BINNENSTAD EINDHOVEN. inter nationale hotspot. en de weg daarnaartoe. Binnenstadsvisie Eindhoven 2025

BINNENSTAD EINDHOVEN inter nationale hotspot en de weg daarnaartoe Binnenstadsvisie Eindhoven 2025

BINNENSTAD EINDHOVEN inter nationale hotspot en de weg daarnaartoe Binnenstadsvisie Eindhoven 2025

Inhoud Voorwoord P. 4 5 Samenvatting P. 6 7 1 2 3 4 5 De kracht van Eindhoven P. 8 13 Het Speelveld P. 14 23 Attitude, werkproces en doel P. 24 31 De 8 strategielijnen van Eindhoven P. 34 55 Next Steps P. 56 63 Colofon P. 64 2 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 3

Voorwoord Impressie van verschillende werksessies met stakeholders uit de binnenstad Eindhoven staat op de kaart. Designstad. High Tech stad. Brainport. Internationaal doen we mee en zetten we regelmatig de toon. Met slimme co-creatie tussen diverse partijen (denk bijvoorbeeld aan onderwijs, bedrijfsleven, gemeente) hebben we dit kunnen bereiken en blijven we dit uitbouwen. Als het goed gaat met Eindhoven, profiteren alle Eindhovenaren hiervan. We willen een binnenstad die voor iedereen aangenaam en betaalbaar is. Een binnenstad die niemand uitsluit. We accepteren geen tweedeling in Eindhoven. Alleen dan blijft de binnenstad ook een centrum van een inclusief Eindhoven: een stad van twee snelheden. De uitdaging die nu voor ons ligt, is de binnenstad van Eindhoven de allure te geven die past bij de identiteit en de ambities van onze stad. We streven naar een stadsdynamiek die zowel Eindhovenaren als mensen van buiten de stad inspireert, verrast en verleidt. We willen een binnenstad waarin iedereen meetelt en meedoet. Die qua leefbaarheid hoog scoort. Ook hierbij is samenwerken, co-creatie weer het sleutelwoord. De binnenstad, dat zijn we allemaal samen. We hebben deze binnenstadsvisie dan ook samen met de stad gemaakt. Allerlei mensen, met hele verschillende achtergronden, dachten met ons mee over hoe we de binnenstad van Eindhoven een boost kunnen geven. Het resultaat daarvan ligt voor je. De tijd van denken is nu voorbij. De tijd van DOEN is aangebroken. Wij gaan de uitdaging aan en nodigen jou uit met ons mee te doen. Bouw mee aan de binnenstad die Eindhoven verdient. Bouw mee aan onze vooruitgang. DOE. Jakob Wedemeijer Wethouder De tijd van denken is nu voorbij. De tijd van doen is aangebroken. 4 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 5

Samenvatting Proces Coalitieakkoord Expeditie Eindhoven (2014) De binnenstad is het centrum van de Brainport-regio. Het kloppend stadshart. We gaan daarom gericht werken aan de kwaliteit van de binnenstad. Een heldere visie, opgesteld samen met de stad, vormt het fundament hiervoor. Het is een visie waarin we durven kiezen en heldere doelen stellen. We hebben al uitgebreid over de binnenstad nagedacht en ook bestuurlijke knopen doorgehakt. In 2015 hebben we bijvoorbeeld de Position Paper Binnenstadsvisie opgesteld. In de huidige visie brengen we samenhang aan en beschrijven we onze ambities: WAT willen we bereiken en HOE willen we dat bereiken? We ontwikkelen een strategie die ervoor zorgt dat we ambities ook waarmaken. We bouwen daarbij voort op de samenwerking die zich in de afgelopen jaren heeft ontwikkeld. Samen met de betrokken (markt)partijen maken we duidelijke en toekomstbestendige keuzes. Zo wordt het voor partijen aantrekkelijk voor Eindhoven te kiezen en in Eindhoven te investeren. Eindhoven heeft een rijk industrieel verleden, mede door de bedrijven Philips en DAF. Anno nu staat onze stad nationaal en internationaal bekend om haar naam en faam als het om technologie, design en kennis gaat. Daar zijn we trots op. We willen dan ook graag deze toppositie behouden en versterken. Dit vraagt om een andere kijk op onze binnenstad. We willen deze zo goed mogelijk hierop aan laten sluiten. Hier ligt ruimte voor verbetering. En aan ambitie is geen gebrek. Eindhoven wordt een internationale hot spot. Van iedereen en voor iedereen. Maar hoe bewerkstellig je zo n transformatie? In deze binnenstadsvisie hebben we allereerst verwoord waar de kracht van Eindhoven ligt. Ook hebben we goed gekeken wat er in de wereld gebeurt als we het over de stad van de toekomst hebben. Het versterken van de stedelijkheid (= het vergroten van de dichtheid van mensen en voorzieningen) is bijvoorbeeld één van de sleutelopgaven om internationaal mee te doen. Duurzaamheid, transparantie, verbinding en slimme technieken zijn andere kernbegrippen die bepalend zijn voor de stad van de toekomst. De gemeente wil een faciliterende en stimulerende rol spelen in dit proces en staat welwillend tegenover nieuwe initiatieven in de binnenstad. Zij beseft al langer, dat werken aan een betere en aantrekkelijkere binnenstad iets is wat je samen doet. Naast de gemeente zijn er daarom hele diverse stakeholders betrokken bij de voorbereiding, realisatie en straks ook de uitrol van deze binnenstadsvisie. Het is een visie van velen. Lees in hoofdstuk 3 meer over deze marsroute. Wat dit tot nu opgeleverd heeft? Veel. We hebben maar liefst acht concrete strategielijnen gedefinieerd waarmee de stad Eindhoven aan de slag kan. Strategielijnen die bij de stad passen en die recht doen aan alle inwoners, ondernemers, bezoekers en andere betrokkenen. Denk hierbij aan vergroeningsinitiatieven maar ook aan ruimte voor ondernemersexperimenten en een hoogwaardige en bruisende stationsomgeving. Aan baanbrekende Smart City oplossingen maar ook aan binnenstadsgebieden die ieder een heel eigen profiel krijgen. Aan een levendige straatcultuur maar ook aan ruim baan voor voetgangers, fietsers en modern en schoon openbaar vervoer. De volgende stap is nu, samen met anderen, van denken naar doen te gaan. Van strategie lijn naar uitvoering. We willen dat de binnen stad zich ontwikkelt tot een werk- en cultuurstad waarin technologie, design en kennis de speerpunten zijn. Met als beoogd resultaat: Eindhoven uit laten groeien van centrumstad van de Brainportregio naar internationale hotspot. Waar Eindhovenaren zich thuis voelen en mensen van buiten de stad graag naar toe komen. We gaan ervoor. 6 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 7

