Basisinspectiemodule Normhantering Arbeidstijdenwet

Basisinspectiemodule Normhantering Arbeidstijdenwet Deze BasisInspectieModule (BIM) is opgesteld aan de hand van de stand van de wetenschap en is geschreven voor intern gebruik bij de Inspectie SZW. Verder is de in deze BIM beschreven werkwijze algemeen omschreven. Inspecteurs kunnen op grond van de aangetroffen situatie in een bedrijf afwijken van de hier beschreven werkwijze. 1

Basis Inspectiemodule Normhantering Arbeidstijdenwet Toepassingsgebied: Deze basis-inspectiemodule is toepasbaar voor een inspecteur bij het berekenen van de normen van hoofdstuk 5 van de Arbeidstijdenwet zoals deze door Inspectie SZW worden gehanteerd. Het toepassen van een standaard rekenmethode bevordert de eenduidigheid en transparantie. De inspectiemethodiek van een ATW-inspectie en de daar bijbehorende handhavingsregels is te vinden in de BIM Arbeidstijdenwet en BIM Deugdelijke registratie. Ontwikkeld door: Expertisecentrum, Vakgroep Certificatie en Arbeid & Organisatie Datum goedkeuring en geldigheidsduur: Datum goedkeuring MT Arbo: 8 juli 2014 Deze basis-inspectiemodule is geldig totdat wijzigingen in de regelgeving of stand van de wetenschap bijstelling noodzakelijk maken. 2

Inspectievragen met toelichting Herkennen risico De wijze waarop de normartikelen van de Arbeidstijdenwet moeten worden geïnterpreteerd is niet altijd eenvoudig uit de tekst van een artikel te herleiden. In deze BIM wordt, naast de vastgelegde definities, aangegeven hoe de Inspectie SZW de begrippen week, achtereenvolgende diensten, achtereenvolgende nachtdiensten en elke periode van., interpreteert. Alle normen uit de Arbeidstijdenwet voor werknemers van 18 jaar of ouder en de wijze waarop de inspecteur deze moet beoordelen staan beschreven in onderstaande procesbeschrijvingen en geven een transparant antwoord op de vraag Hoe handhaaft de Inspectie SZW op de. : 1. dagelijkse onafgebroken rusttijd; 2. wekelijkse onafgebroken rusttijd; 3. maximale arbeidstijd per dienst; 4. maximale arbeidstijd in nachtdienst; 5. maximale arbeidstijd per week; 6. minimale rusttijd na nachtdienst; 7. minimale rusttijd na lange nachtdienst; 8. aantal nachtdiensten in een reeks en de rust erna; 9. aantal nachtdiensten of nachturen; 10. rust in perioden met consignatie; 11. consignatie voor en na nachtdienst; 12. arbeidstijd in consignatieperiode; 13. gemiddelde arbeidstijd bij consignatie; 14. gemiddelde arbeidstijd bij "slaapurenregeling" in consignatie; 15. arbeidstijd bij oproepen in de consignatieperiode. In de schema s worden kleuren gebruikt. : let op! : Overige overtreding (OO) : Overtreding direct boete (ODB) De inspectiemethodiek die ten grondslag ligt aan de controle op naleving van de arbeids- en rusttijdnormen (roostercontrole) wordt, evenals het verkorte handhavingstraject 1, beschreven in de BIM Arbeidstijdenwet. 1 Bij een herinspectie binnen 5 jaar, zijn alle overtredingen direct beboetbaar als de werkgever eerder is aangesproken op het niet naleven van de arbeids- en rusttijdnormen (OO). Hou hierbij rekening met het overgangsrecht in het kader van de Wahss. 3

