SYNDUS GROUP CARBON FOOTPRINT 2014

SYNDUS GROUP CARBON FOOTPRINT 2014 P. Rademakers 17-9-2015

Inhoud 1. Inleiding... 3 1.1. Methodiek... 3 2. Scope definities... 4 Scope 1:... 4 Scope 2:... 4 Scope 3:... 4 3. Carbon footprint syndus group 2014... 5 3.1. Beschrijving van de organisatie... 5 3.2. Afbakening... 5 3.3. Basisjaar... 5 3.4. Emissies... 5 3.4.1. Elektra en gas... 6 3.4.2. Mobiliteit... 8 3.4.3. Getankte liters brandstof/gedeclareerde km s per werkmaatschappij... 9 3.4.4. Zakelijke kilometers met privé auto s (SCOPE 2)... 10 3.4.5. Zakelijke vliegreizen (SCOPE 2)... 10 3.4.6. Uitzonderingen... 10 3.4.7. Onzekerheidsmarge... 11 3.4.8. Totaal overzicht emissies CO2 in ton... 11 3.4.9. Emissies per scope... 12 3.4.10. Verdeling CO2 emissies per scope... 13 4. Reductiemogelijkheden... 14 4.1. Energie inkoop... 14 4.2. Zelfvoorzienend... 14 4.3. Rijgedrag en mobiliteit... 15 4.4. Energie zuinige verlichting en zonnepanelen... 16 2

1. Inleiding Maatschappelijk verantwoord ondernemen speelt al sinds enige tijd een rol binnen de syndus group. In 2012 is voor het eerst een carbon footprint rapportage opgesteld. Nu kalenderjaar 2014 voorbij is wordt ook van dit jaar een carbon footprint rapportage gemaakt. Door het opstellen van een dergelijke rapportage wordt inzicht verkregen in de CO2 uitstoot van de gehele organisatie. In eerste instantie jaarlijks maar sinds 2015 elk half jaar vergelijkt syndus group haar uitstoot met voorgaande jaren of perioden. Dit zorgt er voor dat genomen maatregelen kunnen worden geëvalueerd of waarnodig worden aangescherpt. Daarnaast kan door periodiek de verandering in CO2 uitstoot te meten, de transparantie worden bevorderd en verbeteringen periodiek in kaart worden gebracht. Om gericht stappen te kunnen zetten in het kleiner maken van de klimaatimpact dient deze rapportage als uitgangspunt om een focus aan te kunnen brengen voor verder duurzaam beleid. Uiteindelijk dient de carbon footprint rapportage ook als communicatiemiddel naar medewerkers, leveranciers, branchegenoten en klanten van syndus group om het duurzame beleid verder mee te verduidelijken. 1.1. Methodiek Voor de berekening van de carbon footprint wordt gebruik gemaakt van de ISO 14064 richtlijn. De bijbehorende methode is in het Green House Gas Protocol verder beschreven. De gebruikte richtlijn is terug te vinden onder de naam: GHG Protocol Corporate Accounting and Reporting Standard, WBCSD en WRI Daarnaast zijn aanvullende eisen en emissiefactoren gehanteerd welke vanuit de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO) worden voorgeschreven met betrekking tot de CO2 prestatieladder versie 3.0. De gehanteerde emissiefactoren zijn afkomstig van de website www.co2emissiefactoren.nl conform handboek 3.0. 3

