kwaliteitsverklaring Ede Warmtelevering Kernhem Ede (Nuon)

kwaliteitsverklaring Ede Warmtelevering Kernhem Ede (Nuon)

Ecofys Netherlands BV Kanaalweg 16-G P.O. Box 8408 3503 RK Utrecht The Netherlands T: +31 (0) 30 66 23 300 F: +31 (0) 30 66 23 301 E: info@ecofys.com W: www.ecofys.com kwaliteitsverklaring Ede Warmtelevering Kernhem Ede (Nuon) -Vertrouwelijk- Door: Gijs van Wijk en Faruk Dervis Datum: 27 juni 2011 Project nummer: PDEMNL111512 Referentie (optioneel) / Ecofys 2011 In opdracht van: N.V. Nuon Energy / Warmte ECOFYS NETHERLANDS BV, A PRIVATE LIMITED LIABILITY COMPANY INCORPORATED UNDER THE LAWS OF THE NETHERLANDS HAVING ITS OFFICIAL SEAT AT UTRECHT AND REGISTERED WITH THE TRADE REGISTER OF THE CHAMBER OF COMMERCE IN MIDDEN NEDERLAND UNDER FILE NUMBER 30161191

Samenvatting en conclusies De EPC-berekeningsmethodiek biedt de mogelijkheid om in plaats van de standaard rendementen, gebruik te maken van een zogenaamde kwaliteitsverklaring, hetgeen voor standaard componenten, zoals onder andere Hr-ketels, veelvuldig wordt toegepast. In deze studie is, op basis van de te verwachten rendementen van de verschillende systeemonderdelen, het overall rendement van het warmteproject Ede Kernhem bepaald. Het overall rendement is hierbij berekend op 129%. Het rendement van 129% is berekend voor het jaar 2020, wanneer het nieuwbouw gedeelte Vlek B is volgebouwd; Indien de WKC op termijn vervangen wordt door een biomassacentrale, waarvan de CO2-uitstoot op nul wordt verondersteld, dan wordt het rendement 278%. Ecofys beveelt aan om voor de projecten aangesloten op de Warmte Kracht centrale, EPC-berekeningen toe te staan op basis van een kwaliteitsverklaring voor ruimteverwarming en warm tapwater met een totaalrendement van 129%. juni 2011 i

Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 1.1 Algemeen...1 1.2 Warmtevraag...2 1.3 Warmteverliezen in het distributienet...3 1.4 Opwekking...4 1.4.1 Benodigde warmteproductie...4 1.4.2 Rendementen...4 1.4.3 Primaire energie...5 1.4.4 Pompenergie van centrale tot aan meterkast...5 2 Resultaten 6 2.1 Algemeen...6 2.2 EPC...6 2.3 Conclusie...7 Bijlage A Uitgangspunten... 9 Bijlage B Berekeningen... 13 Bijlage C Invoer in EPC-berekeningen... 14 Bijlage D Verklaring Garantiemetingen WKC Culemborg... 15 ii

1 Inleiding 1.1 Algemeen De wijk Kernhem in Ede wordt uitgebreid met Vlek B en daar zal, net als in de rest van Kernhem, een stadsverwarmingsnet worden aangelegd. Nuon Warmte heeft Ecofys gevraagd het te verwachten werkelijke milieuvoordeel van het totale warmtenet te bepalen. Het bestaande warmtenet wordt op dit moment gevoed met een tijdelijke warmtecentrale (TWC), Deze TWC zal op termijn vervangen worden door een WKC. De WKC zal voorzien worden van een hulpketel met een rendement van 90%, zie figuur 1-1. TWC/WKC Vlek B BMC Spoorlijn Figuur 1-1 Ligging Wijk kernhem, met uitbreiding Vlek B, in Ede Dit document is een kwaliteitsverklaring voor het totaalrendement (opwekking en distributie) voor de warmtelevering aan de wijk Kernhem, inclusief de nieuwbouw in Vlek B in Ede. Ter bepaling van het totaalrendement is de totale keten in beeld gebracht vanaf opwekking tot levering van warmte in de meterkast van een woning. Hierbij komen de volgende onderdelen aan de orde: warmtevraag 26 september 2011 E E N D U U R Z AM E E N E R G I E V O O R Z I E N I N G V O O R I E D E R E E N 1