1. Hoe handhaaft de Inspectie SZW op de dagelijkse onafgebroken rusttijd? Artikel 5:3, lid 2 Atw: stelt dat de minimale dagelijkse onafgebroken rusttijd ten minste 11 uren is in een aaneengesloten periode van 24 uren, die éénmaal in elke aaneengesloten periode van 7 24 uren mag worden ingekort tot 8 uren. Artikel 5:3, lid 3 Atw: stelt dat de periode van 24 uren start op het eerste moment van elke dag waarop de werknemer arbeid verricht. In de stroomschema s wordt dit aangemerkt als EM. Het EM is het meetpunt om na te gaan of in de daarop volgende periode van 24 uren wel de voorgeschreven dagelijkse onafgebroken rust is genomen. Wanneer blijkt dat vanaf een EM een bekorte rust is genomen start vanaf dat EM de tijdruimte van 7 x 24 uur om na te gaan of daarin niet meer dan éénmaal een bekorte rust is genoten. NB: Er is slechts één bekorting toegestaan, dus ook rekening houden met bekorting genomen bij rust na nachtdienst! 4 of 16 weken vanaf zondag 00. 00 uur Controleperiode voor het minumum van 8 uur is 24 uren vanafem Langste rust in 24 uur < 6 uur? elk volgend EM tot einde inspectieperiode Noteer ODB < 8 uur dagelijkse rust Noteer overtreding < 8 uur dagelijkse rust Langste rust in 24 uur 6 uur en < 8 uur? Dagelijkse rusttijd 8 uur en < 11 uur? Noteer overtreding > 1 bekorting in 7 x 24 uren Één bekorting! > 1 bekorting in deze 7 x 24 uren? ( zie NB) Controleperiode voor het aantal bekortingen 8 en < 11 uur is 7 x 24 uren vanafem 4

2. Hoe handhaaft de Inspectie SZW op de wekelijkse onafgebroken rusttijd? Artikel 5:5, lid 2 Atw: stelt dat de wekelijkse onafgebroken rusttijd tenminste 36 uren is in elke aaneengesloten periode van 7 x 24 uren (optie 1) of tenminste 72 uren in elke aaneengesloten periode van 14 x 24 uren, die kan worden gesplitst in onafgebroken rustperioden van elk ten minste 32 uren (optie 2). Wanneer bij optie 2 gebruik gemaakt wordt van het opsplitsen van de rust in bijvoorbeeld een blok van 32 uren, dan moet binnen die periode ook 1 blok van 40 uren volgen of 2 of meer blokken van tenminste 32 uren die samen meer zijn dan 72 uren om aan de norm te voldoen. Artikel 5:5, lid 3 Atw: stelt dat de tijdruimte van 7 x 24 uren en de tijdruimte van 14 x 24 uur starten op elke dag waarop de werknemer arbeid verricht en wel op het eerste moment van die dag. EM is het meetpunt om na te gaan of in de daarop volgende periode van 7 x 24 uren wel de voorgeschreven wekelijkse rust 36 uren is genoten en, als dat niet het geval is, om na te gaan of het alternatief van 72 uur in de periode van 14 x 24 uren wekelijkse rust is genoten. 4 of 16 weken vanaf zondag 00.00 uur Eerste controleperiode is 7 x 24 uren vanaf EM Rusttijd < 36 uur in 7 x 24 uren? elk volgend EM tot einde inspectieperiode Tweede controleperiode is 14 x 24 uren vanaf EM Rusttijd < 32 uur in 14 x 24 uren? Rusttijd 32 uur en < 72 uur in 14 x 24 uren? Blokken 32 uur maar samen < 72 uur in 14 x 24 uren? Noteer ODB < 72 uur in 14 x 24 uren Noteer overtreding < 72 uur in 14 x 24 uren? 5

3. Hoe handhaaft de Inspectie SZW op de maximale arbeidstijd per dienst? Artikel 5:7, lid 2 Atw 2 : regelt de maximale arbeidstijd van werknemers van 18 jaar en ouder. Voor de arbeidstijd per (niet nacht-)dienst geldt een maximum van 12 uur. Art. 1:7, lid 1, onder c Atw: bepaalt wat een dienst is, namelijk een aaneengesloten periode waarin arbeid wordt verricht die gelegen is tussen twee opeenvolgende onafgebroken rusttijden van ten minste 8 uren. Wanneer de rusttijd korter is loopt een dienst door. Artikel 1:7, lid 1, onder e Atw: bepaalt wat een pauze is, namelijk een tijdruimte van minstens 15 minuten waarmee de arbeid tijdens een dienst wordt onderbroken en de werknemer geen verplichtingen heeft met betrekking tot de bedongen arbeid. Een pauze van minder dan 15 minuten is voor de ATW geen pauze en wordt als arbeidstijd gerekend. 4 of 16 weken vanaf zondag 00. 00 uur Controle dienstnorm start na een rusttijd 8 uur en loopt tot het begin van de volgende rusttijd 8 uur Tel het aantal arbeidsuren binnen de controleperiode, pauzes 15 minuten tellen niet mee. Ga naar vraag 7 Controleer de maximale arbeidstijd per nachtdienst <1 uur arbeid tussen 00.00 en 06.00 uur? elk volgend beginpunt tot einde inspectieperiode Arbeidstijd > 12 uur? Arbeidstijd > 14 uur? arbeidstijd > 12 uur per dienst Noteer ODB ( zie NB ) arbeidstijd > 12 uur per dienst 2 Let op: Voor de handhaving moet rekening worden gehouden met noot 1 in Bijlage 2 onder f bij Beleidsregels boeteoplegging Artw en Artb (direct beboetbaar): Een overtreding met betrekking tot de arbeidstijd die het gevolg is van het feit dat twee perioden waarin arbeid wordt verricht wordt onderbroken door een te korte dagelijkse rusttijd is een overtreding. Het is slechts een overtreding waarvoor direct een boete wordt opgelegd als genoemde rusttijd korter is dan 6 uur. 6

