractuele afspraken, onze vrijwilligers voor hun onbaatzuchtige en graag aanvaarde bijdragen voor onze patiënten, onze medewerkers voor de inzet van hun passie, hun deskundigheid en hun betrokkenheid bij onze kliniek, onze Raad van Toezicht voor hun kritische en constructieve feedback en adviezen. Raad van Bestuur Sint Maartenskliniek Drs. P.J. Hoppener Voorzitter Mw. drs. B. de Jong MBA 2/73
Inhoudsopgave 1 UITGANGSPUNTEN VAN DE VERSLAGGEVING 5 1.1 Overleg met de accountant 5 2 PROFIEL VAN DE ORGANISATIE 6 2.1 Algemene identificatiegegevens 6 2.2 Structuur van het concern 6 2.2.1 Stichting Maartenskliniek Groep 7 2.2.2 Stichting Sint Maartenskliniek 8 2.2.3 Maartenskliniek Woerden BV 9 2.2.4 Maartenskliniek Holding BV 10 2.2.5 Maartenskliniek Research BV 10 2.2.6 Maartenskliniek Onroerend Goed en Exploitatie BV 11 2.3 Kerngegevens 11 2.3.1 Kernactiviteiten en nadere typering 11 2.3.2 Patiënten/cliënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten 11 2.4 Samenwerkingsrelaties 13 2.4.1 Patiënten 13 2.4.2 Nijmegen 14 2.4.3 Woerden 14 2.5 Andere zorgaanbieders 14 2.5.1 Nijmegen 14 2.5.2 Woerden 15 2.6 Zorgverzekeraars 16 3 BESTUUR, TOEZICHT, BEDRIJFsVOERING EN MEDEZEGGENSCHAP 18 3.1 Normen voor goed bestuur 18 3.1.1 Raad van Bestuur 18 3.1.2 Informatieverstrekking aan Raad van Toezicht 18 3.1.3 Intern overleg 19 3.1.4 Directie Maartenskliniek Woerden 19 3.1.5 Aandeelhouders 19 3.1.6 Raad van Toezicht 20 3.2 Bedrijfsvoering 20 3.2.1 Nijmegen 20 3.2.2 Woerden 21 3.3 Patiëntenadviesraden 21 3.3.1 Gezamenlijke Patiëntenadviesraden 21 3.3.2 Patiëntenadviesraad Nijmegen 22 3.3.3 Patiëntenadviesraad Woerden 23 3.4 Ondernemingsraad 24 3.4.1 Gezamenlijke Ondernemingsraden 24 3.4.2 Nijmegen 24 3.4.3 Woerden 25 4 BELEID, INSPANNINGEN EN PRESTATIES 2011 27 4.1 Meerjarenbeleid 27 4.2 Algemeen beleid verslagjaar 31 4.3 Jaarplan 2011 31 4.4 Realisatie 33 4.4.1 Concern 33 4.4.2 Orthopediecentrum Nijmegen 36 4.4.3 Reumacentrum Nijmegen 37 4.4.4 Revalidatiecentrum Nijmegen 38 4.4.5 Maartenskliniek Woerden 39 4.4.6 Minerva: een nieuw ZIS/EPD 40 4.5 Algemeen kwaliteitsbeleid 41 4.5.1 Vooruitblik 2012 42 4.5.2 Kwaliteit van Zorg 43 3/73
4.6 Ziekenhuisbrede commissies 46 4.6.1 Commissie stralingsbescherming Nijmegen 46 4.6.2 Geneesmiddelencommissie 46 4.6.3 Transfusiecommissie 47 4.6.4 Ziekenhuisinfectie commissie 47 4.6.5 Preventiecommissie 47 4.7 Kwaliteitsbeleid ten aanzien van patiënten/cliënten 48 4.7.1 Klachten 48 4.7.2 Portals 50 4.7.3 Onderscheidingen en erkenningen 50 4.8 Personeelsbeleid 50 4.8.1 Opleiden 51 4.8.2 Bedrijfssport 53 4.8.3 Kwaliteit van het werk 53 4.8.4 Cijfers personeelsbeleid 55 4.8.5 Maartensprijs 55 5 SAMENLEVING EN BELANGHEBBENDEN 56 5.1 Sponsoring 56 5.2 Economische meerwaarde voor de samenleving 56 5.3 Milieubeleid 56 5.4 ZIROP en BHV 56 5.5 Informatieverstrekking en betrokkenheid van belanghebbenden 57 6 FINANCIEEL BELEID 58 6.1 Concern 58 6.2 Nijmegen 58 6.3 Woerden 58 7 BELANGRIJKE ONTWIKKELINGEN 2012 EN VERDER 60 8 VERSLAG VAN DE RAAD VAN TOEZICHT 61 9 Lijst van publicaties 2011 66 9.1 Nijmegen 66 9.2 Woerden 71 10 Opleidingen en stageplaatsen 2011 73 4/73
1 UITGANGSPUNTEN VAN DE VERSLAGGEVING Dit jaarverslag van de Sint Maartenskliniek bevat het verslag van de activiteiten in 2011, alsmede de financiële verslaglegging op het niveau van de Stichting Maartenskliniek Groep. De concernstructuur wordt in 2.2 uiteengezet. De uitgangspunten bij de verslaglegging zijn gebaseerd op de relevante wet- en regelgeving, WTZi, de Zorgbrede Governancecode 2010 en de regels ten aanzien van de jaarrekening. Het jaarverslag is opgesteld in opdracht van de Raad van Bestuur en door deze op 22 mei 2012 vastgesteld. De Raad van Toezicht heeft het jaardocument in zijn vergadering van 29 mei 2012 goedgekeurd. Het jaarverslag is vóór 31 mei 2012 gepubliceerd op de website van het ziekenhuis en intern verspreid onder de leden van Ondernemingsraden, Patiëntenadviesraden en Concern Managementteam. 1.1 Overleg met de accountant Jaarverslag en jaarrekeningen zijn met de accountant als volgt besproken: - Vooroverleg van hoofd financiële administratie en coördinator boekhouding met accountant; - Bespreken concept jaarstukken en concept accountantsverklaring met de Raad van Bestuur, Directeur FCI en accountant; - Bespreking jaarstukken met financiële commissie RvT; - Vaststellen van de jaarstukken door de Raad van Toezicht in aanwezigheid van accountant, Raad van Bestuur en Directeur Financiën, Control & Informatie; - Verklaring en rapport van de accountant. 5/73
2 PROFIEL VAN DE ORGANISATIE Dit onderdeel bevat informatie over het concern Maartenskliniek Groep. De Sint Maartenskliniek is het enige ziekenhuis in Nederland dat volledig gespecialiseerd is in houding en beweging en de aansturing daarvan. Patiënten kunnen terecht voor behandeling van eenvoudige tot zeer complexe aandoeningen op het gebied van orthopedie, reumatologie, revalidatiegeneeskunde en pijnbestrijding. Daarnaast heeft de Sint Maartenskliniek een eigen apotheek en een sportmedisch centrum. Sinds 2006 heeft de Maartenskliniek een 2 e vestiging in Woerden in samenwerking met het Zuwe Hofpoortziekenhuis. De activiteiten van Maartenskliniek Woerden zijn met ingang van 1 januari 2007 in een BV ondergebracht, waarvan de Sint Maartenskliniek voor 70% eigenaar is. Ervaring en kennis Doordat het ziekenhuis zich volledig richt op orthopedie, reumatologie en revalidatiegeneeskunde incl. de daarbij behorende anesthesiologie en radiologie, is de ervaring en kennis op deze gebieden groot. De Sint Maartenskliniek staat dan ook bekend als een vooraanstaand ziekenhuis dat in de behandeling gebruik maakt van de laatste inzichten. Ook ontwikkelt het ziekenhuis nieuwe behandelmethoden en doet het onderzoek naar het effect ervan. Voorts heeft het ziekenhuis opleidingsbevoegdheid voor orthopedisch chirurgen, reumatologen, revalidatieartsen en (gezondheids)psychologen en is het ziekenhuis in tal van andere medisch-specialistische, verpleegkundige en paramedische opleidingen betrokken. Patiënt centraal In de Sint Maartenskliniek wordt de patiënt persoonlijk benaderd, deskundig begeleid en kan hij/zij rekenen op relevante informatie en uitgebreide service. Naast de beste medische, paramedische en verpleegkundige zorg wil de Maartenskliniek de patiënten gastvrij onthalen. 2.1 Algemene identificatiegegevens Naam verslagleggende rechtspersoon Stichting Maartenskliniek Groep Adres Hengstdal 3 Postcode 6574 NA Plaats Ubbergen (bij Nijmegen) Telefoonnummer 024-3659911 Identificatienummer Kamer van 10143573 Koophandel Emailadres communicatie@maartenskliniek.nl Internetpagina http://www.maartenskliniek.nl 2.2 Structuur van het concern Eind 2011 heeft het concern de volgende samenstelling: 6/73
