PROJECT NAAR BETERE PSYCHOSOCIALE ZORG VOOR MENSEN MET KANKER Eindrapportage

PROJECT NAAR BETERE PSYCHOSOCIALE ZORG VOOR MENSEN MET KANKER Eindrapportage NVPO 20 november 2015

// Inhoudsopgave 1. Titel 2. Achtergrond 3. Primaire doelstelling project 4. Formulering deelprojecten 5. Periode 6. Eindrapportage 1

// 1 TITEL Naar betere psychosociale zorg voor mensen met kanker: Bevorderen en borgen van de kwaliteit en vergroten van de toegankelijkheid van betaalbare professionele psycho-oncologische zorg. // 2 ACHTERGROND Kanker kan gepaard gaan met angst voor de dood, diepe onzekerheid en het verlies van sociale en maatschappelijke rollen. Als gevolg hiervan kunnen depressie en andere psychosociale problemen ontstaan waar de patiënt en zijn naasten, ook bij een gunstig verloop van de ziekte, nog jarenlang de gevolgen van kunnen ondervinden. Een goede signalering en begeleiding is dan ook van groot belang. De NVPO zet zich middels het project Naar betere psychosociale zorg voor mensen met kanker in voor de doelstelling dat binnen vijf jaar alle mensen met kanker en hun naasten die behoefte hebben aan professionele psychosociale zorg geholpen worden door deskundige professionals die zich ook als zodanig aan hen kenbaar kunnen maken. Dit betekent dat er voldoende professionals, voldoende deskundigheid, voldoende financiering en noodzakelijke richtlijnen/standaarden moeten zijn. // 3 PERIODE De totale projectduur betreft een periode van 3½ jaar (december 2011 juli 2015). In dit eindrapport wordt een kort overzicht gegeven van de taken/activiteiten en resultaten van het project Naar betere psychosociale zorg voor mensen met kanker. // 4 PRIMAIRE DOELSTELLING De doelstelling van het project Naar betere psychosociale zorg voor mensen met kanker is tweeledig: 1. Het vergroten van de toegankelijkheid van betaalbare psychosociale zorg (kwantiteit) 2. Het verbeteren en borgen van de kwaliteit van de psychosociale zorg // 5 DEELPROJECTEN Uit het oogpunt van doelmatigheid is de tweeledige doelstelling van het project opgedeeld in de onderstaande vier deelprojecten (1a, 1b, 2a, 2b): 1. Het vergroten van de toegankelijkheid van de psychosociale zorg (kwantiteit) 1a: Transparantie & Communicatie 1b: Betaalbaarheid van de zorg 2. Het verbeteren en borgen van de kwaliteit van de psychosociale zorg 2a: Deskundigheidsbevordering 2b: Translatie van psychosociaal oncologisch onderzoek naar de klinische praktijk // 6 VOORTGANG ALGEMEEN 6.1 Projectteam Het projectteam bestond uit dr. Chantal Lammens (projectcoördinator), dr. Vivian Engelen (projectmedewerker) en Gre Haan (secretarieel medewerker). Sinds 1 november 2013 maakte dr. Evelien Spelten tevens deel uit van het projectteam. Zij was sinds 1 november 2013 als ZZP-er voor een afgebakende periode werkzaam voor de NVPO (november 2013-mei 2015). Evelien was verantwoordelijk voor de uitvoering van het extra deelproject Interventies in de psychosociale oncologische zorg: een eerste inventarisatie van ontwikkelingen ten behoeve van de onderbouwing voor het gezamenlijk lobbyplan betreffende de betaalbaarheid van de psychosociale zorg. De projectmedewerkers en secretarieel medewerker werkten onder verantwoordelijkheid van de projectcoördinator. Het projectteam was gevestigd aan de Delflandlaan 20 te Amsterdam, tegenover KWF Kankerbestrijding. 2