warmteverliezen in het distributienet van centrale tot aan meterkast; opwekking: o benodigde warmteproductie o opwekrendementen o primaire energie (inzet WKC, hulpwarmteketel en compensatie elektriciteitsopwekking WKC); pompenergie van centrale tot aan meterkast; Het totaalrendement voor het warmtenet wordt daarnaast ook bepaald voor een situatie waarbij de warmte geleverd wordt vanuit een biomassaketel (met rendement ). Er is bij het opstellen van de verklaring uitgegaan van door Nuon aangeleverde gegevens t.a.v. de distributieleidingen, de rendementen van de WKC, het aandeel van de WKC, de aanvoer- en de retourtemperaturen en het historisch warmteverbruik in Kernhem. 1.2 Warmtevraag Algemeen geldt dat het totaal rendement van restwarmtelevering afhankelijk is van de totale warmtevraag van de aangesloten woningen en winkels/utiliteit. Hoe lager de energievraag, des te slechter het rendement van het systeem. Immers, de warmteverliezen in de distributieleidingen blijven gelijk. Voor de warmtevraag van de bestaande woningen is uitgegaan van de opgave van Nuon Warmte voor de periode 2006-2010 (Tabel 1-1). Tabel 1-1 Levering en warmteverbruik per woning 2006 2007 2008 2009 2010 Netto levering GJ 33.817 33.377 35.499 35.751 41.657 - waarvan woningen GJ 32.632 32.117 34.203 34.422 40.000 - waarvan utiliteit GJ 1.185 1.260 1.296 1.329 1.657 Warmtegebruik per woning GJ 30,67 29,12 30,62 30,82 35,49 Voor Vlek B is uitgegaan van een door Nuon opgegeven aansluitfasering (Zie Tabel 1-2). In 2020 zal het aantal aangesloten kleinverbruikers zijn toegenomen tot 2.527. Voor het warmteverbruik van woningen na 2010 is uitgegaan van 22 GJ/jaar en na 2015 van 17 GJ/jaar. Voor het warmteverbruik van de huidige woningen in 2020 is uitgegaan van het gemiddelde verbruik van de periode 2006-2010: 31,34 GJ/jaar. Naast de woningen zijn er winkels/utiliteit. Voor vlek B zijn geen winkels of utiliteit meegenomen ook Het Nieuwe Landgoed is niet meegnomen Voor het warmteverbruik van de bestaande utiliteit is uitgegaan van het gemiddelde van de periode 2008-2010, waarin er 4 aansluitingen utiliteit waren: 1.427 GJ/jaar. 2

Tabel 1-2 Aansluitfasering en toekomstig energieverbruik Jaar Aantal woningen Aantal WoningenC umulatief Warmteverb ruik per woning (GJ) Warmteverbruik woningen cumulatief (GJ) 2010 (huidig) 0 1.127 31,34 35.324 2011 17 1.144 22,00 35.698 2012 331 1.475 22,00 42.980 2013 348 1.823 22,00 50.636 2014 162 1.985 22,00 54.200 2015 132 2.117 22,00 57.104 2016 160 2.277 17,00 59.824 2017 127 2.404 17,00 61.983 2018 41 2.445 17,00 62.680 2019 26 2.471 17,00 63.122 2020 56 2.527 17,00 64.074 Tabel 1-3 Inschatting toekomstig energieverbruik Jaar 2020 Netto levering GJ 65.501 - waarvan woningen GJ 64.074 - waarvan grootverbruikers GJ 1.427 1.3 Warmteverliezen in het distributienet Door Ecofys is op basis van het door Nuon Warmte opgegeven leidinglengten, diameters en temperatuurniveaus van warmtedistributie een inschatting gemaakt van de warmteverliezen zoals in de praktijk te verwachten zijn. Hierbij wordt uitgegaan van de door Nuon opgegeven stooklijn voor het primaire distributie netwerk: Tabel 1-4 primaire distributienet (bron: Nuon) Primair distributienet Temperat uur aanvoer 90 o C retour 50 o C Voor het wijknet is een aanvoertemperatuur van 70 C en een retour temperatuur van 40 C aangehouden. De door Nuon opgegeven leidingen zijn alle goed geïsoleerd. In Bijlage 1 staan de algemene uitgangspunten voor de leidingen. In Tabel 1-5 staan de lengtes van het transportnet en het bestaande net. Tabel 1-5 Leidinglengte warmtenet (in meter) 26 september 2011 3