Concernstructuur Maartenskliniek Groep Stichting Maartenskliniek Groep Stichting Sint Maartenskliniek Maartenskliniek Holding BV (100%) Maartenskliniek Woerden BV (70%) Maartenskliniek Research BV (100%) Maartenskliniek Onroerend Goed & Exploitatie BV (100%) Voor deze structuur is gekozen teneinde een heldere scheiding aan te brengen tussen WTZi- en andere activiteiten, transparantie van bestuur en toezicht te versterken en de bestuurbaarheid te vergroten. Belangrijke wijziging ten opzichte van voorgaande jaren is de verkoop van aandelen POM BV en POM Voetzorg BV, waardoor deze geen onderdelen meer uitmaken van het concern. Voorts zijn in 2011 de Gele Invents opgeheven. 2.2.1 Stichting Maartenskliniek Groep De Maartenskliniek Groep is bedoeld voor bestuur en toezicht van de onder haar ressorterende rechtspersonen. Daarom vormt de Raad van Bestuur van deze stichting een personele unie met de Raad van Bestuur van de Stichting Sint Maartenskliniek en met de directie van Maartenskliniek Holding BV. Tevens is ervoor gekozen het toezicht op het niveau van de Maartenskliniek Groep in te richten. De Raad van Toezicht van de Maartenskliniek Groep fungeert tevens als toezichthouder voor de Stichting Sint Maartenskliniek en de andere rechtspersonen in het concern. Binnen het gehele concern waren in 2011 gemiddeld 1.324 fte werkzaam (2010: 1.322 fte). De bedrijfsopbrengsten voor de gehele groep bedroegen in 2011 166,1 miljoen (2010: 154,6 miljoen). In 2011 werd geconsolideerd 9,9 miljoen aan positief resultaat geboekt (2010: 1,4 miljoen positief). 7/73
FTE verdeling Maartenskliniek Groep Research BV SMK MKW Omzetontwikkeling Maartenskliniek Groep bedragen * 1.000.000 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 2007 2008 2009 2010 2011 Jaren omzet 2.2.2 Stichting Sint Maartenskliniek De activiteiten van de Sint Maartenskliniek worden uitgevoerd in drie zorgcentra: het Orthopediecentrum, het Reumacentrum en het Revalidatiecentrum. De centra staan onder leiding van een directeur, die meestal tevens als medisch specialist werkzaam is. Voor facilitaire en stafondersteuning van de primaire processen zijn er Research Development & Education (incl. Maartenskliniek Research BV), Facilitair Bedrijf & Vastgoed (incl. Maartenskliniek Onroerend Goed en Exploitatie BV) en de stafdiensten Commercie Marketing&Communicatie, Financiën Control & Informatie, Personeel & Organisatie en staf Raad van Bestuur. Alle bedrijfsonderdelen hebben een directeur of manager die integrale managementverantwoordelijkheid draagt. Het organisatieschema: 8/73
Organisatie Sint Maartenskliniek Raad van Bestuur Directeur Financiën, Control & Informatie Secretaris Raad van Bestuur Manager Commercie, Marketing & Communicatie Manager Personeel & Organisatie Directeur Research, Development & Education Manager Facilitair Bedrijf & Vastgoed Directeur Orthopediecentrum Directeur Reumacentrum Directeur Revalidatiecentrum De Stichting Sint Maartenskliniek heeft geen aparte ziekenhuisbrede medische staf. Het werk van de staf is volledig geïntegreerd in dat van het ziekenhuis. Er fungeren medische staven in de zorgcentra. Om die reden is geen aparte verslaglegging door (het bestuur van) de medische staf opgenomen.. In het ziekenhuis waren in 2011 1.122 fte werkzaam (2010: 1.136 fte). De bedrijfsopbrengsten bedroegen in 2011 137 miljoen (2010: 127,3 miljoen). 2.2.3 Maartenskliniek Woerden BV Maartenskliniek Woerden is een samenwerking van de Sint Maartenskliniek in Nijmegen en de Stichting Zuwe Hofpoort Ziekenhuis in Woerden. De aandelen zijn voor 70 % in handen van de Stichting Sint Maartenskliniek en voor 30 % in handen van de Stichting Zuwe Hofpoort Ziekenhuis. De organisatiestructuur van Maartenskliniek Woerden is als volgt: 9/73
Statutair directeur Manager bedrijfsvoering Medisch hoofd reumatologie Manager zorg Medisch hoofd orthopedie Hoofd reumatologie Hoofd orthopedie Hoofd behandeling De behandeling en verzorging van de patiënten vindt plaats binnen het gebouw van het Hofpoort Ziekenhuis. Daarnaast wordt een aantal klinische bedden gehuurd van Zuwe Mariaoord en één dag per week OK-ruimte in EMC Bosch&Duin. Eén dag per week wordt door een sportorthopeed poli verzorgd bij het centrum voor fysiotherapie Spomed in Capelle. Eén van de reumatologen heeft een dag poli in Zorgpoort Leidsche Rijn, een locatie van het Hofpoort ziekenhuis. De medewerkers zijn in dienst van de Maartenskliniek Woerden. Dit geldt niet voor de medisch specialisten, zij worden gedetacheerd vanuit de Sint Maartenskliniek Nijmegen. De dagelijkse leiding van Maartenskliniek Woerden berust bij de directie die vier keer per jaar verantwoording aflegt aan de algemene vergadering van aandeelhouders. Maartenskliniek Woerden heeft een toelating in het kader van de WTZi, welke wordt beheerd door de Stichting Sint Maartenskliniek Nijmegen. In het directiereglement van Maartenskliniek Woerden is het belang van de medezeggenschap vastgelegd. De directie voert, rekening houdend met de vigerende wet- en regelgeving periodiek overleg met de Ondernemingsraad, de Patiëntenadviesraad en (een vertegenwoordiging van) de medisch specialisten. 2.2.4 Maartenskliniek Holding BV Onder Maartenskliniek Holding BV zijn de niet-wtzi-activiteiten van de Maartenskliniek ondergebracht. De Holding is een 100% dochter van Stichting Maartenskliniek Groep en op haar beurt 100% eigenaar van de aandelen van POM BV, POM Voetzorg BV, Maartenskliniek Research BV en Maartenskliniek Onroerend Goed en Exploitatie BV. Maartenskliniek Holding BV heeft zelf geen personeel in loondienst. De omzet in 2011 bedroeg enkelvoudig 2,1 miljoen. 2.2.5 Maartenskliniek Research BV Maartenskliniek Research BV heeft als belangrijkste doel het vertalen van eigentijdse wetenschappelijke inzichten op het terrein van ontwikkelingsstoornissen, revalidatie, bewegingsapparaat en neuropsychologie in toegepaste klinische kennis. De vennootschap werkt 10/73
