Thema 9 Activiteit 1 Kinderrechten, recht voor de ra(a)p Auteur Els Mussels Coördinatie Yves Bondue en Steef Coorevits beweging - drama / muzisch taalgebruik - beeld - muziek - media 2 x 50' Doelen 1 De kinderen ontleden en onderzoeken muziekfragmenten via actief gericht luisteren. 2 De kinderen kunnen aan de eigen stem een bijzondere klankkleur geven, zodat verschillende emoties en stemmingen worden uitgedrukt. 3 De kinderen maken kennis met de maatschappelijke verschillen die in muziek kunnen uitgedrukt worden. 4 De kinderen kunnen hun kaak-, lip- en tongspieren goed gebruiken. 5 De kinderen ontdekken het ritme van woorden. De kinderen kunnen een spreekvers creëren als voor-, tussen- en/of naspel. 7 De kinderen beluisteren een opname waarop ze zelf het eigen liedrepertoire inzongen. 8 De kinderen kunnen de opnamemogelijkheden van audioapparatuur zinvol gebruiken. Eindtermen en leerplandoelen ET GO! OVSG VVKBaO 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.2b 2.2f 2.3a 2.3b 2.5a MUZ-MB-1.1.3 MUZ-MB-1.2.2 MUZ-MB-1.2.3 MUZ-MB-1.3.1 MUZ-MB-2.2.2 MUZ-MB-3.1.7 MUZ-MB-4.3.2 MUZ-LZ-18 MUZ-LZ-21 MUZ-SV-22 MUZ-LB-1.1.1 MUZ-1.3 MUZ-4.1 MUZ-4.2 MUZ-4.3 MUZ-7.1 MUZ-7.4 MUZ-11.1 MUZ-12.1 MUZ-13.2 MUZ-14.1 MUZ-14.3.1.2.3.5 MV-ALG-10 MV-ALG-11 MV-ALG-1 Leermiddelen Luisterfragment 1 Luisterfragment 2 Luisterfragment 3 Songtekst luisterfragment 3 Presentatie oefentekst Spotify (instrumentale beats) Cartoon Unicef 1: privacy Cartoon Unicef 2: identiteit Invulblad Zelf beats maken Materialen Opnametoestel 1
1 Instap Luisterfragment 1 Actief luisteren Klasgesprek Luisterfragment 2 Actief luisteren Luisterfragment 3 Songtekst luisterfragment 3 1.1 Rappen zonder zang Luister samen met de kinderen naar Het land van. Een rap van Lange Frans en Baas B. Bevraag nadien de kinderen: - Welke stijl van muziek is dit? Rap - Waarover ging de tekst? Wel en wee in Nederland - Werd er ook gezongen? Nee - Kennen de kinderen nog rappers? Enkele voorbeelden: Busta Rhymes, Jay Z, Ali B, Ice Cube, Dr. Dre, Eminem, 2Pac 1.2 Kenmerken van rap Bespreek met de kinderen de kenmerken van rap. Willen ze zelf nog iets toevoegen? - Ritmisch praten/zingen op de beat van de muziek - Tekst gaat vaak over dingen die fout gaan - Tekst is de boodschap/mening van de rapper - De tekst moet goed flowen, moet goed lopen - Veel woorden - Veel woorden die met dezelfde letter beginnen - Veel woorden die ongeveer hetzelfde klinken - Rijmen doet het meestal, maar het moet niet - 1.3 Rappen combineren met zingen Luister samen met de kinderen naar het lied van Gers Pardoel Ik neem je mee. Vraag de kinderen vooraf goed te luisteren naar het verschil met de vorige rap van Lange Frans en Baas B. Het verschil zit in het gezongen refrein. 1.4 Rappen voor de rechten van de mens. Beluister samen met de kinderen het laatste fragment UNITED, een rap over mensenrechten. Je kunt eventueel de tekst van het lied projecteren zodat de kinderen kunnen meelezen. Waarbij sluit deze rap aan? - Bij Lange Frans, zonder zang? Nee - Bij Gers Pardoel, met zang? Ja, er is een gezongen refrein. 2
2 Kern Groepswerk Zingen/rappen Spotify Presentatie oefentekst 2.1 Flowen Open Spotify en bekijk de afspeellijst met vijf instrumentale beats van bekende rappers. Je kunt de kinderen een beat laten kiezen, maar je kunt ook elke beat even aan bod laten komen. De diverse ritmes zorgen voor een extra uitdaging. Leer de kinderen om een tekst te zeggen in een bepaald ritme. Dit doe je met de hele groep. Probeer het eerst met een gemakkelijk versje. Projecteer de presentatie met tekst op het bord. Tel af om de kinderen te laten starten: 5,, 7, 8 In een klein stationnetje s Morgens in de vroegte. Opzij, opzij, opzij. De poppenstoet gaat hier voorbij! De kikkertjes, de kikkertjes zijn aardig om te zien. Ik tel nu nog tot 10, wie niet weg is, is gezien! 2.2 Mag het wat meer zijn? Wanneer het ritmisch zeggen van de tekst goed lukt, daag je de kinderen uit om wat extra accenten te leggen in het ritme en wat andere stemtypetjes te gebruiken: - Doe een kikker na. - Spreek relax. - Fluister. - Spreek dialect. - Gebruik de rode letters in de tekst om de accenten zichtbaar te maken. Laat de kinderen rechtop staan, laat ze bewegen. Let steeds op articulatie en verstaanbaarheid. Spotify 2.3 Rappen rond rechten Probeer wat de kinderen leerden nu toe te passen op een ernstige tekst. Hier kun je kiezen voor de Nederlandse of de Engelse versie. Open opnieuw de afspeellijst op Spotify en kies opnieuw een beat uit. Rap je in het Engels, tel dan: five six se-ven eight Eerlijkheid, gelijkheid en recht voor elk Of je nu koffie drinkt, of ook nog schoolmelk. Vandaag kunnen we samen onze dromen delen leren, leven, stoeien, groeien, kan het je wat schelen? Dignity, Equality, and Justice for all no matter who you are, no matter how small. Our dream for children, we share today: to live, to learn, to grow and to play Bespreek nadien de verstaanbaarheid. Hoe kun je die verbeteren, bijsturen? 3