6.2 Stuurgroep De stuurgroep heeft in opdracht van het NVPO bestuur op onbezoldigde basis de aansturing van het projectteam verzorgd. Vanuit het bestuur namen twee leden zitting in de stuurgroep. De projectcoördinator heeft gedurende het project verantwoording afgelegd aan de voorzitter van de stuurgroep. Het bestuur van de NVPO is eindverantwoordelijk voor het project en diens resultaten. De stuurgroep bestond uit de volgende leden: Dr. Marjolein van der Pol Dr. Josette Hoekstra-Weebers Dr. Eveline Bleiker Drs. Fenna Postma Drs. Marike Lub Drs. Anette Pet Drs. Ton van de Ven Prof. dr. Jan Anne Roukema Voorzitter stuurgroep en algemeen bestuurslid NVPO (t/m mei 2015) en bestuurssecretaris ZRTI (Lid stuurgroep van januari 2012-mei 2015; waarvan sinds januari 2013 als voorzitter van de stuurgroep). Voorzitter Bestuur NVPO en adviseur productontwikkeling IKNL en principal investigator UMCG (maart 2012 juli 2015). Senior Groepsleider, afdeling Psychosociaal Onderzoek & Epidemiologie, NKI- AVL, te Amsterdam (januari 2012-juli 2015). Lid Raad van Advies NVPO, arts en voormalig consulent voorlichting en psychosociale zorg IKNL locatie Amsterdam (januari 2012-juli 2015). Klinisch psycholoog/psychotherapeut te MC Haaglanden te Den Haag met als speerpunt oncologie (maart 2012-juli 2015). Klinisch psycholoog en hoofd therapie bij het HDI te Utrecht (april 2012-juli 2015). Voormalig voorzitter stuurgroep, penningmeester NVPO en directeur De Vruchtenburg (januari 2012-december 2013) Oncologisch chirurg Elisabeth Ziekenhuis te Tilburg en hoogleraar Kwaliteit van leven aan de UvT (januari 2012-september 2013) // 7 Eindrapportage per deelproject De inhoudelijke resultaten van het project worden hieronder per deelproject uiteengezet. 7.1 Transparantie & Communicatie Geplande activiteiten/diensten gedurende looptijd project: I. Ontwikkelen en implementeren van een online deskundigenbestand waarin beroepsbeoefenaren in de psychosociale oncologische zorg een erkende status krijgen en adequaat worden vergoed. II. Het opzetten van een online verwijsgids om een structuur te bieden voor doorverwijzing van potentiële cliënten door medische professionals naar psychosociale hulpverleners, en om cliënten de mogelijkheid te bieden dicht bij huis een deskundige hulpverlener te vinden: In een oogopslag de deskundige bij u in de buurt. III. Het opzetten en implementeren van een PR en communicatieplan Deskundigenbestand en online verwijsgids t.b.v. patiënten en professionals. IV. Het ondersteunen van de implementatie en evaluatie van de richtlijn Detecteren behoefte psychosociale zorg. 3

Behaalde resultaten medio 2015 I. Ontwikkelen en implementeren online deskundigenbestand o Er is een deskundigenbestand ontwikkeld en gelanceerd voor de volgende disciplines: psychologen (GZ en KP), psychotherapeuten, psychiaters, maatschappelijk werkers en geestelijk verzorgers. Voor de verschillende doelgroepen zijn voorwaarden voor inschrijving in het deskundigenbestand geformuleerd. Daarbij is tevens voor alle doelgroepen een dispensatieregeling opgesteld. Basisvoorwaarde voor inschrijving is dat men Big- (psychologen, psychotherapeuten, psychiaters), Registerplein- (maatschappelijk werkers) of SKGV (geestelijk verzorgers) geregistreerd is. o Voor alle doelgroepen is een inschrijvingscommissie samengesteld, welke verantwoordelijk is voor de beoordeling van registratieverzoeken (via de dispensatieregeling) en in de toekomst tevens voor verzoeken tot herregistratie. o Inmiddels staan er meer dan 240 deskundigen ingeschreven in het deskundigenbestand en komen er steeds meer bij. II. III. Online verwijsgids o Momenteel wordt samen met partners in het veld de laatste hand gelegd aan de ontwikkeling van de Landelijke Digitale Verwijsgids Oncologie (DVO). Met behulp van de DVO kunnen mensen met kanker, hun naasten en verwijzers op enig moment na de diagnose deskundige, betrouwbare ondersteunende behandeling en begeleiding vinden. Het gaat daarbij naast psychosociale zorg tevens om zorgaanbod zoals fysiotherapie en diëtiek, op zowel landelijk als regionaal niveau. Tot dusver ontbreekt een dergelijk overzicht. Er zijn wel een aantal zelfstandige initiatieven op dit