daartoe via de afdeling Research Development & Education van de Stichting Sint Maartenskliniek samen met de drie zorgcentra van de Sint Maartenskliniek, met Maartenskliniek Woerden, met POM, met enkele andere onderzoeksstichtingen en voor enkele projecten met het bedrijfsleven. De BV heeft een kernfunctie in het stimuleren van patiëntgebonden onderzoek. Het is een 100% deelneming en wordt derhalve geconsolideerd. Binnen Maartenskliniek Research BV zijn in 2011 gemiddeld 22 fte (2010: 23 fte) werkzaam. De bedrijfsopbrengsten bedroegen in 2011 2,0 miljoen (2010: 1,9 miljoen). 2.2.6 Maartenskliniek Onroerend Goed en Exploitatie BV Doel van deze BV is om vastgoed zoals de parkeergarage te exploiteren. De feitelijke activiteiten van de BV zijn geïntegreerd in die van de afdeling Facilitair Bedrijf & Vastgoed van de Stichting Sint Maartenskliniek. De BV heeft zelf geen personeel in dienst. Deze worden vanuit de afdeling Facilitair Bedrijf & Vastgoed van de Stichting Sint Maartenskliniek betrokken. Deze BV heeft zelf geen personeel in loondienst. De bedrijfsopbrengsten bedroeg in 2011 1,1 miljoen (2010: 1,0 miljoen). 2.3 Kerngegevens 2.3.1 Kernactiviteiten en nadere typering De Maartenskliniek richt zich als ziekenhuis volledig op de behandeling van houdings- en bewegingsaandoeningen. Op het gebied van orthopedie en reumatologie is zij de grootste en meest gerenommeerde van Nederland. Patiënten kunnen er terecht voor behandeling van aandoeningen volgens de nieuwste inzichten of voor revalidatie na een ziekte, ongeval of hersenletsel. Daarnaast heeft de Sint Maartenskliniek een polikliniek voor pijnbestrijding, een orthopedische spoedeisende hulp, een eigen apotheek en een sportmedisch centrum. Ook Maartenskliniek Woerden richt zich op de behandeling van houdings- en bewegingsaandoeningen. De specialismen orthopedie en reumatologie zijn binnen Maartenskliniek Woerden vertegenwoordigd. 2.3.2 Patiënten/cliënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten 2.3.2.1 Nijmegen 11/73
Capaciteit Aantal Aantal beschikbare bedden/plaatsen voor klinische en dag/deeltijdbehandeling 213 per einde verslagjaar Aantal Productie Aantal in verslagjaar geopende DBC's 42220 Aantal in A-segment (tarieven Nza) n.v.t Aantal in B-segment (vrije prijzen) 42220 Aantal in verslagjaar gesloten DBC's 38314 Aantal in A-segment (tarieven Nza) n.v.t Aantal in B-segment (vrije prijzen) 38314 Aantal klinische opnamen in verslagjaar 5664 Aantal eerste polikliniekbezoeken in verslagjaar 36563 Aantal overige polikliniekbezoeken in verslagjaar 56847 Aantal dagopnames in verslagjaar 12684 Aantal klinische verpleegdagen in verslagjaar 54778 Aantal klinische revalidatiebehandeluren in verslagjaar 55029 Aantal poliklinische revalidatiebehandeluren in verslagjaar 83947 Personeel Aantal Aantal personeelsleden in loondienst exclusief medisch specialisten per einde verslagjaar 1499 Aantal FTE personeelsleden in loondienst exclusief medisch specialisten per einde verslagjaar 1063 Aantal medisch specialisten (loondienst + inhuur + vrij beroep ) per einde verslagjaar 73 Aantal FTE medisch specialisten (loondienst + inhuur + vrij beroep ) per einde verslagjaar 68 Bedrijfsopbrengsten Bedrag in Totaal bedrijfsopbrengsten verslagjaar 137.013.000 Waarvan wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Waarvan overige bedrijfsopbrengsten 24.861.000 2.3.2.2 Woerden In 2011 zijn 14.455 patiënten behandeld. De productie-, personeels- en opbrengstgegevens zijn als volgt: Capaciteit Aantal Beschikbare klinische bedden: 33 eigen verpleegafdeling 24 gehuurd via Zuwe Mariaoord 3 gehuurd via Hofpoort ziekenhuis (gemiddeld) 6 In verslagjaar geopende DBC's 13.371 waarvan medisch specialistische zorg, uitgesplitst in aantal A-segment 11.324 aantal B-segment 2.047 In verslagjaar gesloten DBC's 9.631 waarvan medisch specialistische zorg, uitgesplitst in aantal A-segment 8.018 aantal B-segment 1.613 12/73
In verslagjaar uitgevoerde operatieve verrichtingen 6.038 Klinische opnamen in verslagjaar 2.189 Ontslagen patiёnten in verslagjaar Eerste polikliniekbezoeken in verslagjaar 11.121 Overige polikliniekbezoeken in verslagjaar 19.671 Dagverplegingsdagen in verslagjaar 3.227 Klinische verpleegdagen in verslagjaar 9.978 Personeel Aantal Personeelsleden in loondienst, exclusief medisch specialisten per einde verslagjaar 111 Idem in fte 81 Medisch specialisten in loondienst per einde verslag jaar 16 Idem in fte 13,10 Bedrijfsopbrengsten Bedrag in Totaal bedrijfsopbrengsten verslagjaar 23.191.504 waarvan wettelijk budget voor aanvaardbare kosten 0 waarvan DBC omzet 22.793.867 waarvan overige bedrijfsopbrengsten 397.637 2.3.2.3 Werkgebieden De Maartenskliniek heeft de volgende medisch specialismen: o Orthopedie o Reumatologie o Revalidatiegeneeskunde (niet in Woerden) o Anesthesiologie (in Woerden ingekocht van het Hofpoort Ziekenhuis) o Radiologie (in Woerden ingekocht van het Hofpoort Ziekenhuis). Voorts is een groot aantal consulenten beschikbaar om op hun vakgebied raad te geven over diagnostiek en behandeling van patiënten. In beide vestigingen van de Maartenskliniek komen patiënten uit de directe regio én patiënten uit het hele land. Nijmegen In Nijmegen komt 34% van de patiënten uit de regio (regio betreft de gebieden Nijmegen en Wijchen). De overige 66% komt uit de rest van Nederland. Woerden Vanwege de regionale functie van de vestiging in Woerden (als enige ziekenhuislocatie in de regio Woerden) vermelden we hier ook het primaire verzorgingsgebied van deze locatie: de gemeenten Alphen aan den Rijn, Bodegraven, Breukelen, de Ronde Venen, Montfoort, Nieuwkoop, Oudewater, Reeuwijk en Woerden. Het buitengebied betreft de gemeenten Boskoop, Gouda, IJsselstein, Lopik, Maarssen, Nieuwegein, Schoonhoven, Uithoorn, Utrecht en Waddixveen. Van de patiënten komt 58 % uit dit primair verzorgingsgebied, 42 % van daarbuiten. 2.4 Samenwerkingsrelaties 2.4.1 Patiënten De patiënten zijn belangrijke gesprekspartners binnen de zorg. Formeel worden zij vertegenwoordigd door de Patiëntenadviesraden (PAR). De samenwerking met de PAR is elders uitgewerkt in dit jaardocument. 13/73
