faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen Uw mening over energiegebruik en uw buurt Onderzoeksresultaten vragenlijsten fase 1 Daniel Sloot Lise Jans Linda Steg 14 oktober 2016
Uw mening over energiegebruik en uw buurt 2 1 Introductie De Rijksuniversiteit Groningen (RuG) doet onderzoek naar de mening van mensen over het energiegebruik in het eigen huishouden en de buurt. Het doel van dit onderzoek is om meer inzicht te krijgen in welke factoren van invloed zijn op energiegedrag. We willen onder andere nagaan of lokale energie-initiatieven (en in het bijzonder Buurkracht) invloed kunnen hebben op het energiegedrag van buurtbewoners en hun mening over energiegebruik. Om beter na te kunnen gaan of en waarom meningen en energiegedrag veranderen in de tijd, vragen we buurtbewoners om op drie momenten een vragenlijst in te vullen. In deze samenvatting worden de belangrijkste resultaten van de eerste vragenlijst weergegeven. De gegevens uit de tweede vragenlijst worden op dit moment geanalyseerd. De derde vragenlijst wordt tussen oktober en december van dit jaar verspreid. Buurkracht zal de uitkomsten van het onderzoek gebruiken om haar aanpak te verbeteren. We willen u hartelijk danken voor uw bereidheid om mee te werken aan ons onderzoek! We hopen dat u ook de laatste vragenlijst wilt invullen!
Uw mening over energiegebruik en uw buurt 3 2 Opzet van het onderzoek 2.1 Procedure Het onderzoek vindt plaats in 30 verschillende buurten in Nederland met een Buurkrachtinitiatief. Tussen oktober en december 2015 hebben getrainde onderzoekmedewerkers van de RuG de eerste vragenlijst uitgedeeld in deze buurten onder deelnemers en niet-deelnemers van Buurkracht. Tussen maart en mei 2016 is de tweede vragenlijst uitgedeeld. Momenteel is de derde en laatste vragenlijst van het onderzoek in voorbereiding, en deze zal vanaf oktober 2016 verspreid worden. Daarnaast zal de RuG ook een vragenlijst uitzetten in nieuwe buurten waarin op dit moment een Buurtkrachtinitiatief wordt gestart, om zo meer inzicht te krijgen in de rol van lokale energie-initiatieven op het energiegedrag van buurtbewoners vanaf de start van een initiatief.
Uw mening over energiegebruik en uw buurt 4 2.2 Deelnemers aan het onderzoek De eerste vragenlijst is ingevuld door 694 bewoners. De gemiddelde leeftijd van de geïnterviewde bewoners is tussen 55-56 jaar; ongeveer 60% van hun is man en 40% vrouw. Ongeveer de helft van de geïnterviewde bewoners neemt deel aan een Buurkrachtinitiatief (334 bewoners). De andere helft woont in dezelfde buurten, maar doet niet mee aan Buurkracht. In oktober 2016 nemen er in totaal meer dan 6.300 mensen in 144 buurten deel aan Buurkracht. In de 30 buurten die benaderd zijn door de RuG doet gemiddeld 11% van de huishoudens mee aan Buurkracht. Het percentage deelnemers aan Buurkracht verschilt sterk per buurt: variërend van 2% tot 34%. Ook in absolute cijfers is er een groot verschil: De kleinste Buurkrachtinitiatieven hadden aan het begin van ons onderzoek (in oktober 2015) ongeveer 10 deelnemers, terwijl de grootste Buurkrachtinitiatieven meer dan 100 deelnemers hadden. Gemiddelde deelname aan Buurkracht per buurt 11% 89% Deelnemers Niet-deelnemers
Uw mening over energiegebruik en uw buurt 5 3 Samenvatting resultaten van het onderzoek 3.1 Wat vinden bewoners belangrijk? Buurtbewoners vinden het in het algemeen belangrijk om duurzaam om te gaan met energie en om energie te besparen, en denken dat dit ook geldt voor andere mensen in hun buurt. Verder blijkt dat buurtbewoners van plan zijn om hun energieverbruik in hun huishouden in de toekomst iets te verlagen. Onderzoek laat zien dat er vier waarden zijn die die een belangrijk leidraad vormen in het leven van mensen, namelijk de waarde voor ambitie en macht, de waarde voor plezier, de waarde voor het milieu en de natuur, en de waarde voor vrede en behulpzaamheid. Bewoners die door ons benaderd zijn vinden de waarde voor vrede en behulpzaamheid het belangrijkst (gemiddeld 5,39 op een antwoordschaal van 0 = niet belangrijk tot 7 = uiterst belangrijk). De waarde voor het milieu is bijna net zo belangrijk (gemiddeld 5,22). Daarna is de waarde voor plezier minder belangrijk (gemiddeld 4,83) en lijkt de waarde voor ambitie en macht (gemiddeld 2,39) amper belangrijk. In het algemeen vinden buurtbewoners het allemaal heel belangrijk om duurzaam energie te gebruiken (gemiddeld 5,47 op een antwoordschaal van 1 tot 7). Hierbij lijken deelnemers aan Buurkracht duurzaam energiegebruik nog net iets belangrijker te vinden dan niet-deelnemers. Buurtbewoners willen niet alleen zelf meer energie besparen, maar ze willen ook samen met anderen in de buurt dingen ondernemen om duurzamer om te gaan met energie. Verder hebben we deelnemers aan het onderzoek gevraagd of ze denken dat andere buurtbewoners duurzaam energiegebruik belangrijk vinden. Geïnterviewden denken dat buurtbewoners duurzaam energiegebruik wel belangrijk vinden (gemiddeld 4,32) maar niet zo belangrijk als dat ze dat zelf vinden. Het belang van duurzaam energiegebruik is niet de enige belangrijke factor. Deelnemers en niet-deelnemers aan Buurkracht verschillen ook in de mate van interactie met andere buurtbewoners: Deelnemers geven aan dat ze iets meer met hun buren spreken (gemiddeld 3,48 op een antwoordschaal van 1= heel weinig tot 7= heel veel). Deelnemers aan Buurkracht besparen meer energie als ze meer belang hechten aan het milieu en als ze meer contact hebben met hun buren.
Helemaal niet - heel belangrijk Uw mening over energiegebruik en uw buurt 6 3.2 Redenen om deel te nemen aan het Buurkrachtinitiatief We vroegen deelnemers wat hun reden was voor hun deelname aan Buurkracht. Deelnemers geven aan vooral deel te nemen om geld te besparen en het milieu te beschermen. Het samen met buurtgenoten activiteiten ondernemen geven ze aan als minder belangrijke reden voor deelname. 7 6 5 4 3 2 1 Redenen om deel te nemen aan het Buurkrachtinitiatief Buurtactiviteiten Milieu beschermen Geld besparen Opmerking: De cijfers geven aan hoe belangrijk elke reden om deel te nemen is op een antwoordschaal van 1 tot 7. 1 betekent dat de reden helemaal niet belangrijk is, en 7 betekent dat de reden heel belangrijk is.