Hoofdstuk 1 DE KRACHT VAN EIND- HOVEN 8 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot 7 Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 9

Technologie, Design en Kennis Eindhoven, dat was vroeger boven - al Philips en DAF. Zij hebben de ontwikkeling van de stad sociaal en economisch beslissend beïnvloed. Met dank aan dit fundament staat de stad nu nationaal en internationaal bekend om de kracht van de top technologische industrie, het unieke samenwerkingsmodel, de creativiteit en het innovatievermogen. Technologie, Design en Kennis als het unieke DNA: TDK. De High Tech Campus is mondiaal de slimste vierkante kilometer en we hebben het grootste aantal patenten per hoofd van de bevolking. Eindhoven is een stad van denken en doen. Van verbeelden en maken. Brabants én werelds. Daarbij heeft de stad de afgelopen decennia een transitie doorgemaakt. Van een stad met een monocultuur, gedomineerd door enkele industriëlen en daardoor kwetsbaar, naar een stad die een maak industrie met een bloeiend start-up eco systeem heeft gecreëerd. Dit maakt Eindhoven tot een van de weinige groeicentra van Nederland. Eindhoven is gekomen waar ze is door de lat hoog te leggen. Door een stad van hoop te zijn op een betere toekomst. Een stad van immigranten en nieuwkomers. Een stad die zowel nationaal als internationaal talent aantrekt en bindt. Dit zorgt voor dynamiek en daarmee voor banen, welvaart en welzijn. Zo nemen we, als stad en regio en als tweede motor van de Nederlandse economie, ook onze nationale verantwoordelijkheid. Tegelijkertijd zien wij twee snelheden in de stad. Aandacht voor inwoners is daarom net zo belangrijk. Iedereen moet mee kunnen doen, in eigen snelheid. De stad, en specifiek de binnenstad, is toe aan de volgende stap. Eindhoven is het aan haar inwoners en internationale positie verplicht te werken aan een aantrekkelijke (binnen)stad. Kwaliteit van leven in een duurzaam Eindhoven staat daarbij centraal. De rol van de gemeente hierin verandert. Wij kunnen het niet (meer) alleen bepalen en willen dat ook niet. We gaan naar een maatschappij, waarin de overheid participeert in netwerken van ondernemers, bedrijven en inwoners. Vraagstukken pakken we samen met partners in de stad op. We geven verantwoordelijkheid en zeggenschap aan de stad. Daarbij willen wij niet alleen kraam kamer van innovatie en productiefabriek zijn, maar juist ook proeftuin voor al deze uitvindingen. We willen dat de stad en haar inwoners de vruchten plukken van wat bedrijven ontwikkelen. In Eindhoven gebeurt het. Het doen zetten we centraal. Eindhoven heeft een ruw randje en dat houden we zo* * Tekst op magazine cover ontworpen door stakeholders tijdens het werk atelier voor de binnenstadsvisie 10 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 11

We willen een binnenstad die voor iedereen aangenaam en betaalbaar is Top Europese regio kan niet zonder bruisend stadshart Voor iedereen Stedelijke gebieden vormen wereldwijd de belangrijkste bron van economische groei, welvaart en vernieuwing. De samenleving balt zich samen in steden. De stad biedt mensen sociale interactie, lering en vermaak. Het is een bron van werknemers, toeleveranciers en afnemers. De regio Eindhoven heeft de omvang en kritische massa aan bedrijvigheid om mee te kunnen doen. Ze zijn speler in een fel concurrerende mondiale wedstrijd tussen steden. Dat vergt veel. Om tot de top van de crea tieve innovatieregio s in de wereld te (blijven) behoren, moet en wil Eindhoven daarom de huidige inwoners en nieuwe talenten boeien en binden. Talenten vatten we hierbij breed op: denkers, maar ook doeners, die zowel een laag als hoog inkomen kunnen hebben. De conclusie? Een top technologische regio verdient een top centrum, waarin ontmoeten, innoveren en verbinden tot kunst verheven zijn. We willen een binnenstad die voor iedereen aangenaam en betaalbaar is. Een binnenstad die niemand uitsluit. We accepteren geen tweedeling in Eindhoven. Er zijn woningen, voorzieningen en activiteiten voor een breed publiek. Je kunt er verblijven en elkaar ontmoeten zonder (veel) geld uit te (moeten) geven, in een openbare ruimte die daartoe uitnodigt. Alleen dan blijft de binnenstad ook het centrum van een inclusief Eindhoven: een stad van twee snelheden. Dat betekent: een binnenstad die (inter)nationaal talent bindt en ruimte voor ontplooiing biedt. Door in te zetten op inwoners kiezen we voor het belang van een aantrekkelijke binnenstad waar oude en nieuwe Eindhovenaren elkaar ontmoeten. Eindhoven centrum wordt daarom een totaalbeleving. De synergie tussen winkels, horeca, cultuur, wonen, werken, openbare ruimte en evenementen gaat daarvoor zorgen. 12 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 13

Hoofdstuk 2 HET SPEEL- VELD 14 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 15

Ontwikkelingen wereldwijd Global trends (Macro) 1. Menselijk welzijn 2. Duurzame vernieuwing De afgelopen jaren hebben we een explosie gezien van ontwikkelingen op het gebied van groene innovatie. Gezien de bevolkings groei en klimaatverandering is dit ook een absolute must. Clean technologie is daarmee het nieuwe goud voor veel organisaties wereldwijd. Het WNF heeft berekend, dat in 2050 wereldwijd 95% van de energieconsumptie uit duurzame bronnen kan komen. Partnerschap met de natuur is voor steden van de toekomst een integraal onderdeel van hun strategie. Zij ontwikkelen roadmaps om daar invulling aan te geven en groen systeemdenken aan te jagen. Zij implementeren de kernwaarden van een circulaire economie: reduce, reuse, recycle, rethink. Leiders van de toekomst ondersteunen vooral de ontwikkeling van lokale, groene werk gelegenheid. Zij verbinden zo hun medewerkers, klanten of inwoners aan een inspirerende, duurzame ambitie. We staan aan het begin van een periode van radicale vernieuwingen in steden. Deze worden aangejaagd door sprongsgewijs beschikbare toepassingen van nieuwe technologie, gecombineerd met de indringende noodzaak daarvan. Dit bezien vanuit klimaatwijziging, demografische ontwikkelingen, energietransitie, mobiliteitsbehoefte, voedselvoorziening, gezondheidszorg en educatie. De trek naar de stad gaat onverminderd door. Vooral jonge, hoger opgeleide huishoudens zoeken weer hun heil in de stad. In de ontwikkeling van een nieuwe visie voor de Binnenstad van Eindhoven hebben we goed gekeken naar wereldwijde bewegingen en veranderingen. Wat is trending als het gaat om consumentengedrag en leefbaarheid? Welke impact heeft dat op steden in zijn algemeenheid? En hoe verhoudt zich dat tot wat wij zien als we in de spiegel kijken? We hebben inzicht in het speelveld nodig om de juiste keuzes te maken voor de Eindhovense binnenstad. Het streven naar geluk is een fundamenteel doel van een mens. Overal in de wereld zien we bij instituten, politici, economen en bedrijven een herdefinitie van vooruitgang. Hoe kunnen we natuurlijk, sociaal, menselijk en economisch kapitaal met elkaar in balans brengen? Ofwel, hoe bouwen we de duurzame maatschappij van morgen? Daar gaat het om. Steden van de toekomst begrijpen dat zij moeten investeren in Quality of Life factoren. Het gaat om welzijn, ontplooiing, ontwikkeling en gezond ouder worden. Geluk wordt daarmee onderdeel van de organisatiestrategie. Logisch, want gelukkige mensen zijn meer betrokken, innovatiever en meer gefo cust. Organisaties die voorop lopen, zijn katalysatoren van verandering en hebben aandacht voor zin en betekenis. Zij begrijpen dat wat goed is voor mensen ook goed is voor de organisatie. Steden van de toekomst begrijpen dat zij moeten investeren in Quality of Life factoren 16 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 17