De Sint Maartenskliniek heeft een goed contact met de relevante patiëntenorganisaties. Zo spelen deze verenigingen een rol in de samenstelling van de Patiëntenadviesraad. Voorts houden diverse medewerkers voordrachten voor patiëntenverenigingen en zijn zij actief in het verenigingsgebeuren, in de opzet van lotgenotencontact, sportactiviteiten en dergelijke. 2.4.2 Nijmegen Het Reumacentrum van de Maartenskliniek heeft meerdere malen overleg gehad met de Fibromyalgie patiëntenvereniging FES en samen met hen is een landelijk netwerk opgezet (Fibronet). Daarnaast hebben minimaal 2 overleggen plaatsgevonden met de reumapatiëntenverenigingen van de regio Nijmegen en zijn er contacten met die in de regio Land van Maas en Waal en Cuijk. Er wordt door medewerkers en artsen deelgenomen aan voorlichtingsavonden die door de verschillende patiëntenverenigingen worden georganiseerd. Vanuit het Revalidatiecentrum zijn contacten met de Nederlandse CVA vereniging, Stichting Samen Verder, Dwarslaesie Organisatie Nederland, Stichting Cerebraal, Vereniging Spierziekten Nederland en BOSK, Vereniging van motorisch gehandicapten en hun ouders. Het Orthopediecentrum heeft goede contacten met de Vereniging van Scoliosepatiënten. Op 22 december 2011 heeft Maartenskliniek Holding BV haar aandelen in POM BV en POM Voetzorg BV verkocht aan V!GO NV, een Belgische vennootschap die op vergelijkbaar terrein als POM actief is. De samenwerking tussen Maartenskliniek en POM ten behoeve van patiënten blijft ook in de toekomst gewaarborgd. 2.4.3 Woerden Vanuit Maartenskliniek Woerden wordt intensief contact onderhouden met de Reumapatiëntenvereniging Woerden (RPVW) en de Regioraad van de reumapatiënten- vereniging Midden Nederland. In 2011 is voor de eerste maal door de RPVW, de patiëntenadviesraad en de afdeling reumatologie invulling gegeven aan de landelijk reumadag door middel van diverse stands met activiteiten in de grote hal van het Hofpoort ziekenhuis. Deze dag is goed bezocht, niet alleen door bezoekers van het ziekenhuis, maar ook door mensen die op het persbericht zijn afgekomen. Na de evaluatie hebben we besloten deze constructie volgend jaar te herhalen. Daarnaast heeft één van de reumatologen de jaarlijkse lezing verzorgd voor de RPVW met als onderwerp spondylartropathieën. 2.5 Andere zorgaanbieders Met de regionale huisartsenvereniging in de regio s Nijmegen en Woerden vindt daarnaast gestructureerd overleg plaats. Onderwerpen zijn nieuwe behandel- en verwijsmogelijkheden, opleiding en uitwisseling van informatie over relevante ontwikkelingen. Onder meer verzorgt de Maartenskliniek bijscholing voor huisartsen. De elektronische communicatie met huisartsen is ingevoerd voor berichten over opname en ontslag en voor uitslagen radiologie en laboratorium. Voor alle locaties werkt nu de verwijsapplicatie Zorgdomein. 2.5.1 Nijmegen Met het UMC St Radboud is er een overeenkomst inzake samenwerking op het gebied van patiëntenzorg, opleiding, onderzoek en onderwijs. Voortgang van en ontwikkelingen in de samenwerking zijn tweemaal per jaar onderwerp van gesprek in het overleg van beide raden van bestuur. Verder zijn er vele contacten tussen zorgprofessionals betreffende consultaties in het kader van de patiëntenzorg, wetenschappelijk onderzoek, opleiding van nieuwe specialisten, traumazorg etc. Om betere service te kunnen bieden aan onze patiënten, is de afdeling Algemeen Interne Geneeskunde (AIG) van het UMC St Radboud gestart met twee poli s in de Sint Maartenskliniek. Patiënten, onder behandeling in de Sint Maartenskliniek, hoeven hierdoor niet meer naar een ander ziekenhuis als zij ook internistische begeleiding nodig hebben. 14/73
Ook met de Raad van Bestuur van het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis is er bestuurlijk overleg over zaken van gemeenschappelijk belang. Het CWZ levert via enkele consulentschappen een bijdrage aan de zorg aan patiënten. Met het UMC St Radboud, het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis en Ziekenhuis Rijnstate wordt samengewerkt op het gebied van arbeidsmarkt en opleiding. Voor de opleiding van medisch specialisten zijn naast genoemde ziekenhuizen en de Maartenskliniek nog andere ziekenhuizen betrokken in het Opleidingsoverleg Regio Nijmegen. In het Maasziekenhuis Pantein vult de Maartenskliniek al enkele jaren de revalidatiegeneeskundige en reumatologische functie. In 2011 startte overleg om ook de orthopedie van dit ziekenhuis onder Maartenskliniek vlag te brengen. In 2012 worden daarover besluiten genomen. De Maartenskliniek vult verder de revalidatiegeneeskunde in in het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Nijmegen en het Ziekenhuis Rivierenland in Tiel. Ziekenhuizen benaderen de Maartenskliniek verder voor ondersteuning bij hun reumatologiefunctie. Gesprekken daarover zijn gaande en krijgen in 2012 hun beslag. Het Revalidatiecentrum werkt nauw samen met hoogleraar en afdeling Revalidatiegeneeskunde van het UMC St Radboud. De desbetreffende hoogleraar is gedeeltelijk in dienst van de Sint Maartenskliniek. Daarnaast werkt de Maartenskliniek in het opleidingscircuit nauw samen met het UMC St Radboud en de revalidatiecentra Groot Klimmendaal en Tolbrug. Ook een nieuwe ( horizontale ) samenwerkingsrelatie met het Militair Revalidatiecentrum Aardenburg in Doorn, die begin 2012 officieel is bevestigd in een intentieverklaring, is een voorbeeld van het in 2011 bereikte partnerschap. Hiervan verwachten wij een versterking van ons productleiderschap voor de orthopedische revalidatie door nieuw onderzoek en het invoeren van een gezamenlijk meetinstrumentarium. Het Revalidatiecentrum is enkele jaren geleden een succesvol traject gestart samen