SWOT-ANALYSE Met een SWOT-analyse breng ik mijn sterke en zwakke punten in kaart. Deze punten heb ik vervolgens in verband gebracht met de competenties van en leraar en heb ik beschreven wat dit betekent voor mijn rol als docent. 1 Interpersoonlijk competent De leraar voortgezet onderwijs en bve moet ervoor zorgen dat er in de groepen waarmee hij werkt, een prettig leef- en werkklimaat heerst. Een leraar die interpersoonlijk competent is, geeft op een goede manier leiding. Zo n leraar schept een vriendelijke en coöperatieve sfeer en brengt een open communicatie tot stand. Zo n leraar bevordert de zelfstandigheid van de leerlingen/ deelnemers en zoekt in zijn interactie met leerlingen/deelnemers een goede balans tussen: leiden en begeleiden; sturen en volgen; confronteren en verzoenen; corrigeren en stimuleren. 1.1 Eisen De leraar in opleiding stimuleert, ook in ietwat lastige groepen, leerlingen tot gewenst gedrag en spreekt hen zowel individueel als groepsgewijs aan op hun gedrag zodat er een op samenwerking gerichte sfeer ontstaat. Hij beheerst diverse professionele gespreksvaardigheden en past deze zelfstandig toe. 1.2 Mijn ontwikkelpunten Het bevorderen van effectieve communicatie door bijv. te luisteren, samen te vatten en door te vragen op zowel inhoud als betrekkingsniveau. Het corrigeren van ongewenst gedrag en het waarderen van gewenst gedrag 1.3 Mijn leerdoelen Portfolio - Bart Linsen SWOT-analyse 1 van 6
2 Pedagogisch competent De leraar voortgezet onderwijs en boe moet de leerlingen/ deelnemers helpen een zelfstandig en verantwoordelijk persoon te worden die onder andere een goed beeld heeft van zijn ambities en mogelijkheden. Een leraar voortgezet onderwijs en bve die pedagogisch competent is, biedt de leerlingen/deelnemers in een veilige leer- en werkomgeving houvast en structuur bij de keuzes die zij moeten maken en hij bevordert dat zij zich verder kunnen ontwikkelen. Zo n leraar zorgt ervoor dat de leerlingen/deelnemers weten dat ze erbij horen, welkom zijn en gewaardeerd worden; op een respectvolle manier met elkaar omgaan en uitgedaagd worden om verantwoordelijkheid voor elkaar te nemen; initiatieven kunnen nemen en zelfstandig kunnen werken; hun affiniteiten en ambities leren ontdekken en op basis hiervan keuzes kunnen maken met betrekking tot hun studie en loopbaan. 2.1 Eisen De leraar-in-opleiding heeft een duidelijk beeld van de sociale verhoudingen en het sociale klimaat binnen een groep (lastige) leerlingen, analyseert deze en handelt zelfstandig op basis van de bevindingen. Verder heeft hij een goed beeld van individuele leerlingen, signaleert eventuele ontwikkelings- en/of gedragsproblemen en diagnosticeert deze met hulp. Hij begeleidt deze leerlingen en evalueert de gekozen aanpak (met coaching). 2.2 Mijn ontwikkelpunten Het zorgen voor een leersituatie waarin leerlingen een eigen inbreng kunnen tonen Het rekening houden met verschillen tussen leerlingen in cultureel, sociaal en emotioneel opzicht 2.3 Mijn leerdoelen 3 Vakinhoudelijk en didactisch competent De leraar voortgezet onderwijs en bve moet de leerlingen/ deelnemers helpen zich de leerinhouden van een bepaald vak of beroep eigen te maken en vertrouwd te raken met de manier waarop die in het dagelijkse leven en in het werk gebruikt worden. Ook helpt hij de Portfolio - Bart Linsen SWOT-analyse 2 van 6
