Zorggroep Apeldoorn en omstreken TenToon September 2016 - nummer 7 Dementiezorg Bieden waar de cliënt om vraagt Groenendaal Een eigen plek voor jonge mensen met dementie Sprenkelaarshof Cliënten met meer dan zorg omringd
Inhoud In gesprek Nieuws 3 Dementiezorg in Twello Uitgelicht We bieden complexe multidisciplenaire zorg Verder in dit magazine: Korte berichten 6 Zorgservicebureau 15 8 Een plek voor jonge mensen met dementie Aansluiten bij de behoefte aan een passende woonomomgeving 12 Het mooie Sprenkelaarshof Ouderen houden regie zoveel mogelijk vast en leiden hun levens zoals gewenst Hoofdredactie: Lex Smetsers, Manager Wonen & Zorg - Zorggroep Apeldoorn en omstreken 16 Afasiecentrum Apeldoorn ßeta Het vergroten van de zelfstandigheid in de dagelijkse communicatie Redactie: Anke van der Brug Dorien Schrijver Fotografie: Miriam Oldenmenger Hans Bouwman Vormgeving: Tomworks.nl TenToon is een uitgave van: Zorggroep Apeldoorn en omstreken Zr. Meyboomlaan 10 7334 DV Apeldoorn Postbus 313 7300 AH Apeldoorn Dementiezorg in Twello Zoveel mogelijk bieden waar de cliënt om vraagt 3
In gesprek In het sfeervolle dorp Twello bevinden zich twee bijzondere locaties van Zorggroep Apeldoorn en omstreken (ZGA e.o.). In het westelijke deel van het dorp, genaamd Duistervoorde, bevindt zich het verpleeghuis Twello. binnen lopen, alleen op afgesproken tijden voor bijvoorbeeld de arts en fysiotherapeut. Hierdoor wordt het aantal onbekende gezichten en bewegingen op de afdeling beperkt. Voor de mens met dementie zijn vertrouwde gezichten belangrijk. 4 Een kleinschalige locatie voor ouderen met dementie die niet meer thuis kunnen wonen. In het centrum van Twello aan de Torenbosch is onze dagbehandeling De Barnte gehuisvest, bestemd voor thuiswonende ouderen met dementie. De meeste cliënten van het verpleeghuis en de dagbehandeling komen uit de gemeente Voorst. Als thuis wonen echt niet meer kan Al 20 jaar biedt verpleeghuis Twello van ZGA e.o. gespecialiseerde zorg aan ouderen met dementie. Ook de complexe dementiezorg en daarbij de somatische zorg wordt hier aangeboden. Marjan Koppejan, arts: Wat Twello bijzonder maakt is dat we als buitenlocatie behorend bij een grote zorginstelling gelijkwaardige zorg bieden, waarbij kwaliteit van zorg hoog in het vaandel staat. We werken in een multidisciplinair team waarin alle disciplines vertegenwoordigd zijn. Overdag is er een verpleegkundige aanwezig op de afdeling en buiten kantooruren is deze op afroep beschikbaar. Antoinette Mölder, afdelingscoördinator: Opvallend is de rust die heerst op de afdeling. Je hebt alleen de cliënten en het team. Er komt buiten het team niemand De locatie is ruim van opzet, waardoor er veel bewegingsruimte is voor de cliënten. Ook is er een prachtige binnentuin die vrij toegankelijk is voor de cliënten en diens familie. Antoinette: En dan de dierenweide! Zowel de cliënten en bezoekers van het verpleeghuis als de inwoners van Twello genieten hiervan. Jong en oud ontmoeten elkaar rondom de dierenweide die voor iedereen vrij toegankelijk is. De omgeving is prachtig. Midden in de woonwijk, naast de grote kerk, naast de brandweer. Midden in de maatschappij. De betrokkenheid en participatie van familie en vrijwilligers binnen verpleeghuis Twello is groot. Antoinette: Er heerst een mentaliteit van: in dit dorp zorgen we voor elkaar. Een bezoeker die zomaar even binnenloopt bij een andere cliënt, nog even dat bakkie koffie inschenkt of de vaat van tafel ruimt. Een fijne dagbehandeling en gewoon thuis wonen Ouderen met dementie willen zo lang mogelijk genieten van het leven in hun vertrouwde woonomgeving. Dagbehandeling De Barnte kan daar een positieve bijdrage aan leveren. Binnen De Barnte is alles erop gericht het thuis De ruime en gezellige huiskamer van de Barnte wonen zo lang mogelijk in stand te houden. Belangrijk hierbij is het ontlasten van de mantelzorger. We doen dit met een team van ervaren en deskundige medewerkers, die specialistisch zijn geschoold. Marjan: Daarnaast is er sprake van