Moderne wetgeving protheseverstrekking en daarbij behorende terminologie ir. Theo H.M. Bougie theo.bougie@brt-advies.nl www.brt-advies.nl www.handy-wijzer.nl wijzer.nl
Inhoud presentatie A. Beleid, wet- en regelgeving m.b.t. hulpmiddelenzorg ICF als vertrekpunt voor beleid Procesbeschrijving hulpmiddelenzorg B. Classificatie en terminologie prothesen ISO/CEN/NEN normen over terminologie van prothese(componenten) Cliq C. Statements over beenprothesen voor arbeid en sport 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 2
A. Beleid, wet- en regelgeving Beleid hulpmiddelenzorg Zorgverzekeringswet Zvw Wet maatschappelijke ordening Wmo Hulpmiddelen in het kader van arbeid en scholing Wat vraagt het nieuwe beleid van actoren 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 3
A. Hulpmiddelenzorg in Nederland Hulpmiddelenzorg 4,5% van zorgbudget Zvw Sterkere (2006: 12%) dan gemiddelde (2006: 6%) groei; niet alleen kostenpost Aandacht voor doelmatigheid; Kostenbeheersing is factor van betekenis Differentiatie doelgroep traditioneel gehandicapten; vanaf geboorte, als gevolg van ziekte e of ongeval; revalidatiezorg chronisch zieken en ouderen met (lichte) stoornissen en beperkingen, kleine participatieproblemen; zelfzorg en monitoring; empowerment consument Stelselwijziging hulpmiddelenzorg in twee fasen Deregulering in 2002 Zorgverzekeringswet in 2006 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 4
A. Deregulering hulpmiddelenzorg in 2002 Van aanbod- naar vraaggestuurde zorg verzekeraar heeft de regierol; afschaffen schriftelijk advies voorschrijver in wet; komt terug via de polis bij o.a. eerste verstrekking geen gebruiksperiodes en termijnen voor herhaling overgaan naar functiegericht omschreven aanspraken in 2002 voor therapeutische elastische kousen in 2006 voor hulpmiddelen voor armondersteuning in 2009 voor hulpmiddelen voor visuele stoornissen in 2009 voor orthesen etc. leverancier is verantwoordelijk voor de totale hulpmiddelenzorg; uitwerking pakket en voorwaarden in bilaterale contracten tussen zorgverzekeraars en zorgleveranciers 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 5
Zorgverzekeringswet 2006 Stelselwijziging: van Zfw naar Zvw Hulpmiddelen in pakket verzekerde zorg!!!! Hulpmiddelenzorg: door verzekerde langdurig te gebruiken hulpmiddelen (o.a. prothesen en veel orthesen) Medische zorg: omvat hulpmiddelen als onderdeel van medische zorg (DBC) Restitutie- en naturaverstrekking (23% van de burgers heeft een restitutiepolis) 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 6
Prothese in Zvw prothesen voor schouder, arm, hand, been of voet (art. 2.8) niets over indicatie (bv. amputatie, co-morbiditeit, aangeboren stoornis, beoogd gebruik vanuit gebruiker, leefsituatie, etc.) niets specifieks over wat de prothese zou moet doen Conclusie (Nog) niet functiegericht omschreven!!!! Oude aanbodgerichte tekst!!!! echter de nieuwe Zorgverzekeringswet geldt wel voor prothesen!!!! 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 7
A. Hulpmiddelenzorg in Zvw hulpmiddelenzorg voorlangdurig gebruik (in ZFW hulpmiddel) recht voor zover daarop naar inhoud en vorm redelijkerwijs aangewezen (was doelmatig in ZFW) recht op functionerend hulpmiddel inclusief training en instructie ie (in ZFW concrete lijsten, termijnen, reservehulpmiddel, reparatievoorwaarden) rden) conform de (internationale) stand van de wetenschap en praktijk (in ZFW gebruikelijkheidscriterium en goedkoopste adequate verstrekking) verstrekt op zorginhoudelijke criteria, rekening houdende met persoonlijke situatie (in ZFW niet uitgewerkt) indicatie op basis van protocollen (in ZFW niet uitgewerkt) functiegericht omschreven verzekerde prestaties (in ZFW aanspraken) het individuele probleem in termen van functioneringsproblemen is bepalend voor het recht op en de keuze van een oplossing en niet een vaste lijst van v oplossingen innovaties mogelijk maken ICF is de bijbel van functies en functioneren van de mens 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 8