Bestaand Nieuw Totaal Primair (transportnet) 3.160 m 3.919 m 7.079 m Secundair 38.955 m 48.398 m 87.353 m (distributie/wijknet) Totaal 42.115 m 52.317 m 94.431 m Het wijknet zal uiteindelijk een lengte van 87.353 meter hebben. Op dit wijknet zullen 2.527 woningen en 4 winkels/utiliteit zijn aangesloten. Per aansluiting is dus circa 35 meter leidinglengte (aanvoer en retour aangesloten). Er is dus een tracé lengte van 17,5 meter per aansluiting. Dit is in wijken met een redelijke lage dichtheid normaal. In Tabel 1-6 staan de warmteverliezen voor het huidige en het toekomstige net. Bij het berekenen van de leidingverliezen is uitgegaan van de opgegeven goed geïsoleerde distributieleidingen (aanvoer, retour en recirculatie), van de centrale tot en met de individuele woning aansluiting (ook de stijgleidingen en aansluitleidingen in de hoogbouw). Tabel 1-6 Warmteverliezen huidig en toekomstig (GJ/jaar) 2010 2020 Warmteverlies primair net GJ 2.347 5.260 Warmteverlies secundair net GJ 10.005 22.437 Warmteverlies totaal GJ 14.363 29.717 1.4 Opwekking 1.4.1 Benodigde warmteproductie De benodigde warmteproductie in 2020 is bepaald door het toekomstige energieverbruik (Tabel 1-3) en de totale netverliezen (Tabel 1-6) op te tellen. In Tabel 1-7 staan de netto levering, verliezen en warmteproductie voor de periode 2006-2010 en 2020. Dit laatste betreft dus een inschatting. Tabel 1-7 Warmteverliezen huidig en toekomstig (GJ/jaar) Jaar 2006 2007 2008 2009 2010 2020 Netto levering GJ 33.817 33.377 35.499 35.751 41.657 65.501 Netverliezen GJ 15.858 13.269 15.049 14.641 15.398 27.697 Warmteproductie GJ 49.675 46.646 50.548 50.392 57.056 93.198 1.4.2 Rendementen Er is uitgegaan van een WKC conform het type dat in Culemborg is geplaatst. De specificaties hiervan zijn: Opwekrendement elektrisch: 41,6% Opwekrendement thermisch: 44,8% In Bijlage D is de garantiemeting van deze WKC opgenomen. In de huidige situatie wordt de warmte geleverd uit de TWC rendement 90%. Deze TWC zal verwijderd worden. De WKC zal voorzien worden van een hulpketel met ook een rendement van 90% 4

1.4.3 Primaire energie Bij het berekenen van de primaire energie die benodigd is voor het invullen van de warmtevraag in 2020 is uitgegaan van een dekkingsgraad van 80% door de WKC. In Tabel 1-8 staat de primaire energie die nodig is in de huidige situatie en in 2020. Omdat de WKC ook elektriciteit opwekt mag de primaire energie die hiervoor nodig is worden afgetrokken van de totale hoeveelheid primaire energie. Hierbij is uitgegaan van het marginaal landelijk opwekrendement (50%, conform NEN 5128:2004). 1.4.4 Pompenergie van centrale tot aan meterkast Om warmte van een centrale naar een woning te brengen dient water door het distributienet verpompt te worden. De elektrische energie die nodig is voor het rondpompen van dit water dient in rekening gebracht te worden bij het bepalen van het milieurendement van warmtedistributie. Nuon heeft aangegeven dat de benodigde elektrische pompenergie 3 kwh per GJ geleverde warmte is. Aan de hand van rekenregels, zoals gehanteerd door het Projectbureau CO 2 (3 kwh per GJ) kan de opgegeven waarde als realistisch worden beschouwd. Hierbij kan worden opgemerkt dat AgentschapNL aangeeft dat de waarde van 3 kwh/gj gebaseerd is op praktijkgegevens. Tabel 1-8 Primaire energie 2010 2020 Gasverbruik TWC m3 2.003.011 Gasverbruik WKC m3 5.258.307 Gasverbruik hulpketel m3 654.367 Gasverbruik totaal m3 5.912.674 Gasverbruik WKC GJpr 166.425 Gasverbruik hulpketel GJpr 20.711 Gasverbruik totaal GJpr 63.286 187.136 Elektraverbruik pompen kwhe 162.030 279.595 Elektraverbruik pompen GJpr 1.496 2.013 Elektra opwekking GJ -69.233 Elektra opwekking GJpr -138.466 Totaal primair GJpr 61.507 50.683 26 september 2011 5

