De expertpool voor de regio Brabant Noord Oost

De expertpool voor de regio Brabant Noord Oost De expertpool is een pool van tweedelijns specialisten, die generalisten consult en advies biedt als specialistische hulp nodig is, maar niet direct duidelijk is welke hulp passend is. Karel Piethaan 2 juni 2014 conceptversie

Inhoudsopgave 1. INLEIDING 3 2. KADER EXPERTPOOL 4 3. ORGANISATIE 4 4. WELKE EXPERTISE ZIT IN DE EXPERTPOOL? 5 5. WIE KAN DE POOL BENADEREN 5 6. HOE WERKT HET 6 7. WAT DOEN ZE NOG MEER 7 8. HOE WORDT DE EXPERTPOOL GEFINANCIERD 7 9. WAT IS DE RELATIE MET HET EXPERTTEAM INTEGRALE VROEGHULP 7 10. WAT IS DE RELATIE MET HET OBSERVATIE DIAGNOSTIEK TEAM / ODT 7 11. WIE IS VERANTWOORDELIJK? 7 12. ONAFHANKELIJK 8 Concept 1.5 pagina 2

1. Inleiding De gemeenten bereiden zich voor op de transities en transformaties Jeugdzorg en WMO per 1 januari 2015 en krijgen te maken met nieuwe taken en een grote diversiteit aan doelgroepen die relatief onbekend voor hen zijn. Alle vormen van jeugdzorg komen vanaf 1 januari onder de verantwoordelijkheid van de gemeenten. Het omvat de ondersteuning, hulp en zorg aan jeugdigen en hun ouders bij alle denkbare opgroei- en opvoedingsproblemen, psychische problemen en stoornissen. Hieronder valt zowel een vorm van ambulante hulp als een verblijf bij pleegouders, hulp in een medisch kinderdagverblijf, psychiatrische zorg, begeleiding en persoonlijke verzorging bij een beperking en kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering. Daarnaast zullen delen van de AWBZ overkomen naar de WMO. Dit betreft begeleiding, dagbesteding, kortdurend verblijf, beschermd wonen, en persoonlijke verzorging in relatie tot begeleiding en dagbesteding. Deze nieuwe taken zullen door de gemeenten binnen de regio worden uitgevoerd door de sociale wijkteams en hun subteams BJG voor jeugd. Zij krijgen net als de huisartsen, de jeugdartsen en de GI het mandaat om toegang te verlenen tot gespecialiseerde hulp en voorzieningen. Hiervoor is het noodzakelijk dat er een zorgvuldige analyse van de hulpvraag wordt gemaakt samen met de cliënt en eventueel zijn sociaal netwerk, zodat op basis van de juiste analyse een plan van aanpak wordt opgesteld om de beoogde doelen te bereiken. De expertpool is een pool van tweedelijns specialisten, die generalisten consult en advies bieden als specialistische hulp nodig is, maar niet direct duidelijk is welke hulp passend is. Voorliggend aan de expertpool is intercollegiaal overleg en eerstelijns expertise die in de SWT/BJG zelf beschikbaar is of daar dicht omheen is georganiseerd. Het intercollegiaal overleg is informeel, alle zorgaanbieders en alle professionals uit de SWT/BJG doen hieraan mee. Dit geldt natuurlijk ook voor alle basisprofessionals. Het betreft een basistaak die in alle opdrachten vanuit de gemeenten is verwerkt. Met eerstelijnsexpertise bedoelen we: SWT/BJG, MEE, jeugdarts, gedragswetenschappers uit SWT/BJG, POH-GGZ, PGB-deskundigheid, onderwijsdeskundigheid, deskundigheid op het gebied van veiligheid. Concept 1.5 pagina 3

