NIEUWSBRIEF DECEMBER 2011 SOCIAAL ECONOMISCHE VERANDERINGEN IN DE REGERINGSNOTA In het kader van het Nationaal Hervormingsprogramma verbond België er zich toe om in 2020 een werkzaamheidsgraad van 73.20% te halen. Om dit te bereiken zal de werkzaamheidsgraad van 2011 (67.8%) nog met meer dan 5% moeten toenemen. In het kader van deze doelstelling zijn er een aantal maatregelen opgenomen in het regeerakkoord. We gaan er van uit dat deze ook effectief van kracht zullen worden. De belangrijkste, voor u en uw werknemers, worden hier verder uitgediept. 1. Hervorming van het brugpensioen: De benaming brugpensioen zal worden aangepast naar werkloosheid met bedrijfstoeslag. Dit is echter meer dan enkel een naamsverandering en dat zal hieronder blijken. Personen zullen langer beschikbaar moeten blijven voor de arbeidsmarkt. De controle op deze beschikbaarheid zal, met een aantal nog nader te bepalen uitzonderingen, ook worden uitgebreid tot de bruggepensioneerden, de pseudo - bruggepensioneerden en de oudere werklozen. De belangrijkste aanpassingen zijn er voor het brugpensioen op 58 jaar lange loopbaan, brugpensioen zware beroepen(58 jaar en 35 jaar loopbaan) en de CAO 17: Anciënniteit: men wil het aantal loopbaanjaren voor deze vormen van brugpensioen op 40 jaar brengen voor alle sectoren. Leeftijd: de leeftijdsvoorwaarde wil men eveneens op 60 jaar brengen voor de nieuwe afgesloten CAO s. Tegen 2014 zal men bekijken of dit niet moet worden opgetrokken naar 62 jaar. Voor de vrouwen wordt in een aangepaste overgangsperiode worden voorzien Voor de afgesloten CAO s geldt er een overgangsperiode. Daarnaast worden de periodes die worden gelijkgesteld voor het brugpensioen herbekeken. Het halftijds brugpensioen kent vanaf 01 januari 2012 een uitdovend scenario en er zullen geen nieuwe werknemers hier nog beroep op kunnen doen. Wel wordt het Activa-voordeel uitgebreid naar de bruggepensioneerden. 2. Hervorming van de pensioenen: 2.1. Verhoging van de effectieve leeftijd om op vervroegd pensioen te gaan: De minimumleeftijd voor het vervroegd pensioen zal tegen 2016 opgetrokken worden naar 62. Dit zal trapsgewijs gebeuren en er zullen uitzonderingen blijven bestaan voor lange loopbanen. - 1 -
Jaar Minimumleeftijd Loopbaanvoorwaarde Uitzonderingen 2012 60 jaar 35 loopbaanjaren 2013 60 jaar 6 maanden 38 loopbaanjaren 60 jaar bij 40 loopbaanjaren 2014 61 jaar 39 loopbaanjaren 60 jaar bij 40 loopbaanjaren 2015 61 jaar 6 maanden 40 loopbaanjaren 60 jaar bij 41 loopbaanjaren 2016 62 jaar 40 loopbaanjaren 60 jaar bij 42 loopbaanjaren en 61 jaar bij 41 loopbaanjaren 2.2. Vrijwillig werken na de pensioenleeftijd: Voor personen die bijwerken voor hun 65 jaar zal het huidige stelsel behouden blijven, maar de sanctie zal in overeenstemming worden gebracht met de overschrijding. Voor personen die na hun 65 ste verjaardag nog gaan bijwerken zijn de vooropgestelde wijzigingen meer structureel. De beroepsinkomensgrens zal worden afgeschaft voor personen die vanaf 2013 42 loopbaanjaren tellen. In 2014 zal de maatregel worden geëvalueerd met het oog op een eventuele verhoging van deze loopbaanvoorwaarde. Vanaf een jaarinkomen van 33.000 Euro zal de belastingsvermindering wel degressief zijn. Voor de personen die niet aan de loopbaanvoorwaarden voldoen zal de inkomensgrens behouden blijven, maar ook hier zal de sanctie in overeenstemming worden gebracht met de overschrijding. Let wel men kan geen