laagdrempelig overleg met andere disciplines, zoals huisarts, wijkverpleegkundige en case-manager dementie. Omdat er korte lijnen zijn met de verpleegafdeling kunnen we ook hier complexe, multidisciplinaire zorg bieden binnen de regio, vanaf het beginstadium van dementie tot en met het laatste moment. Antoinette: Elke dag werken we aan een betere psychische en fysieke conditie voor de cliënten. Dat doen we door middel van training en het aanbieden van vele soorten activiteiten, waardoor de cliënten actiever worden. Er heerst een gezellige en veilige sfeer. De Barnte heeft een bijzonder ruime en gezellige huiskamer en een heerlijk buitenterras. Het ligt dicht bij het winkelcentrum in een levendige omgeving. Enthousiaste reacties Antoinette: Veel bezoekers van De Barnte zijn enthousiast over de verschillende activiteiten, de sfeer en de medewerkers. Zij geven aan met een tevreden gevoel naar huis te gaan en kijken er naar uit om weer te komen. Mooiere complimenten kunnen we niet krijgen! Samenwerken binnen Twello en de gemeente Voorst ZGA e.o. is onderdeel van het Netwerk Dementie binnen de gemeente Voorst. Er wordt geïnvesteerd in het leggen van contacten. Antoinette: Binnen de gemeente Voorst wordt met alle zorgaanbieders gekeken naar hoe we het netwerk rondom dementie goed kunnen stroomlijnen, hierbij gebruikmakend van elkaars expertise en kennis. De eigen regie van de cliënt staat centraal. Van daaruit wordt gekeken waar de professional ondersteuning kan bieden. Verpleeghuis Twello biedt ruim 20 jaar gespecialiseerde zorg aan ouderen met dementie. Er zijn 32 plaatsen beschikbaar. Dagbehandeling de Barnte biedt bijna 17 jaar complexe dagbesteding en opvang aan thuiswonende ouderen met dementie. Per dagdeel bezoeken ca. 14 cliënten de dagbehandeling. In dit dorp zorgen we voor elkaar 5
Kort 6 Even voorstellen Nico den Hollander is sinds april j.l. werkzaam als hoofd Paramedische Dienst binnen ZGA e.o.. Van oorsprong is hij verpleegkundige. Hij heeft verschillende leidinggevende functies binnen zorginstellingen bekleed en de laatste jaren heeft hij als interimmanager gewerkt binnen organisaties met organisatie vraagstukken. Nico wordt blij als hij mensen gepassioneerd over hun vak hoort praten. Als manager wil hij het beste uit zijn team halen, individueel en als vakgroep. Hij vindt het belangrijk om optimale voorwaarden te creëren waardoor iedereen zijn werk goed kan doen. Kernbegrippen voor hem zijn transparantie, zichtbaarheid en aanspreekbaar zijn. Artikel Tijdschrift voor Ouderengeneeskunde Paul Smit, werkzaam bij ZGA e.o., is kaderarts en als consulent palliatieve zorg en specialist ouderengeneeskunde verbonden aan ParkinsonNet. Vanuit deze hoedanigheid heeft hij een artikel geschreven over palliatieve terminale zorg bij de ziekte van Parkinson. Het artikel is gestoeld op eigen ervaring en literatuuronderzoek. Met trots kunnen we melden dat het artikel is gepubliceerd in het Tijdschrift voor Ouderengeneeskunde editie 2-2016! Even voorstellen Gerda van Amstel is sinds september 2015 werkzaam als gespecialiseerd stomaverpleegkundige bij ZGA e.o. Vooral bij cliënten met een stoma in Winkewijert, het geriatrisch revalidatie- en hertstelcentrum Oost-Veluwe, kwamen regelmatig problemen voor. Deze zijn vaak op te lossen met kleine aanpassingen, maar daar is wel specifieke kennis voor nodig. Gerda krijgt consultaanvragen vanuit de gehele organisatie. Tijdens haar bezoeken aan de diverse locaties worden haar adviezen zowel door de cliënt als door de collega s vaak als een eyeopener gezien. Naast de consulten onderhoudt zij contact met de stomaverpleegkundigen van het Gelre ziekenhuis en Verian. Zij verzorgt ook diverse interne scholingen omtrent stomazorg. U kunt contact met haar opnemen via stomazorg@zgapeldoorn.nl Bezoek burgemeester Jos Penninx locatie Twello Op 23 mei j.l. heeft burgemeester Jos Penninx van de gemeente Voorst op uitnodiging de verpleeghuislocatie Twello van ZGA e.o. bezocht. Tijdens een rondleiding heeft hij vele cliënten gesproken. Tevens heeft hij gesproken met verschillende medewerkers, waarbij uitgebreid is ingegaan op de werkprocessen op de afdeling, de knelpunten, maar zeker ook de mooie ervaringen. Vol trots hebben we locatie Twello laten zien. Na afloop van het werkbezoek gaf burgemeester Penninx aan dat hij het een heel leerzaam bezoek vond. Toon lef. Durf aan te geven wat je wel of niet goed vindt gaan en maak zaken bespreekbaar, maak keuzes waar je achter kan staan. 7