3. Radicale openheid 4. Inclusieve vooruitgang 1. Urbanisatie Internet heeft de wereld plat gemaakt. De waarheid is vaak maar twee klikken van je vandaan. Dit heeft het verwachtingspatroon van de moderne consument verder vergroot. Snelheid van informatie, betrouwbaarheid en openheid MOET. Mensen eisen totale transparantie. Bewegingen als Wikileaks en Anonymous jagen dit nog verder aan. Steden van de toekomst bouwen bruggen in plaats van muren. Gebruikers ontwikkelen anders heel snel bypasses om toch de weg te kunnen bewandelen die ze voor ogen hebben. Open doen is niet meer genoeg. Daadwerkelijk open zijn en handelen zijn een must. Organisaties met sterke, open minded leiders maken hun keuzes ook vanuit een ethische agenda. Daarnaast zijn zij volledig transparant en authentiek over de grondbeginselen van de organisatie en hoe zij deze vertaalt naar businessmodellen en waardecreatie. Met resultaat voor iedere stakeholder. Zij denken en handelen principieel open source. Demografische verschuivingen zijn van alle tijden. De Europese Unie voorspelt dat het huidige aantal van 4 werkende burgers per gepensioneerde burger, halverwege deze eeuw zal dalen naar 2 werkenden per 1 gepensioneerde. Dit gaat een zware wissel trekken op sociale voorzieningen zoals gezondheidszorg. Goed voorbereide steden begrijpen, dat als zij sociale voorzieningen voor iedereen betaalbaar willen houden zij actief moeten investeren in een inclusieve no age society: een samenleving waarin iedereen mee kan en mag komen. Geen talent of ervaring mag onbenut blijven om uitdagingen het hoofd te bieden. Een gezondheid stimulerende stedelijke omgeving wordt daarom een belangrijke ontwerpopgave. We willen inwoners fit en vitaal ouder laten worden. Urban trends (Meso) Onderzoek van De Verenigde Naties geeft aan, dat 50% van de wereldbevolking in stedelijk gebied leeft. De verwachting is, dat dit verder zal stijgen naar 70% rond 2050. In Europa woont op dit moment zelfs al 75% van de bevolking in steden. Deze ontwikkeling gaat een enorme impact hebben op leefbaarheid in stedelijke omgevingen met druk op onder meer huisvesting, mobiliteit, arbeidsmarkt, gezondheidszorg en sociale zekerheid. Steden van de toekomst zijn nu al bezig met het dynamisch en robuust ontwerpen van de stedelijke leefomgeving. Omdat zij de toekomst niet kunnen voorspellen ontwikkelen zij, samen met relevante stakeholders, open roadmaps voor iedere thematische uitdaging. Zij benoemen lange termijn ambities, waarbinnen zij jaarlijks op een adaptieve wijze hun strategie vormgeven. Via open platformen nodigen zij burgers en andere geïnteresseerden uit om innovatie mee vorm te geven. 2. Denkende steden Snelheid van informatie, betrouwbaarheid en openheid MOET! Wereldwijde technologische vooruitgang is niet af te stoppen. Binnen stedelijke omgevingen wereldwijd zien we technologie steeds meer positie innemen. Technologie maakt gebieden interconnected en geeft daarmee een antwoord op stedelijke problematiek. Veel steden experimenteren dan ook met het concept Smart City. Vaak beperkt zich dit nog tot het aanleggen van voorzieningen zoals gratis wifi. Relevante steden in de toekomst begrijpen, dat technologie zonder menselijke interactie nooit een echt serieuze en duurzame oplossing kan bieden. Deze steden werken aan een heldere visie op hoe ze om moeten gaan met hardware (Smart Grids, zoals beschikbaarheid van een glasvezelnetwerk), software (Internet of Everything, waarbij alledaagse voorwerpen zijn verbonden met het netwerk en gegevens kunnen uitwisselen), middleware (Menselijke Interactie, de systeemsoftware die informatieuitwisseling regelt tussen bedrijven en klanten) en Cloudware (Big data, bijv. voor het sturen van grote bezoekersstromen rondom evenementen). 18 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 19

