M E E R D A N E E N W O O R D

Infokrantje Patrick Van Speybroeck M E E R D A N E E N W O O R D BELGIË-BELGIQUE P.B. - P.P. 9940 EVERGEM BC 18569 Verschijnt driemaandelijks, 3 de jaargang, nr. 5, mei 2008 V.U.: Van Damme Lies en De Maesschalck Philip, Arendstraat 5, 9000 Gent Kantoor van uitgifte: Evergem

INHOUD Voorwoord van Patrick De trots van DIFAM Een gesprek met twee fiere vrouwen. De mijn in San Miguel Ixtahuacán Een gouden berg met een gouden toekomst? (deel II) Iets om nooit te vergeten Belgen op bezoek bij DIFAM. Studiebeurzen voor jongeren Studenten aan het woord. Gerealiseerde projecten in 2008 Een overzicht.

VOORWOORD Beste Vrienden van DIFAM, Het volgende nummer van Difam ligt terug voor U. Dit jaar was ik terug enkele weken in San Miguel. Zoals gewoonlijk bruiste het er bij DIFAM van de energie De auditoren kwamen naar jaarlijkse gewoonte het ganse project doorlichten en er was ook het bezoek van DISOP België. Zij kwamen kijken naar de vooruitgang in één van de afdelingen van DIFAM, het project Duurzame Landbouwontwikkeling en Voedselzekerheid. Gustavo is verantwoordelijk voor dit project. Hij werkt in de verschillend aldea s (dorpsgemeenschappen) voor de promotie van biolandbouw. Dit bestaat vooral uit de bescherming van de ondergrond tegen erosiedoor het aanplanten van natuurlijke barrières (bv. fruitbomen of grassen voor de dieren). Gustavo werkt ook aan herbebossing en verantwoorde houtkap. Boeren krijgen vorming in zaken die zij voorheen nooit uitoefenden zoal bv. het zaaien van groenvoeder voor de dieren of het kweken van dieren in gesloten ruimten. Dieren zoals kippen, geiten of schapen leefden voorheen in kuddes die vooral gehoed werden door kleine kinderen. Doordat de dieren vrij rond liepen werden de gewassen gemakkelijk beschadigd, kippen scharrelden en geiten aten jonge boompjes kaal. De natuurlijke herbebossing werd hierdoor teniet gedaan. Aan de boeren wordt nu geleerd om loslopende dieren op te sluiten en semi-intensieve veeteelt wordt gepromoot. Hoevekippen kosten momenteel gemakkelijk 7 en dit helpt Gustavo om de boeren te motiveren hun kippen te laten inenten voor 0,50. Het is een lange weg, maar de noodzaak verplicht ons om andere wegen in te slaan. In de mate van het mogelijke zouden we graag begin volgend jaar van start gaan met de bouw van ons ziekenhuisje. De eerste steenlegging

proberen we te laten samenvallen met een bezoek van Vrienden uit België in het voorjaar. Door in verschillende fasen te werken, kunnen we zo snel mogelijk beginnen en moeten we geen jaren wachten op het samenbrengen van voldoende fondsen voor de volledige constructie. De bouw van het ziekenhuisje, dichtbij het kruispunt van de drie doelgemeenten, op een hoogte van 2.750m brengt met zich mee dat er zeker een verwarmingsinstallatie zal nodig zijn. De installatie van deze verwarming, waterpompen en regenwatertanks zal ongeveer 50.000 kosten. Er is dus nog heel wat te sparen, maar met een hart vol vertrouwen doen we verder! In dit krantje besteden we nog extra aandacht aan het project van studiebeurzen voor jongeren met weinig mogelijkheden. Ons project van het eerste uur: Studiebeurzen voor jongeren heeft al 17 jaar ontelbare jongeren aan een diploma en werk geholpen en dit met de steun van zeer veel families in België. Maandelijks storten mensen hun vrijwillige bijdrage voor deze jongeren, die vroeg of laat met hun diploma voor zichzelf en hun familie zullen kunnen instaan. Herinner U het Chinese spreekwoord: Als iemand honger heeft, leer hem dan vissen, in plaats van hem een vis te geven. Door studie lossen vele problemen zichzelf op, ik noem er maar enkele: armoede, gezondheidsproblemen door gebrek aan hygiëne, gezinsplanning, Verder in dit boekje laten we enkele studenten aan het woord. Alvast veel leesgenot! Patrick Van Speybroeck