bijkomende pensioenrechten meer opbouwen wanneer men reeds op pensioen is. 2.3. Bij pensioenberekening het werk meer laten doorwegen ten opzichte van de periodes van inactiviteit: Werkloosheid, en de brugpensioenperioden voor 60 jaar, zullen bij de pensioenberekening slechts meetellen zoals het minimumrecht per loopbaanjaar. Hierbij is er wel een uitzondering voorzien voor de brugpensioenen in het kader van een bedrijf in moeilijkheden. Met uitzondering van het gemotiveerd tijdskrediet en de thematische verloven, zullen de periodes van vrijwillige werkonderbreking nog maximaal één jaar worden gelijkgesteld. Deze maatregelen zullen vanaf 2012 in werking treden. 2.4. Maatregelen betreffende de 2 de pensioenpijler: Bij de komende inter-professionele onderhandelingen zal de regering aan de sociale partners vragen om een veralgemening van de tweede pijler te overwegen. Deze pijler omvat zowel het sectoraal - als het ondernemingspensioen. Er zullen zich vooral wijzigingen plaatsvinden op de fiscale behandeling van deze pijler. 2.5. Betere informatieverstrekking: Alle werknemers zullen vanaf het begin van hun loopbaan regelmatig een raming ontvangen van hun toekomstige pensioenrechten. Daarnaast zullen de loopbaangegevens over de drie pensioenstelsels worden bijeengebracht in één databank. Zo zal er maar één aanspreekpunt zijn om de (toekomstige) gepensioneerden over hun toestand en rechten te informeren. 3. Strengere toegangsvoorwaarden voor tijdskrediet en de loopbaanonderbreking: Volgens het regeerakkoord zullen deze maatregelen van ingaan vanaf 2012 voor alle werknemers die een eerste aanvraag, of een verlengingsaanvraag, na 20 november 2011 hebben ingediend. Hierover bestaat er echter nog wel onduidelijkheid. Na contact met de RVA werd ons immers gemeld dat ze de aanvragen met een ingangsdatum na 1 januari 2012 nog niet kunnen afhandelen, onafhankelijk van wanneer ze zijn aangevraagd. De nodige aanpassingen in de regelgeving zullen worden gedaan om de volgende maatregelen in te voeren: Het niet - gemotiveerde (gewone) tijdskrediet met uitkering zal beperkt worden tot één jaar voltijds equivalent. Hierop zullen de sociale partners niet meer kunnen afwijken via een CAO. Het recht op gewoon tijdskrediet, en de bijhorende uitkering, zal enkel toegekend kunnen worden indien er 5 loopbaanjaren zijn, waarvan 2 in de huidige onderneming. Voor het 1/5 de en het halftijds tijdskrediet 50+ zal men pas recht op verhoogde uitkeringen krijgen vanaf de leeftijd 55 jaar. (Er zullen wel uitzonderingen worden voorzien voor de zware beroepen die - 2 -
ook knelpuntberoepen zijn.) Een bijkomende voorwaarde zal een loopbaanduur van 25 jaar zijn. Met betrekking tot ouderschapsverlof zal de Europese richtlijn worden omgezet in wettekst. Concreet wil dit zeggen dat elk kind recht zal geven op 4 maanden ouderschapsverlof naar voltijds equivalent. 4. Modernisering arbeidsrecht: In het huidige arbeidsrecht is er een gebrek aan homogeniteit. Om hierin verandering te brengen zijn er een aantal zaken die in de nabije toekomst zullen worden aangepakt: De eenmaking van het statuut arbeiders-bedienden zal moeten worden afgerond tegen 8 juli 2013. Er zal een harmonisering en vereenvoudiging komen binnen het stelsel van de paritaire comités. De regelgeving inzake tijdelijk werk, deeltijds werk en overuren zal de regering vereenvoudigen en moderniseren. Het systeem van jaarlijkse vakantie zal zo worden