2. Scope definities In het Green House Gas (GHG) Protocol en de ISO 14064 standaard wordt voor de afbakening rekening gehouden met drie verschillende scopes. Naarmate de verantwoordelijkheid voor de veroorzaakte CO2 uitstoot verder van de organisatie af komt te liggen schuift deze steeds een scope verder. Voor de CO2 prestatieladder is echter een aanvullende eis gesteld voor scope 2. Hiertoe rekent SKAO namelijk ook emissies voortkomend uit zakelijke vliegreizen en zakelijk vervoer met eigen vervoersmiddelen. Hieronder vallen ook leaseauto s. Deze aanvulling is in de carbon footprint meegenomen om te kunnen certificeren conform SKAO eisen. Scope definities en toelichting worden hier onder weergegeven. Figuur 1: weergave SKAO scope Scope 1: Emissies voortkomend uit de directe verbranding van fossiele brandstoffen. Zoals bedrijfsauto s en faciliteiten. Scope 2: Elektraverbruik en zakenreizen met een privé auto (incl. leasecontracten) of vliegtuig. Scope 3: Emissies die indirect worden veroorzaakt vallen onder scope 3. Emissies uit deze scope zouden ook aan derden kunnen worden toebedeeld. Bijvoorbeeld: gebruik van verkochte producten, woon-werkverkeer, transport en distributie en afvalverwerking. 4

3. Carbon footprint syndus group 2014 In dit hoofdstuk zal de carbon footprint worden uitgewerkt. Daarnaast wordt een korte afbakening van de organisatie weergegeven. 3.1. Beschrijving van de organisatie De hoofdactiviteiten van de syndus group zijn te verdelen in vier branches: de bouw van staalstructuren; de uitvoer van verticaal en horizontaal transport en verhuur van industrieel equipment, levering van glasvezelversterkte epoxy buissystemen en de fabricatie van thermohardende kunststof buisleidingsystemen, apparaten en looproosters. syndus group amerplastics (b.v./n.v.) arentis (b.v./n.v.) ferris (b.v./n.v.) Fiberstruct s.r.o. Figuur 2: Organogram syndus group De hoofdvestiging van de syndus group bevindt zich in Terneuzen. In 2014 telt de syndus group Nederland 260 FTE; syndus group België 14,8 FTE en syndus group Slowakije 37 FTE. Deze carbon footprint draagt bij aan de transparantie van het MVO beleid van de syndus group. 3.2. Afbakening Naast de indeling in de verschillende scopes van de CO2 uistoot van een organisatie is het ook belangrijk om de organisatiegrenzen te bepalen. Voor de syndus group betekent dit dat ervoor gekozen is om de activiteiten mee te nemen die onder de financiële en operationele reikwijdte vallen van de syndus group in Nederland, België en Slowakije. 3.3. Basisjaar Het is van belang een basisjaar vast te stellen waaraan reductiedoelstellingen kunnen worden gekoppeld. Als basisjaar voor de syndus group is gekozen voor het kalenderjaar 2014. Twee keer per jaar de data van de voorgaande periode geïnventariseerd worden. 3.4. Emissies Per categorie zijn in dit hoofdstuk de emissies weergegeven evenals de verbuiksdata voor syndus group over 2014. 5

3.4.1. Elektra en gas De syndus group neemt net als voorgaand jaar grijze stroom af van Essent. Grijze stroom is elektriciteit voortkomend uit fossiele brandstoffen. Ook kernenergie valt hieronder. De uitstoot hiervoor bedraagt 0,526 kg CO2 per kwh. (volgens www.co2emissiefactoren.nl op 7-7-2015) Daarnaast is het mogelijk om elektriciteit op te wekken door middel van windkracht, waterkracht, zonne-energie en stortgas. Stortgas is een gasmengsel ontstaan als gevolg van vergisting van organisch materiaal, zoals gestort huisvuil. De uitstoot van bovengenoemde bronnen varieert van 15 tot 80 gr CO2 per kwh. Voor Nederlands aardgas geldt een emissie waarde van 2,728 kg/m3. Het aantal ton CO2 dat gepaard gaat met het elektra- en gasverbruik van de gehele syndus group staat gelijk aan de uitstoot van 116 Nederlandse huishoudens (Bron gemiddeld verbruik 2014). Energie Aardgasverbruik Overig gas CO2 uitstoot (ton) 1 Percentage CO2 uitstoot Amerplastics 30.664 m3 57,77 17,32% HW 11 29.635 m3 55,83 16,74% IW 11 13.743 m3 25,89 7,76% IW34 - - - Hoogvliet 3.747 m3 7,05 2,11% Arentis totaal 47.125 m3 88,77 26,62% Ferris HW9 14.991 m3 28,24 8,46% Ferris IW6 3706 m3 6,98 2,09% Ferris totaal 18.697 m3 36,68 11,00% Propaan 850L 1,46 0,43% Acetyleen 300L 0,17 0,05% Euromix M21 60L 0,004 nihil (20% CO2) Weldap 20 14.960L 1,07 0,32% (20% CO2) Fiberstruct 79.051 m3 148,93 44,66% Syndus group 33,5 m3 0,063 0,02% Totaal 175.570,5 m3 333,45 100% Figuur 3: Overzicht aardgasverbruik 2014; 1 emissiefactoren www.co2emissiefactoren.nl (WtW) 6

