Wiegen en couveusekamer
De opname van uw baby is meestal een onverwachte gebeurtenis. Het is dan ook begrijpelijk dat u bezorgd en onzeker bent. Dit boekje geeft u enige informatie over de regels en gewoonten op onze kinderafdeling. U en uw baby zullen voor korte of langere tijd te gast zijn in ons ziekenhuis, omringd door de goede zorgen van onze medewerkers, die zich zullen inzetten om het verblijf zo aangenaam mogelijk te maken. Onze medewerkers wensen u veel sterkte met de opname van uw baby. De couveusekamer Een aantal baby s heeft onmiddellijk of kort na de geboorte extra zorg nodig. Soms zijn ze te vroeg geboren of te licht van gewicht; soms is de geboorte moeilijk geweest of hebben de baby s een infectie. Ook zijn er baby s die geel zien en daarvoor onder een speciale lamp moeten liggen. Die extra zorg en behandeling kan niet gegeven worden op de kraamafdeling of thuis. Daarom wordt uw baby op de couveusekamer opgenomen. De couveusekamer is een onderdeel van de kinderafdeling. Naast couveuses zijn er ook warmtebedjes en wiegjes. De temperatuur op deze kamer is hoger dan normaal. Het voordeel van deze klimaatbeheersing is dat uw baby al vrij snel in een wiegje kan worden verpleegd wanneer de toestand dat toelaat. Een couveuse is een tijdelijke vervanging van het moederlichaam. Dit geldt in het bijzonder voor baby s die te vroeg zijn geboren en daarom extra verzorging en bescherming nodig hebben. De baby is in de couveuse beschermd tegen infecties en veranderingen in temperatuur. De kap van de couveuse is van doorzichtig plexiglas. Daardoor kunnen verpleegkundigen en artsen uw baby goed observeren. Als de gezondheidstoestand van uw baby het toelaat gaat uw baby in een warmtebed. Het warmtebed is een hulpmiddel om uw baby op temperatuur te houden. De wiegenkamer Op de wiegenkamer liggen kinderen die nog niet goed kunnen drinken en een te laag geboortegewicht hebben. Kinderen die geobserveerd moeten worden in verband met spugen en/of huilen. Kinderen met een infectie die nog antibiotica moeten krijgen en kinderen die geel zien en fototherapie krijgen. Ook liggen er soms kinderen die geopereerd zijn en nog aan moeten sterken. 1
Apparatuur Als u voor het eerst op de couveuse/wiegenkamer komt zal het u opvallen dat er veel apparatuur rondom uw baby staat opgesteld. De medewerkers zullen door middel van uitleg u zoveel mogelijk proberen gerust te stellen. Monitor Op het lichaam van uw baby zijn drie elektroden geplakt die verbonden zijn met de monitor. Deze registreert de hartslag en de ademhaling. Saturatiemeter Om het handje of voetje van uw baby kan een opnemer geplaatst zijn die door middel van rood licht de zuurstofconcentratie in het bloed meet. Zuurstof Heeft uw baby een te lage zuurstofconcentratie dan krijgt uw baby extra zuurstof toegediend door middel van een zuurstofbrilletje. Dit is een slangetje met twee kleine sprietjes die in de neus worden gebracht waar vervolgens zuurstof uitkomt. Maagsonde De maagsonde is een slangetje dat door de neus van de baby naar de maag loopt. Hiermee is het mogelijk baby s te voeden die nog niet zelf kunnen of mogen drinken. Deze manier van voeding geven bespaart de baby energie en heeft daardoor onder andere een gunstig effect op de groei. Infuus Een infuus is een plastic naaldje dat in een bloedvat wordt geprikt. Het naaldje wordt vastgemaakt met pleisters. Via een met het naaldje verbonden slangetje krijgt de baby vocht toegediend. Uw baby kan ook een infuus krijgen als het medicijnen in de bloedbaan nodig heeft. Fototherapie De mogelijkheid bestaat dat uw baby in de eerste dagen geel wordt. Om de geelheid te bestrijden ligt de baby onder een speciale fototherapielamp. Deze behandeling wordt ook wel fototherapie genoemd. Verzorging U bent altijd welkom op de couveuse- of wiegenkamer en u mag daar ook altijd naar binnen. In verband met infectiegevaar vragen wij u, en de mensen die u mee naar binnen neemt, zich aan de hygiëneregels te houden. 2
