Nieuwsbrief van d.d. 31-11-2005 Nummer: 34-2005 1) Nogmaals Auto van de Zaak Verklaring geen privé-gebruik De werknemer die een auto, niet zijnde een bestelauto, ter beschikking heeft, kan aan de Belastingdienst een "verklaring van geen privé-gebruik" aanvragen. Deze verklaring van de Belastingdienst is een voor bezwaar vatbare beschikking. Een werkgever die beschikt over een dergelijke verklaring hoeft geen loonheffing in te houden. De Belastingdienst controleert bij de werknemer. Als toch privé-gebruik wordt geconstateerd wordt aan de werknemer een naheffingsaanslag loonbelasting opgelegd. De vorm van de (aanvraag van de) "verklaring geen privé-gebruik" is op dit moment nog niet bekend. Eigen bijdrage De eigen bijdrage voor privé-gebruik die de werknemer betaalt mag op de bijtelling in mindering worden gebracht. De eigen bijdrage dient dan uiteraard nog wel uit het netto salaris betaald te worden. 2) GEVOLGEN VAN DE INVOERING VAN DE WIA PER 29 DECEMBER 2005 De Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) en de bijbehorende Wet invoering en financiering Wet werk en inkomensvermogen (Invoeringswet WIA) zijn door de Eerste Kamer aangenomen en zullen op 29 december 2005 in werking treden. Een soort veegwet (de Aanpassings- en verzamelwet Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen), die een aantal nader gebleken wetgevende rimpels moet gladstrijken, is weliswaar nog bij de Tweede Kamer in behandeling, maar de invoering van de WIA per 29 december 2005 zal daardoor niet in gevaar komen. Deze uitgave van Arbeidsrecht Actueel bevat een aantal artikelen, waarin werkgevers worden gewezen op een aantal belangrijke gevolgen van de invoering van de WIA. 3) Eigenrisicodragers WAO opgelet!
Net als in de huidige WAO sinds de wet Pemba, biedt de WIA de mogelijkheid van keuze tussen het betalen van een gedifferentieerde premie aan het UWV of het zelf betalen van de uitkeringen ( eigenrisicodragen ), hetgeen er in de praktijk op neerkomt dat dat risico (tenminste gedeeltelijk) verzekerd wordt bij een verzekeringsmaatschappij, aan wie dan ook weer premie moet worden betaald. Vooralsnog geldt de keuze tussen premiedifferentiatie en eigenrisicodragen alleen voor de regeling voor de gedeeltelijk arbeidsongeschikten (Regeling Werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgeschikten, de WGA ) en in elk geval tot 2008 nog niet voor de regeling voor de duurzaam volledig arbeidsongeschikten (Regeling Inkomensvoorziening volledig arbeidsongeschikten, de IVA ). In 2006 is er om uitvoeringstechnische redenen nog geen premiedifferentiatie. Eigenrisicodragen is al wel mogelijk, zij het alleen voor grote werkgevers. Kleine werkgevers kunnen pas voor 2007 een keuze maken tussen publiek verzekeren bij het UWV of privaat verzekeren bij een verzekeringsmaatschappij. Op die regel vormen echter een uitzondering die kleine werkgevers, die thans al eigenrisicodrager in de zin van de WAO zijn. Voor een groot deel zijn dat werkgevers die de (voor hen) laatste mogelijkheid om nog per 1 juli 2004 eigenrisicodrager in de zin van de WAO te worden hebben benut. De keuze tussen al dan niet eigenrisicodragen voor de WAO en de keuze tussen al dan niet eigenrisicodragen voor de WGA kunnen los van elkaar gemaakt worden. Men kan dus wel eigenrisicodrager zijn voor de WAO en niet voor de WGA en omgekeerd. De wetgever heeft wel een administratieve koppeling tussen beide gemaakt, in die zin dat men er van uitgaat dat de werkgever die geen WAO-eigenrisicodrager dat per 29 december 2005 ook niet wil worden voor de WGA, en dat de werkgever die wel WAO-eigenrisicodrager is dat per 29 december 2005 ook wil worden voor de WGA. Wil de werkgever dat anders, dan dient hij zich uiterlijk op 28 december 2005 bij het UWV aan dan wel af te