Energie Elektra in kwh CO2 uitstoot (ton) 2 Percentage CO2 uitstoot Amerplastics 235.609,00 123,93 16,56% IW 34 77.796,00 40,92 5,47% HW 11/IW11 203.177,00 106,87 14,28% Hoogvliet 25.123,00 13,21 1,77% AMG 40.004,00 21,04 2,81% Arentis totaal 346.100,00 182,04 24,32% Ferris HW9 372.086,00 195,72 26,16% Ferris IW6 36.000,00 18,94 2,53% Ferris totaal 408.086,00 214,65 28,69% Fiberstruct 432.720 227,61 30,41% Syndus group 4.266 2,24 0,29% Totaal 1.426.776 750,48 100% Figuur 4: Overzicht elektra gebruik 2014 30,00% Aardgas percentage Elektra percentage 70,00% Figuur 5: Verdeling CO2 uitstoot aardgas- en elektraverbruik 7

3.4.2. Mobiliteit Voor mobiliteit is gekeken naar het aantal zakelijke kilometers voor personenvervoer, woonwerk kilometers en naar zakelijke vliegreizen. Uit de rapportages van de leasemaatschappijen en van het eigen tankstation aan de Industrieweg 34, Terneuzen is het aantal liters brandstof bekend voor het eigen wagenpark. Aanvullend is het aantal kilometers gedeclareerd met privé auto s bekend en meegenomen in de berekeningen. Hiervoor wordt een conversiefactor van 2,740 kg CO2 per liter benzine en 3,230 kg CO2 per liter getankte diesel gehanteerd. In totaal gaat het om 102 leaseauto s. Er is een aanzienlijk deel aan getankte liters brandstof (voornamelijk diesel) die gebruikt wordt om machines die van de klant komen (aggregaten; comressoren; lasdiesels) te vullen. Deze kosten worden direct in rekening gebracht bij de klant en vallen daarom onder de scope van de klant. Deze liters zijn in deze footprint niet bij onze scope opgeteld. Medewerkers van de syndus group maken geen gebruik van openbaar vervoer omdat het openbaar vervoer geen passend alternatief vormt voor het woon-werkverkeer in de regio. In totaal zijn er 58 vluchten gemaakt in 2014 met een totale som van 69.833 km totaal. Hierbij werd een grote diversiteit aan tussenstops en luchthavens geregistreerd. Figuur 6: Afbeelding vrachtwagen arentis 8