Uitgelicht In de eerste editie van TenToon (zomer 2014) heeft u kunnen lezen dat binnen ZGA e.o. de wens bestond om een speciale afdeling te starten voor jonge mensen met dementie. De afgelopen twee jaar hebben deze plannen steeds duidelijker vorm gekregen. We zijn verheugd te kunnen aankondigen dat in september 2016 een nieuwe afdeling voor deze doelgroep haar deuren opent. 8 Een eigen plek voor jonge mensen met dementie ZGA e.o. staat voor eigen regie, een betekenisvol leven, respect en ondersteuning. Vanuit deze visie bestaat reeds het programma DemenTalent, waarbij jonge mensen met dementie begeleid worden om een waardevolle bijdrage te leveren aan de maatschappij. ZGA e.o. bezit de specifieke kennis voor deze doelgroep. Daarvoor is DemenTalent in 2014 gewaardeerd met de Europese EFID Award, voor initiatieven die prettig leven voor mensen met dementie bevorderen. Deze activiteiten hebben een positieve invloed op de eigenwaarde van de deelnemers. Echter, soms is een vorm van dagbesteding niet (meer) voldoende. Wanneer de dementie vordert, kan het zijn dat het vasthouden van de regie thuis niet meer lukt of dat de zorg voor mantelzorger(s) te zwaar wordt. Er ontstaat dan behoefte aan een prettige, veilige woonomgeving. In vervolg op DemenTalent gaat ZGA e.o. dit nu bieden. Marianne de Roo, afdelingscoördinator: Het bleek moeilijk om binnen de regio een passende plek te vinden waar jonge mensen met dementie kunnen wonen. Reguliere psychogeriatrische afdelingen bieden onvoldoende aansluiting. Het is vaak erg confronterend om tussen oudere mensen te wonen. Daarnaast zijn deze afdelingen onvoldoende ingericht op de specifieke wensen van de doelgroep, bijvoorbeeld rond thema s als seksualiteit, sport en werk en inkomen. Om aan deze behoefte te voldoen heeft ZGA e.o. besloten op afdeling Groenendaal (locatie Randerode) voor jonge mensen met dementie een aparte, eigen plek te creëren. Om het nieuwe zorgaanbod vorm te geven, is de afgelopen maanden door een gespecialiseerd team van zorg-deskundigen en behandelaars een beeld gevormd van de wensen en behoeften van de doelgroep. Hierbij is ook expliciet aandacht geweest voor de partner, kinderen en overige naasten. Daarnaast is samenwerking gezocht met landelijke netwerken voor dementiezorg en instellingen elders in het land. Nieuwe zorg op een vernieuwde afdeling Vanaf 12 september 2016 leveren we ons nieuwe zorgaanbod op de vernieuwde afdeling Groenendaal. Hier starten we met 12 cliënten, verdeeld over 2 huiskamers. Er is een ruimte waar cliënten zich kunnen terugtrekken en er is een fitnessruimte. Iedere cliënt heeft een eigen slaapkamer. De afdeling heeft een ruime afgesloten tuin, waar voldoende mogelijkheden zijn voor cliënten om zich zelfstandig te kunnen bewegen. Soms is dagbesteding niet voldoende meer om het leven thuis, zelfstandig vol te houden. Wij sluiten aan bij de behoefte aan een passende woonomgeving 9
Uitgelicht Aansluiting bij de doelgroep Meer informatie? Specialist ouderengeneeskunde Rob Hillerström: Voor mensen met dementie is het belangrijk om begeleiding op maat te krijgen. Op de nieuwe afdeling wordt daar specifiek aandacht aan besteed, direct vanaf de aanmelding. Sommige mensen hebben stimulatie nodig om een waardevolle dag te hebben, anderen moeten juist wat geremd worden. Zorgmedewerkers, arts en psycholoog brengen met de cliënt en diens naasten in kaart wat op dat moment de best mogelijke benadering is. Heeft u vragen n.a.v. dit artikel, of wenst u in een persoonlijk gesprek verdere uitleg, dan kunt u zich wenden tot Marianne de Roo, afdelingscoördinator (055-549 51 49) of tot het Zorgservicebureau (055-549 52 49). 