met de Sint Maartenschool, KION en REC Rivierenland: ZOOM-IN. Dit is een expertise- en adviescentrum voor zorg, onderwijs en begeleiding. Het richt zich op kinderen die problemen ondervinden in de participatie op school, thuis of in vrijetijdsbesteding. De samenwerking werd in 2011 bezegeld in een overeenkomst. De Maartenskliniek heeft in de regio Nijmegen de banden met de grootste aanbieder van thuiszorg, verpleging en verzorging (Zorggroep Zuid Gelderland) aangehaald en verdiept. Na een inventarisatie van bestaande onderlinge samenwerking en mogelijkheden tot uitbouw daarvan gaat deze uitbouw in 2012 ingevuld worden. Sport- en bedrijfsartsen spelen een belangrijke rol in het werk in onder meer het Sportmedisch Centrum en ICARA (Integraal Centrum voor Arbeidsrelevante Aandoeningen), beide onderdelen van de Maartenskliniek. Voor hun verwijzingen biedt de Maartenskliniek een toegesneden productenpakket. Met deze artsen zijn met name in de verwijzing en in de daarmee samenhangende contractering intensieve contacten. De gemeente Nijmegen en de Maartenskliniek zijn samen met andere zorgaanbieders en kennisinstituten betrokken bij de ontwikkeling van Nijmegen als kennisstad. De contacten met de gemeente Ubbergen betreffen vooral de huisvesting van de Maartenskliniek. 2.5.2 Woerden Vanuit de kliniek in Woerden is er een intensieve samenwerking met het UMC Utrecht. In 2008 werd een samenwerkingsovereenkomst tussen dit UMC, Maartenskliniek Woerden en Sint Maartenskliniek ondertekend. De samenwerking richt zich op patiëntenzorg, onderzoek en opleiding. In 2011 is de verlenging van deze overeenkomst voorbereid. Concreet is er samenwerking op het gebied van patiëntenzorg en wetenschappelijk onderzoek voor reumatologie en orthopedie. Er is een bestuurlijke opdracht verstrekt om een businesscase uit te werken op het gebied van ledematenreconstructie. 15/73
De contacten met huisartsen vinden plaats in overleg en afstemming met de Relatiebeheerder huisartsen van het Hofpoort ziekenhuis. In mei is er een overleg met een delegatie van de huisartsen georganiseerd om te overleggen over de toegangstijden voor een aantal behandelingen van Maartenskliniek Woerden. Tijdens dat overleg zijn een aantal maatregelen afgesproken. 2.6 Zorgverzekeraars Net als in voorgaande jaren zijn voor 2011 met alle zorgverzekeraars integrale DBC afspraken gemaakt. Dat wil zeggen dat per DBC een tarief met iedere zorgverzekeraar wordt afgesproken. De totaal gewogen tariefstijging mag hierbij niet hoger zijn dan het prijsindexcijfer van de Nederlandse Zorgautoriteit. Om de afspraken met de zorgverzekeraars volledig af te dekken worden met vijf verschillende partijen afspraken gemaakt, te weten: 1. Univé VGZ IZA Trias (tegenwoordig Coöperatie VGZ) 2. CZ Zorgverzekeringen 3. Achmea 4. Menzis 5. Multizorg VRZ BV Naast de reguliere afspraken en contacten heeft in 2011 met de meeste zorgverzekeraars ook een zorginhoudelijk en een strategisch overleg plaatsgevonden. Zorginhoudelijk overleg is altijd met participatie van een of meerdere medisch specialisten. Het strategisch overleg met zorgverzekeraars wordt onder leiding van de Raad van Bestuur gevoerd. Experimentstatus Van 2005 tot 2010 gold voor de Sint Maartenskliniek Nijmegen een DBC experiment. Binnen dit experiment onderhandelt de Sint Maartenskliniek jaarlijks met alle zorgverzekeraars over alle DBC s voor de specialismen orthopedie, reumatologie, anesthesiologie en revalidatiegeneeskunde. Hierbij wordt per DBC een integraal tarief afgesproken hetgeen betekent dat zowel voor de DBC s in het A- en het B-segment vrije tariefonderhandelingen bestaan. Bekostiging en financiering zijn hiermee gelijk aan elkaar. De Sint Maartenskliniek maakt geen budgetafspraken en kent geen afzonderlijke budgetcomponenten en budgetparameters. In 2010 is het DBC experiment afgerond. In 2011 is een nieuw experiment gestart op basis van dezelfde condities als het DBC experiment maar met nieuwe leerdoelen die gericht zijn op de verkenning van DBC s op weg naar Transparantie (DOT). Deze nieuwe experimentstatus is vastgesteld door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en is door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) in beleidsregels vervat. De leerdoelen van dit nieuwe experiment zijn: Financiële impactanalyse DOT; Simulatie van onderhandelingen onder DOT met zorgverzekeraars; Verdere ontwikkeling van DOT. De uitkomsten van de drie leerdoelen zijn middels drie verschillende rapporten aan het ministerie van VWS en de NZa gerapporteerd. Deze rapportages zijn openbaar en te vinden op de website van de NZa. Financiële impactanalyse DOT Door een actuele jaarproductie in DBC s en daarbij behorende verrichtingen om te zetten naar DOT zorgproducten zijn twee basissets gecreëerd, waarbij de ene basisset de DBC productie als uitgangspunt heeft en de tweede basisset de DOT productie als startpunt kent. In afstemming met de NZa zijn verschillende analyses en dwarsdoorsneden gemaakt aan de hand van de basissets. Hierbij is o.a. gekeken naar aantallen, omzet, verdeling over verzekeraars, verdeling over postcode etc. 16/73
Simulatie van onderhandelingen onder DOT met zorgverzekeraars De zorgverzekeraars CZ en Univé VGZ IZA Trias hebben geparticipeerd in een simulatie van onderhandelingen. Deze beide zorgverzekeraars hebben een gezamenlijk een marktaandeel van meer dan 50%. De uitkomsten uit de simulatie zijn met alle zorgverzekeraars besproken. Tijdens de simulatie zijn aandachtspunten naar voren gekomen die van belang is om succesvol te kunnen onderhandelen op basis van DOT zorgproducten. Naast de aandachtspunten is ook een aantal concrete aanbevelingen voor zorgverzekeraars en ziekenhuizen geformuleerd. Verdere ontwikkeling van DOT De Sint Maartenskliniek heeft ten behoeve van het derde leerdoel gekeken naar de algemene aandachtspunten voor de implementatie en aanbevelingen voor de doorontwikkeling van DOT. Ook hier zijn aanbevelingen geformuleerd en punten van doorontwikkeling benoemd. De NZa heeft aangegeven de punten voor de doorontwikkeling mee te nemen in de aanbevelingen voor de verdere uitwerking van