leerlingen/deelnemers zicht te krijgen op wat zij in de samenleving en in de wereld van het werken kunnen verwachten. Een leraar die vak- of beroepsinhoudelijk en didactisch com- petent is, creeërt een krachtige leeromgeving, onder andere door het leren in verband te brengen met realistische en voor de leerlingen/deelnemers relevante toepassingen van kennis in beroep en maatschappij. Zo n leraar stemt de leerinhouden en ook zijn doen en laten af op de leerlingen/deelnemers en houdt rekening met individuele verschillen; bepaalt met de leerling diens (individuele) leertraject, met bijvoorbeeld mogelijkheden voor leren in en buiten school en leren in de context van de beroepsuitoefening; motiveert de leerlingen/deelnemers voor hun leer- en werktaken, daagt hen uit om er het beste van te maken en helpt hen om ze met succes af te ronden; leert de leerlingen/deelnemers leren en werken, ook van en met elkaar, om daarmee onder andere hun zelfstandigheid te bevorderen. 3.1 Eisen De leraar in opleiding staat boven de leerstof. Hij legt verbanden tussen praktijk en theorie. Daarbij ontwerpt hij zelfstandig onderwijsleeractiviteiten die recht doen aan verschillen tussen leerlingen, met aandacht voor differentiatie en gevarieerde werkvormen. Hij gaat bij de uitvoering flexibel om met het proces, evalueert dit en betrekt bij dit alles ook de leerlingen. 3.2 Mijn ontwikkelpunten Het ontwerpen van verschillende onderwijsleertrajecten om tegemoet te komen aan de verschillen tussen leerlingen. Systematisch reflecteren van het leerproces met de leerlingen op resultaten en bijbehorend proces Het staan boven de stof 3.3 Mijn leerdoelen C# cursus thuis doornemen 2 uur per week 4 Organisatorisch competent De leraar voortgezet onderwijs en bve draagt zorg voor organisatorische zaken die samenhangen met zijn onderwijs en het leerproces van de leerlingen / deelnemers in de school en op de leerwerkplek. De leraar voortgezet onderwijs en bve die organisatorisch competent is, zorgt ervoor dat de leerlingen/deelnemers een ordelijke en taakgerichte omgeving treffen. Portfolio - Bart Linsen SWOT-analyse 3 van 6
Waar het leren zich op verschillende plaatsen afspeelt (bijvoorbeeld op verschillende plaatsen in de school, stages, leerbedrijf, buitenschoolse projecten) zorgt de leraar (eventueel in samenspraak met andere begeleiders) voor afstemming tussen die verschillende plaatsen. Zo n leraar zorgt er dus voor dat de leerlingen/deelnemers: weten waar ze aan toe zijn en welke ruimte ze hebben voor eigen initiatief; weten wat ze moeten (of kunnen) doen, hoe en met welk doel ze dat moeten (of kunnen) doen. 4.1 Eisen De leraar in opleiding hanteert zelfstandig een efficie nte vorm van time- en taakmanagement m.b.t. activiteiten binnen en buiten de les, voor zichzelf en voor de leerlingen. Hij richt de werkruimtes op een veilige en doelmatige manier in en stemt de activiteiten van uiteenlopende leeromgevingen op elkaar af. Hij treedt regulerend en ordenend op in onverwachte situaties. Hij administreert relevante informatie (niet alleen leerlingadministratie). 4.2 Mijn ontwikkelpunten Het consequent zijn in het hanteren van regels en afspraken Het stellen van prioriteiten en het efficiënt verdelen van de beschikbare tijd, zowel voor mezelf als voor de leerlingen 4.3 Mijn leerdoelen 5 Competent in het samenwerken met collega s 5.1 Eisen De leraar in opleiding neemt zelfstandig en actief deel aan verschillende vormen van overleg binnen de school, te denken valt aan rapportvergaderingen, teamoverleg, studie(mid)dagen enzovoort. Hij geeft en ontvangt collegiale consultatie en intervisie. 5.2 Mijn ontwikkelpunten Het hulp vragen aan, en het bieden van hulp aan collega s Het duidelijk vast stellen van mijn eigen grenzen en het duidelijk communiceren wat ik (niet) wil of kan. Portfolio - Bart Linsen SWOT-analyse 4 van 6