terrein, maar deze websites zijn vooral gericht op de regio en/of gebonden aan bepaalde diagnoses en behandeling. Hierdoor bestaan er op verschillende vlakken hiaten in de informatievoorziening of is juist sprake van onnodige overlap. Bovendien is niet altijd duidelijk óf en welke kwaliteitscriteria zijn gehanteerd en door wie deze bewaakt worden. Dit alles komt de overzichtelijkheid en betrouwbaarheid van de aangeboden informatie niet ten goede. In opdracht van de partnerraad van KankerNL (een initiatief van KWF Kankerbestrijding, de Levenmetkanker-beweging en IKNL) is daarom de werkgroep DVO in het leven geroepen. In deze werkgroep participeren: KWF Kankerbestrijding, Levenmetkanker-beweging, IKNL, VU/VUmc (onderzoeksgroep Samen leven met kanker, OncoKompas), Stichting OOK en de NVPO. Deze partijen zien het als een gezamenlijke verantwoordelijkheid om de huidige versnippering tegen te gaan en een efficiencyslag te maken waardoor de DVO ook op structurele basis te beheren en te raadplegen is. In de DVO worden zorgverleners opgenomen die in de oncologie gespecialiseerd zijn. Om de kwaliteit en betrouwbaarheid hiervan te bewaken, zal voor de realisatie van de DVO samen worden gewerkt met relevante beroepsverenigingen, waaronder de NVPO. De oncologische kwaliteitscriteria worden bepaald door deze beroepsverenigingen; zij beoordelen welke zorgverleners hieraan voldoen en opgenomen kunnen worden in de DVO. Professionals uit het NVPO Deskundigenbestand (die daarvoor toestemming geven) zullen in de DVO worden opgenomen. De DVO zal ontsloten worden op verschillende platforms. In eerste instantie via de kanalen van de huidige partners, zoals Kanker.nl en Oncokompas. In de nabije toekomst zal de DVO ook beschikbaar zijn voor andere relevante partijen, zoals ziekenhuizen die hun medische behandelteams en patiënten een verwijsgids via hun eigen platform willen aanbieden. De NVPO heeft reeds haar data geleverd t.b.v. de testomgeving van de DVO. PR & communicatie o Er is een PR plan opgesteld t.b.v. de promotie en implementatie van het deskundigenbestand. Dit plan is vanaf de lancering van het deskundigenbestand in werking gesteld: De diverse stakeholders binnen de (psychosociale) oncologie en de monodisciplinaire beroepsverenigingen zijn middels een brief op de hoogte gebracht van de lancering van het deskundigenbestand, Om het deskundigenbestand en overige producten en diensten van de NVPO duidelijk onder de aandacht te kunnen brengen is een nieuwe NVPO-website ontworpen (gefinancierd uit algemene NVPO middelen). Er is een folder ten behoeve van werving voor het deskundigenbestand ontworpen, Aanwezigheid bij relevante congressen en symposia om het deskundigenbestand te promoten, Mededeling t.b.v patiënt opgenomen in Kracht, het magazine van KWF Kankerbestrijding, Meegewerkt aan een artikel in de Metro Special Leven met Kanker in november 2014 Tot het moment van realisatie en lancering van de DVO staat er een link van het deskundigenbestand opgenomen op Kanker.nl en Oncokompas. 4

Tot slot is het deskundigenbestand onder de aandacht gebracht middels de samenwerking met verschillende oncologische partijen op het gebied van psychosociale oncologische zorg (PSOZ) tijdens Wereld Kanker Dag via www.wereldkankerdag.nl IV. Richtlijn Detecteren behoefte psychosociale zorg In 2013 is een aanvraag voor revisie van de richtlijn Detecteren behoefte psychosociale zorg opgesteld en ingediend bij KWF Kankerbestrijding. Deze aanvraag is gehonoreerd. Begin 2014 is gestart met de revisie van de richtlijn Detecteren behoefte psychosociale zorg waarbij IKNL de procesbegeleiding verzorgd. Borging & continuering I. Q1 2016 zal een plan t.b.v. inrichting van de herregistratie worden opgesteld. Planning is dat de herregistratie