aangepast dat de werknemer vanaf het eerste werkjaar vakantiedagen heeft. BEDRAGEN LOONGRENZEN 2012 Jaarlijks worden de loongrenzen geïndexeerd, dit zoals voorzien in de arbeidsovereenkomstenwet van 3 juli 1978. Deze bedragen zijn belangrijk omdat heel wat bepalingen uit deze wet hierop zijn gebaseerd. Hieronder zullen we die voor u op een rij zetten, deze zijn beschreven op basis van de geïndexeerde bedragen voor het komend jaar. We spreken hier over jaarloon, dat wil zeggen 12 maanden het maandloon, de eindejaarspremie, het dubbel en aanvullend vakantiegeld en de overige voordelen die zijn overeengekomen volgens het arbeidscontract. De nieuw bedragen die geldig zijn vanaf 1 januari 2012 vindt u in onderstaand schema. Wettelijke bedragen Geïndexeerde bedragen 2011 Geïndexeerde bedragen 2012 16.100 Euro 30.535 Euro 31.467 Euro 19.300 Euro 36.604 Euro 37.721 Euro 32.200 Euro 61.071 Euro 62.934 Euro 1. Proefperiode voor bedienden De maximale periode van proef is afhankelijk van bruto jaarloon. Wanneer het een jaarloon betreft dat lager of gelijk is dan 37.721 Euro dan mag ze minimaal één maand en maximaal 6 maanden bedragen. Is het jaarloon hoger dan mag de proefperiode minimaal één maand en maximaal 12 maanden bedragen. Let wel dit is enkel geldig voor bedienden. Voor arbeiders geldt de regeling dat er een minimum proefperiode van 7 kalenderdagen en een maximale 14 kalenderdagen mag gehanteerd worden. 2. Opzeggingsperiode van bedienden De opzeggingstermijnen van de bedienden zijn eveneens afhankelijk van het jaarloon. Door de IPA-wet van 12 april 2011 zijn er hier enkele wijzigingen gebeurd, dit voor de arbeidsovereenkomsten die lopen vanaf 1 januari 2012. Naar gelang van het bedrag dat de bediende verdient per jaar verschilt zijn opzeggingstermijn(zowel uitgaand van de werkgever als van de werknemer), de periode van tegenopzeg, de wijze van opzegging en de mogelijkheid tot het vastleggen van een opzeggingstermijn. De volledige uitleg kan u hierover bekomen bij uw dossierbeheerder. 3. Verlet werk zoeken voor bedienden Wanneer een bediende een jaarloon heeft van minder dan 31.467 Euro dan heeft hij/zij recht op één volledige dag sollicitatieverlof per week, dat gesplitst mag worden over maximaal twee dagen in de week. Verdient hij/zij per jaar meer, dan heeft de bediende enkel dit recht de laatste zes maanden van zijn/haar opzeg. De periode voorafgaand mag de bediende een halve dag sollicitatieverlof opnemen. 4. Het scheidsrechterlijk beding Het is enkel toegelaten om scheidsrechters een uitspraak te laten doen over geschillen wanneer de werknemer zijn jaarloon meer dan 62.934 Euro per jaar bedraagt. 5. Het scholingsbeding Wanneer een werknemer een opleiding op kosten van de werkgever volgt en hij/zij meer dan 31.467 Euro per jaar verdient dan mag er een scholingsbeding afgesproken worden. Hierdoor dient de werknemer een gedeelte van de opleidingskosten terug te betalen wanneer de werknemer zelf ontslag neemt voor een vastgelegde datum. 6. Het concurrentiebeding Indien het jaarloon lager of gelijk is dan 31.467 Euro dan kan er geen concurrentiebeding toegepast worden. Wanneer het jaarloon hoger ligt dan 31.467 Euro dan kan men het wel toepassen. Toch zijn er hier nog extra voorwaarden voor bepaald; is het jaarloon lager of gelijk dan 62.934 Euro dan mag het enkel voor die functies bestaan die uitdrukkelijk bepaald zijn in een (sub)sectorale CAO. Is het jaarloon hoger dan 62.934 Euro dan mag het niet toegepast worden voor de functies die uitdrukkelijk bepaald zijn in een (sub)sectorale CAO. Voor - 3 -