10 Marianne vervolgt: Een gestructureerd dagprogramma is het uitgangspunt van de dagelijkse begeleiding. Deze structuur biedt cliënten de houvast en duidelijkheid waar zij naar op zoek zijn. Ook biedt het veiligheid. Bij het vullen van het programma staat de behoefte van de individuele persoon centraal. Het gezamenlijk zorgen voor maaltijden in de eigen woonomgeving maakt ook deel uit van de activiteiten. Dagelijkse zorg en begeleiding zal op afdeling Groenendaal geboden worden door een team van gespecialiseerde ziekenverzorgenden en -verpleegkundigen. Daarnaast is een multidisciplinair behandelteam inzetbaar om te werken aan specifieke hulpvragen. De samenwerking met het netwerk rondom de cliënt is essentieel om goede zorg te leveren. Ook na het besluit om op Groenendaal te komen wonen, blijft zij een belangrijk deel uitmaken van het dagelijks leven van de persoon met dementie. Op dit moment wordt de norm gehanteerd dat de diagnose vroege dementie voor het 65 e leeftijdsjaar gesteld moet zijn. Daarnaast is het van belang dat de cliënt aansluiting kan vinden bij de anderen en meerwaarde zal ondervinden van het zorgaanbod. Kenmerken van het nieuwe zorgaanbod voor jonge mensen met dementie Vernieuwde afdeling op locatie Randerode Activerende woonomgeving voor 12 cliënten Op de persoon toegespitste begeleiding en benadering Behandeling vanuit een multidisciplinair team Intensieve samenwerking met familie en naasten Een gestructureerd dagprogramma biedt het uitgangspunt. De wensen en behoeften van de cliënt geven hier inhoud aan 11
12 Cliënten binnen het mooie Sprenkelaarshof met meer dan zorg omringd. Sprenkelaarshof ligt in een prachtige omgeving aan de rand van Zuidbroek. Op dit terrein bevinden zich twee locaties van Zorggroep Apeldoorn en omstreken. In Heerenhof wonen 33 cliënten met somatische aandoeningen en een verpleeghuisindicatie in een eigen appartement. Dat betekent voor hen optimale privacy in een veilige omgeving. In Pachterserf wonen mensen met een vorm van dementie. Aan hen wordt persoonlijke zorg geleverd in 8 woningen met elk 6 kamers. Op het terrein van Sprenkelaarshof is tevens een complex van de JP van den Bent stichting gesitueerd, waar jongeren onder begeleiding wonen. ZGA e.o. biedt daar ondersteuning in de nacht. Ook staat er op het terrein een appartementencomplex waar ZGA e.o. thuiszorg levert. Mientje Kars, afdelingscoördinator van Heerenhof, en Joke Hilhorst, afdelingscoördinator van Pachterserf, zijn van mening dat juist ouderen die te maken krijgen met chronische ziekten kwetsbaar zijn. Kwetsbaar vanwege de beperkingen die hun achteruitgaande gezondheid brengt. Mientje: Het is onze uitdaging dat ouderen de regie zoveel mogelijk kunnen vasthouden en hun leven leiden zoals gewenst. Om te weten wat belangrijk is, gaan medewerkers in gesprek met de cliënt en/of diens naasten vult Joke aan. Vanuit deze welzijnsgesprekken leren we dat het betrokken blijven bij de maatschappij vaak erg belangrijk is. Binnen ZGA e.o. wordt rondom de cliënt samengewerkt vanuit een zorggemeenschap. Met cliënten, familie, vrijwilligers en medewerkers wordt samen gezocht naar mogelijkheden om het wonen binnen onze locaties zo prettig mogelijk te maken. Waar beperkingen zijn, wordt gezocht naar alternatieven om samen de beste situatie te bereiken. Mientje benoemt een mooi voorbeeld hiervan; In september 2015 hebben we samen met de JP van den Bent stichting de Boeren Buren-markt georganiseerd. Deze activiteit bood gezelligheid en de gelegenheid om als buren met elkaar in contact te komen. Daarnaast hebben we een flink geldbedrag bij elkaar gehaald. Ons doel was het aanschaffen van een rolstoelfiets en dat is gelukt! Ook Joke benoemt een prachtig initiatief; Door inzet van een medewerker zijn in Pachterserf de meeste slaapkamerdeuren voorzien van een levensgrote voordeursticker. Hiermee krijgt de deur het herkenbare aanzicht van een voordeur uit het