2. Kader expertpool In het de Functioneel Ontwerp staat het volgende vermeld over de expertpool: In aanvulling op de deskundigheid van de Sociale wijkteams en de Basisteams Jeugd en Gezin kan deskundigheid nodig zijn van experts voor consultatie, diagnostiek en/of deskundigheidsbevordering. Om deze ondersteuning te organiseren vormen we een regionaal expertteam voor de jeugdhulp en Wmo. Het expertteam ondersteunt de Sociale wijkteams en de Basisteams Jeugd en Gezin en is adviserend. Het treedt niet in het mandaat van de Sociale wijkteams en Basisteams Jeugd en Gezin voor het opstellen van een arrangement en daarbij in te zetten specialistische hulp. Het advies van het expertteam kan wel de motivering van het advies van de wijkteams en de basisteams versterken in het al dan niet inzetten van specialistische hulp. Aan het expertteam nemen in ieder geval een orthopedagoog, psycholoog, (kinder)arts, (kinder) psychiater, verstandelijk gehandicapten arts, geriater, verslavingsarts en revalidatiearts deel. Zij werken bij de aanbieders van specialistische hulp. Het expertteam brengt een onafhankelijk advies uit dat los staat van de hulp van aanbieders. Omdat zij een team vormen kunnen zij elkaar aanspreken en elkaar scherp houden wat betreft hun onafhankelijkheid. 3. Organisatie De expertpool is een pool van specialisten, die generalisten consult en advies biedt als specialistische hulp nodig is, maar niet direct duidelijk is welke hulp passend is. Het betreft een pool van specialisten die door gecontracteerde zorgaanbieders beschikbaar worden gesteld voor de professionals van SWT/BJG voor advies en consult. Deze zorgaanbieders doen dit voor de gehele regio Brabant Noord-Oost en zullen dit subregionaal organiseren waar nodig en mogelijk. Een consult/advies is altijd formeel, in de zin van geregeld door afspraken. Iedere specialist die wordt benaderd heeft de verantwoordelijkheid zijn eigen expertise en de expertise uit zijn eigen organisatie in te zetten voor het betreffende advies/consult. Het formeel consult van specialisten kan altijd, en moet soms worden ingezet. Hierbij wordt de expert benaderd met het verzoek zich in de casuïstiek te verdiepen en samen met de professional te komen tot een advies (triage + aanpak). Deze specialisten vervullen een belangrijke taak bij het zorgvuldig beslissen welke inzet/hulp en aanpak benodigd is. De experts hebben uitsluitend een consult/advies functie en treden niet in het mandaat van de teams om gespecialiseerde hulp in te schakelen. Vanuit de betrokken zorgaanbieders wordt uitdrukkelijk de wens uitgesproken geen verplicht consult in te voeren, omdat hiermee een soort indicatiebureau zou ontstaan. Dit sluit aan bij de gekozen insteek van de expertpool. In een aantal gevallen echter is het verplicht de expertpool te consulteren. Bijvoorbeeld bij complexe verblijfzorg of beschermd wonen. Dit zal in het toegangsproces verder worden beschreven. De expertpool is geen organisatie maar letterlijk een pool van experts vanuit gecontracteerde zorgaanbieders. De experts zijn eenvoudig benaderbaar voor de professionals via mail of telefonisch. De namen van de experts en hun emailadressen en telefoonnummers worden door de zorgaanbieders gedeeld met alle gemeenten in de subregio. Concept 1.5 pagina 4