handelsvertegenwoordigers is het concurrentiebeding steeds toegestaan mits het jaarloon hoger is dan 31.467 Euro. Let wel hier zijn wel plaats- en tijdsgebonden voorwaarden aan gekoppeld. AANPASSING ARBEIDSREGLEMENT MET DE NIEUWE OPZEGREGELS GELDIG VANAF 1 JANUARI 2012 In april 2011 verscheen de IPA-wet, waarin o.a. nieuwe ontslagregels geldig vanaf 1 januari 2012, uitgewerkt worden. De nieuwe ontslagregels hebben voornamelijk betrekking op de duur van de opzeggingstermijn en moeten een belangrijke stap vormen in de toenadering van de statuten arbeiders en bedienden. De nieuwe ontslagregels gelden voor de werknemers met een arbeidsovereenkomst die aanvangt vanaf 1 januari 2012. Één van de verplichte vermeldingen in het arbeidsreglement zijn de opzeggingstermijnen of de modaliteiten voor het bepalen ervan of de referentie naar de wets- en reglementaire terzake. Wanneer de opzeggingstermijnen geldig binnen de onderneming wijzigen, moet de werkgever deze wijzigingen opnemen in zijn arbeidsreglement. De werkgever moet hiervoor de volledige procedure voor de wijziging van het arbeidsreglement niet volgen. Het is voldoende dat de werkgever zijn werknemers informeert over de wijzigingen en een aanpassing aan het bestaande arbeidsreglement aanplakt op een zichtbare en toegankelijke plaats. Voor de nodige aanpassingen aan uw arbeidsreglement en/of voor al uw vragen hieromtrent, raden wij u aan uw dossierbeheerder te contacteren. VRIJSTELLING OF VERMINDERING VAN DE FORFAITAIRE SANCTIE BIJ NIET-BETALING VAN DE SOLIDARITEITSBIJDRAGE Werkgevers moeten op het privégebruik van bedrijfswagens een CO2-bijdrage betalen. Degenen die de CO2-bijdrage niet aangeven of deze die een incorrecte aangifte doen teneinde de betaling van deze bijdrage te ontduiken, zijn een forfaitaire vergoeding verschuldigd waarvan het bedrag gelijk is aan het dubbele van de normaal verschuldigde CO2-bijdrage. Indien de werkgever echter een rechtvaardiging kan inroepen voor het niet of niet-correct aangeven van zijn bedrijfswagens, dan kan hij aan de RSZ vragen om, afhankelijk van de rechtvaardigingsgrond, de boete te verminderen of zelfs kwijt te schelden. In het KB van 25 oktober 2011 werd vastgesteld onder welke voorwaarden de RSZ een vrijstelling van 50% of 100% van de sanctie kan toekennen. De vrijstelling kan worden toegekend wanneer de werkgever een bedrijfswagen, die hij ter beschikking stelt van de werknemer, te laat meldt of vergeet te melden. De voorwaarden voor de vrijstelling zijn dezelfde als voor een vraag om vrijstelling voor een laattijdige of vergeten aangifte: - 4 -
De vrijstelling van 50% geldt bij uitzonderlijke omstandigheden via een gemotiveerde vraag gericht aan de RSZ. Het beheerscomité delegeert zijn beslissingsbevoegdheid aan de RSZ. De vrijstelling van 100% geldt bij redenen van dwingende billijkheid gericht via een gemotiveerde vraag aan de administratie van de RSZ. Het beheerscomité beslist op unanieme wijze over de toekenning. De mogelijkheid tot vrijstelling treedt in werking op 23 november 2011. Bron: Koninklijk besluit van 25 oktober 2011 tot wijziging van artikel 55, van het koninklijk besluit van 28 november 1969 tot uitvoering van de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders, BS 23 november 2011, 69307 NIEUWE BEREKENINGSFORMULE