Stedelijke gebieden ontwikkelen zich van places to buy naar places to be Local trends 2. Ruimtelijke kwaliteit De kwaliteit van de openbare ruimte in Eindhoven is ronduit schraal, zeker in vergelijking met internationale hotspots waar de stad mee wedijvert in het aantrekken van internationaal talent. Hoewel het de laatste jaren ietwat verbeterd is, heeft de binnenstad - door haar versteende aanblik - nog steeds een hard uiterlijk en een weinig uitnodigende sfeer. 3. Liveability De wereldwijde strijd om talent is al een aantal jaren gaande. Om als vestigingslocatie voor internationale bedrijven aantrekkelijk te blijven, is de aanwezigheid van en aantrekkingskracht op talent cruciaal. De uitdaging ligt bij de steden zelf. Zij moeten de internationale leefbaarheid van de stad blijven ontwikkelen naar nieuwe maatstaven. Stedelijke gebieden ontwikkelen zich van places to buy naar places to be. Groene, veilige en aangename hotspots van menselijke interactie en gedeeld gebruik. Een diverse mix van lokaal en internationaal aanbod van cultuur, uitgaan, sport en shoppen. Ook worden binnensteden weer een episch centrum. Maakgebieden waar meedoen centraal staat. Werkplaatsen waar vaardigheden worden uitgewisseld via de enorme revival van de Maker Movement. 4. betaalbaarheid (Gentrificatie) Steden die internationaal in trek zijn, hebben last van gentrificatie: oude impopulaire wijken worden door de intrek van de creatieve klasse weer hip en daardoor enorm geherwaardeerd. Het gevolg: explosief stijgende vastgoedprijzen. Hierdoor wordt de stad onbetaalbaar voor oorspronkelijke inwoners. Gentrificatie is een serieus probleem in steden als San Francisco, Londen, Kopenhagen en Amsterdam. Deze steden zijn voor gewone mensen niet meer betaalbaar. Hoewel marktwerking lastig is af te stoppen, begrijpen relevante steden dat zij strategieën moeten ontwikkelen waardoor de stad niet enkel van de hip and famous is, maar juist van iedere laag van de bevolking. Het streven is een prettige, inclusieve stad. (Micro) 1. Energieke beleving Het Technologie-, Design- en Kennisprofiel heeft Eindhoven geen windeieren gelegd. De stad heeft inmiddels ook een prettige mix van retail, horeca en vrije tijd die gelinkt is aan dit profiel. De culturele kant (galeries, boekwinkels, straatkunst, podiumkunsten, verrassing in de openbare ruimte) blijft hier nog wel in achter. Eindhoven mag nog behoorlijk in deze vormen van cultuur investeren. Cultuur heeft namelijk aantrekkingskracht op de internationale creatieve klasse, die op haar beurt weer voor andere vernieuwing en innovatie zorgt. Het is daarom ook belangrijk de stad de internationale standaard mee te geven op het gebied van openstelling, toegankelijkheid en beleving op straat (urban culture). Groen en water moeten weer een prominente rol innemen in de ruimte. Parken, groenstroken en een veel betere benutting van de Dommel en de Gender geven de stad een boost. Dit zien we ook in andere internationale stedelijke hotspots terug. Een aantrekkelijkere openbare ruimte (voor verblijven, gebruiken, bewegen en ontmoeten) heeft economisch betere toekomstkansen. Ook voetgangers en fietsers voorrang geven op gemobiliseerd verkeer is een internationale tendens die daar een bijdrage aan kan leveren. Groen en water moeten weer een prominente rol innemen in de ruimte 20 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 21

De stad is nooit af. Continu vernieuwen zorgt voor de noodzakelijke dynamiek 5. Steeds meer op steeds minder plekken Er gebeurt steeds meer op steeds minder plekken. Beleggers en ontwikkelaars concentreren zich op een zeer beperkt aantal steden. Deze partijen willen alleen nog investeren in de winnende steden. Eindhoven hoort hier zeker bij. Het winnen van de titel Beste Binnenstad 2011-2013 was een goed signaal. Net als de keuze van een aantal grotere retailers om zich in Eindhoven te vestigen. Niet alleen het (groeiende) inwonertal is belangrijk voor winnende steden. Ook koopkracht, aantrekkingskracht op jongeren en een zo compact mogelijk centrumgebied waarin duidelijke ruimtelijke keuzes worden gemaakt, zijn cruciaal. De winkelfunctie in de stad blijft belangrijk, maar ontwikkelt zich. Mensen komen niet meer alleen naar de binnenstad om te winkelen, overige (binnen)stedelijke functies worden belangrijker. Om onderscheidend te blijven moet Eindhoven een eigen mentaliteit, en profiel en sfeer opbouwen. De hoofdwinkelstraten bieden daarvoor maar beperkt mogelijkheden. Er liggen meer kansen in de randgebieden van het kernwinkelgebied. Daar ontstaat een voor bezoekers interessante mix van horeca, ambachtelijke en culturele galeries, kleinschalige dienstverlening, winkels en wonen. Bestaande gebieden lenen zich hiervoor (De Bergen, Stratumseind) maar ook nieuwe, in ontwikkeling zijnde gebieden (zoals het terrein van Philips Lighting, Mariënhage, Van der Meulen Ansems, NRE). 3. Onderscheidend aanbod Eindhoven doet het al een aantal jaren goed in het bieden van een onderscheidend aanbod en is een gewilde locatie voor (inter) nationale retailketens. De toeristische bestedingen zitten duidelijk in de lift. De gemiddelde hotelkamerbezetting stijgt en steeds meer internationale bezoekers weten de stad goed te vinden. Eindhoven kan winst behalen door meer in districten te denken met eigen profileringen. Zo kan Eindhoven heel selectief acquireren en zich openstellen voor nieuw aanbod. Ook kunnen we het aanbod nog beter op het experimentele karakter van Eindhoven afstemmen. Bijvoorbeeld door meer experimentruimte en gedeeld gebruik toe te staan. De stad is nooit af. Continu vernieuwen zorgt voor de noodzakelijke dynamiek. 4. Agglomeratiekracht Vaak gehoord: Eindhoven is met haar 225.000 inwoners net te klein. Het mist daardoor de slagkracht die nodig is om zijn niveau van voorzieningen betaalbaar en daarmee op peil te houden. Een groei naar 300.000 inwoners lijkt daarom passend. Eindhoven blijft dan klein genoeg om, als experimentele stad, als prototype te fungeren voor stedelijke innovatie. We bestempelen de binnenstad actief als woongebied (voor onder andere studenten en internationals). Dit bevordert inwonersgroei en geeft de binnenstad een impuls. Er komt meer traffic en beweging op straat, ook na sluiting van winkels. Traffic genereert ook ruimte voor nieuw of ander aanbod zoals nachtleven, 24-uurs winkels en startende bedrijven en werkplaatsen. Ook de relatie stad-platteland is belangrijk om een actief woon- werk- en recreatiemilieu te creëren. Het is van belang dat Eindhoven een eigen mentaliteit en profiel opbouwt, met een eigen sfeer 22 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 23

Hoofdstuk 3 ATTITUDE, WERK- PROCES & DOEL 24 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 25

Attitude: de gemeente faciliteert waar mogelijk Deze binnenstadsvisie is geen blauwdruk. Wel geeft ze richting voor alle partners die samen werken aan de binnenstad. Het is de stip op de horizon die initiatiefnemers duidelijkheid geeft over hoe Eindhoven in wil spelen op maatschappelijke opgaven en veranderingen in de samenleving. Praktijkvoorbeelden waarbij het bieden van ruimte ont wikkeling en experiment mogelijk maken zijn het toepassen van de crisisen herstelwet in de Spoorzone & Living Lab Stratumseind voor onderzoek naar gedragsbeïnvloeding van groepen. Het is een stip die uitdaagt en ruimte voor eigen initiatief laat. Dat vraagt van de gemeente, dat we dingen mogelijk maken en dat we onze regels en werkwijzen aanpassen. Waar private en andere partners in de binnenstad willen investeren, kijken we niet als eerste of dit mag, maar is onze houding juist meer ondersteunend. We willen ont wikkeling mede mogelijk maken. Ook geven we ruimte aan experiment, wat betekent dat we flexibel omgaan met regels wanneer we denken dat iets waardevol is voor de binnenstad. Uiteraard met respect en aandacht voor en waar nodig bescherming van de belangen van bestaande gebruikers en bewoners. 26 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 27