eind 2017 is ingericht. Een registratie in het deskundigenbestand is vijf jaar geldig. Vooralsnog dienen deskundigen alvorens te kunnen her-registreren aan te tonen dat zij nog Big-, Registerplein- of SKGV geregistreerd zijn en daarnaast actief werkzaam binnen de psychosociale oncologische zorg. Op het moment dat de herregistratie volledig is ingericht en gelanceerd dienen deskundigen te voldoen aan voorwaarden voor deskundigheidsbevordering alvorens men kan her-registreren voor wederom een periode van vijf jaar. II. Planning is dat de DVO op 4 februari 2016 tijdens Wereld Kanker Dag wordt gepresenteerd. De NVPO blijft als een van de leveranciers een actieve bijdrage leveren aan de ontwikkeling en lancering van de DVO begin 2016. III. Tot het moment van realisatie van de DVO zal de NVPO haar uiterste best blijven doen om het deskundigenbestand onder de aandacht te krijgen van de patiënten en diens naasten. Daarnaast zal binnen de werkgroep DVO gekeken worden naar gezamenlijke PR mogelijkheden t.b.v. de lancering van de DVO. 7.2 Betaalbaarheid van de zorg Geplande activiteiten/diensten gedurende looptijd project I. Het volgen van de politieke en beleidsagenda met betrekking tot de psychosociale oncologisch zorg. II. Het opstellen van een lobbyplan. III. Rapport Interventies in de psychosociale oncologie: een eerste inventarisatie van ontwikkelingen. Behaalde resultaten medio 2015 I. Volgen politieke en beleidsagenda o Het beleid, de informatie en de communicatie van de overheid, zorgverzekeraars en partners in het veld op het gebied van de psychosociale oncologische zorg, en in het bijzonder de financiering, is structureel bijgehouden, mede dankzij inzet van een lobbyist. Onder andere relevante rapportages, zoals hervormingen en bezuinigingen G-GGZ van CVZ zijn bijgehouden, alsmede relevante vergaderdata, zoals vergaderingen ten behoeve van de ZVW pakketdiscussie, om zo input bij politici aan te leveren om de standpunten van de sector te agenderen. II. Lobbyplan a. In 2013 is besloten met de initiële partners in het psychosociaal oncologische veld (KWF Kankerbestrijding, IKNL, NFK, IPSO, Stichting Ook en de NVPO) een gezamenlijk plan op te stellen ten behoeve van het realiseren en borgen van betaalbare psychosociale zorg voor mensen met kanker. Deze bovengenoemde partijen verenigen zich in het Landelijk overleg Psychsociale Oncologie (PSO) ten behoeve van toegankelijke, kwalitatief hoogwaardige en betaalbare zorg. In de zomer van 2014 zijn de V&VN oncologie en de PAZ/LVMP tevens aangesloten. Het Landelijk Overleg zet zich in voor de realisatie en borging van tijdige, (kosten)effectieve en toekomstbestendige PSOZ als integraal onderdeel van de oncologische keten. De NVPO heeft vanaf de start van het Landelijk Overleg PSOZ haar projectcoördinator afgevaardigd als secretaris. In gezamenlijkheid is in 2014 de Visie voor psychosociale oncologische zorg op maat uitgewerkt en in 2015 is deze op basis van ontwikkelingen in het veld geupdate. In de Visie wordt besproken hoe de PSOZ is ingericht, waar we naartoe willen, hoe pakken we dit aan wat hebben we hiervoor nodig. Daarnaast heeft de NVPO gedurende het project de expertise van een lobbyist/adviseur in de arm genomen. Deze had als taak het adviseren van het Landelijk Overleg PSO 5