2 Resultaten 2.1 Algemeen In de Bijlage A en Bijlage B worden de uitgangspunten en de berekeningen (nogmaals) gepresenteerd voor het totale rendement van bron tot en met de individuele woningaansluiting in de meterkast. In deze berekeningen zijn meegenomen: De energie die nodig is voor de warmtekrachtcentrale; De inzet van een hulpketel; Het warmteverlies in de transportleidingen vanaf de centrale tot en met de individuele aansluiting; De benodigde pompenergie voor het rondpompen van het water door de transportleidingen; De compensatie voor de elektriciteit die door de WKC wordt opgewekt. Het equivalente opwekrendement komt uit op 129%, zie Tabel 2-9. Tabel 2-9 Totale equivalente opwekrendement 2020 Energievraag GJ 65.501 Primaire energie GJ 50.683 Rendement 129% Indien de WKC vervangen wordt door een biomassacentrale, waarvan de CO2-uitstoot op nul wordt verondersteld, dan wordt het rendement 278%. Voor het netverlies zijn hier dezelfde uitgangspunten aangehouden als bij de WKC variant, met een extra aansluitleiding van de BMC naar de woonwijk zoals in fig 1-1 weergegeven. 2.2 EPC Uit de berekeningen van bijlage 2 blijkt dat het equivalente opwekkingsrendement voor stadsverwarming, gerekend vanaf de WKC tot en met de individuele woning/utiliteits aansluiting in de meterkast, 129% is, uitgaande van de gegevens die Nuon heeft aangeleverd ten aanzien van historisch verbruik en distributieleidingen. Het opwekkingsrendement zoals berekend is dus het totale rendement inclusief zowel het circulatierendement voor verwarming en tapwater, als het distributierendement voor verwarming en tapwater (zoals gedefinieerd in de NEN5128:2004). Het afgifte rendement voor tapwater en ruimteverwarming zijn niet meegenomen in het berekende rendement. 6

2.3 Conclusie Het equivalente opwekkingsrendement voor warmtelevering vanuit de een toekomstige WKC is 129% (zie tabel 1). Dit is het rendement berekend voor het jaar 2020, als alle woningen zijn gebouwd. 26 september 2011 7

Bijlage A Uitgangspunten Lambda isolatie 0,03 W/mK Diepte leiding onder maaiveld 1 m Lambda grond 1,3 W/mK Temperatuur grond op 1 m onder maaiveld 12 C 26 september 2011 9