3.4.3. Getankte liters brandstof/gedeclareerde km s per werkmaatschappij Benzine (liters) Km s CO2 uitstoot (ton) Diesel (liters) CO2 uitstoot (ton) Ton uitstoot totaal per maatschappij amerplastics 54,1 Oppeneer 13.938,75 45,02 Leaseplan 301,10 0,97 Terberg 1.245,26 4,02 Kilometers met privé auto s 18.600 4,09 arentis 402,99 Oppeneer 16.582,37 45,43 95.854,57 309,61 Leaseplan - 6.099,20 19,70 Terberg - 793,53 2,56 Kilometers met privé auto s 116.798 25,69 ferris 226,39 Oppeneer 1.810,13 4,96 29.067,29 93,88 Leaseplan 108 0,29 5.101,60 16,47 Terberg 900,04 2,47 20.969,12 67,73 Kilometers met privé auto s 184.514 40,59 fiberstruct 15,8 150,16 0,4 4.916,4 15,4 syndus group 14,9 Oppeneer 454,07 1,24 2.638,73 8,52 Terberg - 516,63 1,67 Kilometers met privé auto s 15.789 3,47 Ad-blue 5641,25 1,47 TOTAAL 20.004,77 335.701 128,13 181.442,18 587,52 715,65 Figuur 7: Overzicht brandstofgebruik 2014 9

3.4.4. Zakelijke kilometers met privé auto s (SCOPE 2) 17% 01%01% 04% amerplastics arentis ferris fiberstruct syndus group 77% Figuur 8: CO2 uitstoot per werkmaatschappij voor gedeclareerde km s 3.4.5. Zakelijke vliegreizen (SCOPE 2) In 2014 staat voor 69.833 km aan zakelijke vliegreizen geregistreerd, waarvan geen enkele reis boven de 2500 kilometer enkele reis uitkomt. Het grootste gedeelte valt binnen de categorie 700 2500 km enkele reis en een klein deel valt <700 kilometer enkele reis. Categorie Aantal km s Conversiefactor CO2 uitstoot in <700 km 5.231 km 0,297 g/km 1,55 700 2500 km 64.602 km 0,200 g/km 12,92 >2500 km 0 km 0,147 g/km - Figuur 9: Vliegkilometers en gerelateerde CO2 uitstoot ton 3.4.6. Uitzonderingen De conversiefactoren voor gas en elektriciteit zijn afkomstig van www.co2emissiefactoren.nl. Dit geldt tevens voor de emissies gerelateerd aan benzine en diesel in liters welke zijn geregistreerd door syndus group. Voor de aanwezige koelinstallaties bij syndus group wordt ervan uitgegaan dat deze een gesloten circuit vormen. Afgelopen jaren zijn geen koelvloeistoffen bijgevuld en vormen daarom ook geen categorie in de carbon footprint. 10

Verder is er geen sprake van het gebruik van biomassa verbranding voor het opwekken van eigen energie en heeft geen CO2 verwijdering plaatsgevonden. 3.4.7. Onzekerheidsmarge Om de onzekerheidsmarge te verkleinen is een energie audit uitgevoerd op de energiestroom elektra. Door het inventariseren van de afrekeningen over 2014 is duidelijk wat het totaal verbruik is over dit jaar. Nu is ook per pand een schatting gemaakt van waar de stroom naartoe gaat. Er is onderscheid gemaakt tussen een aantal categoriën: Verlichting Luchtbehandeling Laadapparatuur Vast opgestelde machines Meer informatie hierover is terug te vinden in de energieaudit 2014. De conversiefactoren met betrekking tot het gas- en elektraverbruik van fiberstruct zijn gelijk gehouden met die van het CO2 prestatieladder handboek, ondanks dat deze productielocatie in Slowakije gelegen is en daardoor geen deel uitmaakt van de Nederlandse infrastructuur. De CO2 emissie van mobiliteit vindt plaats op het aantal getankte liters brandstof. Wanneer afstand en verreden brandstof gecombineerd kunnen worden, dan kan ook gekeken worden hoe zuinig gereden wordt. Wanneer dit bekend is kan ook hier onderbouwde bijsturing op plaatsvinden. De vliegreizen zijn geïnventariseerd per reis en het aantal afgelegde kilometers. Hiervoor is de emissiefactor gekozen van 270 gram CO2 per reizigerskilometer met een afstand van <700km per reis en 200 gram CO2 per kilometer <2.500 km. Zoals in het handboek van de CO2 prestatieladder weergegeven. 3.4.8. Totaal overzicht emissies CO2 in ton Mobiliteit Elektra Aardgas Totaal (scope I) (scope II) (Scope I) Amerplastics 54,01 123,93 57,77 235,71 Arentis 404,46 182,04 88,77 675,27 Ferris 226,39 214,65 37,92 448,96 Fiberstruct 15,8 227,61 148,93 392,34 Syndus group 14,09 2,24 0,063 16,39 Totaal 714,75 750,48 333,45 1797,33 Figuur 10: Totaaloverzicht emissies 11