A. Hulpmiddelenzorg in WMO landelijke wet met gemeentelijke implementatie omvat mogelijkheid tot generieke (bv. openbaar vervoer) alsmede individuele maatregelen (bv. taxi, autoaanpassing, scootmobiel of o rolstoel) gemeente heeft compensatieplicht van functioneringsprobleem; vorm zelf bepalen ICF uitgangspunt voor probleemstelling en functiegerichte indicatiestelling bestrijkt een aantal domeinen, waaronder mobiliteit, wonen, welzijn, etc. Naturaverstrekking en Persoonsgebonden Budget (PGB) Sport en recreatie zijn domeinen van de WMO; de sportrolstoel is dan ook een erkende verstrekking omdat de rolstoel tot de WMO behoort Prothese is een lichaamsgebonden voorziening die onder Zvw valt; Zvw prevaleert boven WMO 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 9
A. Arbeid en scholing WIA en Min O&W WIA (Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen); opvolger van REA Uitvoering UWV en privaat Maatregelen om (betaalde) arbeid te continueren, te herstellen of te verkrijgen; tevens om toegang tot (beroeps)opleiding te stimuleren Focus WIA ligt op steun aan werkzoekende, student en werknemer; is uitgekleed voor werkgever Niet-beroeps beroeps-onderwijs onderwijs ligt bij Min O&W; Rugzakconstructies voor het mainstreamen van de toegang tot het onderwijs (LBO, VMBO en MBO, in bepaalde vormen ook voor HBO) Geldt voor beroep of opleiding noodzakelijke functiegerichte voorzieningen; generieke wetten (Zvw( en WMO) prevaleren indien van toepassing Mogelijkheid van een specifieke voorziening die zich leent als aanvulling aan verstrekking uit generieke regeling 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 10
A. ICF Naam: Organisatie: 29-5- International Classification of Functioning, Disability and Health WHO (NL: RIVM WHO FIC) Versie: 2001 (NL: 2002) Centraal: functioneren van mensen en factoren die op dat functioneren van invloed zijn Gebruik: statistiek, wetenschappelijk onderzoek, kiezen, protocollen, EPD, wetgeving Protheseologiecursus 12-4- 11
A. Schema ICF (positieve termen) ziekten / aandoeningen functies / anatomische eigenschappen activiteiten participatie externe factoren persoonlijke factoren 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 12
A. Schema ICF (positieve en negatieve termen) ziekten / aandoeningen functies / anatomische eigenschappen (stoornissen) activiteiten (beperkingen) participatie (participatieproblemen) externe factoren positief of negatief 29-5- persoonlijke factoren positief of negatief Protheseologiecursus 12-4- 13
A. Onderdelen ICF Inleiding, inclusief schema Classificatie functies (b) Classificatie anatomische eigenschappen (s) Gemeenschappelijke classificatie activiteiten en participatie (d) Lijst externe factoren (e) Bijlagen met instructies over gebruik Geen lijst persoonlijke factoren 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 14
Procesbeschrijving hulpmiddelenzorg Organisatie: Opbouw: Gebruik: Zie ook: ontwikkeld onder auspiciën n van CVZ beheerd door CG-Raad Beschrijft hele proces van robleem tot oplossing in gebruik vanuit gebruikersperspectief Alle stappen met overgangen, disciplines en te gebruiken classificaties b.v.. ontwikkeling protocollen verstrekkingsproces www.handy-wijzer.nl wijzer.nl www.cvz.nl 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 15
Oorspronkelijk CvZ overgenomen door CG-RAAD 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 16
29-5- Protheseologiecursus 12-4- 17
A. Andere opstelling actoren ondernemende burger; zorgconsument (o.a. keuze pakket verzekerde prestaties - polis, restitutie/natura) ondernemende zorgverzekeraar (profilerend en met gevarieerd aanbod aan polissen, innovatieve inkoop, bewaking zorgtrajecten en condities) ondernemende leverancier hulpmiddelenzorg (profilerend naar consument en verzekeraar, risico durven te nemen, innovatief, grip op kwaliteit, in zorgproces denkend) ondernemende aanbieder van medische zorg die met de gebruiker tot innovatieve oplossingen komt en deze implementeert - waar nodig ingebed in een zorgtraject 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 18
B. Standaardisatie en terminologie ISO/CEN/NEN standaarden over terminologie op het gebied van prothesiologie Cliq als concentratiepunt van moderne denken omtrent functiegerichtheid 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 19