Het werkproces: de wijsheid van velen Q3 2015 (sept) Raadscommissie Economie & Mobiliteit + Stakeholders 6 Speerpunten uit het Werkatelier zijn besproken en aangevuld door raadsleden en partners uit de stad. Prioriteit en urgentie hiervan zijn bepaald en ideeën en inspiratie gedeeld. deze binnenstadsvisie niet over één nacht ijs gegaan. Vele stakeholders hebben met ons meegedacht over hoe we de binnenstad van Eindhoven kunnen optillen. De schematische weergave van het proces dat we doorlopen hebben, laat zien wat we allemaal gedaan hebben. En met wie we dat gedaan hebben. We z oo 8 Q1 2016 (jan) Digipanel 7 Digitale enquête onder inwoners van Eindhoven om te onderzoeken hoe de binnenstad op een aantal onderwerpen op dit moment scoort en hoe belangrijk men die onderwerpen vindt. Q4 2015 (nov) Hackathon 2 Q2 2015 (mei) Position Paper 1 Q1 / Q2 2015 Veldwerk Document met samenvatting van reeds gemaakte beleidskeuzes voor de binnenstad op verschillende disciplines en inzicht in trends en ontwikkelingen t.a.v. binnensteden. Verzamelen achtergrondinfo, documentstudie, individuele gesprekken met partners en vakdeskundigen. 9 Q1 / Q2 2016 Binnenstadsvisie 4 3 Q3 2015 (juli) 10 Over de grens voor de binnenstad Rapport over 9 casestudies van steden in het buitenland die hoog scoren op leefbaarheid, het economisch goed doen en vergelijkbare kerncompetenties hebben als Eindhoven. Ter inspiratie en voor het aanreiken van best practices. Presentatie Position Paper aan B&W en Raadscommissie Economie & Mobiliteit Het Bestuur van de stad wordt meegenomen in leerpunten en kansen voor de binnenstad. Kennis delen is belangrijk zodat de gemeenteraad uiteindelijk de visie kan vaststellen op grond van volledige en juiste informatie. 5 Q3 2015 (sept) Uitwerking van de visie en strategie tot een agenda met perspectief tot 2025, waarbij de eerste 4 jaar echt in kaart worden gebracht als programma. Werkatelier Concept van de visie wordt besproken met B&W en Raad; de visie geeft richting voor de ontwikkeling van de binnenstad om ervoor te zorgen dat we in 2025 de binnenstad zijn die Eindhoven als centrum van de Brainport-regio verdient. 11 Q3 / Q4 2016 Werkplan 2017 Vanaf Q4 2016 Bijeenkomst met een breed scala van ca. 80 partners vanuit o.a. (urban) cultuur, horeca, detailhandel, sport, hospitality, vastgoed, creatieve sector etc. Wensen en dromen voor de binnenstad in 2025 zijn verzameld en verwerkt in beeldende magazine covers. Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Q2 / Q3 2016 Programma Q2 2015 (mei) 28 Door ca. 30 externe experts, stakeholders uit Eindhoven en studenten/ internationals is in zes groepen gewerkt aan winnende strategieën voor de binnenstad. Hoe zorgen we ervoor dat we onze ambities waarmaken? 12 Visie, strategie en programma moeten leiden tot uitvoering in afstemming met en tussen partners. Hiervoor wordt een jaarplan opgesteld. Werk in uitvoering De focus van de binnenstadsvisie bewaken we samen met partners in de stad en we stellen indien nodig plannen of prioriteiten bij. Twee keer per jaar ontmoet een breed scala van partners elkaar om hier gericht blijvend aan samen te werken. Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 29

Het doel: een eigen icoon van internationale allure Eindhoven is in 2025 een internationale hotspot. Technologie, design en kennis zijn zichtbaar en beleefbaar in de binnenstad. Het is druk op straat en er is altijd iets te doen. Voor alle Eindhovenaren. Nieuwe sleutelprojecten en iconen in de binnenstad hebben het onderscheidend vermogen van Eindhoven vergroot. De binnenstad is een kwaliteitsplek voor ontmoeting, beleving en vermaak voor bewoners, bezoekers en werknemers. Een eigen icoon van internationale allure. De Eindhovense binnenstad verrast en daagt uit om te experi menteren. Het aantal inwoners van de stad groeit gestaag naar de noodzakelijke 300.000. Het merendeel van de nieuwe inwoners komt in of nabij het centrum wonen. De openbare ruimte is groen, gezond en nodigt uit tot bewegen en ontmoeten. De binnenstad is een smeltkroes van nationaliteiten en leeftijden. Ze kent daardoor een gevarieerd en interessant aanbod aan voorzieningen dat past bij de internationale vibe en dynamiek. Deze uit zich ook in het grote aantal start ups dat per jaar ontstaat in de binnenstad. We zijn blij met de komst van internationale (retail)concepten. En Eindhoven beschikt in 2025 over een nationaal technologie of designmuseum. D andvoorwaarden: we moeten een schaalsprong realiseren in de stedelijke dynamiek in de binnenstad. Er is sprake van een totaalbeleving voor de inwoners, bezoekers, werknemers en gebruikers. Ontmoeting, ontspanning, gezondheid, wonen, werken en kennisuitwisseling gaan hand in hand; we moeten het centrum, en specifiek de stationsomgeving, doorontwikkelen tot een internationaal en inspirerend knooppunt. Het wordt het scharnier punt tussen het centrum, de TU/e campus, de Eindhovense stadsdelen en de regio. Opmerking vanuit inwonersonderzoek via het Digipanel: Eindhoven moet veel meer haar imago vanuit TDK terug laten komen in de inrichting van straten, bebording, faciliteiten e.d. En zodanig, dat de stad daar onderscheidend in is ten opzichte van andere steden. 30 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 31