4. Welke expertise zit in de expertpool? Om professionals uit SWT/BJG optimaal te kunnen voorzien van consult en advies is er de volgende structuur aangebracht in de benodigde expertise: Jeugd en opvoeding JeugdzorgPlus (BJ Brabant) VG (verstandelijk gehandicapten) LVG (licht verstandelijk gehandicapten) LG (lichamelijk gehandicapten) Ouderenzorg en geriatrie Psychiatrie en jeugdpsychiatrie Verslavingszorg Speciaal onderwijs, of minimaal een directe lijn naar speciaal onderwijs Medische expertise Deze expertise dient redelijkerwijs in de nabije omgeving beschikbaar te zijn. Subregionaal dus als het kan. Dit betekent dat er meerdere instellingen kunnen deelnemen aan de expertpool voor dezelfde expertise, maar binnen een andere subregio. Kwalificaties De experts of specialisten die deelnemen aan de expertpool beschikken over de juiste kwalificaties die in een nadere uitwerking zullen worden benoemd. Deze kwalificaties zijn leidend in de keuze van de experts. Veiligheid / PGB De specialisten op het gebied van veiligheid, en hun taken op het gebied van consult en advies zijn georganiseerd in het AMHK en GI en vallen formeel niet onder de expertpool. De expertise op het gebied van PGB kan worden gekoppeld aan de functie van zorgbemiddelaar, welke wordt ingezet door de gemeenten. Benodigde inzet De benodigde capaciteit aan experts is lastig te duiden. Er is zelfs geen inschatting te maken. Het voorstel is om te starten met de expertpool en in korte tussenpozen (3 maanden) te evalueren. Wellicht kunnen de poortwachters uit de regio hierin een rol spelen. Met deze informatie kan de benodigde capaciteit van specialisten worden aangepast aan de werkelijke vraag, Bereikbaarheid Er worden in overleg met zorgaanbieders en teamleiders van sociale wijkteams en de basisteams jeugd specifieke afspraken gemaakt over de beschikbaarheid en verantwoordelijkheid van de inzet van deze experts. Tevens wordt een overzicht gemaakt per subregio van de specialisten en hun specialisme met bijbehorende telefoonnummers en emailadressen. 5. Wie kan de pool benaderen De experts uit de expertpool kunnen in principe geconsulteerd worden door alle professionals uit de SWT/BJG. Iedere gemeente zal hiervoor een eigen werkproces opstellen. Het is altijd mogelijk de experts te consulteren, en in een aantal gevallen is het zelfs verplicht. Denk bijvoorbeeld aan alle vormen van verblijfzorg en/of langdurige zorg en veilig thuis. Alle professionals uit de SWT/BJG beschikken over de telefoonnummers en mailadressen van de experts uit de pool en kennen hun specifieke expertise. Deze informatie zal door de expertpool digitaal beschikbaar worden gesteld (website) Hiervoor zullen nog acties uitgezet moeten worden, wellicht kunnen hiervoor middelen worden aangewend die door de provincie beschikbaar zijn gesteld voor de expertpool (transformatiefonds, penvoerder Oosterpoort). Concept 1.5 pagina 5

6. Hoe werkt het Het consulteren van de expertpool maakt onderdeel uit van het totaalproces dat een professional van STW/BJG samen met de cliënt doorloopt. Een professional mag op individueel casusniveau in principe altijd de expert benaderen en consulteren. (Dan gaan we ervan uit dat de expertise dichtbij al is geraadpleegd). In het geval van complexe langdurige zorg of vormen van verblijfzorg is het verplicht de expertpool te consulteren. Het advies/consult van de expert maakt onderdeel uit van de analyse (vraagverheldering, doelbepaling, risicotaxatie, plan van aanpak) en wordt toegevoegd aan het contactjournaal. De generalisten werken met een overzicht waaruit duidelijk wordt wie ze waarvoor kunnen benaderen: Bij vermoedens (kinder)psychiatrie: bel.. Bij vermoedens van verslaving bel: Bij vermoedens LVB bel: Bij vragen over LG bel: Bij ontwikkelingsvragen bel: Bij medische vragen bel: Bij onderwijsvragen bel: In dit overzicht zullen de gedetailleerde specialisaties duidelijk worden gemaakt zodat je kunt zien wie je kunt benaderen bij bijvoorbeeld een kind dat een traumatische ervaring heeft opgedaan, of bij onduidelijkheid over een ziektebeeld en de begeleidingsvorm die hierbij het beste past. De expert en de professional van SWT/BJG overleggen samen op welke wijze het consult het beste kan worden uitgevoerd. Soms kan dit door enkel informatie en kennis te delen, soms betreft het consult een analytische en scherpe blik op de situatie om tunnelvisie te voorkomen en extra nauwkeurigheid in te bouwen. En soms zal de expert met de professional van SWT/BJG mee aanschuiven bij de cliënt aan de keukentafel. De expert kan niet in het mandaat treden van de SWT/BJG professionals om gespecialiseerde hulp in te schakelen. De professionals van SWT/BJG blijven samen met de cliënt en eventueel zijn sociaal netwerk zelf verantwoordelijk voor het uiteindelijk plan van aanpak en de keuze van de gespecialiseerde instelling wanneer dit nodig is. Hoofdproces met documenten signaal analyse Plan van aanpak Consult & advies Hulp verlenen Specialis sche hulp beschikking Advies, diagnose Plan van aanpak Analyse, triage, zrm Concept 1.5 pagina 6