over het verder vormgeven van de samenwerking, het agenderen van de standpunten betreffende betaalbaarheid van de psychosociale zorg bij politiek Den Haag en het aanjagen van de lobby inzake de pakketdiscussie over de G-GGZ ten behoeve van mensen met kanker en hun naasten. Sinds eind 2014 wordt deze lobby volledig vanuit KWF Kankerbestrijding geregeld en bekostigd. Specifiek ten behoeve van de lobby voor het deskundigenbestand is de samenwerking met de lobbyist/adviseur voor de duur van het project gecontinueerd. III. Inventarisatie interventies psychosociale oncologie In het kader van het realiseren van de benodigde onderbouwing/argumentatie heeft de NVPO zich ingezet voor de realisatie van het rapport Interventies in de psychosociale oncologische zorg: een eerste Inventarisatie van nieuwe ontwikkelingen. Oncologie specifieke interventies (OSI s) binnen de PSOZ zijn interventies die zich richten op specifieke psychosociale klachten van mensen met kanker en hun naasten. Aanbod waarvan het van belang is dat patiënten (indien reeds beschikbaar), zorgprofessionals, beleidsmakers, onderzoekers en zorgverzekeraars op de hoogte zijn van het bestaan van deze OSI s. Dit rapport is opgesteld omdat de praktijk uitwijst dat het niet altijd eenvoudig is te ontdekken wat er nu waar en voor wie aangeboden wordt: een overzicht aan OSI s ontbrak tot op heden. Het rapport geeft een systematisch overzicht van OSI s anno 2014. Er wordt onder andere inzichtelijk gemaakt wat de interventie behelst, of er evidentie is voor de effectiviteit, of deze is opgenomen in algemene of tumor specifieke behandelrichtlijnen en voor welke patiëntengroep de interventie is bedoeld. Borging en continuering II. Door de sector wordt sinds Q1 2015 in gezamenlijkheid gewerkt aan de volgende zaken (middels de door KWF Kankerbestrijding aan NVPO als penvoerder toegekende subsidie Realiseren en borgen van tijdige en (kosten) effectieve en toekomstbestendige psychosociale oncologische zorg binnen de oncologische keten. ): Realisatie Richtlijn aanpassingsstoornis voor mensen met kanker : Vanuit het Landelijk Overleg PSOZ is het initiatief genomen, met de NVPO als penvoerder, tot de ontwikkeling van een richtlijn Aanpassingsstoornis bij mensen met kanker. Met de ontwikkeling van deze richtlijn wordt specifiek vorm gegeven aan wat een aanpassingsstoornis bij mensen met kanker behelst, wanneer deze voor kan komen en hoe deze problematiek geadresseerd kan worden. De ontwikkeling van deze richtlijn wordt gefinancierd door KWF Kankerbestrijding. Met ondersteuning van het Trimbos-instituut is de werkgroep gevormd. De leden van deze werkgroep vertegenwoordigen het veld van de psychosociale oncologie in brede zin. Planning is dat deze richtlijn 1 juni 2016 gereed is. Chantal Lammens blijft vanuit de NVPO als opdrachtgever betrokken bij de realisatie van deze richtlijn. Monitoren richtlijnen en gemaakte afspraken PSOZ Naast de realisatie van een richtlijn Aanpassingsstoornis bij kanker is het van belang dat de reeds bestaande regelingen en afspraken op het gebied van de PSOZ worden gehandhaafd. Dit is zeker nog geen vanzelfsprekendheid. Om naleving van gemaakte afspraken te realiseren is het zaak allereerst een overzichtsrapport te maken van bestaande aanbevelingen, afspraken en geformuleerde normen op het gebied van de PSOZ voor mensen met kanker. Het betreft aanbevelingen die zijn opgenomen in (tumor specifieke) richtlijnen en afspraken en regelingen uit beleidsrapporten (zoals bijvoorbeeld, NHGstandpunt Oncologische zorg in de huisartsenpraktijk (2014), IGZ-rapport Zorgketen voor kankerpatiënt moet verbeteren (2009),Gezondheidsraad-rapport Nacontrole in de oncologie (2007), Veldagenda Kankerzorg maakt zich op voor de toekomst NFU e.a. (2014), Zorgstandaard Kanker (2014), Soncos normeringsrapport II (2014) en de Zorgmodule Palliatieve Zorg (2013)). Daarnaast dient dit rapport tevens duidelijk te maken in hoeverre deze afspraken worden nageleefd. De conclusies en aanbevelingen uit het rapport geven handvatten voor verbeteracties en zullen bijdragen aan de handhaving van regelingen door toezichthoudende instanties en zorginkoop conform richtlijnen door zorgverzekeraars. Planning is dat dit rapport begin 2016 