Gebiedsbepaling De stedelijke dynamiek bepaalt waar de binnenstad eindigt en dit kan door de jaren heen veranderen S mensen spreken over de binnenstad. Anderen weer over het centrum, stadshart of kernwinkelgebied. We noemen deze visie de binnenstadsvisie, omdat dit het beste weergeeft waar we het gesprek over willen voeren en op in willen zetten. De binnenstad is het gebied waar de stedelijke dynamiek het grootst is. De grote aantallen bezoekers, de hoge concentratie winkels en horeca, overige voorzieningen (denk bijvoorbeeld aan cultuur), hotels en sterk verdicht wonen (vaak in hoogbouw) creëren deze stadsdynamiek. De omgeving van het centraal station hoort ook bij de binnenstad. Dit vanwege haar functie als belangrijke vervoers en verbindingsplek en als entree voor de rest van de (binnen)stad. We zien geen harde grenzen voor ons. De stedelijke dynamiek bepaalt waar de binnenstad eindigt en dit kan door de jaren heen veranderen. Onderstaande kaart markeert de zone die op dit moment de binnenstad vormt. 32 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 33

Hoofdstuk 4 DE ACHT STRATEGIE- LJNEN VAN EIND- HOVEN 34 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 35

edelijkheid met een groter aanbod en dichtheid van voorzieningen en mensen. w ( ) We halen de dominantie van de auto eruit. We willen een gezonde, aantrekkelijke binnenstad. We heffen barrières tussen gebieden op. We laten broedplaatsen en (informele) ontmoetingsplekken ontstaan. 36 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Dat wordt onze strategie. En zij is bedoeld voor veel verschillende doelgroepen. Want in de binnenstad van Eindhoven lopen werelden kriskras door elkaar. Mensen wonen, werken, winkelen, ondernemen, investeren, feesten, studeren, of zijn op vakantie. Mensen met een grote variatie aan talenten, ambities en voorkeuren. Deze mengelmoes waarderen we. We willen daarom, dat de binnenstad en de publieke ruimte er optimaal op aansluiten. De Position Paper (vermeld in hoofdstuk 3, werkproces ) heeft een eerste richting gegeven. We benoemden drie thema s waaraan we moeten werken voor een sterkere binnenstad: Het aanbod en de programmering van functies in de binnenstad; De belevingswaarde van de binnenstad toegekend door inwoners, bezoekers en investeerders. De ruimtelijke kwaliteit van de binnenstad; We moeten nu de ambities ten aanzien van de binnenstad goed prioriteren en doseren. We pakken liever enkele doorbraakprojecten goed op dan dat we investeren in een wolk van activiteiten, die de belevingswaarde van Eindhoven te weinig verbeteren. De ontwik keling van de binnenstad vereist effectief samenwerken tussen de gemeente, private partners en maatschappelijke stakeholders. Investeren in extra organisatiekracht is daarvoor noodzakelijk. Eindhoven kiest voor de volgende 8 strategielijnen: Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 37

1 Natuurlijke verstedelijking Opmerking vanuit inwonersonderzoek via het Digipanel: Creëer groene wanden, tuinen op hoogte, meer bomen, meer groen de hoogte in, dat is pas design en innovatie! Creëer ook wandelpaden op de eerste en tweede verdiepingshoogte, dan is er meteen makkelijk toegang tot de veelal lege ruimtes boven de winkels De binnenstad vereist een duurzame openbare ruimte. Ruimte die uitnodigt om te verblijven, te ontmoeten en te ontspannen. Je vindt er betekenisvolle plaatsen, ontworpen vanuit de menselijke maat. We verkiezen groen boven grijs. We zetten de komende jaren in op gezonde verstedelijking met meer groen en water. Niet alleen op het maaiveld maar ook met groen op daken of gevels. Meer steen kan, maar dan moet er ook meer groen tegenover staan. Dit doen we met blijvende aandacht voor ruimtelijke kwaliteit en met respect voor cultuurhistorie. Ook willen we de Dommel en de Gender weer een prominentere rol geven en dynamiek van stromende energie ontsluiten. Wij zien een stad die meer verdicht is, maar wel klimatologisch in balans. Een gezonde en leefbare stad dankzij aantrekkelijk groen en water. Gebouwen met groen aan gevels en op daken, waarop bewoners experimenteren met stadslandbouw. De oogst wordt verkocht in lokale winkels en opgediend in de horeca. Eindhoven wordt een stad die maximaal circulair denkt en handelt. Consumptie op basis van gedeeld gebruik geniet daarbij de voorkeur. We werken hier nu al aan. Bij het Emma singelkwadrant ontstaat een binnenstedelijk park en de Gender wordt bovengronds gebracht. Maar ook kleinere groeninterventies zorgen voor verrassing. Hiervoor maken we een totaalplan voor aan te pakken locaties. Denk aan het nadrukkelijk groen ontwerpen van de gebiedsontwikkeling rondom Mariënhage. 38 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 39

2 Internationale standaard De Binnenstad als leefbaarheidcampus H binnenstedelijk aanbod van Eindhoven moet voldoen aan de internationale standaard. Pas dan sluiten we aan op de ambitie van Brainport Eindhoven. De binnenstad wordt een voor iedereen open en toegankelijke hotspot. Deze biedt echt een mix. Je vindt er internationale merken, maar ook lokale (ambachtelijke) producten en helden. De Binnenstad als leefbaarheidcampus. Meer inwoners in de binnenstad geven een extra stimulans en zorgen voor draagvlak. De komende jaren investeren we in meer stedelijke dynamiek. We maken de slag naar een minimaal tweetalige bedrijvige binnenstad die ook in de avond en nacht aantrekkelijk is. Het kwaliteitsniveau van onze voorzieningen en openbare ruimte moet naar een hogere en meer internationale standaard. Dit past bij de ambitie van de regio en vergroot de aantrekkingskracht op internationaal toptalent. Een vestiging van een universitaire alfa of gammaopleiding kan daarbij een doorbraak zijn. Ook willen we meer verblijf in de binnenstad. Dit zorgt voor meer energie en beweging op straat. We zetten in op een verdichting, specifiek van het aantal inwoners. De ruimtelijke inpassing van de gewenste verdichting vraagt maatwerk en een zorgvuldige weging van belangen. Het resultaat? Een vitale, open stad die nog net klein genoeg is om te verbinden en in te netwerken. Iedereen voelt zich thuis, ongeacht afkomst. Eindhoven is aangenaam en tolerant voor oorspronkelijke en nieuwe (internationale) inwoners, expats en studenten. Je herkent de stad aan haar Technologie-, Design- en Kennisprofiel. Ook in de openbare ruimte! De gemeente heeft diverse locaties in de binnenstad in ontwikkeling. Denk aan Van der Meulen Ansems en de stationsomgeving. Dit zijn bij uitstek locaties, die het DNA van de stad en de samenwerking met en tussen partners zichtbaar maken. Binnenstedelijke ontwikkelingen die onderscheidend aanbod en voorzieningen brengen in een gezonde, groene omgeving. Ook vestigen steeds meer studentenverenigingen zich in de binnenstad. 40 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 41