7. Wat doen ze nog meer De leden van de expertpool hebben ook als taak om te signaleren wanneer er structureel te veel of te weinig of te laat gebruik wordt gemaakt van de consult en adviesfunctie. Ze kunnen hierin gezamenlijk of individueel in actie komen. In de toekomst zouden zij ook nog een adviesrol kunnen spelen in wijkgerichte problematieken. De signalen zullen zij afgeven aan de betreffende teamleiders van de SWT/BJG. 8. Hoe wordt de expertpool gefinancierd De formele inzet van de experts uit de expertpool maakt financieel onderdeel uit van de lumpsum financiering. Alle instellingen die deelnemen aan de expertpool zijn verplicht hier een professionele bijdrage aan te leveren. 9. Wat is de relatie met het expertteam Integrale Vroeghulp IVH is gericht op kinderen tot 7 jaar en kijkt met ouders hoe zij en hun kind het beste geholpen kunnen worden. Het is een laagdrempelig coördinatiepunt waar ouders ondersteuning en advies kunnen krijgen. Het BJG kan er rechtstreeks naar verwijzen. Wanneer een cliënt zich meldt bij Integrale Vroeghulp wordt hun vraag voorgelegd aan een team van experts zoals een gedragswetenschapper, een jeugdarts, een maatschappelijk werker en een casemanager. IVH past volledig in de werkwijze zoals wij die voorstellen binnen het basisteam jeugd. Ook is het vrij gemakkelijk om deze werkwijze te integreren als de medewerkers van MEE als consulente van de VB problematiek gaan deelnemen in de basisteams. Dit is ook de bedoeling vanuit jeugd en decentralisatie MEE. IHV is zeker geen werkwijze die specialistisch genoeg is om in de expertpool te integreren maar meer de gewenste/noodzakelijk geïntegreerd werkwijze van alle basisteams. Soms maken zij bij de IHV gebruik van experts die ze invliegen ( gelijk aan onze ideeën over de expertpool). Integratie IHV in de basisteams wordt meegeven aan de contactpersonen voor MEE in de BJG s. 10. Wat is de relatie met het Observatie Diagnostiek Team / ODT Het Observatie Diagnostiek Team bedoeld voor kinderen met complexe ontwikkelingsproblematiek. Dit is verdiepende diagnostiek en hoort echt thuis in de expertpool. Uniek hierbij is de samenwerking tussen gespecialiseerde jeugdzorg met speciaal onderwijs. Het resultaat is een integraal advies over de meeste passende vorm van begeleiding, zorg en/of onderwijs. Op basis daarvan beslissen ouders welke vervolgstappen ze gaan zetten. Op dit moment is een verwijzing van de huisarts of medisch specialist nodig. Verwijzing kan ook via het IVH team (Integraal Vroeghulpteam) lopen. Daarnaast kan een indicatie voor zorg nodig zijn. 11. Wie is verantwoordelijk? Alle gecontracteerde zorgaanbieders WMO en Jeugd nemen deel aan de expertpool. Het is een individuele verplichting van zorgaanbieders expertise beschikbaar te stellen. Er is geen gezamenlijkheid, er is geen team. Het is de verantwoordelijkheid van de zorgaanbieders om in gezamenlijkheid te organiseren dat de beschikbare expertise per zorgaanbieder inzichtelijk wordt gemaakt en gehouden (eventueel met financiële middelen die door de provincie beschikbaar zijn gesteld voor de expertpool) Het is de verantwoordelijkheid van de gemeenten om te monitoren welke kwantiteit en kwaliteit de expertpool levert. Deze verantwoordelijkheid wordt voor de aanloopfase belegd bij de regionale projectleiders van de transities jeugdzorg en WMO. Concept 1.5 pagina 7

12. Onafhankelijkheid Het expertteam brengt een onafhankelijk advies uit dat los staat van de hulp van aanbieders. Het is de beroepsverantwoordelijkheid van deze specialisten onafhankelijk te adviseren, men kan elkaar hierop aanspreken als dit nodig is. Het onafhankelijk karakter van consult/advies maakt onderdeel uit van de opdracht die zorgaanbieders krijgen van de gemeenten. Concept 1.5 pagina 8