41,67% 39,81% Mobiliteit Gas Elektra 18,50% Figuur 11: percentage CO2 emissie per energiestroom Binnen de syndus group is de CO2 uitstoot door de energiestroom mobiliteit en elektra nagenoeg gelijk. Beiden verantwoordelijk voor een 40% van de CO2 uitstoot. Met op de derde plaats het gebruik van aardgas, wat verantwoordelijk is voor een ruime 18% van de totale CO2 uitstoot. 3.4.9. Emissies per scope De genoemde categorieën zijn ingedeeld naar de verschillende scopes om een beeld te krijgen van de verantwoordelijkheid voor de CO2 uitstoot van syndus group volgens de richtlijnen van het GHG protocol. De indeling van de scopes is afgeleid uit het CO2 prestatieladder handboek zoals ook eerder in het rapport is aangegeven. Scope 1 en 2 vallen onder de directe verantwoordelijkheid van syndus group, waar scope 3 ook kan worden toegekend aan externen. Onder scope 1 vallen de emissies die direct gekoppeld zijn aan emissies voortkomend uit directe verbranding van fossiele brandstoffen. Scope 2 emissies zijn gekoppeld aan elektraverbruik en vliegreizen. Scope 3 betreft het geproduceerde afval, deze wordt niet meegenomen in deze carbon footprint. 12

3.4.10. Verdeling CO2 emissies per scope CO2 Percentage uitstoot in ton Scope 1: totaal 1046,96 57,86% CO2 uitstoot n.a.v. brandstofverbruik benzine & diesel 714,75 CO2 uitstoot n.a.v. aardgasverbruik 333,45 Scope 2: totaal 764,81 42,14% CO2 uitstoot n.a.v. elektraverbruik/grijze stroom: 750,48 CO2 uitstoot n.a.v. zakelijke vliegreizen 14,33 Totaal scope I & II 1811,77 Figuur 12: CO 2 uitstoot per scope Figuur 13: Tabel percentage CO2 emissie per scope 42,14% 57,86% Scope 1 Scope 2 Figuur 14: Verdeling percentage CO2 uitstoot per scope 13