DE TROTS VAN DIFAM Een gesprek met twee fiere vrouwen Andrea en Anselma waren één van de eerste kredietnemers van DIFAM. Ondertussen maken ze al bijna negen jaar gebruik van het microkredietsysteem en hebben ze al een hele weg afgelegd. Zo hebben ze vorig jaar een spaarcyclus kunnen overslaan omdat ze de afgelopen jaren genoeg geld konden sparen. Vroeger was hun gezin afhankelijk van de inkomsten van hun man. Nu beschikken beide vrouwen over hun eigen kapitaal. Hun gezin heeft hierdoor meer inkomenszekerheid dan vroeger. En de vrouwen blijven nieuwe uitdagingen aangaan. Zo is Anselma lid geworden van de raad van bestuur We hadden een gesprek met de trots van DIFAM! Anselma, waarom ben je in de raad van bestuur gekomen? Anselma: Ik ben de secretaris van de Groep van Vrouwen van Subchal Vista Hermosa. Ik zet me heel graag in voor mijn groep en dankzij DIFAM heb ik al veel bereikt in mijn leven. Daar ben ik uiteraard heel gelukkig om. Toen Enma en Rosi van DIFAM mij vroegen om lid te worden van de raad van bestuur, heb ik dit dan ook heel graag aanvaard. Wat hebben jullie gedaan met jullie spaargeld vorig jaar? (Anselma had 10.000 Quetzal, Andrea 8.000 Quetzal) Anselma: Ik heb een bevloeiingsinstallatie gekocht voor een aardappelveld met een oppervlakte van 3000m². Andrea: Ik heb 3 runderen gekocht. Twee melkkoeien die al een kalf hebben en één stier. En wat doen jullie nu, nu het spaargeld is opgebruikt? Anselma: Ik heb terug een lening aangevraagd van 10.000Q. Op 6 maand tijd heb ik al 2.940Q gespaard. Andrea: Ook ik heb terug een lening gevraagd, van 20.000Q. Op 6 maand heb ik 4.800Q kunnen sparen.

Een excellent resultaat! Waarom hebben jullie nu terug geld geleend? Andrea: Ik kocht meststoffen om te verkopen in mijn winkeltje. Daarnaast kocht ik ook plantgoed om 3.000m² aardappelen te planten. Anselma: Ik heb een drachtige koe gekocht en plantgoed om 3.000m²aardappelen te planten. Hebben jullie er nu geen problemen mee om terug te werken om het kapitaal en de interesten terug te verdienen? Andrea: Ik werk graag en nu de kinderen groot zijn, heb ik meer tijd. Het feit dat ik met geleend geld werk, helpt mij ook omdat ik elke maand verplicht moet sparen. We hebben hierover vorming gekregen. Anselma: Ook ik werk graag. Bovendien stimuleert de groep mij om te sparen. Ik hoor van anderen dat ze grond kopen met hun spaargeld, waarom hebben jullie dat niet gedaan? Anselma: Ik weet het niet. Andrea: Ik heb wel een grond gekocht, zo een 1.000m² voor hout en bosgrond. Anselma en Andrea