melden voor het eigenrisicodragen in de zin van de WGA. De vraag of een werkgever er verstandig aan doet WGA-eigenrisicodrager te worden, is niet eenvoudig te beantwoorden. Op de eerste plaats ontbreekt nog inzicht in de hoogte van de WGA-premie van het UWV. In 2006 worden de WGA-premies nog bekostigd uit de landelijk vaste WAO-basispremie, die ook eigenrisicodragers betalen. Eigenrisicodragers worden voor de dubbele lasten in 2006 (betaling van én premie én uitkeringen) in 2007 door het UWV gecompenseerd door teruggave van het WGA-deel van de WAO-basispremie. Onbekend is echter nog hoe groot het te restitueren deel van die premie zal zijn. De verwachting dat het maar om een heel beperkt deel van de over het jaar 2006 betaalde WAO-basispremie zal gaan, lijkt gerechtvaardigd. Op de tweede plaats zijn er ook nog maar weinig verzekeringsmaatschappijen die opgave kunnen doen van de premie die zij rekenen om de WGA-uitkeringen te verzekeren. En op de derde plaats bestaat nog steeds geen politieke overeenstemming tussen de regeringsfracties in de Tweede Kamer hoe de WGA-premie er nu uiteindelijk uit zal gaan zien. Zelfs is recentelijk het hele systeem van keuze tussen premiedifferentiatie en eigenrisicodragen door de VVD-fractie opnieuw ter discussie gesteld. Bij zo veel onzekerheden lijkt het verstandig om voorlopig nog maar geen eigenrisicodrager te worden. Dat heeft dan echter weer als nadeel dat het later veel moeilijker, zo niet praktisch onmogelijk kan zijn om nog eigenrisicodrager te worden. De WGA-uitkering van alle werknemers die vanaf 1 januari 2004 arbeidsongeschikt geworden zijn, zal door eigenrisicodragers zelf moeten worden betaald (het zogenaamde inlooprisico ) en verzekeringsmaatschappijen zullen dit reeds goeddeels ingetreden risico als regel niet willen verzekeren. Wie per 29 december 2005 eigenrisicodrager wordt, loopt dus al het risico dat er al twee onverzekerbare jaargangen van reeds arbeidsongeschikt geworden werknemers zijn, die eigenrisicodragen onaantrekkelijk, zo niet onmogelijk maken. Wie pas per 1 januari 2007 eigenrisicodrager wordt heeft drie jaargangen met eventueel reeds arbeidsongeschikt geworden werknemers, en voor wie nog later eigenrisicodrager wil worden is dit risico nog weer groter. En om de afweging nog wat complexer te maken, wijzen de gegevens over de vorm-geving van de WGA-premie die nu bekend zijn, er op dat betaling van die premie
onder bepaalde omstandigheden bijzonder nadelig kan zijn. Zo is de regering van plan om WAO-uitkeringen die in de jaren 2000 tot en met 2005 zijn toegekend te laten meetellen bij de hoogte van de WGA-premie, ondanks dat die WAO-uitkeringen ook al hebben (c.q. worden) meegeteld bij de berekening van de hoogte van de gedifferentieerde WAO-premie. Bovenstaande onzekerheden zouden werkgevers er toe kunnen aanzetten om maar niets te doen en te blijven zitten, waar men zit. Voor werkgevers die nu eigenrisicodrager zijn in de zin van de WAO kan dat echter gevaarlijk zijn. Zoals gezegd zijn WAO-eigenrisicodragen en WGA-eigenrisicodragen alleen in administratieve zin gekoppeld. Voor de verzekeraar die het WAO-eigenrisicodragen verzekerd heeft, gaat het echter om twee van elkaar te onderscheiden risico s. De enige koppeling die voor de verzekeraar bestaat, is dat wettelijk is bepaald dat de garantie die is afgegeven voor het WAO-eigenrisicodragen ook gaat gelden voor het WGA-eigenrisicodragen. De wet bevat geen overeenkomstige bepaling die de verzekering voor het WAO-eigenrisicodragen automatisch omzet in een verzekering voor het WGA-eigenrisicodragen. Verzekeraars zouden op grond daarvan kunnen stellen weliswaar bereid te zijn het WGAeigenrisicodragen te verzekeren, maar dat dit niet geldt voor de werknemers die in 2004 en 2005 al arbeidsongeschikt