INFO 5 PROCEDURE van X+40 tot X+70: STEMBUREAUS INHOUDSTAFEL 1. SAMENSTELLING VAN HET STEMBUREAU 1 2. X+40: AANDUIDING VAN DE (PLAATSVERVANGENDE) VOORZITTERS VAN DE STEMBUREAUS 2 3.X +54: AANWIJZING VAN DE (PLAATSVERVANGENDE) SECRETARIS EN DE BIJZITTERS 3 4. X+60: AANPLAKKING SAMENSTELLING STEMBUREAUS 4 5. X+70: AANWIJZING VAN GETUIGEN 5
1. SAMENSTELLING VAN HET STEMBUREAU Het stembureau bestaat uit: een voorzitter en een plaatsvervangend voorzitter; een secretaris en een plaatsvervangend secretaris; 4 bijzitters. De getuigen worden niet beschouwd als deel uitmakend van het stembureau. Hun aanwijzing is facultatief en gebeurt uiterlijk op X+70 door de representatieve organisaties die kandidaten hebben voorgedragen. Zij controleren het verloop van de verkiezingen en de stemopneming De voorzitter en de plaatsvervangende voorzitter worden uiterlijk op X+40 aangewezen. De secretaris, de plaatsvervangende secretaris en de bijzitters moeten uiterlijk op X+54 worden aangewezen. 1.1. AANTAL STEMBUREAUS Per kiescollege zal een afzonderlijk stembureau opgericht worden door de raad of het comité, of bij afwezigheid door de werkgever. Er kan van deze regel afgeweken worden in drie omstandigheden: Het is mogelijk om voor één kiescollege meerdere stembureaus op te richten. Dit kan bijvoorbeeld wanneer een TBE twee vestigingen heeft: vestiging 1 heeft 1000 arbeiders en vestiging 2 heeft 500 arbeiders. Er kan in elke vestiging een stembureau opgericht worden. Eén van de bureaus zal als hoofdbureau aangeduid worden, het andere bureau is een subbureau. Wanneer er een gemeenschappelijk kiescollege arbeiders-bedienden is (bij minder dan 25 arbeiders of minder dan 25 bedienden op datum X)wordt er één stembureau opgericht waar zowel de arbeiders als de bedienden gaan stemmen. Kiezers kunnen hier zowel voor kandidaat-arbeiders als kandidaat-bedienden stemmen. Tot slot is het mogelijk dat verschillende kiescolleges gegroepeerd worden in één (of meerdere) stembureaus, hetzij per overlegorgaan, hetzij per categorie, hetzij door een combinatie van beide. Het gebruik van de twee laatste mogelijkheden veronderstelt evenwel een afwijking van het voorschrift dat de secretaris en de bijzitters moeten behoren tot het kiescollege waarvoor zij de stemverrichtingen opnemen (zie punt 3). In het uiterste geval kan op deze manier het aantal stembureaus zelfs beperkt worden tot één, hetgeen dan betekent dat dezelfde leden van eenzelfde stembureau de stemverrichtingen zullen opnemen voor alle kiescolleges per overlegorgaan en per categorie van werknemers. 1.2. SAMENSTELLING STEMBUREAU Hieronder eerst een kort overzicht in verband met de samenstelling van een stembureau. Daarna wordt hier dieper op ingegaan. 1
OVERZICHT: VOORZITTER en zijn/haar plaatsvervanger SECRETARIS en zijn/haar plaatsvervanger BIJZITTERS (4) Wie duidt aan? OR/CPBW Voorzitter OR/CPBW Wanneer? X+40 X+54 X+54 Moet hij/zij met de onderneming verbonden zijn met een arbeidsovereenkomst? Mag hij/zij kandidaat zijn? Hij/zij moet behoren tot de categorie waarvoor het stembureau werd opgericht.* *bv. Afwijkingen zijn mogelijk, mits instemming van de werknemersafgevaardigden of de representatieve werknemersorganisaties. 