3 Onverwachte ontmoetingen Eindhoven: Bright surprises are waiting for you* * Tekst op cover ontworpen door stakeholders tijdens het werkatelier voor de binnenstadsvisie gv volop ruimte aan experimenten en cross-overs. Opdat Eindhoven ademt waar de stad primair voor staat. We creëren een verrassende omgeving met ruimte voor nieuwe ideeën en spannende combinaties. Een actief straatleven dat energie in het straatbeeld brengt. Daar gaan we voor. We stimuleren kunst, cultuur, design en creativiteit op straat. We willen interacties tussen mensen onderling en tussen mensen en de openbare ruimte. Om dit te versterken, zetten we in op een team van opmerkelijke en bottom up denkende Eindhovenaren. Zij gaan, als stadscuratoren, dit proces versnellen. Mensen willen graag wonen, werken, verblijven en elkaar inspireren in de binnenstad. Het onconventionele en laagdrempelige karakter bevordert dit. Studenten zijn meer zichtbaar en geven kleur aan de binnenstad. Ze dragen bij met frisse ideeën en een open mentaliteit. We zien vernieuwende restaurants en bars en een urban sportcultuur. We ontwaren ook experimentele en onverwachte combinaties tussen kunst, technologie, architectuur en design in het straatbeeld, passend bij het gebied waarin je loopt. Twee kale bomen op het Stationsplein transformeerden voor een week tot kleurrijke ballonnenbomen met de hulp van een hoogwerker, duizenden ballonnen, en meer dan twintig vrijwilligers. In de hoop dat de vrolijke creaties de alledaagse sleur doorbreken en voorbijgangers een glimlach bezorgen. Een project ontstaan vanuit samen werking tussen ondernemers uit horeca en detailhandel en Eindhoven365. Ook zoekt de Stichting Detailhandelsplatform Binnenstad Eindhoven actief bredere samenwerking door met culturele partners om tafel te gaan. Balloon tree 42 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 43

4 Menselijke krachten V!"s, fietsers en modern, duurzaam en snel openbaar vervoer geven we voorrang. Zo maken we de binnenstad minder gemotoriseerd en verbeteren we actief de luchtkwaliteit. We verbeteren de beloopbaarheid en verminderen barrières. Belangrijke wegen in de binnenstad richten we bijvoorbeeld opnieuw in. We hebben daarbij oog voor mindervaliden. We stimuleren elektrische mobiliteit en promoten actief gedeeld gebruik van voertuigen. Diverse voorzien ingen in de binnenstad gaan dit ondersteunen. In Eindhoven centrum fiets je makkelijk van A naar B In Eindhoven Centrum fiets je makkelijk van A naar B. Met je eigen fiets of met één van de stads- of OV-fietsen. Je kunt voor je vervoer ook kiezen voor de elektrische zelfrijdende stadsbussen. Eindhoven wordt compact, overzichtelijk en bereikbaar. De uitstekende beloopbaarheid spoort aan tot ontmoeting, interactie en ontdekking. Een gezonde en vitale stad die stimuleert energie in je zelf naar boven te halen. Met de visie Eindhoven op Weg kijken we naar kansen voor de ruimtelijke kwaliteit in de stad én naar het oplossen van knelpunten die met mobiliteit samenhangen. Onder meer vanuit Agenda Fiets zetten we al vol in op de fiets. Denk bijvoorbeeld aan stallingen, fietspaden, verbindingen en slow lanes, maar ook aan een deelfietssysteem. 44 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 45

5 Hoogwaardige knooppunten Hannover Messe kiest Eindhoven als nieuwe Europese hub voor nieuw convention center* De stationsomgeving moet een kwaliteitsslag maken. Deze omgeving wordt een visitekaartje van de stad en krijgt de uitstraling die daarbij past. Je treft hier een interessante mix van functies aan voor kort of langer verblijf. Het gebied verbindt Eindhoven efficiënt met de buitenwereld. Het Centraal Station is het iconisch ankerpunt van het centrum van Eindhoven. De stationsomgeving vormt het scharnierpunt tussen de binnenstad, de kenniscampussen en de woongebieden. Daarnaast is het de plek van komen en gaan. De plek die Eindhoven regionaal, nationaal en internationaal verbindt. Het station fungeert als een geoliede machine. Er is veel aandacht voor connectiviteit in een aangenaam en gezond verblijfsklimaat. We zien een iconische stationsomgeving van hoogstedelijke kwaliteit. Verplaatsen, ontmoeten en werken in een vriendelijke omgeving met veel groen. Ondersteunende functies, passend bij de Triple A locatie, zorgen voor levendigheid en reuring verspreid over de dag, in goede aansluiting op omliggende horeca en retail. Een nieuw te realiseren convention center zorgt, met het hosten van internationale topcongressen en beurzen, voor een aantrekkelijke en zakelijk bruisende dynamiek. Samen met de Commissie Rijks Adviseurs werken we maatregelen uit voor de noordzijde van het station. Deze zijn gericht op een beter verblijfs en voetgangersklimaat en het opheffen van barrières. Vanuit Brainport City wordt gekeken naar de ontwikkelpotentie van stationsplein zuid en hoe we de kwaliteiten van deze unieke plek optimaal kunnen benutten. * Tekst op magazine cover ontworpen door stakeholders tijdens het werkatelier voor de binnenstadsvisie 46 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 47

6 Dynamische districten Illustratie: De binnenstad bestaat uit de historische binnenstad en de aangrenzende districten met hun eigen karakter In de binnenstad komt alle energie samen en versmelten verschillende identiteiten De binnenstad is van iedereen. Dus moeten we ervoor zorgen, dat iedereen zich thuis voelt. Eenheid in verscheidenheid. Verschillende gebieden in de binnenstad krijgen daarom een duidelijke, eigen posi tionering en eigen profiel. Deze verschillende smaken zorgen ervoor, dat er altijd voor ieder wat wils is in de binnenstad. Inwoners, ondernemers, werknemers en bezoekers met gedeelde passies en interesses kunnen elkaar zo makkelijk ontmoeten. Op hun vertrouwde plek. Maar ze kunnen zo ook uitgedaagd worden eens te kiezen voor een heel andere plek in de stad. In de binnenstad komt alle energie samen en versmelten verschillende identiteiten. De binnenstad is tolerant. Het is een internationale smeltkroes van man en vrouw, van jong en oud, van arm en rijk, van passant en permanent bewoner. Als we actief inzetten op gebiedsprofilering, krijgen ook de buurten aan de rand van het kernwinkelgebied een eigen identiteit en een bijbehorende vertaling naar cultuur, horeca, winkelen, business, vrije tijd en vooral ook wonen. In Eindhoven weet, voel of zie je waar je moet zijn. Of je wilt er heen omdat je erover hoorde praten. Het is een stad waar, naast een aantrekkelijk winkelcentrum, diverse districten zich onder scheiden. Een creatief district bijvoorbeeld waar Eindhovens ontwerptalent te vinden is. Of een district, waar (hoog)stedelijk wonen zich mengt met aangename verblijfsplekken. In de horecanota spreken we al van onderscheidende gebieden met een eigen mentaliteit. We hebben een acquisitieteam dat actief de markt benadert en gericht invulling geeft aan verschillende districten. Ook werken we met horeca rondom Stationsplein/ Dommelstraat aan gebiedsprofilering. Voor Stratumseind hebben we dat al eerder gedaan. Dit leidt nu tot vestiging van de eerste, nieuwe concepten en een bredere interesse vanuit de markt. 48 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 49