verleden van de cliënt. Dit past binnen de belevingsgerichte zorg die wij willen bieden. Heerenhof en Pachterserf zijn in navolging van andere locaties gestart met Familienet. Dit is een digitaal communicatiemiddel voor Onze medewerkers proberen in de zorgverlening zoveel mogelijk aan te sluiten bij de leefstijl van de cliënten. cliënten in het verpleeghuis en hun naasten thuis. Mientje: Hiermee hopen we naasten meer te betrekken bij de zorg. We delen foto s en vermelden activiteiten waar we hulp bij kunnen gebruiken. Zo geven we bezoekers van Familienet meer inzicht in wat er binnen Sprenkelaarshof gebeurt. 13
Afasiecentrum Apeldoorn ßeta is verhuisd Afasie is een taalstoornis als gevolg van niet-aangeboren hersenletsel. Mensen met afasie hebben moeite met spreken, (begrijpend) lezen, schrijven (spelling) en begrijpen van gesproken taal. In het afasiecentrum Apeldoorn ßeta wordt behandeling en begeleiding geboden aan mensen met afasie. De medewerkers van het Zorgservicebureau wijzen u graag de weg binnen onze organisatie. Zij organiseren de zorgtoewijzing, beheren de wachtlijsten en zorgen voor alle administratieve afhandeling rondom een opname of bezoek aan een dagbehandeling. Kortom: zij zorgen ervoor dat de cliënt de juiste plek krijgt binnen onze organisatie. U kunt bij het Zorgservicebureau terecht voor alle vragen over: ons zorgaanbod en onze locaties; de mogelijkheden voor verblijf in verpleeg- en verzorgingshuizen, dagbehandeling, dagopvang, verpleging en/of verzorging aan huis en de mogelijkheden voor eerstelijnszorg; de organisatie van de zorgtoewijzing; de wachtlijsten; de zorgtoewijzing. 14 Het afasiecentrum biedt multidisciplinaire behandeling en maatwerk-begeleiding aan mensen met afasie die zelfstandig wonen, in de fase na de revalidatie. Eugenie Zandvliet, coördinator en afasietherapeut/logopedist: Behandelingen en activiteiten vinden plaats in groepen van 2 tot 8 personen. Mensen leren het meest van anderen die in dezelfde situatie verkeren. Bovendien biedt het werken in groepen een natuurlijke omgeving voor het opbouwen van sociale relaties en het verbeteren van de communicatie. Behandeling en begeleiding Behandelingen worden gegeven door een logopedist of psycholoog en er is altijd een activiteitenbegeleider aanwezig. Logopediste Krista Worm: In de behandelgroepen ligt het accent op het vergroten van de zelfstandigheid in de dagelijkse communicatie. Elke cliënt werkt aan eigen doelen, zoals het spreken in telegramstijl, het omschrijven van begrippen en personen of het gebruik van een communicatie-hulpmiddel. Tijdens de groepsbijeenkomsten komen thema s als rolverandering, identiteit, vermoeidheid en perspectieven aan bod, vult psychologe Irene van Boven aan. Deze thema s worden op een aangepaste manier behandeld, zodat ook cliënten die niet of nauwelijks kunnen spreken de gelegenheid hebben om hiervan te profiteren. Nieuwe locatie Het afasiecentrum is onlangs verhuisd naar locatie Mandala. Deze locatie is goed bereikbaar via het openbaar vervoer en ligt nabij een winkelcentrum en andere voorzieningen. Heeft u vragen? Neem contact op met het Zorgservicebureau of het afasiecentrum (tel. 055-3579105, gewijzigd telefoonnummer!) Het Zorgservicebureau is op werkdagen tijdens kantooruren zowel telefonisch als per e-mail bereikbaar (055 549 52 49 of zorgservicebureau@zgapeldoorn.nl). De medewerkers van het Zorgservicebureau staan voor u klaar. Zorgservicebureau De voordeur naar onze zorg- en dienstverlening Crisisopname Zorggroep Apeldoorn en omstreken heeft een regionale functie voor crisisopvang. Wij bieden opvang mét behandeling en hebben hiervoor 10 crisisbedden beschikbaar. Heeft u een patiënt in een crisissituatie en zoekt u met spoed een plaats? Neemt u dan op werkdagen tussen 08.00-16.30 uur contact op met het Zorgservicebureau via 055-549 52 49. Buiten kantooruren kunt u direct contact opnemen met het Mobiel Verpleegkundig Team via 055 526 04 00. 15
info@zgapeldoorn.nl www.zorggroepapeldoorn.nl Zorgservicebureau 055 549 52 49