wordt afgerond. Inzicht capaciteit professionele psychosociale hulpverlening Om de PSOZ toegankelijk en betaalbaar te houden is het voor de sector PSOZ van belang te anticiperen op een stijgende groep patiënten die behoefte heeft aan en aanspraak zal willen maken op PSOZ (toename van ca. 900 mensen per jaar en verder toenemend met stijgende incidentie 1 ). Om hier adequaat op te kunnen anticiperen is het van belang gedegen inzicht te krijgen in de huidige capaciteit van de professionele psychosociale hulpverlening in Nederland, zowel intra- als extramuraal. Hiertoe wordt momenteel een onderzoek uitgevoerd dat begin 2016 zal resulteren in een rapport dat inzicht geeft in de huidige capaciteit van professionele psychosociale hulpverlening in Nederland en de wijze 1 Berekening op basis van stijging incidentie 3% (Kankerzorg in beeld, IKNL 2014) en ca. 30% behoefte PSOZ 6

waarop deze zorg momenteel wordt gefinancierd. Aan de hand van dit rapport kan als sector worden geanticipeerd op wat er in de (nabije) toekomst nodig is (waar zitten de witte vlekken en overlap) en daarnaast geldt dit rapport tevens als een van de benodigde bouwstenen om te komen tot toegankelijke en betaalbare PSOZ. De NVPO blijft als partij betrokken bij het Landelijk Overleg PSO. Tot het einde van 2015 levert zij de secretaris voor dit overleg. III: Inventarisatie Interventies Psychosociale oncologie: Gezien de steeds doorgaande ontwikkelingen zal met regelmaat een update van deze inventarisatie worden gemaakt. In 2017/2018 komt een ge-update editie van deze inventarisatie uit. 7.3 Deskundigheidsbevordering Geplande activiteiten/diensten gedurende looptijd project I. Het (laten) ontwikkelen van een bij- en nascholingsprogramma voor professionals werkzaam in de oncologie. Het gevolgd hebben van zo n programma is voorwaarde voor registratie in het deskundigenbestand. II. Implementatie van de opleiding Communiceren in de oncologie voor medisch specialisten. III. Het certificeren van permanente educatie op het gebied van de psychosociale oncologie. a. Inrichten en kwaliteitsbewaking van het NVPO-keurmerk voor scholing. b. Scholingsprogramma s op het gebied van de psychosociale oncologie hebben het NVPO keurmerk. IV. Aanbieden en inzichtelijk maken van geaccrediteerd scholingsaanbod en intervisie voor beroepsbeoefenaren werkzaam in de psychosociale oncologie. Behaalde resultaten medio 2015 I. Certificeren van permanente educatie: NVPO keurmerk o Voor de doelgroepen voor het deskundigenbestand zijn opleidingsconcilia benoemd die voor deze groepen de minimale kwaliteitscriteria voor opleidingen op het gebied van de psychosociale oncologie hebben opgesteld. Opleidingen die aan deze voorwaarden voldoen kunnen het NVPO keurmerk aanvragen. Het keurmerk is op dit moment verleend aan de opleidingen Psychosociale oncologie voor psychologen/ psychotherapeuten en geestelijk verzorgers (RINO te Utrecht), alsmede voor maatschappelijk werkers (HAN/VDO te Nijmegen). o De functionaliteit om het NVPO-keurmerk aan te vragen is ontwikkeld binnen de webapplicatie t.b.v. het online deskundigenbestand en de verwijsgids. II. Bij- en nascholingsprogramma s o De opleiding Psychosociale oncologie voor maatschappelijk werkers welke wordt aangeboden door de HAN VDO te Nijmegen is wegens een tekort aan inschrijvingen de drie jaar voorafgaand aan het project niet van start gegaan. Door het opleidingsinstituut werd derhalve besloten dat het (m.n. vanuit kostentechnisch perspectief) niet meer loonde om de opleiding nog langer aan te bieden. Na terugkoppeling aan de NVPO is besloten dat, in het kader van het belang van o.a. het deskundigenbestand, de NVPO gedurende de loop van het project zal optreden als makelaar voor deze opleiding en daarmee o.a. de werving