4. Hoe handhaaft de Inspectie SZW op de maximale arbeidstijd in nachtdienst? Artikel 5:8, lid 1 Atw 3 : regelt de normering voor nachtarbeid. Vanwege de risico's voor de veiligheid, de gezondheid en het welzijn van de werknemer bij het verrichten van nachtarbeid is de arbeidstijd in een nachtdienst maximaal 10 uren. Artikel 5:8, lid 3 Atw: maakt het mogelijk dat er in langere nachtdiensten, tot ten hoogste 12 uren, wordt gewerkt. Dat is ten hoogste 5 keer per periode van 14 maal 24 uren en ten hoogste 22 keer per periode van 52 weken toegestaan, zie aantal nachtdiensten onder 8. Aansluitend op die nachtdienst moet een onafgebroken rusttijd 12 uur zijn, zie rusttijd na nachtdienst onder 6. Art. 1:7, lid 1, onder d Atw: bepaalt wat een nachtdienst 4 is, namelijk een dienst waarin meer dan één uur arbeid wordt verricht tussen 00.00 uur en 06.00 uur. 4, 16 of 52 weken vanaf zondag 00.00 uur Controle dienst norm start na een rusttijd? 8 uur en loopt tot maximaal de volgende rusttijd? 8 uur Tel het aantal arbeidsuren binnen de controleperiode, pauzes? 15 minuten tellen niet mee elk volgend beginpunt tot einde inspectieperiode Ga naar vraag 3 Controleer de maximale arbeidstijd in een dienst Arbeidstijd> 10 uur? > 1 uur arbeid tussen 00.00 en 06. 00 uur Arbeidstijd > 14 uur? > 5 lange nachtdiensten in 14 x 24 uur? Eerste controle aantal lange nachtdiensten start op eindtijd van deze nachtdienst en loopt maximaal 14x 24 uur terug Arbeidstijd > 10 uur? > 22 lange nachtdiensten in 52 weken? Tweede controle aantal lange nachtdiensten start op zondag 00. 00 uur van de week waarin de 1e lange nachtdienst en loopt maximaal 52 weken terug > 10 uur per nachtdienst Arbeidstijd > 14 uur? Arbeidstijd > 12 uur? Noteer ODB (zie 3 ) > 10 uur per nachtdienst Noteer ODB( zie 3 ) > 12 uur per nachtdienst > 12 uur per nachtdienst 3 Let op: voor de handhaving moet rekening worden gehouden met noot 1 in Bijlage 2 onder f bij Beleidsregels boeteoplegging Artw en Artb: Een overtreding met betrekking tot de arbeidstijd die het gevolg is van het feit dat twee perioden waarin arbeid wordt verricht wordt onderbroken door een te korte dagelijkse rusttijd is slechts een overtreding waarvoor direct een bestuurlijke boete wordt opgelegd indien genoemde rusttijd korter is dan 6 uur. 4 Zie vraag 3 voor definitie: dienst en pauze. 7