Primaire leidingen Bestaand net buitendiameter stalen buis buitendiameter incl iso dikte isolatie lambda isolatie [m] [mm] [mm] [mm] [W/mk] [W/mk] [m] [ C] [ C] [W] [MJ/jaar] DN100/200 1190 114,3 200 42,85 0,03 1,3 1 70 12 21.811 687.842 DN125/225 139,7 225 42,65 0,03 1,3 1 70 12 - - DN150/250 581 168,3 250 40,85 0,03 1,3 1 70 12 14.854 468.447 DN150/266 168,3 266 48,85 0,03 1,3 1 70 12 - - DN200/315 620 219,1 315 47,95 0,03 1,3 1 70 12 17.403 548.805 DN25/90 33,7 90 28 0,03 1,3 1 70 12 - - DN250/400 721 273 400 63,5 0,03 1,3 1 70 12 19.540 616.212 DN300/450 323,9 450 63,05 0,03 1,3 1 70 12 - - DN300/NA 323,9 450 63,05 0,03 1,3 1 70 12 - - DN32/110 42,4 110 33,8 0,03 1,3 1 70 12 - - DN40/110 48,3 110 30,85 0,03 1,3 1 70 12 - - DN400/560 406,4 560 76,8 0,03 1,3 1 70 12 - - DN50/125 60,3 125 32,35 0,03 1,3 1 70 12 - - DN500/720 508 720 106 0,03 1,3 1 70 12 - - DN500/SIS 508 720 106 0,03 1,3 1 70 12 - - DN65/140 76,1 140 31,95 0,03 1,3 1 70 12 - - DN80/160 88,9 160 35,55 0,03 1,3 1 70 12 - - DN80/160 48 88,9 160 35,55 0,03 1,3 1 70 12 828 26.120 DN80/176 88,9 176 43,55 0,03 1,3 1 70 12 - - Onbekend 15 Grand Total 3.160 74.436 2.347.425 lambda grond diepte leiding onder maaiveld gemiddelde temperatuur Temperatuur grond warmteverlies energie Nieuw net buitendiameter stalen buis buitendiameter incl iso dikte isolatie lambda isolatie [m] [mm] [mm] [mm] [W/mk] [W/mk] [m] [ C] [ C] [W] [MJ/jaar] DN100/200 1479 114,3 200 42,85 0,03 1,3 1 70 12 27.095 854.462 DN125/225 139,7 225 42,65 0,03 1,3 1 70 12 - - DN150/250 722 168,3 250 40,85 0,03 1,3 1 70 12 18.453 581.921 DN150/266 168,3 266 48,85 0,03 1,3 1 70 12 - - DN200/315 771 219,1 315 47,95 0,03 1,3 1 70 12 21.618 681.746 DN25/90 33,7 90 28 0,03 1,3 1 70 12 - - DN250/400 895 273 400 63,5 0,03 1,3 1 70 12 24.273 765.480 DN300/450 323,9 450 63,05 0,03 1,3 1 70 12 - - DN300/NA 323,9 450 63,05 0,03 1,3 1 70 12 - - DN32/110 42,4 110 33,8 0,03 1,3 1 70 12 - - DN40/110 48,3 110 30,85 0,03 1,3 1 70 12 - - DN400/560 406,4 560 76,8 0,03 1,3 1 70 12 - - DN50/125 60,3 125 32,35 0,03 1,3 1 70 12 - - DN500/720 508 720 106 0,03 1,3 1 70 12 - - DN500/SIS 508 720 106 0,03 1,3 1 70 12 - - DN65/140 76,1 140 31,95 0,03 1,3 1 70 12 - - DN80/160 53 88,9 160 35,55 0,03 1,3 1 70 12 914 28.824 DN80/160 88,9 160 35,55 0,03 1,3 1 70 12 - - DN80/176 88,9 176 43,55 0,03 1,3 1 70 12 - - Onbekend 19 Grand Total 3.919 ` ` lambda grond diepte leiding onder maaiveld gemiddelde temperatuur Temperatuur grond warmteverlies energie 10

