Dit werkboekje maakt onderdeel uit van http://herfst.yurls.net en http://werkbladen.yurls.net Herfst Vanaf 21 juni worden de dagen weer langzaam korter. De zomer duurt tot 22 september. Dan begint de herfst en op 21 december de winter. Maar na 21 december worden de dagen eigenlijk weer wat langer. (Tot 21 juni) De mensen hebben al vroeg ontdekt, dat door het jaar heen de verschillende seizoenen elkaar afwisselen. In de herfst wordt het dus langzaam kouder. De dieren, mensen en planten passen zich hieraan aan. De aardbol De seizoenen zijn niet overal op de wereld hetzelfde. p het zuidelijk halfrond zijn de seizoenen precies omgekeerd. Als het in Zuid- Afrika herfst wordt, begint in oord-uropa de lente. Dit komt door de baan van de aarde om de zon en door de schuine stand van de aardas. De aardas is de lijn die loopt van oord- naar Zuidpool. De evenaar is de cirkel over de aarde die precies tussen de oordpool en de Zuidpool loopt. Het gebied ten noorden van de evenaar noemt men het noordelijk halfrond. Het gebied dat ten zuiden van de evenaar ligt, noemt men het zuidelijk halfrond. Bomen in de herfst In de herfst worden de dagen korter. De bladeren krijgen steeds minder energie van de zon. Ze maken dus steeds minder voedsel. Wel blijven ze water verdampen. Door de kou kan de boom geen water meer opzuigen. Als de bladeren aan de boom zouden blijven zitten, droogt de boom uit. De boom zou dan doodgaan. Daarom haalt de boom het bladgroen en andere bruikbare stoffen uit de bladeren. Als het bladgroen uit de bladeren verdwijnt, zie je alleen nog de rode en gele kleurstoffen van het blad. Zo ontstaan de prachtige herfstkleuren. Veel vruchten zijn in de herfst rijp. Appels, peren, bessen, maar ook bijvoorbeeld de vruchten van eiken, beuken, kastanjes, enz. xtra voer voor dieren die een wintervoorraad willen aanleggen. Dieren in de herfst Sommige dieren trekken weg naar warmere streken. Denk maar aan trekvogels. Maar ook sommige vissen en vlinders trekken weg op zoek naar de warmte. Andere dieren verstoppen zich. In de grond of de modder. r zijn ook dieren die zich aanpassen. Ze krijgen bijvoorbeeld een wintervacht, leggen een voedselvoorraad aan of kruipen in een winterschuilplaats. Daar houden ze een winterslaap tot het weer voorjaar wordt. Sommige dieren slapen maanden achter elkaar, anderen worden af en toe wakker om even te eten. (Bron: http://www.kennisnet.nl Per dag wijzer - lesbrief herfst ) 2
3
Copyright afbeelding: 2010-2011 by ducation.com 4
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 clipsecrossword.com Van links naar rechts Van boven naar beneden 5
In de sudoku-puzzel moeten de cijfers 1 tot en met 9 worden ingevuld, en wel op de volgende manier: op elke horizontale rij mag elk cijfer slechts één keer voorkomen, in elke verticale kolom mag elk cijfer slechts één keer voorkomen en in elk klein vierkantje mag elk cijfer ook maar één keer voorkomen. 6
7
Probeer door het doolhof met herfstwoorden te komen. Begin bij het woord herfst en eindig bij het woord paddenstoelen. Kijk naar de volgorde van de woorden in het hokje als je wilt weten welke weg je moet volgen. herfst-regen-storm-waaienherfstkleuren-bos-bladeren-trekvogelswintervoorraad-paddenstoelen 8
1. 2. 3. 4. 5. 6. Kun jij de 10 verschillen ontdekken tussen het linker- en het rechterplaatje? 9
Hoeveel blaadjes zie je in deze tekening? De eekhoorn is de weg naar zijn wintervoorraad kwijt. Kun jij hem helpen de juiste weg te vinden? Tip: Gebruik je tekenpotlood. Los de rebussen hieronder op. 1, 2. 3. 4. 10
Weet jij welke herfstwoorden hier moeten staan? 1. leki e l 2. aluupra _ a _ 3. zaalren z 4. jarenges r _ 5. leddapensto d 6. nastakje j _ 7. tokboer o 8. neger g 9. peldepannen p 10. strehf t 11. boutjekoenen b _ 12. kotelvreg _ k _ 13. vreditoornarwa v _ Wat heb je nodig? Zwart papier Hobbylijm Goud- of zilverkleurige glitter Hoe maak je het? Teken op het zwarte papier een spinnenweb. Trek de lijntjes na met een flesje hobbylijm. Strooi goud- of zilverkleurige glitter op het blaadje, en laat dan de overtollige glitters eraf glijden. Je kunt nog een nepspin maken voor in je web. Bron: http://www.enchantedlearning.com/crafts/halloween/spiderweb/ 11
Woordzoeker: Sudoku s: 10 verschillen (In het rechter plaatje:) 1. Streepjes op de hoed extra. 2. Klein plasje op de grond is weg. Kruiswoordraadsel: 3. xtra knoop op het jasje. 4. Staart is korter. 5. xtra 1 T streepje in het rechter plasje. 6. xtra druppel rechtsboven. 7. Knopje paraplu is zwart. 8. Streepje op de rechterarm bij de elleboog is weg. 9. xtra druppel linksonder. 10. Streepjes op B B de jaszakjes. D P K I K L 2 3 4 5 6 7 8 W 14 L W I T V A A D A clipsecrossword.com 9 10 11 12 S T M P Z A D D S T L G A C H L P 13 L K H U K T J V G L S B F S A D T Woordendoolhof: ebussen: 1. Hoge bomen vangen veel wind. 2. ost, west, thuis best. 3. Iemand het vuur aan de schenen leggen. 4. Achter de wolken schijnt de zon. Tellen: Aantal blaadjes = 56 11. beukennootje 12. trekvogel 13. wintervoorraad 12