4. Reductiemogelijkheden Om te komen tot een reductie van de carbon footprint en verdere verduurzaming van de organisatie worden hieronder enkele punten belicht. 4.1. Energie inkoop Op dit moment (2015) wordt door syndus group grijze stroom afgenomen voor haar vestigingen. Wanneer het lopende contract afloopt kan weer gekeken worden of groene stroom zal worden ingekocht en daarmee de carbon footprint kan worden verkleind. Wanneer groene stroom wordt afgenomen op basis van wind- en waterkracht resulteert dit in een reductie van CO2 uitstoot voor elektra van ruim 96% en voor zonne- energie en stortgas ruim 82%. De elektriciteit afkomstig uit biomassa wordt beschouwd als grijze stroom tenzij de leverancier een gedegen uitstootberekening kan overhandigen. Met behulp van de Garanties van Oorsprong (GvO) kan bij de leverancier bepaald worden welke energiebronnen kunnen worden afgenomen. Syndus group heeft de mogelijkheid via de energieleverancier niet alleen groene stroom, maar ook gecertificeerd groen gas af te gaan nemen. Dit gas is afkomstig uit biomassa centrales en komt voort uit stortgas. Afname van 1 m3 in vergelijking met 1m3 aardgas resulteert in een afname van 1825 / 400 g CO2 of 78,09% CO2 uitstoot uit gas verbruik. 4.2. Zelfvoorzienend In 2010 heeft syndus group 30 zonnepanelen geplaatst op het dak van de werkplaats (ferris) aan de Mr. F.J. Haarmanweg, met een jaarlijkse opbrengst van 6.800 kwh. In de zomer van 2014 zijn Figuur 15; bovenaanzicht nieuwbouw IW34 14 nog eens 125 zonnepanelen geplaatst op de nieuwbouw van Industrieweg 34 te Terneuzen. Deze met een totale jaaropbrengst van 28.700 kwh. In totaal wordt er 16,2 ton CO2 uitstoot per jaar voorkomen door beide installaties. Verder maakt syndus group gebruik van waterbesparende installaties. Zo wordt een grijswater circuit gebruikt om de hogedrukreiniger te voeden bij arentis. Het regenwater wordt opgevangen en naar schatting wordt dagelijks 4.000 a 5.000 liter water gebruikt voor het reinigen van machines. Uitgaande van een verbruik van 1.250 liter per uur voor de hogedrukreiniger en een

gebruik van 3 tot 4 uur per dag voor de gehele installatie wordt slechts een klein deel leidingwater toegevoegd. Figuur 16; luchtfoto nieuwbouw IW 34 4.3. Rijgedrag en mobiliteit Zoals duidelijk naar voren komt in deze carbon footprint is de energiestroom mobiliteit één van aanzienlijke omvang binnen de syndus group. Het brandstofgebruik wat gepaard gaat met mobiliteit heeft voor een groot gedeelte te maken met rijgedrag en hoe ritten worden gepland. Door de inkoop van energiezuinige auto s wordt een deel van de besparing al bij de bron verwezenlijkt, dit is een doorlopend proces. Bij de inkoop / lease van bedrijfswagens wordt dit aspect meegenomen. In samenwerking met de leasemaatschappijen kan er ook voor gekozen worden het wagenpark te analyseren. Dit kan gekoppeld worden aan een energielabel en gemiddeld verbruik per kilometer. Hiervoor kunnen per brandstof vervolgens de volgende doelstellingen worden opgesteld. Deze uitkomsten kunnen worden vergeleken met de gemiddelde fabrieksgegevens en landelijke gemiddelden. Het invoeren van elektrische wagens is tot nu toe in praktische zin nog niet haalbaar vanwege factoren als kosten en baten; actieradius; flexibiliteit van het vervoersmiddel. Wel is voor het nieuwe pand aan de Industrieweg inmiddels een laadstation gerealiseerd voor elektrisch aangedreven wagens. Uiteraard is elektrisch rijden niet de enige oplossing voor het reduceren 15

van CO2 uitstoot. Ook het rijden van LPG auto s kan een aanzienlijke besparing opleveren in de uitstoot van CO2. 4.4. Energie zuinige verlichting en zonnepanelen De syndus group is sinds enkele jaren gestart met het installeren van energie zuinige verlichting. Dit levert forse besparingen op in het elektriciteitsverbruik. Ondanks dat er al veel aan gedaan is valt hier nog winst te halen. De doelstelling is om deze actie in de komende jaren voort te zetten en waar mogelijk onzuinige verlichting te vervangen door zuinigere lampen en armaturen. Ook dankzij de energieaudit kan gerichter bepaald worden waar de meeste winst te behalen valt. Hetzelfde geldt voor het aanschaffen van zonnepanelen. Hier is ook sinds enkele jaren een trend ingezet, waar nog groeimogelijkheden zijn op het vlak van reductie. Het ligt dan ook in de planning om op de korte termijn ook een uitbreiding van het aantal zonnepanelen te verwezenlijken. 16