Secundaire leidingen Bestaand net buitendiameter stalen buis buitendiameter incl iso dikte isolatie lambda isolatie Terrein lengte [m] [mm] [mm] [mm] [W/mk] [W/mk] [m] [ C] [ C] [W] [MJ/jaar] DN100/200 1179 114,3 200 43 0,03 1,3 2 55 12 15604 492102 DN100/NA 114,3 200 43 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN125/225 139,7 225 43 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN125/NA 139,7 225 43 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN15/90 21 90 35 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN150/250 168,3 250 41 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN20/NA 26,9 90 32 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN20/90 26,9 90 32 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN200/315 219,1 315 48 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN22/90 30 90 30 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN25/90 2 33,7 90 28 0,03 1,3 2 55 12 16 496 DN25/NA 33,7 90 28 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN32/110 6443 42,4 110 34 0,03 1,3 2 55 12 51182 1614085 DN32/NA 42,4 110 34 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN40/110 3328 48,3 110 31 0,03 1,3 2 55 12 30306 955730 DN40/NA 48,3 110 31 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN50/125 3737 60,3 125 32 0,03 1,3 2 55 12 38198 1204626 DN50/NA 60,3 125 32 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN65/140 1042 76,1 140 32 0,03 1,3 2 55 12 12592 397116 DN65/NA 76,1 140 32 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN80/140 88,9 140 26 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN80/160 1334 88,9 160 36 0,03 1,3 2 55 12 16734 527727 DN80/176 88,9 176 44 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN80/NA 88,9 176 44 0,03 1,3 2 55 12 0 0 StF22/63 22 63 21 0,03 55 12 0 0 StF25/77 25 77 26 0,03 55 12 0 0 StF28/77 2895 28 77 25 0,03 1,3 2 55 12 21595 681014 StF28/90 28 90 31 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN80/160 88,9 160 36 0,03 1,3 2 55 12 0 0 PB40/90 48,3 90 21 0,03 1,3 2 55 12 0 0 onbekend 257 Grand Total 19.960 186.228 5.872.895 lambda grond diepte leiding onder maaiveld gemiddelde temperatuur Temperatuur grond warmteverlies energie buitendiameter stalen buis buitendiameter incl iso dikte isolatie lambda isolatie binnenleidingen inclusief stijgbuizen lengte [m] [mm] [mm] [mm] [W/mk] [W/mk] [m] [ C] [ C] [W] [MJ/jaar] DN100/200 114,3 200 43 0,03 55 18 0 0 DN100/NA 114,3 200 43 0,03 55 18 0 0 DN125/225 139,7 225 43 0,03 55 18 0 0 DN125/NA 139,7 225 43 0,03 55 18 0 0 DN15/90 21 90 35 0,03 55 18 0 0 DN150/250 4 168,3 250 41 0,03 55 18 70 2223 DN20/NA 26,9 90 32 0,03 55 18 0 0 DN20/90 26,9 90 32 0,03 55 18 0 0 DN200/315 219,1 315 48 0,03 55 18 0 0 DN22/90 30 90 30 0,03 55 18 0 0 DN25/90 33,7 90 28 0,03 55 18 0 0 DN25/NA 264 33,7 90 28 0,03 55 18 1874 59110 DN32/110 109 42,4 110 34 0,03 55 18 796 25092 DN32/NA 120 42,4 110 34 0,03 55 18 878 27685 DN40/110 4 48,3 110 31 0,03 55 18 34 1069 DN40/NA 48,3 110 31 0,03 55 18 0 0 DN50/125 60,3 125 32 0,03 55 18 0 0 DN50/NA 60,3 125 32 0,03 55 18 0 0 DN65/140 76,1 140 32 0,03 55 18 0 0 DN65/NA 76,1 140 32 0,03 55 18 0 0 DN80/140 88,9 140 26 0,03 55 18 0 0 DN80/160 88,9 160 36 0,03 55 18 0 0 DN80/176 88,9 176 44 0,03 55 18 0 0 DN80/NA 88,9 176 44 0,03 55 18 0 0 StF22/63 15 22 63 21 0,03 55 18 99 3125 StF25/77 229 25 77 26 0,03 55 18 1422 44830 StF28/77 18240 28 77 25 0,03 55 18 125750 3965653 StF28/90 28 90 31 0,03 55 18 0 0 DN80/160 10 88,9 160 36 0,03 55 18 119 3741 PB40/90 48,3 90 21 0,03 55 18 0 0 onbekend 88,9 160 36 0,03 55 18 0 0 Grand Total 18.995 0,03 55 18 131.042 4.132.528 lambda grond diepte leiding onder maaiveld gemiddelde temperatuur Temperatuur in gebouw warmteverlies energie 26 september 2011 11