Deze regels zijn: jassen ophangen in de gang; uw sieraden en horloges afdoen; goed handen en onderarmen wassen met vloeibare zeep en vervolgens inwrijven met het ontsmettingsmiddel Sterisol handdesinfectans (dit bij binnenkomst en vertrek); deuren zo kort mogelijk geopend houden en beide deuren niet tegelijk openen; bent u verkouden of grieperig, meldt dit dan aan de verpleegkundige in verband met eventuele voorzorgsmaatregelen; in verband met de privacy is het niet toegestaan om bij andere kinderen te kijken of deze aan te raken. Bij langdurige opname is één verpleegkundige eindverantwoordelijk voor de zorg van uw baby, van opname tot ontslag. U kunt altijd bij haar terecht voor vragen en dergelijke (E.V.V. = eerste verantwoordelijke verpleegkundige). Afhankelijk van de toestand van uw baby en uzelf kunt u bij de verzorging een belangrijke rol gaan spelen. Het is van groot belang dat u uw baby aanraakt, streelt en troost. Zodra de toestand stabieler wordt kunt u uw baby zelf gaan verschonen, temperaturen, baden en voeding geven. Bij ons op de kinderafdeling hanteren wij bij de verzorging van uw baby de ontwikkelingsgerichte zorg methode; individuele op de ontwikkeling van het kind gerichte zorg. Een methode van verzorging die negatieve effecten op de ontwikkeling beperkt. Door deze methode van verzorging hebben de baby s minder kans op ontwikkelings- en gedragsproblemen (later) in het leven. Zie ook bijlage. U kunt voor uw baby speelgoed en kleertjes meenemen. Het kan bijvoorbeeld een knuffelbeestje of een muziekdoosje zijn. Om uw baby vertrouwd te maken met de reuk van zijn of haar ouders, kunt u een schone zakdoek of spuugdoekje meebrengen, die u gedurende een periode op uw lichaam bij u hebt gedragen (bijvoorbeeld in uw BH). Dit doekje, dat u dagelijks moet verwisselen, kunt u achterlaten bij uw baby in de couveuse of wieg. Wij noemen dit doekje een snoezeltje. 3
Kangaroeën Het contact met uw baby is eveneens van groot belang. Indien de algemene toestand van uw kind het toelaat, bevelen wij de kangaroe-methode aan. Dit is een methode om uw baby vertrouwd te maken met beide ouders door middel van lichamelijk contact. De baby ligt hierbij op de blote borst van de moeder of vader. Het is goed voor de lichamelijke toestand van uw baby. Te vroeg geboren baby s ademen nog onregelmatig; tijdens het kangaroeën gaat uw baby beter ademen, omdat het als het ware het diepere ademhalingsritme van de ouder overneemt. Als u borstvoeding wilt geven dan kan deze methode ook helpen; door de lijfelijke aanwezigheid van uw baby kan de melkproductie toenemen. Dagboekje Onze ervaring is, dat het heel fijn kan zijn, wanneer er een dagboekje wordt bijgehouden in geval uw baby langere tijd in het ziekenhuis verblijft. Hierin kunnen wij de dagelijkse gebeurtenissen rondom uw baby opschrijven zodat u later nog eens terug kunt lezen over deze periode. U kunt er zelf ook in schrijven. Voeding Zodra de toestand van uw baby het toelaat wordt er gestart met borstvoeding of flesvoeding. Informatie over het gedrag van de prematuur of zieke pasgeborene; Het gedrag van een prematuur (te vroeg geboren baby) of een zieke pasgeborene is namelijk heel anders dan van een gezonde voldragen (meer dan 37 weken) pasgeborene. Een pasgeboren baby bezit bij 34 weken alle reflexen om te kunnen drinken: zoek-, zuig- en slikreflex, het reflex om de mond te openen en het reflex om te hoesten. Wat meestal nog heel veel energie kost is de coördinatie tussen de reflexen (met name zuigen en slikken) en het ademen. Tot zo n 35 weken vergeet de pasgeborene soms om bijvoorbeeld te ademen (= apneu s) tijdens het drinken, of de pasgeborene verslikt zich gemakkelijk. Dit komt omdat de hersenen nog niet rijp genoeg zijn om dit alles goed te coördineren. Hoe ouder de pasgeborene wordt, hoe makkelijker die coördinatie moet gaan, als het daarnaast geen andere complicaties heeft, zoals longproblemen of infecties. U moet zich realiseren dat het genezingsproces van deze ziektes ook veel energie kost, waardoor het drinken minder goed zal kunnen gaan. Deze pasgeborenen houden het drinken niet lang genoeg vol, om voldoende voeding binnen te krijgen. Een prematuur zal 3 tot 5 keer zuigen en dan rusten, terwijl een voldragen pasgeborene 10 tot 30 keer zuigt voor hij rust, de rustperiode is ook veel korter. Eén van de andere grote verschillen tussen uw pasgeborene en een gezond en voldragen pasgeboren baby zijn de slaap-waakstadia. 4