DE MIJN VAN SAN MIGUEL IXTAHUACÁN Een gouden berg met een gouden toekomst? In het vorige DIFAM-krantje bekeken we de impactvan de mijnbouw op de bevolking van San Mguel en dit op vlak van milieu, gezondheid, het socioeconomische en culturele leven. Nu belichten we de productie en de winstverdeling van de mijn en maken we een vergelijking met de Verenigde Staten. Tot slot formuleren we een aantal algemene conlcusies. Productie en winstverdeling: - 240.000 ons per jaar of 6.804 kilo goud per jaar. - Prijs per ons is 640 Dollar of 15.360.000 USD of 10.240.000 Euro per jaar. - Vergelijkende winstverdeling tussen hoe het actueel in Guatemala gebeurt en hoe het zou gebeuren in de Verenigde Staten mocht de mijn Marlin daar gelegen zijn. Guatemala V.S. Winst voor de firma 66% 51% Deel voor de Regering van het land 29% 16% Grondeigenaars, werknemers en lokale gemeenschap 5% 33% Algemene conclusies: De streken waar reeds aan mijnbouw wordt gedaan of waar proeven worden gedaan vallen meestal samen met de streken waar de indianen leven. Guatemala is een bergland met heel veel watervoorraden, voldoende voor de hele bevolking, maar toch hebben vele mensen nog geen drinkbaar water in huis. Er zijn ook veel zuivere rivieren voor bevloeiingen van percelen voor groententeelt. Maar de mijnbouw is stillaan bezig met de watervvoorraden op te kopen voor het uitspoelen van de ertsen. Het grote stuwmeer met spoelwater heeft een zodanig onnatuurlijke groen blauwe kleur dat we enkel maar het

ergste kunnen vermoeden. We houden ons hart vast als door één of andere natuurramp bv., de dijk zal doorbreken en het zwaar bevuilde water de onderliggende gebieden voor altijd onbewoonbaar zullen maken en de aarde zullen veranderen in woestijn. Als we alles in overweging nemen is Guatemala als dichtbevolkt land, met een enorme biodiversiteit en een groot risico voor natuurrampen omdat het gelegen is in de orkaanzone van de Golf van Mexico en de Caraïben, geen land om aan open mijnbouw te doen. De gemeenschap van Las Escobas stuurde in september 2008, een delegatie om mij dringend te spreken. Ik ben amper 2 dagen in San Miguel. Ze kwamen smeken om een dringende lening te krijgen van 100.000 Quetzal ( 8500) voor de aankoop van een drinkwaterbron voor 100 families. De totale kostprijs is 200.000 Q. Maar de mensen zelf spaarden reeds de helft samen. Moest deze bron interessant geweest zijn voor de mijn dan hadden de mensen gewoon geen kans gehad want voor de mijn is 17.000 een peulschil. Gelukkig kunnen wij hen helpen want ook de eigenaars proberen te verkopen aan de meest biedende, en dat is dan dikwijls de mijn. Als laatste conclusie kunnen we stellen dat het percent van de opbrengst dat ter plaatse wordt gebruikt voor duurzame ontwikkeling beschamend laag is. Vooral door slecht gesloten overeenkomsten met vorige regeringen. Maar wat kan je anders verwachten in een land waar corruptie hoogtij viert en het welzijn van de bevolking niet echt een belangrijk punt is voor de machthebbers en dikwijls wordt overgelaten aan andere organisaties. Het personeel van DIFAM probeert de mensen tijdens de vele vormingssessies bewust te maken, maar dikwijls is de macht van het geld veel groter. Toch zien we dat mensen zich organiseren en zich niet zomaar neerleggen bij alles wat boven hun hoofden heen werd beslist. De mijn probeert door middel van steun aan allerlei projecten de bevolking aan zijn kant te houden. Het is niet aan ons om de zaken hier recht te trekken, maar wel om de mensen te bemoedigen in hun strijd voor meer rechtvaardigheid en respect af te dwingen van de mijn voor het milieu en de gezondheid van de arbeiders.

IETS OM NOOIT TE VEGETEN Belgen op bezoek bij DIFAM Hallo Iedereen, Ik ben Verena, 19 jaar en in april 2007 vertrok ik samen met mijn zus Imara en 2 vriendinnen van mijn peter Patrick op reis naar Guatemala. Vol zenuwen stapten we op het vliegtuig. Eenmaal aangekomen werden we verwelkomd door mijn peter. Graag vertel ik jullie over de meest memorabele momenten van mijn reis Vooreerst het beklimmen van de Tajamulco, waar we zo n 3 uur over gedaan hebben. Maar dat was het zeker waard! Toen we op de top waren, hebben we in de krater van de vulkaan met keien DIFAM geschreven. Ook de onderdompeling in de Mayabeschaving en hun tradities was iets om nooit te vergeten. Ik heb daar ook het geluk gehad een trouwceremonie mee te maken! dat zie je niet elke dag, dus dat vond ik heel speciaal! We hebben ook een aantal projecten van DIFAM bezocht. We zagen kinderen naar school gaan in schoolgebouwen die met ingezameld geld van de vrienden van België waren gebouwd. Mijn peter toonde mij ook een aantal scholen die nog in aanbouw waren. Alles gebeurt in samenspraak met de inwoners van de dorpen. Het verbaasde me om te zien wat DIFAM daar allemaal verwezenlijkt. Vóór DIFAM, was het zeer moeilijk voor de kinderen om gewoonweg naar school te gaan! Afstanden van 15 of 20 km waren heel normaal.