de DOT productstructuur. Op basis van de drie rapportages heeft het ministerie van VWS het volgende vastgesteld 1 : De opgedane ervaringen met het experiment DOT in de Sint Maartenskliniek zijn nuttig gebleken voor de invoering van prestatiebekostiging en DOT. Naar aanleiding van dit experiment zijn aandachtspunten voor de doorontwikkeling van DOT opgesteld. Deze ontwikkelpunten zijn meegenomen in de doorontwikkelagenda DOT. Punten zoals de invoering van ICD 10-codering en zorginhoudelijke uitkomstmaten, expertproducten, zorgzwaarte en toepassing van E-health zijn op deze agenda gezet. Door de invoering van DOT vervalt per 2012 de experimentstatus van de Sint Maartenskliniek. Uit de rapportage blijkt dat de Sint Maartenskliniek meekan draaien in het reguliere DOT systeem. Ik ben tevreden over de behaalde resultaten en zie naar aanleiding van dit experiment de invoering van DOT en prestatiebekostiging in 2012 met vertrouwen tegemoet. 1 Kamerbrief over voortgangsrapportage medisch specialistische zorg dd. 16-12-2011 17/73
3 BESTUUR, TOEZICHT, BEDRIJFSVOERING EN MEDEZEGGENSCHAP 3.1 Normen voor goed bestuur De Stichting Maartenskliniek Groep heeft een Raad van Toezicht die als toezichthouder voor het gehele concern fungeert. De Raad van Bestuur van de Stichting Sint Maartenskliniek fungeert in een personele unie tevens als Raad van Bestuur van de Stichting Maartenskliniek Groep en als directie van Maartenskliniek Holding BV, van Maartenskliniek Research BV en Maartenskliniek Onroerend Goed en Exploitatie BV. Maartenskliniek Woerden BV heeft een eigen statutaire directie. De gebruikelijke besluiten van de bestuurders van de diverse rechtspersonen behoeven de goedkeuring van de Raad van Toezicht. Bestuur, toezicht en verantwoording zijn ingericht volgens de principes van de zorgbrede Governancecode 2010. Deze principes zijn in statuten en afzonderlijke reglementen voor Raad van Toezicht en Raad van Bestuur toegepast en vormen een leidraad voor het handelen van beiden raden. 3.1.1 Raad van Bestuur De samenstelling van de Raad van Bestuur wordt naar aantal en bezetting vastgesteld door de Raad van Toezicht. De Raad van Bestuur is in 2011 niet gewijzigd en bestond uit 2 leden. De portefeuilleverdeling tussen beide leden is ultimo 2011 als volgt: Drs. P. J. Hoppener, voorzitter Bedrijfsonderdelen Orthopediecentrum Financiën, Control & Informatie FB&V: vastgoed incl. Maartenskliniek Onroerend Goed & Exploitatie BV Commercie, Marketing & Communicatie Staf Raad van Bestuur Aandachtsgebieden Strategisch beleid Bedrijfsvoering Commercie en verzekeraars Project Minerva (ZIS en EPD) Vaste vergaderingen Raad van Bestuur (voorzitter) Raad van Toezicht (tevens agendacoördinatie) Concern MT (voorzitter) Aandeelhoudersvergadering Maartenskliniek Woerden BV (voorzitter) Mw. Drs. B. de Jong MBA, lid Bedrijfsonderdelen Reumacentrum Revalidatiecentrum Maartenskliniek Woerden RD&E incl. Maartenskliniek Research BV FB&V: facilitair bedrijf Personeel&Organisatie Aandachtsgebieden Zorg & Innovatie Kwaliteit & Veiligheid Verwijzers Opleidingen incl. management development Vaste vergaderingen Raad van Bestuur Raad van Toezicht Patiëntenadviesraad Ondernemingsraad Concern MT De bezoldiging van de bestuursleden is gebaseerd op de NVZD-regeling. Nevenfuncties van de Raad van Bestuur zijn vermeld in onderdeel II van dit jaardocument. 3.1.2 Informatieverstrekking aan Raad van Toezicht De Raad van Toezicht krijgt informatie uit verschillende bronnen. Onderscheid wordt gemaakt tussen formele en informele informatie. Formeel verloopt de informatievoorziening aan de Raad van Toezicht vanuit de Raad van Bestuur. In het verlengde van scope en onderwerpen gaat het om 18/73
kwalitatieve en kwantitatieve informatie over alle aandachtsgebieden van de organisatie met een accent op kwaliteit en financiën. Ook de informatie uit de overleggen met Ondernemingsraden en Patiëntenadviesraden, hoewel anders van aard vanwege de andere relatie tussen Raad van Toezicht en deze adviesorganen, behoort tot die formele informatie. Daarnaast kan de Raad van Toezicht op vele manieren zicht op en gevoel krijgen bij de Maartenskliniek: contacten met medische staven en management, werkbezoeken, recepties en bijeenkomsten, extern uit het eigen netwerk van leden van de Raad van Toezicht etc. Dit soort informatie noemen wij informeel: ze is relevant maar vanwege aard en ontstaan niet altijd uit de eerste hand beschikbaar voor alle leden en veelal fragmentarisch (maar veel fragmenten vormen wel een beeld). In 2011 is een informatieprotocol door de Raad van Toezicht vastgesteld. In dit protocol is scherper gedefinieerd welke informatie de Raad van Toezicht mag verwachten te ontvangen en is ook zijn actieve rol in het vergaren van informatie vastgelegd. 3.1.3 Intern overleg De Raad van Bestuur voert intern overleg met Concern MT, directeuren zorgcentra en Maartenskliniek Woerden, Ondernemingsraad Nijmegen, Patiëntenadviesraad Nijmegen, de gezamenlijke Ondernemingsraden (Nijmegen en Woerden) en de gezamenlijke Patiëntenadviesraden (Nijmegen en Woerden). Het overleg met de medisch specialisten verloopt vooral in de zorgcentra door directeuren en medisch hoofden. Ongeveer eenmaal per twee jaar heeft de Raad van Bestuur een formeel overleg met de medisch specialisten per vakgroep. Daarnaast brengen de leden van de Raad van Bestuur regelmatig een werkbezoek aan een afdeling op één van de locaties van de Maartenskliniek. In het kader van aanpassingen in de Topstructuur is besloten tot instelling van een strategisch medisch beraad van een vertegenwoordiging van medisch specialisten en Raad van Bestuur. Daardoor worden de medisch specialisten beter verankerd in de strategische beleidsvorming. De Maartenskliniek heeft geen Verpleegkundige Adviesraad. Gewerkt wordt aan het expliciteren van de verpleegkundige visie. 