7 Slimme verbindingen De binnenstad wordt een Living Lab, waar ideeën van de toekomst tot leven komen #i$$%& '% *$+ Eindhoven internationaal toonaangevend blijven op Smart Society ontwikkelingen? Dan moeten we meer experimenteren met Mensgerichte Innovatie. We richten de binnenstad niet alleen in als testomgeving van nieuwe Smart City oplossingen, maar passen dat wat werkt ook echt toe. Daarmee realiseren we verbindingen tussen mensen, de gebouwde omgeving, systemen en data. De binnenstad wordt een Living Lab, waar ideeën van de toekomst tot leven komen. We dagen (internationale) inwoners, kennisinstellingen en bedrijven uit om, vanuit een toekomstbeeld, relevante concepten te ontwikkelen en te investeren in de daarvoor benodigde technologische experimenten en tools. Wij willen dit maximaal faciliteren. Bijvoorbeeld door het inzetten van regelvrije gebieden en het bieden van ruimte om prototypes te realiseren. We zien een stad die (bij voorkeur regionale) technologie inzet om het leven van haar inwoners aangenamer, leuker, beter of mooier te maken. Een stad die actief de leefomstandigheden monitort en zowel fysiek als digitaal communiceert met haar inwoners. Over gezondheid bijvoorbeeld (denk aan luchtkwaliteit). Of over veiligheid en mobiliteit. Eindhoven loopt internationaal voorop in data ethiek en het met technologie bestrijden van negatieve verschijnselen van urbanisatie. Doordat de hele binnenstad beschikt over een glasvezelnetwerk, is de optimale basisinfrastructuur aanwezig voor de diverse technologische toepassingen. Er komen Citybeacons in de binnenstad, die door allerlei digitale toepassingen mogelijkheden ontsluiten voor ondernemers, bezoekers en investeerders van/in de binnenstad. Maar ook in Living Labs investeren we, bijvoorbeeld door onderzoek naar beïnvloeding van groepsgedrag op Stratumseind door het gebruik van slimme verlichting. We zoeken met partners naar mogelijkheden om ook echt nieuwe technieken en systemen toe te passen in het dagelijkse functioneren van de binnenstad. 50 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 51

8 Vernieuwend ondernemerschap GLOW Helsinki a big success* * Tekst op magazine cover ontworpen door stakeholders tijdens het werkatelier voor de binnenstadsvisie Het ondernemerslandschap van de binnenstad verandert razendsnel. Daarom zetten we meer in op nieuwe vormen van ondernemerschap. We geven ruim baan aan ondernemende experimenten en cross-overs passend bij de profilering en mentaliteit van het district. Co-creatie, co-investering en co-exploitatie zijn hierbij het uitgangspunt. De binnenstad wordt de plek waar ruimte is voor nieuw talent en ondernemerschap. We verbinden partijen aan elkaar en faciliteren nieuwe ondernemers optimaal bij formele trajecten. Onze attitude is waarom ook niet. Leegstand gaan we actief tegen door acquisitie en het koppelen van (nieuwe) ondernemers aan aanbieders van vastgoed. Het gebruik van dat vastgoed kan tijdelijk of gemeenschappelijk zijn. (Startende) bedrijven die de binnenstad een ondernemende vibe geven, krijgen voorrang. In Eindhoven zorgt de lokale overheid voor versnelling in plaats van vertraging. Je mag meer dan je verwacht en je kunt sneller beginnen dan je denkt. Er komen regelluwe gebieden waar, vanuit een set van spelregels, een team van inhoudelijke curatoren het voor het zeggen heeft. Het resultaat: gebieden met (nieuw) bruisend ondernemerschap. Eigenaren en ondernemers zien het belang van gezamenlijk investeren in de binnenstad en doen dit vanaf 2017 via een Bedrijven Investerings Zone (BIZ) die de hele binnenstad bestrijkt. Dat is uniek in Nederland! Het verstevigt en intensiveert bovendien de samenwerking om de binnenstad aantrekkelijker te maken. Ook kijken we of het Innovatieteam dat op Stratumseind partijen met elkaar verbindt om nieuw ondernemerschap te stimuleren, straks breder inzetbaar is voor de hele (binnen)stad. 52 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 53

Resultaat meten -. /011.2 tijdens de uitvoering en in 2025 kunnen beoordelen of onze strategieën bijdragen aan de ambitie. En of de partners die samenwerken aan deze visie, elkaar kunnen aanspreken op de resultaten. Ten aanzien van betaalbaarheid van de binnenstad zullen doelen nader worden uitgewerkt en gekwantificeerd. Verder stellen we nu de volgende concrete doelen: In 2025: Is het algehele inwoneraantal van de binnenstad minimaal verdubbeld (van 6.000 naar 12.000 inwoners) en is daarnaast het aandeel internationale inwoners met 25% toegenomen Zijn er minimaal 500 kwalitatieve culturele of experimentele interventies gepleegd in aanbod of straatbeeld Levert onderzoek onder inwoners van Eindhoven op, dat 80% van de respondenten tevreden is over de leefbaarheid van de binnenstad Hebben we een toename van 50% gerealiseerd in het aantal bezoekers dat te voet, per fiets of met OV naar de binnenstad komt Zijn er minimaal 1000 extra arbeidsplaatsen gerealiseerd in de stationsomgeving Is minimaal 10% van onze huidige horizontale en verticale oppervlakte in de binnenstad getransformeerd van grijs naar groen Zijn er 150 extra zitplaatsen in de openbare ruimte gerealiseerd Zijn er circa 6 herkenbare, dynamische en energieke leefdistricten te onderscheiden Zijn er minimaal 10 succesvolle internationaal toonaangevende Smart Society Living Labs gerealiseerd Is de totale leegstand in de binnenstad teruggedrongen naar maximaal 5% 54 Binnenstad Eindhoven Internationale Hotspot Binnenstadsvisie Eindhoven 2025 55