5. Hoe handhaaft de Inspectie SZW op de maximale arbeidstijd per week? Artikel 5:7, lid 2 Atw: regelt de maximale arbeidstijd van werknemers van 18 jaar en ouder. De maximale arbeidstijd per week (van zondag 00.00 uur tot zaterdag 24.00 uur) bedraagt zowel structureel als inclusief overwerk 60 uur. De weeknorm geldt zowel bij dag- als bij nachtdiensten. In elke referentieperiode van 16 weken is de gemiddelde arbeidstijd maximaal 48 uur per week. Artikel 5:8, lid 2 Atw: regelt dat de gemiddelde arbeidstijd in elke referentieperiode van 16 weken maximaal 40 uur is voor werknemers die gemiddeld één of meer nachtdiensten per week verrichten. Week: In de toelichting bij bijlage 2 van de Beleidsregel boeteoplegging Arbeidstijdenwet en Arbeidstijdenbesluit 2013 is aangegeven dat de wet geen definitie bevat van de term week. In deze beleidsregel wordt aangesloten bij het spraakgebruik (zie ook Rb. Rotterdam 21 juni 1921, W 10 844.). Een week is het tijdvak gelegen tussen zondag 00.00 uur en de eerstvolgende zaterdag 24.00 uur. 1 week of 16 weken vanaf zondag 00.00 uur Eerste controle van de weeknorm start elke zondag 00.00 uur en loopt tot de eerstvolgende zaterdag 24.00 uur Tel het aantal arbeidsuren binnen de controleperiode, pauzes 15 minuten tellen niet mee. elke volgende zondag tot einde inspectieperiode Arbeidstijd > 60 uur? Arbeidstijd > 72 uur? > 60 uur per week Noteer ODB > 60 uur per week Tweede controle van de 16 weken norm start zondag 00.00 uur en loopt tot de zestiende zaterdag 24.00 uur Tel het aantal arbeidsuren binnen de controleperiode, pauzes 15 minuten tellen niet mee. 16 nachtdiensten in 16 weken Arbeidstijd > 768 uur? Arbeidstijd > 640 uur? Arbeidstijd > 768 uur? Noteer ODB gemiddeld > 48 uur per week gemiddeld > 40 uur per week Noteer ODB gemiddeld > 48 uur per week Herhaal zonodig de controle vanaf elke volgende zondag 8

6. Hoe handhaaft de Inspectie SZW op de minimale rusttijd na nachtdienst? Artikel 5:8, lid 3 Atw: maakt het mogelijk dat langere nachtdiensten (LN), tot ten hoogste 12 uren, wordt gewerkt (zie voor dit laatste arbeidstijd in nachtdienst onder vraag 4). LN zijn ten hoogste 5 x per periode van 14 x 24 uren en ten hoogste 22 x in 52 weken toegestaan. Aansluitend op die nachtdienst moet een onafgebroken rusttijd 12 uur zijn. Artikel 5:8, lid 4 Atw: regelt de minimumrusttijd ná een nachtdienst waarbij die dienst eindigt na 02.00 uur. Deze bedraagt 14 uur en mag 1 x in 7 x 24 uur worden ingekort tot 8 uren, indien de aard van de arbeid of de bedrijfsomstandigheden deze inkorting noodzakelijk maken. Deze rusttijd kan samenvallen met de dagelijkse rusttijd (zie dagelijkse onafgebroken rusttijd). De telling van de rust start ná einde nachtdienst. Dat is het meetpunt om na te gaan of de daarop volgende rusttijd tot aan het begin van een volgende dienst voldoet. Wanneer blijkt dat vanaf het einde van de nachtdienst een bekorte rust is genomen start vanaf dat einde van de nachtdienst de tijdruimte van 7 x 24 uur om na te gaan of daarin niet meer dan éénmaal een bekorte rust is genoten. NB: Er is slechts één bekorting toegestaan, dus ook rekening houden met bekorting genomen bij dagelijkse rusttijd! 4, 16 of 52 weken vanaf zondag 00. 00 uur Controleperiode rust na nacht start op einde nachtdienst en loopt tot de begintijd van de eerstvolgende dienst In de dienst> 1 uur arbeid tussen00. 00 en 06. 00 uur elk volgend einde van een nachtdienst tot einde inspectieperiode Ga naar vraag 1 Controleer alleen de dagelijkse rusttijd Rusttijd? 14 uur? Einde nachtdienst ná 02.00 uur? Nachtdienst > 10 uren arbeid? Ga naar blad10 Controleer de rusttijd na een lange nachtdienst Rust na nachtdienst? 8 uur en < 14 uur? Één bekorting! Controleperiode voor het aantal bekortingen? 8 en < 14 uur is 7 x 24 uren vanaf einde nachtdienst Noteer < 8 uur ODB na < 8 uur na nachtdienst nachtdienst > 1 bekorting in 7 x 24 uren > 1 bekorting in deze7 x 24 uren? ( zie NB) 9