3.1.4 Directie Maartenskliniek Woerden In 2011 was de directie als volgt samengesteld: - statutair directeur: S. Dijkstra RA - medisch directeur: dr. R.J. van Heerwaarden (tot 1 maart) In verband met het lopende onderzoek naar mogelijke aanpassing van de topstructuur binnen het gehele concern is de vacature medisch directeur niet ingevuld. In de tussenliggende periode heeft het managementteam van Maartenskliniek Woerden besluitvormende bevoegdheden. De Raad van Bestuur heeft in februari 2012 een besluit met betrekking tot de topstructuur Sint Maartenskliniek genomen. Voor Maartenskliniek Woerden betekent dit dat de functie medisch directeur komt te vervallen. Om de eenheid van medisch beleid binnen het concern te waarborgen zullen de medisch hoofden functioneel leiding ontvangen van de directeuren van de zorgeenheden orthopedie en reumatologie van het concern. Hiërarchisch ontvangen zij leiding van de vestigingsdirecteur in Woerden. 3.1.5 Aandeelhouders De aandeelhouders houden toezicht op de beleidsvoorbereiding en uitvoering door de directie en de algemene gang van zaken van de vennootschap. In 2011 zijn de aandeelhouders 4 keer in vergadering bijeen geweest. Bij al deze vergaderingen was de directie aanwezig. 19/73
De volgende onderwerpen zijn tijdens die vergaderingen aan de orde geweest: Tussentijdse exploitatieresultaten Voortgangsrapportage directie Voorbereiding nieuwbouw c.q. alternatieve groeifaciliteiten Jaarrekening 2010 en accountantsverslag Rapportage accountant inzake interimcontrole 2011 Jaarplan en begroting 2012 Procedure klacht- en claimafhandeling Gewijzigd directiereglement ICT-dienstverlening In de meivergadering is de goedkeuring van de jaarrekening in het bijzijn van de externe accountant behandeld. 3.1.6 Raad van Toezicht De Maartenskliniek werkt volgens het bestuursmodel met Raad van Bestuur en Raad van Toezicht. De inrichting is, als gesteld, conform de Zorgbrede Governancecode 2010. De leden van de Raad van Toezicht zijn onafhankelijk van het concern en hebben geen binding met de Maartenskliniek anders dan via hun lidmaatschap van de Raad van Toezicht. Op een enkele verhindering na zijn zij altijd bij de vergadering aanwezig. Aan het einde van dit jaarverslag (hoofdstuk 8) is het verslag van de Raad van Toezicht opgenomen. 3.2 Bedrijfsvoering 3.2.1 Nijmegen Bekostigingssystematiek Zoals eerder vermeld geldt voor de Sint Maartenskliniek in 2011 een nieuw experiment, waarin allerlei zaken met betrekking tot DOT worden getest. Dit betekent dat de Sint Maartenskliniek in 2011 voor 100% integrale tarieven hanteert. In de jaarrekening wordt dit als opbrengsten B DBC s verantwoord. Feitelijk zijn dit zowel DBC s uit het A-segment als ook uit het B-segment. Met zorgverzekeraars zijn integrale onderhandelingen gevoerd over kwaliteit, prijs en volume. Met alle zorgverzekeraars is overeenstemming bereikt. Planning & Control De Sint Maartenskliniek heeft een cyclus van Planning & Control, waarin jaarplan, begroting en monitoring zijn geborgd. Afstemming tussen de verschillende bedrijfsonderdelen is daar een cruciaal onderdeel in, als ook de rapportages aan de verschillende afdelingen en bedrijfsonderdelen en hun budgetverantwoordelijken. In deze rapportages wordt expliciet aandacht gegeven aan de risico s, kansen en te nemen maatregelen, die zich op de betreffende onderdelen voordoen. De verschillende integrale budgetverantwoordelijken leggen periodiek verantwoording af aan de Raad van Bestuur o.a. door middel van een kwartaalrapportage. Facturering De facturering van de DBC s is in 2011 naar wens verlopen. Mede in relatie tot de invoering van een nieuw ziekenhuisinformatiesysteem was het zeker niet vanzelfsprekend dat de facturatie ongestoord zou kunnen doorgaan na de implementatie. Dit is voortvarend aangepakt en heeft tot een prima resultaat geleid. Door de accountant is een ongeclausuleerde juistheidsverklaring afgegeven inzake de facturatie over 2011. Risico s 20/73
In de kaderbrief en in de jaarplannen zijn analyses opgenomen van de risico s die aan de orde zijn en waar deze maatregelen behoeven. Voor 2011 was onzekerheid over de voortgang van de experimentstatus een belangrijk risico, alsmede de manier waarop dit in financiering en bekostiging zou uitwerken. Dit is begin van het jaar helder geworden en heeft tot een aantal concrete acties geleid, zoals elders vermeld. Voorts wordt, als gezegd, in de rapportages stilgestaan bij relevante risico s, kansen en te nemen maatregelen. 3.2.2 Woerden Bekostigingssystematiek Maartenskliniek Woerden wordt sinds 2009 bekostigd op basis van de ZBC-systematiek tegen de prijzen van de Sint Maartenskliniek. Voor het A-segment gelden hierbij de NZa-tarieven als maximum. Planning & Control Voor de begroting, jaarplan en kaderbrief geldt een vergelijkbaar proces als in Nijmegen. Maandelijks wordt over de stand van zaken gerapporteerd en per kwartaal vindt via de kwartaalrapportages en de AVA verantwoording plaats aan de aandeelhouders. Maartenskliniek Woerden maakt voor het bijhouden van de financiële administratie gebruik van de diensten van de Sint Maartenskliniek. De productieregistratie en de facturering vinden plaats via de systemen van het Hofpoort Ziekenhuis. Het werken met verschillende financiële systemen brengt risico s met zich mee. Beheersing van deze risico s vindt plaats door extra interne controles door de manager bedrijfsvoering en afstemming met Planning & Control Nijmegen. Facturering De facturering van de DBC s is in 2011 goed verlopen. Dit geldt ook voor de incasso van openstaande vorderingen. Door de accountant is een ongeclausuleerde juistheidsverklaring afgegeven inzake de facturatie over 2011. Beheersing van strategische, bedrijfs- en financiële risico s In 2011 is het risicomanagement verder ingebed in de planning & controlcyclus. Naast de risicoparagraaf in de begroting, is in de kwartaalrapportages eveneens een overzicht van kansen en bedreigingen, inclusief beheersmaatregelen, opgenomen. Als belangrijkste risico s en aandachtpunten voor Maartenskliniek Woerden worden benoemd: - Bekostiging cure - Beschikbaarheid capaciteiten - Patiëntveiligheid - Stabiliteit ICT - Vermogenspositie Al deze onderwerpen worden in de relevante beleidsstukken en maatregelen van de nodige acties voorzien, teneinde de risico s te mitigeren. 3.3 Patiëntenadviesraden 3.3.1 Gezamenlijke Patiëntenadviesraden De medezeggenschap van patiënten is zo dicht mogelijk bij de zorg georganiseerd. Daarom zijn er Patiëntenadviesraden in Nijmegen en in Woerden. Zij hebben in 2011 2 keer een gezamenlijk overleg gehad, in april in Woerden en in oktober in Nijmegen. 21/73