Slaap-waakstadia worden reeds voor de geboorte gevormd en na de geboorte gaat deze ontwikkeling nog enige maanden door tot het bekende dag-nachtritme bereikt is. Bij prematuren is dit ritme nog een chaos. Dit onregelmatige slaapwaakpatroon maakt dat prematuren tijdens de voeding plotseling in een diepe slaap kunnen vallen, terwijl ze nog maar weinig gedronken hebben. Het is goed als u zich het bovenstaande realiseert, want zelfs al is uw baby goed van gewicht, toch heeft het meer tijd nodig om het drinken te leren. Dit geldt zowel voor fles- als voor borstvoeding. De voeding kan dan via een sonde worden gegeven. Wanneer u borstvoeding gaat geven moet dit op een andere manier op gang worden gebracht, namelijk door middel van kolven. Voor de meeste vrouwen is dit een extra belasting en ook daardoor kan het dus langer duren voordat de melkproductie op gang komt. De praktijk leert dat de baby wat moeite heeft met de borstvoeding, maar dat dit rond de 40 weken plotseling wel kan. Dit kan van de ene op de andere dag gebeuren. De melk die afgekolfd wordt, krijgt uw baby door middel van een sonde en/of via fingerfeeding. Bij fingerfeeding zuigt de baby aan een vinger terwijl de voeding met een spuitje langzaam in de mond gespoten wordt. De baby leert dan niet de zuigtechniek van het fles drinken, deze is namelijk totaal anders en hierdoor zou er verwarring bij het drinken kunnen ontstaan. Voedingstijden bij 8 voedingen: 02:30 05:30 08:30 11:30 14:30 17:30 20:30 23:30 uur; bij 7 voedingen: idem als 8 voedingen, echter de voeding van 23:30 uur wordt, indien mogelijk, later gegeven en de voeding van 02:30 uur wordt overgeslagen; bij 12 voedingen: elke 2 uur uitgaande van 00:00 uur; bij 20 voedingen: elk uur met 4 pauzes (03:00 09:00 15:00 21:00 uur); bij 24 voedingen: elk uur. Opmerking: Bij 12 voedingen wordt uw baby om de 4 uur verzorgd. Bij 20 en 24 voedingen is dit om de 3 uur. Agenda In de sluis ligt een agenda waarin u kunt noteren wanneer u komt baden, voeden en/of kangaroeën. 5
Kinderartsen De visite met de kinderarts vindt dagelijks plaats na de voedingsronde van 8.30 uur. Na de artsenvisite vertelt de verpleegkundige u de bijzonderheden over uw baby. U kunt een afspraak maken bij de verpleegkundige als u een gesprek wenst met de kinderarts. Door diensten en polikliniek spreekuren kan het voorkomen dat u en uw baby met een andere kinderarts te maken krijgt. Bezoek Wij vinden het belangrijk dat u, als ouder, zoveel mogelijk bij de zorg van uw baby betrokken bent. U bent dan ook 24 uur per dag van harte welkom. Overig bezoek mag op de voedingstijden van 11.30 tot 20.30 uur op bezoek komen. Er mogen geen bezoekers naar uw baby toe zonder dat één van de ouders hierbij aanwezig is. In verband met de rust voor de baby stellen wij het maximale aantal personen per kind op 3 en verzoeken wij u niet tijdens het bezoek te wisselen. Ook broertjes en zusjes kunnen, na overleg met de verpleegkundige, op bezoek komen. Let u er wel op dat zij niet verkouden zijn of koorts hebben. Andere bezoekers moeten ouder zijn dan 6 jaar. Denkt u aan de hygiëneregels en de privacy van de andere baby s! Inlichtingen U kunt 24 uur per dag telefonisch informeren naar de toestand van uw baby. Het telefoonnummer van de kinderafdeling is 0187-607421 (dit is een rechtstreeks nummer). Om privacy te waarborgen wordt alleen informatie aan ouders verstrekt. Andere personen worden naar u doorverwezen. Vertrek uit het ziekenhuis Care-by-parents De opnameduur kan erg wisselen per baby en hangt af van de gezondheidstoestand en het gewicht van uw kind. Soms duurt een opname een paar dagen, soms enkele weken. De kinderarts bepaalt in overleg met u wanneer uw baby naar huis gaat. Enkele dagen voor ontslag bieden wij u de mogelijkheid om zelf de verzorging van uw baby op u te nemen gedurende 24 uur (dit kan in overleg verlengd worden). In een aparte kamer zorgt u voor uw baby. Het doel hiervan is; het dag- en nachtritme van uw baby te leren kennen en kennis te maken met alle verzorgingsaspecten. Natuurlijk blijft de mogelijkheid om hulp van een verpleegkundige in te roepen. Wilt u hier gebruik van maken dan kunt u hiervoor een afspraak maken. 6