Secundaire leidingen Nieuw net buitendiameter stalen buis buitendiameter incl iso dikte isolatie lambda isolatie Terrein lengte [m] [mm] [mm] [mm] [W/mk] [W/mk] [m] [ C] [ C] [W] [MJ/jaar] DN100/200 1465 114,3 200 43 0,03 1,3 2 55 12 19384 611307 DN100/NA 114,3 200 43 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN125/225 139,7 225 43 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN125/NA 139,7 225 43 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN15/90 21 90 35 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN150/250 168,3 250 41 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN20/NA 26,9 90 32 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN20/90 26,9 90 32 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN200/315 219,1 315 48 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN22/90 30 90 30 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN25/90 3 33,7 90 28 0,03 1,3 2 55 12 20 617 DN25/NA 33,7 90 28 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN32/110 8003 42,4 110 34 0,03 1,3 2 55 12 63581 2005075 DN32/NA 42,4 110 34 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN40/110 4134 48,3 110 31 0,03 1,3 2 55 12 37647 1187243 DN40/NA 48,3 110 31 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN50/125 4642 60,3 125 32 0,03 1,3 2 55 12 47451 1496429 DN50/NA 60,3 125 32 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN65/140 1295 76,1 140 32 0,03 1,3 2 55 12 15643 493311 DN65/NA 76,1 140 32 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN80/140 88,9 140 26 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN80/160 1663 88,9 160 36 0,03 1,3 2 55 12 20871 658181 DN80/176 88,9 176 44 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN80/NA 88,9 176 44 0,03 1,3 2 55 12 0 0 StF22/63 22 63 21 0,03 55 12 0 0 StF25/77 25 77 26 0,03 55 12 0 0 StF28/77 3597 28 77 25 0,03 1,3 2 55 12 26826 845980 StF28/90 28 90 31 0,03 1,3 2 55 12 0 0 DN80/160 88,9 160 36 0,03 1,3 2 55 12 0 0 PB40/90 48,3 90 21 0,03 1,3 2 55 12 0 0 onbekend 320 Grand Total 24.802 231.423 7.298.142 lambda grond diepte leiding onder maaiveld gemiddelde temperatuur Temperatuur grond warmteverlies energie buitendiameter stalen buis buitendiameter incl iso dikte isolatie lambda isolatie binnenleidingen inclusief stijgbuizen lengte [m] [mm] [mm] [mm] [W/mk] [W/mk] [m] [ C] [ C] [W] [MJ/jaar] DN100/200 114,3 200 43 0,03 55 18 0 0 DN100/NA 114,3 200 43 0,03 55 18 0 0 DN125/225 139,7 225 43 0,03 55 18 0 0 DN125/NA 139,7 225 43 0,03 55 18 0 0 DN15/90 21 90 35 0,03 55 18 0 0 DN150/250 5 168,3 250 41 0,03 55 18 88 2762 DN20/NA 26,9 90 32 0,03 55 18 0 0 DN20/90 26,9 90 32 0,03 55 18 0 0 DN200/315 219,1 315 48 0,03 55 18 0 0 DN22/90 30 90 30 0,03 55 18 0 0 DN25/90 33,7 90 28 0,03 55 18 0 0 DN25/NA 328 33,7 90 28 0,03 55 18 2328 73429 DN32/110 135 42,4 110 34 0,03 55 18 988 31171 DN32/NA 149 42,4 110 34 0,03 55 18 1091 34391 DN40/110 5 48,3 110 31 0,03 55 18 42 1328 DN40/NA 48,3 110 31 0,03 55 18 0 0 DN50/125 60,3 125 32 0,03 55 18 0 0 DN50/NA 60,3 125 32 0,03 55 18 0 0 DN65/140 76,1 140 32 0,03 55 18 0 0 DN65/NA 76,1 140 32 0,03 55 18 0 0 DN80/140 88,9 140 26 0,03 55 18 0 0 DN80/160 12 88,9 160 36 0,03 55 18 147 4647 DN80/176 88,9 176 44 0,03 55 18 0 0 DN80/NA 88,9 176 44 0,03 55 18 0 0 StF22/63 19 22 63 21 0,03 55 18 123 3882 StF25/77 285 25 77 26 0,03 55 18 1766 55689 StF28/77 22658 28 77 25 0,03 55 18 156211 4926277 StF28/90 28 90 31 0,03 55 18 0 0 DN80/160 88,9 160 36 0,03 55 18 0 0 PB40/90 48,3 90 21 0,03 55 18 0 0 onbekend 88,9 160 36 0,03 55 18 0 0 Grand Total 23.596 0,03 55 18 162.785 5.133.576 lambda grond diepte leiding onder maaiveld gemiddelde temperatuur Temperatuur in gebouw warmteverlies energie 12