Indien aangelegenheden waarvoor het advies van de Patiëntenadviesraad noodzakelijk is op concernniveau spelen, worden de gezamenlijke Patiëntenadviesraden van Woerden en Nijmegen benaderd. In onderlinge afstemming komen zij tot een advies. Zo nodig worden verschillen tussen de Patiëntenadviesraden van beide locaties aangegeven. In 2011 werd aan de gezamenlijke Patiëntenadviesraden advies gevraagd over: - Klachtenbeleid en -regeling; - Adviesaanvraag verkoop aandelen POM BV en POM Voetzorg BV; - Implementatie Veiligheidsmanagementsysteem; - PAR reglement. In het kader van patiëntveiligheid formuleerde de Patiëntenadviesraden hun visie: Visie Patiëntenadviesraad op patiëntveiligheid De Patiëntenadviesraad heeft (in afstemming met de PAR Nijmegen) de volgende visie op patiëntveiligheid vastgesteld: De Patiëntenadviesraad is er van overtuigd dat patiëntveiligheid het beste tot haar recht komt door een zorgcultuur te creëren waarin de patiënt centraal staat. Dit betekent dat zorgverleners: persoonlijke aandacht voor patiënten hebben; een prettige sfeer creëren waarbij de patiënt het gevoel heeft in goede handen te zijn; proactief, open en transparant met de patiënt en collega s communiceren, zowel voor, tijdens als na de behandeling; kwalitatief hoogstaande en efficiënte zorg bieden; zorgvuldig werken vanuit een verbeteringsgerichte basishouding. In april hebben de leden van de Patiëntenadviesraad Nijmegen Maartenskliniek Woerden bezocht en daarna hebben beide raden gezamenlijk vergaderd. In oktober vond een gezamenlijke vergadering in Nijmegen plaats. De Patiëntenadviesraden hebben afspraken gemaakt op welke wijze adviezen die betrekking hebben op zowel patiënten in Nijmegen als Woerden zullen worden uitgebracht. Op 22 november 2011 werd in Woerden een bijeenkomst georganiseerd met een delegatie van beide patiëntenadviesraden, de raad van bestuur en de voorzitter van de raad van toezicht van de Sint Maartenskliniek. Onderwerp van gesprek waren concernbrede zaken en ontwikkelingen als hierboven genoemd. 3.3.2 Patiëntenadviesraad Nijmegen In deze paragraaf is een samenvatting opgenomen van het jaarverslag van Patiëntenadviesraad Nijmegen. De Patiëntenadviesraad (PAR) Nijmegen is 9 maal bijeen geweest voor het bespreken van de interne organisatie en werkwijze van de PAR en 9 maal voor overleg met de Raad van Bestuur. Daarnaast heeft de PAR deelgenomen aan een aantal extra activiteiten. Samenstelling De samenstelling van de PAR is in 2011 niet gewijzigd. Wel heeft dhr. Clifford zijn voorzitterschap in oktober tijdelijk neergelegd om gezondheidsredenen. Dhr. Van Hunen is bereid gevonden vanaf die datum het voorzitterschap ad interim te vervullen. De samenstelling van de PAR eind 2011 was: dhr. P. Clifford voorzitter tot 6 oktober 2011 dhr. J. van Hunen lid, orthopedie, voorzitter a.i. vanaf 6 oktober 2011 mw. A. Kamps vice-voorzitter, orthopedie dhr. E. van Loveren lid, orthopedie mw. G. Willemsen-de Meij lid, reumatologie dhr. T. Lobbe lid, revalidatie volwassenen mw. M. Droogleever lid, revalidatie kinderen mw. C. Weening de Groot lid, reumatologie 22/73
Overleg vanuit de PAR Elk lid van de patiëntenadviesraad is contactpersoon voor één of meer zorgcentra. Op deze wijze hoopt de PAR haar aandacht en werkzaamheden te kunnen spreiden over de vele onderwerpen die worden voorgelegd. De contactpersonen hebben regelmatig overleg met leden van het Managementteam van het zorgcentrum. Leidraad is hierbij het Prioriteiten- en actieplan 2010-2012 van de PAR. De PAR heeft driemaal overleg gehad met de Ondernemingsraad Nijmegen. Over en weer worden ervaringen uitgewisseld en onderwerpen afgestemd. Er is regelmatig formeel en informeel contact met de PAR Woerden. Prioriteiten- en actieplan 2010-2012 De PAR heeft een eigen meerjarenplan ontwikkeld. Dit is in december 2009 vastgesteld. Patiëntencommunicatie is als eerste speerpunt vastgesteld. Het project patiëntencommunicatie is als zodanig stopgezet. Wel is er verdere ontwikkeling in de vorm van een bijv. een knieportal op de website van de kliniek. Tweede speerpunt is het beter inventariseren van wensen en behoeften van de patiënt. De PAR is een goede partner voor bijvoorbeeld het mee ontwikkelen en evalueren van vragenlijsten voor het PatiëntenTevredenheidsOnderzoek (PTO). Deze punten komen ook aan bod in het overleg met de verschillende bedrijfsonderdelen in Nijmegen. Een aantal punten uit het meerjarenplan is overgenomen in de Kaderbrief 2010 die door de Raad van Bestuur is opgesteld. Van daaruit zijn ze verwerkt in de jaarplannen van de centra. Onderwerpen De PAR heeft positief geadviseerd over: - Jaarplan en begroting 2012 - Investering Monnikskap - Beleid signaleren en melden kindermishandeling Overige onderwerpen waren onder meer: - Kwartaalrapportages klachten - Patiëntenraadpleging en voorlichting - Nieuwe wetgeving - Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) - Communicatiemogelijkheden voor de PAR - Netwerk Cliëntenraden in de Zorg (NCZ) - Gastvrijheid - Beleid voor deeltijdarbeid - Betrokkenheid bij zorgpadontwikkeling - Maartenssafe - E-learning. 3.3.3 Patiëntenadviesraad Woerden De Patiëntenadviesraad (PAR) behartigt de belangen van de patiënten in het algemeen en toetst dit binnen de kaders en doelstellingen van Maartenskliniek Woerden. De PAR bestaat uit 6 leden en heeft een eigen reglement. De PAR heeft een druk jaar achter de rug. In 2011 werden 8 vergaderingen gehouden, waarvan 4 bijgewoond door de directie en het medisch hoofd reumatologie. Het overleg tussen de leden van de PAR en directie & management verloopt constructief. De volgende onderwerpen werden - naast de al genoemde concernbrede onderwerpen - besproken: - Jaarrekening 2010 - Jaarplan en Begroting 2012 - Voortgang nieuwbouw c.q. alternatieve groeifaciliteiten - Resultaten traject uitwerking visie - Problematiek lange toegangstijden. 23/73