5.2.1 Mijn leerdoelen 6 Competent in het samenwerken met de omgeving De leraar voortgezet onderwijs en bve moet contacten onderhouden met de ouders of verzorgers van de leerlingen/ deelnemers en met collega s van (leer)bedrijven en instellingen waar zijn school voor het onderwijs en de leerlingen-/deelnemerszorg mee samenwerkt. Hij moet er ook voor zorgen dat zijn professionele handelen en dat van anderen buiten de school goed op elkaar afgestemd zijn. Bovendien moet hij eraan meewerken dat de samenwerking van zijn school met die bedrijven en instellingen goed verloopt. Zo n leraar zorgt ervoor dat: er een goede communicatie en afstemming is met ouders of verzorgers van de leerlingen/deelnemers; er - in overleg met de leerling - een goede communicatie en afstemming is tussen school, leerling en bedrijven of instellingen waar de leerling (in het kader van zijn opleiding) mee te maken heeft; er doeltreffend gebruik gemaakt wordt van het professionele netwerk van de school als het gaat om de opleiding van de leerling of de zorg voor de leerling; hij de contacten namens de school op een verantwoordelijke en zorgvuldige wijze onderhoudt met de omgeving van de school. 6.1 Eisen De leraar in opleiding neemt zelfstandig en actief deel aan overleg met mensen en instellingen buiten de school, te denken valt aan ouderavonden, open dagen, bedrijfsstages, zorgstructuuroverleg enzovoort. 6.2 Mijn ontwikkelpunten Het hanteren van relevante gespreksvaardigheden en -technieken (bijv. slechtnieuwsgesprek, adviesgesprek) Het raadplegen van reeds aanwezige informatie, het registreren van nieuwe informatie en het in de gelegenheid stellen dat andere hier gebruik van te kunnen maken 7 Competentie in reflectie en ontwikkeling De leraar voortgezet onderwijs en bve moet zich voortdurend verder ontwikkelen en professionaliseren. Portfolio - Bart Linsen SWOT-analyse 5 van 6
Een leraar die competent is in reflectie en ontwikkeling, denkt regelmatig na over zijn beroepsopvattingen en zijn professionele bekwaamheid. Zo n leraar streeft ernaar zijn beroepsuitoefening bij de tijd te houden en te verbeteren. Zo n leraar: weet goed wat hij belangrijk vindt in zijn leraarschap en van welke waarden, normen en onderwijskundige opvattingen hij uitgaat; heeft een goed beeld van zijn eigen competenties, zijn sterke en zwakke kanten; werkt op een planmatige manier aan zijn verdere ontwikkeling; stemt zijn eigen ontwikkeling af op het beleid van zijn school en benut de kansen die de school biedt om zich verder te ontwikkelen. 7.1 Eisen De leraar in opleiding onderzoekt zelfstandig en systematisch zijn werk en betrekt daarbij de feedback van collega s en begeleiders. Hij benoemt sterke en zwakke punten en leervragen, beschrijft kenmerkende situaties waarin hij daaraan heeft gewerkt. Hij legt verbanden tussen praktijk en theorie. De leraar in opleiding denkt mee over schoolrelevante thema s. Hij is op de hoogte van actuele ontwikkelingen binnen het onderwijs. 7.2 Mijn ontwikkelpunten Het gericht beschrijven van de feitelijke situaties, mijn eigen kwaliteit en nog te ontwikkelen kwaliteiten. Het systematisch reflecteren op eigen gedrag en de feedback van andere gebruiken in mijn reflectie. 7.3 Mijn leerdoelen Portfolio - Bart Linsen SWOT-analyse 6 van 6