VOORDEEL BEDRIJFSWAGEN De huidige berekening ondergaat een aanzienlijke wijziging. Voor de bepaling van het voordeel van alle aard, wordt sedert 1 januari 2010 rekening gehouden met het CO2-gehalte van het voertuig. Het belastbaar voordeel was gelijk aan : CO2-uitstootgehalte wagen x CO2-coëfficiënt x aantal afgelegde kilometers. Vanaf 1/1/2012 zou het voordeel berekend worden op basis van de CO2-uitstoot en de cataloguswaarde van de wagen. Onder de cataloguswaarde verstaat men de gefactureerde waarde inclusief BTW en opties. De basis CO2-coëfficiënt bedraagt 5.5% voor een CO2-uitstoot van: - 95gr/km voor dieselvoertuigen - 115gr/km voor benzinevoertuigen Als de CO2-uitstoot de referentie-uitstoot overschrijdt, wordt de coëfficiënt verhoogd met 0.1% per CO2-gram (mat een maximum van 18%). Ligt de CO2-uitstoot lager dan de referentieuitstoot, dan wordt de coëfficiënt verminderd met 0.1% per CO2-gram (met een minimum van 4%). De forfaitaire afgelegde kilometers in functie van de woon-werkafstand verwijnen dus uit de formule. Om het effectieve bedrag van het voordeel alle aard voor de werknemer te kennen, zou men het resultaat van deze nieuwe formule (catalogusprijs x C02-coëfficiënt) moeten vermenigvuldigen met 6/7 e. De kost voor de werkgever bekomt men door het resultaat te vermenigvuldigen met 1/7 e. Voorbeeld: BMW Touring 318d (CO2-uitstoot = 120g/km) Berekening voordeel in natura: (32.700 EUR x (5.5% + 2.5%) x 6/7) /12 = 186.86 euro Let wel: deze regelgeving maakt deel uit van het regeerakkoord en moet nog in een concrete wettekst worden gegoten! HET NIEUWE STELSEL VAN ECONOMISCHE WERKLOOSHEID VOOR BEDIENDEN Op 1 januari 2012 is de economische werkloosheid voor bedienden - aanvankelijk een tijdelijke crisismaatregel - een definitieve maatregel geworden1. Het betreft hier een tijdelijke schorsing van de arbeidsovereenkomst van de bedienden en dit wegens een gebrek aan werk in een onderneming in moeilijkheden. Ondanks het feit dat de modaliteiten van schorsing van de arbeidsovereenkomst en de te volgen procedure grotendeels dezelfde blijven, moet u een nieuw dossier indienen indien u in 2012 economische werkloosheid voor uw bedienden wenst in te voeren. - 5 -
Zo zal u aan de hand van een nieuw RVA-formulier C106A (dat het RVA-formulier CRISISWET-2 vervangt) moeten aantonen dat uw firma voldoet aan het criterium van onderneming in moeilijkheden: hetzij door aan te tonen dat de omzet, de productie of de bestellingen in één van de vier kwartalen van 2011 met ten minste 10% is gedaald (i.p.v. 15% bepaald in de vroegere wetgeving) ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2008; hetzij door te bewijzen dat het aantal dagen tijdelijke werkloosheid om economische redenen voor de arbeiders ten minste 10% bedraagt van het totale aantal bij de RSZ aangegeven dagen (i.p.v. 20% bepaald in de vroegere wetgeving) tijdens het vierde kwartaal van 2011 (als de aanvraag wordt ingediend in het eerste kwartaal van 2012). Bovendien moet uw onderneming in moeilijkheden beroep kunnen doen op een juridisch kader dat verwijst naar de nieuwe wetgeving en de schorsing toelaat: ofwel een nieuwe CAO (er werden echter geen initiatieven tot sector-cao genomen in het ANPCB 218), ofwel een nieuw goedgekeurd ondernemingsplan. Na het sluiten van de CAO of na de erkenning van het ondernemingsplan door de Commissie "Ondernemingsplannen" (FOD WASO, Ernest Blerotstraat 1 te 1070 Brussel), kan de onderneming het formulier C106A indienen bij het werkloosheidsbureau van de RVA om gebruik te kunnen maken van de economische werkloosheid voor bedienden. Voor bijkomende inlichtingen kunt u op de RVA-website de infobladen E54 en E55 raadplegen (www.rva.be -> tijdelijke werkloosheid -> infobladen werkgevers). 