2. X+40: AANDUIDING VAN (PLAATSVERVANGENDE) VOORZITTERS VAN DE STEMBUREAUS 2.1. WIE DUIDT AAN? De bestaande ondernemingsraad en comité. Bij ontstentenis van ondernemingsraad/comité: de werkgever in akkoord met de vakbondsafvaardiging. De onderneming heeft noch een ondernemingsraad, noch een comité, noch een vakbondsafvaardiging: de werkgever in akkoord met de betrokken vakbonden. In geval er geen akkoord tot stand is gekomen op datum X+40, dan moet de inspecteurdistrictshoofd van de Algemene Directie Toezicht op de sociale wetten hiervan in kennis worden gesteld: ofwel bekleedt hijzelf het voorzitterschap van het hoofdbureau en wijst hij de overige voorzitters en plaatsvervangende voorzitters aan; ofwel stelt hij alle voorzitters en plaatsvervangende voorzitters aan in geval hij verhinderd is. Indien het niet mogelijk is om een voorzitter aan te duiden onder het personeel van de onderneming, kan de sociaal inspecteur-districtshoofd een sociaal inspecteur aanwijzen die onder zijn gezag staat. Het akkoord dat wordt bereikt, moet niet worden aangeplakt. De samenstelling van de stembureaus wordt immers pas bekendgemaakt op datum X+60 (zie verder punt 4). 2.2. WIE KAN (PLAATSVERVANGENDE) VOORZITTER ZIJN? In principe enkel de personeelsleden van de onderneming, tenzij het niet mogelijk is een voorzitter onder het personeel aan te duiden, in welk geval de inspecteur-districtshoofd een 2
sociaal inspecteur kan aanwijzen die onder zijn gezag staat om het voorzitterschap waar te nemen. Noch de voorzitter, noch de plaatsvervangende voorzitter mogen onder de kandidaten worden gekozen. 3. X+54: AANWIJZING VAN DE (PLAATSVERVANGENDE) SECRETARIS EN DE BIJZITTERS 3.1. AANWIJZING VAN DE (PLAATSVERVANGENDE) SECRETARISSEN Wie kiest? De voorzitter van elk stembureau. Wie kan secretaris of plaatsvervangend secretaris zijn? De secretaris en de plaatsvervangende secretaris moeten voorkomen op de kiezerslijst van hun categorie, behoudens afwijking toegestaan door: ofwel de werknemersafgevaardigden (dit zijn de werknemersafgevaardigden in de bestaande overlegorganen, nl. ondernemingsraad en/of comité en bij ontstentenis de syndicaal afgevaardigden); ofwel de representatieve werknemersorganisaties. Het is raadzaam deze afwijking schriftelijk vast te stellen. De secretarissen en plaatsvervangend secretarissen mogen niet gekozen worden uit de kandidaten en moeten deel uitmaken van het personeel van de onderneming. 3.2. AANWIJZING VAN DE BIJZITTERS Wie kiest? De onderneming heeft al: OR + CPBW Verkiezingen zowel voor de OR als voor het CPBW Wie kiest de bijzitters? De OR voor de OR (1) Het CPBW voor het CPBW (1) Alleen verkiezingen voor het CPBW Wie kiest de bijzitters? Het CPBW (1) CPBW Het CPBW voor de OR (1) Het CPBW voor het CPBW (1) Het CPBW (1) Geen van beide De voorzitter van het stembureau De voorzitter van het stembureau (1) De sociaal inspecteur-districtshoofd of een adjunct-inspecteur die hij afvaardigt duidt de bijzitters aan als het betrokken orgaan geen beslissing neemt. 3
Wie kan bijzitter zijn? (dezelfde voorwaarden als voor de secretaris) De bijzitters moeten op de kiezerslijsten van hun categorie staan, behoudens afwijking toegestaan door: ofwel de werknemersafgevaardigden (dit zijn de werknemersafgevaardigden in de bestaande overlegorganen, nl. ondernemingsraad en/of comité en bij ontstentenis de syndicaal afgevaardigden); ofwel de representatieve werknemersorganisaties. Het is raadzaam deze afwijking schriftelijk vast te stellen. De bijzitters mogen niet gekozen worden uit de kandidaten en moeten deel uitmaken van het personeel van de onderneming. Er dienen geen plaatsvervangende bijzitters te worden aangeduid. Indien de voorziene bijzitters bij aanvang van de kiesverrichtingen niet aanwezig zijn zal de voorzitter onder de eersten die opkomen om te komen stemmen plaatsvervangende bijzitters aanduiden. Om de goede gang van de onderneming te waarborgen is het mogelijk reeds op voorhand plaatsvervangende bijzitters te voorzien. 