Cartoon Unicef 1: privacy Kijkoefening Invulblad Cartoon Unicef 2: identiteit Partnerwerk 2.4 Recht op privacy of recht op identiteit? Bekijk samen met de kinderen de cartoon over het recht op privacy van Unicef. Laat de kinderen terwijl ze kijken, elk apart enkele woorden opschrijven die met het onderwerp te maken hebben. Print vooraf voor elk kind het invulblad. Bekijk meteen daarna samen de cartoon over het recht op identiteit van Unicef. Laat de kinderen opnieuw terwijl ze kijken, elk apart enkele woorden opschrijven die met het onderwerp te maken hebben. Maak nu het doel duidelijk: De kinderen gaan een strofe maken van een rap voor recht. Hierbij mogen de kinderen per twee werken. Vraag nu naar de voorkeur van de kinderen en zet kinderen samen die over hetzelfde recht verder willen werken. 2.5 Leren rijmen Rijmwoorden Laat de kinderen nu hun woordenlijstje samenleggen. Ze maken van de twee lijstjes één lijst met acht woorden. Laat ze overleggen welke woorden geschrapt of toegevoegd moeten worden. Als ieders lijst klaar is, laat je de woordenlijst verdelen in twee lijstjes met vier woorden. Laat de kinderen nu rechtstaan tegenover elkaar.eén1 kind zegt een woord van de lijst, de andere leerling moet meteen een rijmwoord geven. Als het meteen lukt, krijgt dat kind een punt. Na vier woorden is het andere kind aan de beurt. Opnieuw worden er punten geteld voor een rijmwoord dat meteen komt. Let op: geen punten voor aarzelen of denken en pas dan een rijmwoord lanceren. Spontaniteit wordt beloond. Rijmzinnen Geef nu even de tijd om de rijmwoorden aan te vullen in de woordenlijst. Het rijmspel wordt nu moeilijker. Elk woord moet nu beantwoord worden met een zin waarin het eerder gevonden rijmwoord zit. Bv. identiteit spijt. Identiteit Van dat kapsel krijg je spijt. Wie meteen met een zin antwoordt, zonder aarzelen, krijgt nu vijf punten. Beloon enkel spontaniteit. Na vier woorden en zinnen is de andere aan de beurt. Geef nadien even tijd om de gevonden zinnen neer te schrijven. Zinnen in beweging De kinderen hebben nu acht woorden, en daarbij acht rijmende zinnen. Laat de kinderen nu samen zoeken naar een startzin bij de acht woorden. Laat ze per twee rondlopen zodat ze in beweging zijn. Zet een beat op en stimuleer ze om de flow te zoeken. Laat ze experimenteren en onderzoeken welk zinnetje er het best past. De kinderen onthouden hun beste zinnen. Schenk voldoende tijd aan deze fase. 4
3 Afsluiter Beschouwen 3.1 Toonmoment 1 Organiseer een kring in je klas en een open ruimte waar elk groepje de acht zinnen kan komen brengen. Indien er groepjes zijn die geen acht zinnen klaar kregen, kun je resultaten van verschillende groepen combineren. Evalueer de performance van elk groepje en stuur meteen bij. Wat kan er beter? Luider? Duidelijker? Is het overtuigend genoeg? 3.2 Toonmoment 2 Als elke groep de tekst met voldoende pit en overtuiging kan brengen, zet je de zinnen (en dus ook de groepjes) in de juiste volgorde. Laat nu de tekst bij elkaar aansluiten zodat het een geheel wordt. Evalueer meteen en stuur bij waar nodig. Waar liep het mis? Wat gaat er goed? Is elke groep voldoende verstaanbaar? Oefen een aantal keer. 3.3 Toonmoment 3 (gezongen refrein) Probeer nu een refrein te plaatsen in het geheel. Laat de klas hierbij kiezen voor de Nederlandse tekst of de Engelse tekst die eerder in de les (2.3) aan bod kwam. Sta stil bij de vorm van de rap: strofe, refrein, strofe, refrein Het refrein kun je eventueel ook gaan zingen. Wie weet heeft er iemand hiervoor wel een melodietje in zijn hoofd. Aarzel niet om het eens te vragen en het eventueel te laten voorzingen. Indien er gezongen wordt, geef deze ontwikkeling dan ook voldoende tijd tot de hele groep de melodie beet heeft. 4 Tips Opnameapparatuur Zelf beats maken Je kunt ook een opname maken. Hiervoor gebruik je een toestel dat de klank heel goed kan capteren. (een smartphone is bijvoorbeeld al voldoende). Zet de verschillende groepen rond het toestel zodat de opnameapparatuur in het midden staat. Maak het heel stil voor je het toestel aanzet. Let er ook op dat het even stil blijft na de laatste klanken. Zorg dat de camera tijdens het filmen op een statief staat, zo krijg je geen schokkende beelden. Fijn is het wanneer de camera wel nog kan bewegen (links-rechts) zodat je wat beelden kunt maken die een overzicht weergeven. Wanneer je zelf de dirigent bent, kun je de camera laten bedienen door een kind. Helemaal fijn is het wanneer je de opnames deelt op de Facebookpagina van MM. Mocht er nog tijd over zijn, kun je experimenteren met het maken van eigen beats. 5