1 Geregeld door de art. 77/1 tot 77/7 van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten, ingevoegd door de wet van 12 april 2011, B.S. van 28 april 2011. CRISISPREMIE WORDT ONTSLAGUITKERING IN 2012 Vanaf 1 januari 2012 maakt de crisispremie plaats voor de ontslaguitkering. De crisispremie in zijn huidige vorm blijft officieel behouden tot 31 december 2011. Er zullen vanaf 01/01/2012 enkele wijzigingen optreden. Zo verandert onder meer het toepassingsgebied. Vanaf 01/01/2012 zullen er ontslaguitkeringen worden toegekend aan arbeiders, dienstboden en werknemers met een arbeidsovereenkomst dienstencheques. Het wordt ook niet meer beperkt tot de privésector. De werknemers die met een arbeidsovereenkomst worden aangeworven in de openbare sector kunnen dus ook aanspraak maken op de ontslaguitkering. De ontslaguitkering valt vanaf 2012 volledig ten laste van de RVA in alle gevallen. Ze wordt beschouwd als een werkloosheidsuitkering. Het bedrag is dus vrij van belastingen. Men heeft echter geen recht op een ontslaguitkering wanneer de arbeiders ontslagen worden: - tijdens de proef; - met het oog op (brug)pensionering; - om dringende reden; - en nog geen 6 maanden anciënniteit hebben opgebouwd in de onderneming op het ogenblik waarop de werkgever de arbeidsovereenkomst beëindigt; - bij een werkgever in herstructurering aan wie de RVA een deel van de inschakelingsvergoeding van de arbeider terugbetaalt, in dit geval heeft de werknemer immers al een vergoeding gekregen die groter is dan de vergoeding waarop hij recht zou hebben bij loutere toepassing van de Arbeidsovereenkomstenwet. Het bedrag van de uitkering hangt af van de datum waarop de uitvoering van de arbeidsovereenkomst van de - 6 -
werknemer begint en van zijn anciënniteit. Zo zullen arbeiders, die vallen onder de nieuwe ontslagregeling, recht hebben op een ontslagpremie ter waarde van 1.250 EUR ten laste van de RVA. Wanneer er arbeiders zijn, die vallen onder de oude ontslagregeling, hangt het bedrag van de premie af van de anciënniteit: Anciënniteit Bedrag < 5jaar 1.250 EUR vanaf 5j < 10 j vanaf 10j 2.500 EUR 3.750 EUR De betaling van de ontslaguitkering kan ten hoogste één keer per kalenderjaar toegekend worden in geval van ontslag bij dezelfde werkgever. Bron: http://www.werk.belgie.be Wet van 12 april 2011, Belgisch Staatsblad van 28 april 2011. INDEXATIES EN CONVENTIONELE VERHOGINGEN DECEMBER 2011 klik hier Beste klant, wij wensen u en uw familie een gelukkig en voorspoedig 2012. disclaimer De verstrekte informatie wordt u op vrijwillige basis verleend. We proberen steeds de juridische actualiteit met de grootste aandacht en zorgvuldigheid te behandelen. Gelet op onze middelenverbintenis als sociaal secretariaat, wijzen we elke aansprakelijkheid af voor schade van welke vorm dan ook die voortvloeit uit het gebruik van de aangeboden informatie. De aangeboden informatie is uitsluitend bestemd voor informatievergaring. Openbaarmaking, vermenigvuldiging, verspreiding en/of verstrekking van de op deze website verstrekte informatie aan derden buiten onze wil om, is niet toegestaan. - 7 -