geworden zijn ( inlooprisico WGA ). Of verzekeraars een dergelijk standpunt zullen innemen is niet bekend. Denkbaar (en zeker niet onredelijk) is ook dat zij dit risico wel willen dekken, omdat zij het risico van betaling van uitkering aan werknemers die in 2004 en 2005 arbeidsongeschikt zijn geworden ook gelopen zouden hebben, als de WIA niet zou zijn ingevoerd en de betreffende werknemers een WAO-uitkering zouden hebben ontvangen. Wellicht wordt de soep dus niet zo heet gegeten als die hierboven wordt opgediend, maar de werkgever/wao-eigenrisicodrager die niet het risico wil lopen de WGAuitkering van werk-nemers die in 2004 en 2005 arbeidsongeschikt zijn geworden zelf te moeten betalen, verzekert zich er vóór 29 december 2005 van of zijn verzekeraar in voorkomend geval tot uitkering zal overgaan en meldt zich desnoods vóór 29 december 2005 bij het UWV af voor het WGA-eigenrisicodragen. Overigens betekent het feit dat sprake is van afzonderlijke risico s voor het WAOeigenrisicodragen en het WGA-eigenrisicodragen ook, dat de werkgever die WAOeigenrisicodrager was en per 29 december 2005 geen WGA-eigenrisicodrager wordt, van zijn verzekeraar teruggave kan verlangen van (tenminste het risicodeel van) de in de jaren 2004 en 2005 betaalde premie die betaald is voor de verzekering ter zake van het WAOeigenrisicodragen. De verzekeraar heeft achteraf voor deze verzekering immers geen risico gelopen! Artikel 1.5 Wet invoering en financiering Wet werk en inkomensvermogen (Wijziging van de Wet financiering sociale verzekering), onderdeel QQ betreffende de invoering van nieuwe artikelen 122a, 122b, 122c, 122ca, 122d en 122e van de Wet financiering sociale verzekeringen 4) (Alsnog) eigenrisicodragen WAO interessant voor werkgevers zonder uitkeringslasten? In het voorgaande is reeds uiteengezet dat WAO-eigenrisicodragen en WGAeigenrisicodragen gescheiden risico s zijn en dat de werkgever kan kiezen om voor beide regelingen wel eigenrisicodrager te zijn of voor beide regelingen juist geen eigenrisicodrager te zijn, of voor de één wel en de ander niet (en omgekeerd). Nu de WAO-verzekering door de invoering van de WIA beperkt wordt tot werknemers waarvan de eerste dag van arbeidsongeschiktheid is gelegen vóór 1 januari 2004, betreft het WAO-eigenrisicodragen een risico dat zeer goed te overzien is. Het gaat immers om risico s die al bekend zijn. Als er geen werknemers zijn die vóór 1 januari 2004
arbeidsongeschikt zijn geworden (ex-werknemers met een eerste arbeidsongeschiktheidsdag tijdens het dienstverband met de werkgever daaronder begrepen!), wordt immers geen WAO-uitkering meer toegekend die aan de werkgever worden toegerekend. De mogelijkheid om eigenrisicodrager te worden bestaat echter in beginsel nog steeds (zie echter hierna voor kleine werkgevers). Daarvan zouden werkgevers kunnen profiteren, die geen of een verwaarloosbaar risico hebben dat zij nog een WAO-uitkering zelf moeten gaan betalen. Door WAO-eigenrisicodrager te worden betalen zij geen gedifferentieerde WAOpremie meer, terwijl de verzekeringspremie die verschuldigd zou worden zeer gering tot nihil zou moeten zijn, omdat in beginsel al bekend is dat er geen risico is. Wel moet op grond van de wet een bank of verzekeraar een garantie stellen, zodat enige vorm van verzekeringspremie of borgstellingsprovisie er vermoedelijk toch nog wel aan te pas zal komen. De mogelijkheid om nog eigenrisicodrager te worden bestaat alleen nog voor grote werkgevers. Dat zijn werkgevers waarvan de premieplichtige loonsom kleiner is dan 25 maal de gemiddelde loonsom per werknemer. Voor het jaar 2006 is de grens nog niet bekend, maar voor het jaar 2005 lag die grens op een premieplichtig loon in 2003 van 642.500. Kleine werkgevers die nog geen eigenrisicodrager in