B. ISO/EN/NEN normen op gebied van prothesen 1. algemene normen over hulpmiddelen inclusief prothesen (ISO, CEN en NEN); gebruikt in wet- en regelgeving; consumentenveiligheid; definities en indelingen; informatie- en zoeksystemen 2. normen over classificatie- en terminologie van prothesen en orthesen (ISO) en gebruikers; gebruikt voor definities en eenheid van taal 3. normen over classificatie- en terminologie van prothese- componenten (ISO); definities en eenheid van taal 4. normen over testmethoden en testcondities prothese(componenten) (ISO en CEN); fabrikanten en testlaboratoria 5. performancenormen met goed/afkeur criteria (CEN); handel en industrie 6. normen over terminologie m.b.t. gait 6. 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 20
B. ISO/CEN/NEN normen Onderhoud: internationale expertwerkgroepen ISO TC173/SC2/WG11: Assistive products for persons with problems in functioning Classification and Terminology ISO TC168/WG1/WG2: Terminology on Prothestics and Orthotics ISO TC168/WG3/WG5: Testmethods and Tests Prosthetics and Orthotics Toegang tot normen: www.nen.nl 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 21
B1. Algemene normen op gebied van prothesen ISO 9999: Hulpmiddelen voor mensen met functioneringsproblemen Classificatie en terminologie CEN 12182: Assistive products for persons with disability 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 22
B2. ISO 9999 Naam: Hulpmiddelen voor mensen met functioneringsproblemen - Classificatie en terminologie Organisatie: ISO/TC173/SC2, CEN, NEN Versie: 2007 Opbouw: 3x2 cijfers; hoofdgroepen, groepen en subgroepen Gebruik: zoeksystemen, declaratiesystemen 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 23
B2. ISO/CEN/EN 9999 - hoofdgroepen 04 Hulpmiddelen voor behandeling en oefening 05 Hulpmiddelen voor het trainen van vaardigheden 06 Prothesen en orthesen 09 Hulpmiddelen voor persoonlijke verzorging en bescherming 12 Hulpmiddelen voor persoonlijke mobiliteit 15 Huishoudelijke hulpmiddelen 18 Woningaanpassingen en inrichtingselementen 22 Hulpmiddelen voor communicatie en informatie 24 Hulpmiddelen voor het bedienen van de omgeving, instrumenten en werktuigen 30 Hulpmiddelen voor recreatie 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 24
B2. Voorbeeld ISO 9999 hoofdgroep 06 Prothesen en orthesen groep 06 24 Beenprothesen subgroepen 06 24 09 Transtibiale prothesen 06 24 15 Transfemorale prothesen 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 25
B2. Termen voor prothesen en orthesen en gebruikerskenmerken ISO 8549: Prosthetics and orthotics Part 1. General terms for limb prostheses and external orthoses Part 2. Terms relating to external limb prostheses and wearers of these prostheses Part 3. Terms relating to external orthoses ISO 8548: Prosthetics and orthotics Limb deficiencies Part 1. Method of describing limb deficiencies present at birth Part 2. Method of describing lower limb amputation stumps Part 3. Method of describing upper limb amputation stumps Part 4. Description of causal conditions leading to amputation Part 5. Method of describing the clinical condition of the person n who has had an amputation 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 26
B3. Termen en classificaties op het gebied van orthesen en prothesecomponenten ISO 13404 Prosthetics and Orthotics Classification and description of external orthoses and orthotic components ISO 13405: Prosthetics and orthotics Classification and description of prosthetic components 29-5- Part 1. Classification of prosthetic components Part 2. Description of lower limb prosthetic components (VERTAALD in NL; zie www.brt-advies.nl advies.nl) Part 3. Description of upper limb prosthetic components (VERTALING in NL in voorbereiding) Protheseologiecursus 12-4- 27
Terminologie beenprothesecomponenten Nederlandse termen afgeleid van ISO 13405-2 (ISO13405-2 Prothestics and Orthotics Classification and description of prosthetic components) Te downloaden vanaf www.brt-advies.nl 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 28