op zich zal nemen. In 2012 is een evaluatie uitgevoerd m.b.t. de knelpunten die hebben geleid tot het tekort aan inschrijvingen, aan de hand waarvan de opleiding inhoudelijk en logistiek is aangepast. De werving is sinds 2012 door de NVPO succesvol overgenomen (2012 15 deelnemers, 2013 16 deelnemers, 2014 14 deelnemers, 2015 opleiding geannuleerd i.v.m. te weinig inschrijvingen). o Samen met de RINO Utrecht en de Special Interest Group (SIG) psychosociale oncologie van de V&VN is een opleiding Psychosociale oncologie voor verpleegkundigen opgezet. o De NVPO heeft een adviserende rol bij het up-to-date houden van reeds ontwikkelde scholingsprogramma s voor psychologen, geestelijk verzorgers en verpleegkundigen van de RINO Utrecht. 7

III. IV. Implementatie training Communiceren in de oncologie voor medisch specialisten (CiO) o Ten behoeve van de implementatie van de training CiO is een gebruikerskader opgesteld, waarin de inhoud van de training wordt geborgd en voorwaarden voor het gebruik van de training uiteen zijn gezet. o Een flyer is ontwikkeld om het bestaan van de opleiding onder de aandacht te brengen bij de medisch specialisten (i.o.) met een oncologische specialisatie. De flyer is met een begeleidende brief toegestuurd aan de hoofdopleiders. Tot op heden is de CiO training in de volgende ziekenhuizen aangeboden: AMC (tweetal pilots, nog geen opvolging) Erasmus MC (3x, 1 e keer volledige training en via train-de-trainer principe, bieden training nu in principe jaarlijks via eigen trainers aan) LUMC (2x module 1 & 4, eind 2015 in planning) AVL (1x alle modules, planning is in 2016 volgende training) MUMC (1x module 1 en 2) o Naast bovengenoemde CiO trainingen is op 7 november 2012 een 2 ½ uur durende workshop gegeven tijdens de nationale opleidingsdag van de jnvmo tijdens de oncologiedagen van de NVMO (N=65 aanwezige fellows). Tijdens deze workshop is de gehele opleiding in vogelvlucht besproken. Inzichtelijk Scholingsaanbod en intervisie o In 2013 en 2014 zijn er in samenwerking met IKNL in het voor- en najaar intervisiebijeenkomsten/casuïstiek besprekingen georganiseerd op een drietal locaties: Amsterdam, Rotterdam en Nijmegen. In 2015 is deze samenwerking uitgebreid met IPSO. Geprobeerd is de bijeenkomsten uit te breiden met de locaties Groningen, Utrecht en Eindhoven, helaas zijn de bijeenkomsten wegens een tekort aan aanmeldingen op deze locaties niet doorgegaan. o Via de vernieuwde NVPO-website hebben zorgverleners een duidelijk overzicht van de (geaccrediteerde) deskundigheid bevorderende activiteiten op het gebied van de psychosociale oncologie (zie scholing en agenda). Borging & continuering Gezien onder andere de snelle ontwikkelingen op het gebied van e-learning en blended learning zullen de inhoudelijke en kwaliteitseisen voor het NVPO-keurmerk worden herzien, Voor de intervisiebijeenkomsten zal t.b.v. de borging nauwere samenwerking worden gezocht met IPSO, Via de taakgroep medisch specialisten zal verder worden gewerkt aan de implementatie van de CiO training. Allereerst zal gezocht worden naar een ambassadeur binnen de Academische ziekenhuizen waar de CiO training nog niet is aangeboden. Daarnaast is het de planning de trainerspoule verder uit te breiden en wordt voor de toekomst samen met de taakgroep gekeken naar de mogelijkheden een deel van de training een e-learning module te maken. 