Ik heb samen met mijn zus op een morgen die afstand afgelegd en ik zou het zelf zeker niet willen doen elke dag zo n 15 km stappen. Door de scholen dichterbij te brengen, hoopt DIFAM eveneens ook dat er veel minder ongeschoolde jongeren zijn. De kansen die de kinderen daar krijgen, zijn zeker niet dezelfde als hier in België. Als je daar bent, heb je de indruk dat alles 50 jaar achter staat! In kleine dorpen zoals San Miguel, maar ook in de grootstad, zie je veel armoede. Kinderen zonder scholing staan eigenlijk kansloos in dit arme land. Alleen door beter onderwijs en hulp bij de opbouw van de ganse economie is er een toekomst. Zelf heb ik 2 scholen bezocht die door DIFAM waren gebouwd. De eerste school waren ze nog aan het inrichten. Iedereen liep er nog druk heen en weer. De andere school was bijna volledig af. Er waren 10 verschillende klasjes voorzien. een grote vooruitgang! Op de terugweg zagen we nog een ander gebouw; de ruwbouw van nog een schooltje! Als ze dit allemaal waarmaken kan binnenkort elk kind in Guatemala naar school gaan en een kans krijgen om uit de armoede te geraken. Het deed me plezier om alles eens van dichtbij te zien. Ik hoop alleen maar dat alles zo verder gaat. Verena

STUDIEBEURZEN VOOR JONGEREN Studenten aan het woord. Brief van Magdalena de León In de eerste plaats wil ik mij voorstellen. Ik ben 20 jaar, ben geboren in een gezin met 7 kinderen en ik studeer momenteel verpleegkunde in Xela. Dit beroep zal van zeer groot belang zijn voor mijn volk, want op het platteland hebben we enkel in het centrum een gezondheidsdienst. De dokters wonen meestal in de stad en tijdens de weekends is er geen medische hulp beschikbaar. Onze dorpen zijn zeer uitgestrekt en op vele plaatsen hangt de bevolking vooral af van de hulp van de verpleegkundigen. Het is ons werk kinderen te gaan inenten, te wegen te meten en te controleren op parasieten tijdens de gezondheidsdagen. De studies voor verpleegkundige zijn zeer duur en voor mijn ouders onmogelijk te betalen. Mijn totale maandelijkse uitgaven zijn ongeveer 100, waarvan ik 50 krijg van DIFAM. Zo zal ik zonder problemen mijn studies kunnen voltooien. Daarom ben ik jullie zeer dankbaar voor jullie steun! Vele groeten, Magdalena

Briefje van Susy Geachte vrienden van België, Mijn naam is Leslie Susely Hernández Mejía, maar mijn vrienden noemen me Susy. Ik ben 11 jaar en zit in het 4 de leerjaar. Ik leef samen met mijn grootmoeder. Mijn vader heeft zijn verantwoordelijkheid over mij en mijn broer Andrés niet opgenomen, hij doet alsof wij niet bestaan en negeert ons. Daar zijn wij heel verdrietig om. Mijn moeder werkt in de Verenigde Staten, omdat hier geen werk was. Ze stuurt ons soms geld op, maar mijn grootmoeder moet dikwijls extra gaan werken om ons voldoende voedsel, kleren, te geven. Ze ziet ons heel graag en zorgt goed voor ons, maar ze is al meer dan 70 jaar en het is soms lastig voor haar. Gelukkig hebben wij onze tante Mónica, die veel voor ons doet en zij leert mij ondertussen ook het huishouden te doen. Ook zijn wij heel gelukkig wanneer Patrick bij ons is en ons uitnodigt bij hem thuis. Hij brengt ons elke keer een klein geschenkje mee. We krijgen van hem vriendschap en hij steunt ons om verder te studeren. Wij danken iedereen die ons financieel wil steunen om verder te studeren. Wij sturen jullie een hartelijke groet en een stevige omhelzing. Susy Hernández