de zin van de WAO zijn, kunnen dat sinds 1 juli 2004 niet meer worden. Voor de kleine werkgevers die al wel WAOeigenrisicodrager zijn en geen (ex-)werknemers hebben die in aanmerking komen voor een WAO-uitkering geldt het bovenstaande echter evenzeer. De eerste mogelijkheid om eigenrisicodrager te worden doet zich voor per 1 juli 2006. De aanvraag daartoe dient vóór 1 april 2006 bij de belastingdienst (!) te worden ingediend. Commentaar: Bij het bovenstaande past een aantal waarschuwende opmerkingen. Allereerst kunnen er bijzondere gevallen zijn waarin toch nog aan een (ex-)werknemer een WAO-uitkering wordt toegekend, bijvoorbeeld als aan een werknemer na een aanvankelijke weigering in bezwaar, beroep of hoger alsnog met terugwerkende kracht een WAO-uitkering wordt toegekend. Ook is niet onmogelijk dat het UWV een WAO-uitkering met terug-werkende kracht toekent, omdat een werknemer al arbeidsongeschikt was, ondanks dat hij op dat moment nog wel gewerkt heeft. Ook indien een onderneming wordt overgenomen, kunnen WAO-uitkeringen van de overgenomen onderneming aan de werkgever worden toegerekend, die dan als eigenrisicodrager door de werkgever die de onderneming overneemt, zelf moeten worden betaald. Verder kan ook het samentellen van arbeidsongeschiktheidsperiodes die worden onderbroken door een periode korter dan vier weken ertoe leiden dat de eerste arbeidsongeschiktheidsdag die aanvankelijk na 1 januari 2004 lag, toch nog geacht wordt ervóór te liggen. Indien u er voor mocht kiezen om alsnog eigenrisicodrager in de zin van de WAO te worden, raden wij u daarom dringend aan dat pas te doen na zorgvuldige advisering in uw bijzondere geval en na nauwgezette bestudering van het risico dat aan een (ex-)werknemer toch nog een WAO-uitkering wordt toegekend. Verder wijzen wij er op dat nog ongewis is, of en in hoeverre na 1 januari 2006 gedifferentieerde WAO-premie verschuldigd blijft. Voorlopig wordt over 2006 en 2007 wel gedifferentieerde WAO-premie geheven, maar in het Sociaal Akkoord van 5 november 2004 heeft de regering toegezegd met terugwerkende kracht tot 1 januari 2006 Pemba af te schaffen, indien in augustus 2007 blijkt dat aan een tweetal voorwaarden (betreffende de maximale instroom in de nieuwe IVA-regeling en betreffende CAO-afspraken over loondoorbetaling tijdens ziekte van maximaal 170% in de eerste twee ziektejaren) is voldaan. Blijkens een voetnoot in de Memorie van Toelichting bij de Invoeringswet WIA vat de regering deze toezegging echter op, niet als een toezegging om de premiedifferentiatie in de WAO af te schaffen, maar als een toezegging om geen premiedifferentiatie in de IVA in te voeren. Daartegenover staat dat in de Invoeringswet WIA
wel een amendement is opgenomen dat de regering toestaat om bij Koninklijk Besluit te bepalen dat de artikelen inzake de WAO-premiedifferentiatie met terugwerkende kracht wordt afgeschaft. En daarbij moet men dan weer bedenken dat afschaffing met terugwerkende kracht van de premiedifferentiatie waarschijnlijk betekent dat met terugwerkende kracht een gemiddelde premie gaat gelden, zodat werkgevers met een benedengemiddelde premie over de jaren 2006 en 2007 premie zouden moeten bijbetalen, terwijl aan werkgevers met een bovengemiddelde premie premies teruggegeven zouden moeten worden. Een dergelijke straf voor goed gedrag c.q. beloning voor slecht gedrag lijkt in politieke zin nauwelijks te verkopen, zodat het ook in die zin de vraag is of de premiedifferentiatie in de WAO zal worden afgeschaft. Hoogachtend, R.A.M. van der Velden Hoewel aan de inhoud van deze nieuwsbrief de uiterste zorg wordt besteed, kunnen wij geen aansprakelijkheid aanvaarden voor onverhoopte onjuistheden. Aanmelden nieuwsbrief, c.q. afmelden en e-mailadres wijzigen: info@rvdvelden.nl