Ontslag Voor uw baby naar huis mag vindt er een ontslaggesprek plaats en vragen wij u een ontslagenquête in te vullen. U krijgt een afspraak voor een controle op de polikliniek, eventueel een recept en een brief voor de huisarts mee. Als er nog bijzondere verzorging of begeleiding nodig is kan (in overleg met u) de wijkverpleegkundige ingeschakeld worden. Mocht u eenmaal thuis nog vragen hebben over voeding of verzorging dan kunt u contact opnemen met de kinderafdeling, totdat het eerste bezoek op het consultatiebureau is geweest. Bij ontslag moet U contact opnemen met Careyn Tel: 0181-679888 (voor de inwoners van Zuid- Holland ) of Centrale Zeeland Tel: 0118-597300 (voor inwoners van Zeeland ) om ontslag van uw kind door te geven. Dit in verband met neonatale screening en/of gehoortest. Nuttig om te weten Extra informatie voor ouders van couveuse kinderen Ouders van wie de couveusebaby na een lange ziekenhuis opname mee naar huis mag, krijgen doorgaans geen uitgestelde kraamzorg, maar zitten wel vol praktische vragen. In het ziekenhuis zijn we vooral gericht op alle medische problemen van uw baby en er zijn altijd veel hulpverleners om u en uw baby heen. Het zorgen voor een gezond kind thuis, is heel anders. De Vereniging van Ouders van Couveusekinderen (V.O.C) hebben een praktisch boekje gemaakt voor ouders die met hun baby uit het ziekenhuis komen. Het heet; Eindelijk thuis. Jij en je couveusebaby, na ontslag uit het ziekenhuis. Te bestellen bij het V.O.C. voor 4.50 euro Couveusekleurboek voor kinderen van 3-10jaar. Te bestellen bij V.O.C. voor 4 euro. Kinderboek voor broertjes en zusjes over couveusekinderen is; Ik heb een zusje maar ik mag alleen naar haar kijken van Maaike Sigar, Dick Bruna en Richard de Leeuw. Te koop in boekhandel voor 11.90 euro. Neonatale screening De zogenaamde hielprik, dit is een landelijk onderzoek. Elke baby krijgt, in de eerste week na de geboorte, een hielprik en wordt zo onderzocht op ernstige aandoeningen. Het zijn zeldzame aandoeningen, maar snelle opsporing is van groot belang om schade aan de lichamelijke en geestelijke ontwikkeling te voorkomen of te beperken. De aandoeningen zijn niet te genezen maar wel goed te behandelen bijvoorbeeld met medicijnen of een dieet. Bij dit onderzoek geldt: geen bericht is goed bericht. Is uw kindje al voor afname van de neonatale 7
screening met ontslag dan wordt deze thuis verricht door een screener van Careyn of Centrale Zeeland, deze neemt dan ook de gehoortest af. Bewaar na afname de envelop goed (na drie maanden mag deze weg). Huishoudelijke regels Op de gang van de kinderafdeling staat een koffie/theekar waar u zelf koffie en thee kunt pakken. De tijden dat deze kar er staat zijn: s morgens van 09:00 tot 11:00 uur; s middags van 14:30 tot 16:00 uur; s avonds van 18:30 tot 21:00 uur. Restaurant Het is de bedoeling dat u als bezoeker van ons ziekenhuis de warme maaltijd gebruikt in het restaurant. Hier kunt u gebruik maken van het gehele assortiment. Het ontbijt en de avondmaaltijd worden op de afdeling geserveerd, d.m.v. de brood-buffetwagen, en kunt u samen met uw kind nuttigen. Openingstijden restaurant: Maandag t/m vrijdag van 9.30 19.00 uur Zaterdag en zondag van 11.45 14.00 uur Warme maaltijden serveren wij van maandag t/m vrijdag tussen 11.45 13.45 uur en tussen 17.00 18.45 uur. Roken In het ziekenhuis mag niet gerookt worden. Bij de hoofdingang is een rookruimte voor patiënten en medewerkers. Winkel In de hal bevindt zich een ziekenhuiswinkel. De openingstijden zijn: maandag tot en met zaterdag van 10:30 tot 19:15 uur s zondags is deze winkel gesloten. Diefstal Laat geen waardevolle spullen achter op de afdeling. Het ziekenhuis is niet aansprakelijk voor verlies of diefstal van uw eigendommen. 8