7.4. Translatie van psychosociaal oncologisch onderzoek naar de klinische praktijk Geplande activiteiten/diensten t.t.v. looptijd project V. Het oprichten van een Platform Wetenschap & Praktijk Psychosociale Oncologie. VI. Het uitbouwen van de NVPO als wetenschappelijke vereniging door middel van de verhoging van de participatie van het aantal onderzoekers bij de vereniging in het algemeen en het NVPO-congres in het bijzonder. Behaalde resultaten anno medio 2015 VII. Gedurende het eerste loopjaar van het project is het deelproject Translatie nader uitgewerkt, hiervoor is een concreet plan van aanpak opgesteld. Hierbij is de volgende doelstelling geformuleerd: Het realiseren van een grotere synergie tussen psychosociaal oncologische onderzoekers en de klinische praktijk (1 e en 2 e lijn) ten behoeve van het optimaliseren van de kwaliteit van de psychosociale oncologische zorg. Drie subdoelstellingen zijn hier nader uitgewerkt, waarbij de NVPO zich richt op 1) het creëren van awareness (bewustwordingsproces) van de noodzaak van Knowledge Translation (KT) ten behoeve van het leveren van kwalitatief goede zorg, 2) het bevorderen van de toegankelijkheid van psychosociale onderzoeksresultaten en 3) het gebruik van 8

onderzoeksresultaten in de praktijk ondersteunen d.m.v. het stimuleren en ondersteunen van implementatieprocessen. o Awareness: Een Nederlandstalige publicatie t.b.v. de bewustwording voor KT op het gebied van de PSO is gepubliceerd in editie 2 2013 van het tijdschrift Psychosociale Oncologie. Spelten, Duijts & Lammens, 2013: Kennis delen voor betere psychosociale zorg, Psychosociale Oncologie; vol 2: pag 12-13. De onderzoekers op het gebied van de psychosociale oncologie in Nederland zijn in kaart gebracht. Ten tijde van het internationale IPOS congres te Rotterdam in november 2013 heeft KWF Kankerbestrijding in samenwerking met de NVPO een satelliet symposium over kennistranslatie georganiseerd. Hiervoor waren naast onderzoekers en clinici tevens beleidsmakers en zorgverzekeraars uitgenodigd. In totaal hebben, naast de reguliere deelnemers van de IPOS die konden deelnemen aan het symposium als onderdeel van het reguliere IPOS programma, 60 mensen deelgenomen aan het satelliet symposium. o Actief stimuleren kennisuitwisseling Verscheidene gesprekken hebben plaatsgevonden met de projectleider en/of medewerkers van het KWF Kankerbestrijding speerpunt Translatie. Beide partijen houden elkaar structureel op de hoogte en mogelijkheden tot samenwerking worden nader bekeken. Dit heeft in 2013 onder andere geresulteerd in de gezamenlijke organisatie van het satelliet symposium over kennistranslatie t.t.v. de IPOS te Rotterdam. Op 26 februari 2013 heeft een gezamenlijk themadag Gluren bij de buren plaatsgevonden, een samenwerking tussen de KWF Werkgemeenschap Psychosociale Oncologie en de NVPO. Deze middag stond in het teken van kennistranslatie. Zowel clinici als onderzoekers waren bij deze themadag aanwezig (ca. 60 deelnemers). o Toegankelijkheid vergroten In 2013 is de eerste editie van de Jaarindex Psychosociale Oncologie uitgebracht, een overzicht van actueel en lopend onderzoek op het gebied van de psychosociale oncologie. Deze index is in het kader van translatie toegestuurd aan alle leden van de NVPO, deelnemende onderzoekers, beleidsmakers, overheid (o.a. ministerie VWS en CVZ), zorgverzekeraars, fondsen en overige relevante partners in het veld. In 2014 is de tweede editie uitgebracht. De Jaarindex is vrij te downloaden via ISSUU en de NVPOwebsite. Vanaf editie 1 2013 van het tijdschrift Psychosociale Oncologie is er structureel aandacht voor nieuwe onderzoeksresultaten. Borging & continuering o o De Jaarindex wordt in 2015 voor de derde keer uitgebracht en is inmiddels een structureel product van de NVPO. Samen met de werkgroep Wetenschappelijk Onderzoek is een Jaarindex Redactie samengesteld die vanaf heden het realiseren van een jaarlijkse index voor zijn rekening gaat nemen. Met regelmaat vinden overleggen plaats om de mogelijkheden voor verdere samenwerking en afstemming met de KWF Kankerbestrijding werkgemeenschap Psychosociale Oncologie te bespreken. 9

10