Bijlage B Berekeningen Berekening gelijkwaardigheid warmtelevering WKC Kernhem Uitgangspunten Huidig: 2010 Toekomstig: 2020 Algemeen Bron Opwekkingsrendement elektriciteit landelijk 39% 50% NEN 5128:2004 Marginaal rendement electriciteitsopwekking landelijk 50% 50% NEN 5128:2004 Warmtelevering vanuit WKC Pompenergie 3 kwhe/gj 3 kwhe/gj Opwekkingsrendement hulpketels 90% 90% Distributieverlies warmtenet Warmteverlies primair net 2.347 GJ/jaar 5.260 GJ/jaar Warmteverlies secundair net 10.005 GJ/jaar 22.437 GJ/jaar Warmteverlies totaal 12.353 GJ/jaar 27.697 GJ/jaar Energievraag Ruimteverwarming en tapwater 41.657 GJ/jaar 65.501 GJ/jaar Distributie verlies 12.353 GJ/jaar 27.697 GJ/jaar Vraag opwekking 54.010 GJ/jaar 93.198 GJ/jaar Aandeel hulpketel 100% 20% Opwekking warmte WKC - GJ/jaar 74.559 GJ/jaar Opwekking warmte WKC aardgas - m3/jaar 5.258.307 m3/jaar Opwekking warmte TWC/hulpketels 54.010 GJ/jaar 18.640 GJ/jaar Opwekking warmte TWC/hulpketels aardgas 2.003.011 m3/jaar 654.367 m3/jaar Pompenergie warmtedistributie 162.030 kwhe/jaar 279.595 kwhe/jaar Primaire energie WKC GJ/jaar 166.425 GJ/jaar Hulpketels 60.011 GJ/jaar 20.711 GJ/jaar Vermindering e-productie door warmteopwekking GJ/jaar GJ/jaar Pompenergie warmtedistributie 1.496 GJ/jaar 2.013 GJ/jaar Compensatie elektriciteitsopwekking WKC -138.466 GJ/jaar NEN 5128:2004 Totaal 61.507 GJ/jaar 50.683 GJ/jaar Opwekkingsrendement warmtenet 68% 129% 26 september 2011 13

Bijlage C Invoer in EPC-berekeningen De berekende equivalente opwekkingsrendement voor ruimteverwarming dient op de volgende manier in de EPC-berekeningsprogramma NPR5129:2004 V2.02 te worden ingevoerd: 1. selecteer in het tapblad Verwarmingsinstallatie 2. selecteer kwaliteitsverklaring in de keuzebox Verwarmingstoestel 3. Selecteer het temperatuurniveau van het afgifte systeem 4. Selecteer type verwarmingslichaam 5. Vink aan Afleverset voor tapwaterbereiding 6. Vink aan Individuele bemetering 7. Vink aan Alle leidingen binnen 8. Type 1,36 in bij Nopw;verw [-] (dit wordt automatisch afgerond naar 1,30) In stap 7 wordt Alle leidingen binnen geselecteerd. Dit is feitelijk niet waar, maar zorgt ervoor dat het circulatierendement op de maximale waarde van 95% komt te staan. De berekende equivalente opwekkingsrendement voor tapwaterverwarming dient op de volgende manier in de EPC-berekeningsprogramma NPR5129:2004 V2.02 te worden ingevoerd: 1. selecteer het tapblad Tapwaterinstallatie 2. Type 1,29 in bij Nopw;tap [-] 3. De andere gegevens voor de badruimten en aanrechten gaan volgens de standaard methode. 14

Bijlage D Verklaring Garantiemetingen WKC Culemborg 26 september 2011 15

16

26 september 2011 17

18

26 september 2011 19