Uw mening Uw mening is voor ons belangrijk. Nadat u met ontslag gaat ontvangt u per email een vragenlijst waarop u kenbaar kunt maken hoe u uw verblijf in ons ziekenhuis heeft ervaren. Met uw tips en verbeterpunten kunnen wij de kwaliteit van onze zorg verbeteren en afstemmen op de wensen van de patiënt. Ook als u tevreden bent, horen wij dit graag. Heeft u suggesties voor verbetering van onze dienstverlening, vertel het ons. Laat uw waardering ook achter op Zorgkaart Nederland. U helpt anderen en uzelf de juiste keuze te maken als het gaat om zorgverlening. Meer informatie: www.zorgkaartnederland.nl Klachtenregeling In het ziekenhuis staat hoge kwaliteit van zorgverlening voorop. Het kan toch gebeuren dat u niet tevreden bent over de gang van zaken in ons ziekenhuis. In dat geval vragen wij u om eerst te proberen het geschil met de direct betrokken personen te bespreken. Indien gewenst kan een dergelijk gesprek in het bijzijn van het hoofd van de desbetreffende dienst worden gevoerd. Wanneer u na afloop van dat gesprek het gevoel heeft dat uw probleem of klacht niet afdoende is behandeld, kunt u zich wenden tot de onafhankelijke klachtencommissie van ons ziekenhuis. Hiervoor kunt u een formulier halen bij de receptie. Mocht u een klacht hebben aarzel dan niet om deze in te dienen. Door ons over uw ervaringen in ons ziekenhuis te informeren, worden wij in staat gesteld het functioneren van ons ziekenhuis te toetsen en daar waar nodig bij te stellen. Vragen? Wij wensen u en uw baby een prettig verblijf in ons ziekenhuis toe. Het team van de kinderafdeling telefoonnummer 0187 607421 Vergoeding ziekenhuiszorg Niet alle ziekenhuiszorg wordt vergoed door uw zorgverzekeraar. Ook betaalt u altijd de hoogte van uw eigen risico. Vraag vooraf bij uw zorgverzekeraar na of uw bezoek en/of behandeling in het ziekenhuis wordt vergoed. Meer informatie vindt u op onze website onder kosten en vergoedingen en op www.dezorgnota.nl. 9
Bijlage Informatie voor ouders op welke wijze er stress verminderd kan worden bij een prematuur geboren baby Uw baby is bij ons opgenomen op de couveusekamer in de couveuse, omdat hij/zij te vroeg geboren is. Omdat uw baby zo vroeg geboren is zal hij/zij vaak veel negatieve prikkels krijgen. Uw baby zal daar gestrest van kunnen worden. Een aantal negatieve prikkels kunnen niet voorkomen worden zoals; verschonen, temperaturen, wisselligging, sonde verschonen enzovoorts. Maar er zijn ook zeker negatieve prikkels die wel verminderd kunnen worden. Ook u kunt daarbij helpen. Hier volgen een aantal adviezen voor u, zodat u op deze wijze uw baby kan beschermen tegen stress; Leg geen voorwerpen op de couveuse. Als er iets op de couveuse wordt gelegd geeft dat veel lawaai in de couveuse. Probeer de deurtjes van de couveuse zo zacht mogelijk open en dicht te doen. Praat niet te hard op de couveusekamer. Probeer het licht zoveel mogelijk te dimmen. Dus niet gelijk het licht aan doen zodra u op de couveusekamer komt. Als u uw baby uit de couveuse haalt wikkelt u hem/haar dan direct lekker in een omslagdoek. Op deze manier koelt uw baby het minste af en verkleint u zijn/haar wereldje. Als u uw baby terug in de couveuse neerlegt, maak dan een nestje voor hem/haar. Op deze manier geeft u uw baby geborgenheid en verkleint u zijn/haar wereldje. Als uw baby verdrietig is kunt u hem/haar troosten door één hand op het hoofdje en één hand op de billetjes te leggen. Er mogen geen mobiele telefoons op de couveusekamer. Bij vragen over deze adviezen kunt u altijd terecht bij onze verpleegkundigen. Zij zullen u graag hierbij helpen. We moeten tenslotte met z n allen proberen uw baby zo min mogelijk stress te bezorgen. Wiegen en couveusekamer W02/04 14032016 10