4. X+60: AANPLAKKING VAN HET BERICHT BETREFFENDE DE SAMENSTELLING VAN DE STEMBUREAUS 4.1. WANNEER? Dag X+60 is op zijn vroegst 9 april 2016 en ten laatste op 22 april 2016. 4.2. WAT MOET WORDEN AANGEPLAKT? Een bericht met vermelding van: de samenstelling van de stembureaus. Voor elk bureau moeten de naam en voornaam worden vermeld van de voorzitter, de plaatsvervangende voorzitter, de secretaris, de plaatsvervangende secretaris en de bijzitters; de indeling van de kiezers per bureau duidt, wanneer er verschillende bureaus per kiescollege zijn, de groepen werknemers aan (bv. al die van wie de naam met A, B, C begint) die zich in een bepaald kiesbureau moeten melden. 4.3. WIE MOET AANPLAKKEN? De ondernemingsraad of het comité of, als die nog niet bestaan, de werkgever. 4
4.4. WAAR? Op dezelfde plaatsen als het bericht dat de verkiezingsdatum aankondigt. Niet uploaden op de webapplicatie van de FOD WASO 5. X + 70: AANWIJZING VAN GETUIGEN 5.1. WANNEER? X+70 valt op zijn vroegst op 19 april en uiterlijk op 2 mei 2016. 5.2. WIE WIJST DE GETUIGEN AAN? Enkel de betrokken representatieve organisaties van de werknemers en kaderleden die kandidaten voor het betrokken stembureau hebben voorgedragen zijn daartoe gemachtigd. Kaderleden die afzonderlijke lijsten indienen, kunnen dus geen getuigen voorstellen. 5.3. WIE KAN ALS GETUIGE WORDEN VOORGEDRAGEN? Alleen werknemers van de onderneming (met inbegrip van kandidaten). Ze hoeven niet noodzakelijk te behoren tot de categorie van werknemers waarvoor ze getuige zijn. Als een getuige moet stemmen in een ander bureau dan dat waarvoor hij als getuige is aangewezen, dan kan hij vragen de verkiezingsverrichtingen op te schorten gedurende de tijd die nodig is om zijn stem uit te brengen. Dit geldt enkel voor zover de openingsuren van de verschillende bureaus dezelfde zijn. 5.4. IS HET AANWIJZEN VAN GETUIGEN VERPLICHT? Neen. Een stembureau kan zonder getuigen werken. 5.5. HOEVEEL GETUIGEN KUNNEN WORDEN AANGEWEZEN? Elke organisatie kan zoveel werknemers aanwijzen als er stembureaus zijn en evenveel plaatsvervangende getuigen. Voor zover er slechts één materieel stembureau zetelt voor verschillende, aparte kiescolleges (arbeiders, bedienden, kaderleden, jeugdige werknemers), is er juridisch sprake van verschillende stembureaus. In dat geval is het mogelijk dat elke representatieve organisatie één getuige en plaatsvervanger aanduidt per werknemerscategorie waarvoor zij een kandidatenlijst indiende. In geval er slechts één stembureau voor één gemeenschappelijk kiescollege is, is er juridisch sprake van één stembureau en kunnen de betrokken organisaties slechts één getuige en plaatsvervanger aanduiden, te kiezen uit één van de betrokken werknemerscategorieën (arbeider of bediende). 5
5.6. WELKE INLICHTINGEN MOETEN WORDEN VERSTREKT? De vakbonden die getuigen wensen aan te wijzen, vermelden het stembureau waar elke getuige zijn opdracht tijdens de hele duur van de kiesverrichtingen zal vervullen en brengen de getuigen die ze hebben aangewezen alsook de werkgever daarvan op de hoogte. 5.7. WAT ZIJN DE TAKEN VAN DE GETUIGEN? de getuigen worden door de voorzitter van het stembureau op de hoogte gebracht over het versturen van de stemmen per brief en mogen deze verrichting bijwonen; controle van het verloop van de verkiezingen en het tellen van de stemmen; de getuigen kunnen eisen dat hun bevindingen worden opgenomen in de notulen als er geen rekening mee is gehouden; de getuigen hebben het recht de enveloppes af te stempelen waarin de stembrieven na de tellingen worden geplaatst. 6