B4. Normen over gebruikerskenmerken van pro- en orthesen ISO 8551: Prosthetics and orthotics Functional deficiencies - Description of the person to be treated with an orthosis, clinical objectives of treatment, and functional requirements of the orthosis ISO/DIS 29782: Factors to be considered when specifying a prosthesis for a person who has a lower limb amputation (Voting till 6-) ISO/DIS 29781: : Factors to be included when describing the physical activity of a person who has a lower limb amputation(s) or who has a deficiency of a lower limb segment(s) present at birth (Voting till 6-) 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 29
B5. ISO en CEN normen testcondities en testopstellingen ISO 10328: Prosthetics Structural testing of lower limb prostheses Part 1. Test configurations Part 2. Test samples Part 3. Principal structural tests Part 4. Loading parameters of principal structural tests Part 5. Supplementary structural tests Part 6. Loading parameters of supplementary structural tests Part 7. Test submission document Part 8. Test report ISO 15032: Prostheses - Structural testing of hip units CEN 12523: External limb prostheses and external orthoses Requirements and test methods 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 30
B6. Normen op het gebied van terminologie m.b.t. Gait ISO/DIS 29873 series: Prosthesis and Orthoses Vocabulary Part 1: Normal gait (Voting till 6-) 6 Part 2: Prosthetic gait (Under development) Part 3: Abnormal gait patterns (Under development) 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 31
Cliq CLassificatie Implementeert Qualiteit ISO 9999 ICF Cliq 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 32
Cliq Naam: Organisatie: Opbouw: Gebruik: 29-5- Classificatie implementeert qualiteit CVZ / NICTIZ 16 modulen uitbreiding ISO 9999 met maximaal 3x2 cijfers; o.b.v. beoogd gebruik hulpmiddel (product related intended use) + voorbeeldbeschrijvingen ontwikkeling protocollen, declaratiesystemen GPH- VEKTIS, EPD, zoeksystemen Protheseologiecursus 12-4- 33
Cliq classificatie orthesen 06 Prothesen en orthesen 06.12 Orthesen voor de benen 06.12.09 Enkelvoetorthesen 06.12.09.03 Voorkomen van standsafwijking 06.12.09.06 Reduceren van standsafwijking 06.12.09.09 Accepteren van standsafwijking 06.12.09.12 Verminderen van beweging in gewricht(en) 06.12.09.15 Vergroten van beweging in gewricht(en) 06.12.09.18 Verlengen van skelet 06.12.09.24 Compenseren van te geringe spierwerking 06.12.09.27 Beheersbaar maken van overmatige spierwerking 06.12.09.30 Verminderen of herverdelen van belasting 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 34
Cliq classificatie beenprothesen 06.24.09 Transtibiale beenprothesen 06.24.03 K0: Cosmetische onderbeenprothese zonder sta- of loopfunctie 06.24.06 K1: Om op te staan en een enkele pas te lopen (binnen) 06.24.09 K2: Om te lopen op geconditioneerde ondergrond (met name binnen en beperkt buiten) 06.24.12 K3: Om te lopen binnen en buiten (met beperkingen buiten) 06.24.15 K4: Om onbeperkt op te lopen of voor (combinatie van) arbeid, sport/recreatie, kinderen, etc. ( gewoon( lopen ) Aanvullend kunnen er gewenste activiteiten zijn zoals: traplopen, fietsen, valbeveiliging, spatwaterdicht, sporten, etc. die eisen stellen aan de componenten 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 35
Cliq Vijfde niveau beenprothese over afwerking technisch functionele afwerking (bv. sport) sociaal functionele afwerking (bv. Met name cosmetiek) bestand tegen externe fysieke invloeden (stoten, knielen, etc.) 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 36
C. Statements beenprothesen voor sport en arbeid Sportprothese: mainstream; ; zoals voor elke andere (top)sport (fondsen, sponsoren, subsidie, etc.) als aanvulling op generieke protheseverstrekking (vergelijk sportrolstoel in Wvg/WMO) Prothese voor arbeid: mainstream; ; als werkstuk en gereedschap, leidende tot behoud of hervatting van beroep of opleiding; efficiency als aanvulling op generieke protheseverstrekking Innovatief benaderen (ICF, functiegerichtheid, procesbeschrijving, Cliq) Hightech biedt ruimte voor multifunctionaliteit van een hulpmiddel (vgl. sportrolstoel in Wvg/Wmo Wmo) 29-5- Protheseologiecursus 12-4- 37