Wat dit meisje schrijft is helaas de trieste realiteit in het leven van haar en haar broer Andrés. Maar de klap op de vuurpijl komt nog. Tante Mónica heeft me verteld dat hun moeder in de Verenigde Staten een nieuwe relatie is begonnen, maar dat weten de kinderen nog niet. Dus zal ze niet zo spoedig terugkeren naar Guatemala en ondertussen zijn ook de maandelijkse stortingen vanuit het noorden verminderd. Hun grootmoeder is 72 jaar en tante Mónica is vorig jaar geopereerd van baarmoederkanker. Om al die redenen voel ik mij geroepen om mij het lot van deze kinderen aan te trekken. Dankzij de steun van vele families uit België, die maandelijks storten voor het project van de studiebeurzen, krijgen kinderen zoals Susy en Andrés toch de kans om te studeren. Met dank! Patrick Dank van Abel Hernández na het beëindigen van zijn studies Ik stuur jullie van harte een vriendelijke groet toe en ik wens dat alles goed gaat met jullie en dat jullie succes hebben in jullie dagelijkse bezigheden. Door middel van deze brief wil ik de voldoening die leeft in mij duidelijk maken, ik wil jullie bedanken en ik vraag God, waar jullie ook zijn, jullie te zegenen voor de onvoorwaardelijke steun die ik van jullie mocht ontvangen. Steun die jullie mij gegeven hebben over de grenzen heen, voor mijn studies. Ik ga nu werken, want met een universitair diploma is het gemakkelijker een job te vinden. Hetgeen ik nu verdien, ga ik besteden aan mijn examen en ga ik ook gebruiken om mijn praktijk lessen mee te betalen

Sinds vele jaren krijg ik financiële steun voor mijn studies, sinds het middelbaar en later aan de Universiteit. Nu is het mijn taak om mijn kennis ten dienste te stellen aan mijn volk. In een land, zoals het onze, waar de gelegenheid om te studeren aan de universiteit voor weinigen is weggelegd, ben ik gelukkig dat ik dankzij jullie deze kans heb kunnen grijpen. Ik heb nu mijn studies voltooid, ik ben licentiaat in Juridische en Sociale Wetenschappen. Naast dit diploma moet ik nu ook nog 1 jaar praktijk doen en daarna nog een privé-examen en een thesis schrijven. Ik ben jullie zeer dankbaar voor jullie bijdragen, die rechtstreeks hebben geleid tot mijn diploma. Dank voor het openen van deze nieuwe deur en ik hoop dat jullie verder doen met een toekomst te geven aan de anderen die willen studeren, maar er de middelen niet toe hebben. T chonta (= bedankt)! Abel Hernández

GEREALISEERDE PROJECTEN IN 2008 Een overzicht 1. zonnepanelen voor warm water - Vormingcentrum DIFAM: 3.142 Euro 2. 65 wasbakken voor de vrouwengroep van Sholtanan: 2.522 Euro (bijdrage van de gemeenschap was 1300 Euro) 3. Aankoop van acht tweedehandcomputers voor het hoger middelbaar: 1.500 Euro 4. 162 wasbakken voor de vrouwengroep van Subchal: 6.711 Euro (bijdrage van de gemeenschap was 3300 Euro) 5. Watertank voor de gemeenschap van La Estancia: 650 Euro 6. Funderen dak gemeenschapslokaal voor La Estancia: 1.500 Euro 7. Gemeenschapskeuken voor Las Escobas: 1.000 Euro 8. Studiebeurzen voor 34 kansarme jongeren: 4.025 Euro 9. Aangepaste douchecel mindervalide Don Horacio: 517 Euro 10. Uitbreiding burelen Difam: 6.363Euro 11. Uitbreiding Hotel DIFAM met 3 slaapkamers: 5.836 Euro 12. Uitbreiding Spaarfonds voor het ziekenhuis: 963 Euro