7. Hoe handhaaft de Inspectie SZW op de minimale rusttijd na lange nachtdienst? Artikel 5:8, lid 3 Atw: maakt het mogelijk dat er in langere nachtdiensten, tot ten hoogste 12 uren, wordt gewerkt (zie voor dit laatste arbeidstijd in nachtdienst onder 4). Lange nachtdiensten zijn ten hoogste 5 x per periode van 14 x 24 uren en ten hoogste 22 x in 52 weken toegestaan. Aansluitend op die nachtdienst moet een onafgebroken rusttijd 12 uur zijn. Artikel 5:8, lid 4 Atw: regelt de minimumrusttijd ná een nachtdienst waarbij die dienst eindigt na 02.00 uur. Deze bedraagt 14 uur en mag 1 x in 7 x 24 uur worden ingekort tot 8 uren, indien de aard van de arbeid of de bedrijfsomstandigheden deze inkorting noodzakelijk maken. Deze rusttijd kan samenvallen met de dagelijkse rusttijd (zie dagelijkse onafgebroken rusttijd). De telling van de rust start ná het einde van de nachtdienst. Dat is het meetpunt om na te gaan of de daarop volgende rusttijd tot aan het begin van een volgende dienst voldoet. 4, 16 of 52 weken vanaf zondag 00.00 uur Controleperiode rust na lange nacht start op het einde van de nachtdienst en loopt tot de begintijd van de eerstvolgende dienst In de dienst > 1 uur arbeid tussen 00. 00 en 06.00 uur? elk volgend einde van een nachtdienst tot einde inspectieperiode Ga naar vraag 1 Controleer alleen de dagelijkse rusttijd Nachtdienst > 10 uren arbeid? Rust na lange nachtdienst? 12 uur? > 5 lange nachtdiensten in 14 x 24 uur? Eerste controle aantal lange nachtdiensten start op eindtijd van deze nachtdienst en loopt maximaal 14 x 24 uur < 12 uur rust na lange nachtdienst Ga naar vraag 6 Controleer de rusttijd na een gewone nachtdienst > 22 lange nachtdiensten in 52 weken? Tweede controle aantal lange nachtdiensten start op zondag 00.00 uur van de week waarin de 1 e lange nachtdienst ligt en loopt maximaal 52 weken 10

8. Hoe handhaaft de Inspectie SZW op het aantal nachtdiensten in een reeks en de rust erna? Artikel 5:8, lid 5 Atw: regelt dat de onafgebroken rusttijd na een reeks van 3 of meer achtereenvolgende (AEV) nachtdiensten ten minste 46 uren moet zijn. Deze rusttijd kan samenvallen met de wekelijkse rusttijd, zie onder vraag 2. Artikel 5:8, lid 6 en 7 Atw: bepalen dat, wanneer in een reeks van achtereenvolgende diensten een of meer van deze diensten een nachtdienst betreft, de werkgever ervoor moet zorgen dat een werknemer maximaal 7 achtereenvolgende diensten arbeid verricht en bij collectieve regeling niet meer dan 8. De Inspectie SZW hanteert het beleid dat over AchterEenVolgende diensten of nachtdiensten wordt gesproken als de rust tussen 2 (nacht)diensten minder is dan 32 uren. Achterliggende reden is dat dit ook het minimum is van een wekelijkse rustperiode. De telling van de rust start ná het einde van een reeks nachtdiensten. Dat is het meetpunt om na te gaan of deze rusttijd tot aan het begin van een volgende dienst voldoet. Wanneer blijkt dat vanaf het einde van een reeks nachtdiensten een rust is genomen die minder is dan 32 uur dan loopt de reeks door. 4 of 16 weken vanaf zondag 00. 00 uur Eerste controle betreft een reeks AEV nacht diensten Controleperiode rust na reeks nachtdiensten start aan het begin van een nachtdienst en loopt tot een rustperiode van 32 uren elk volgend beginpunt tot einde inspectieperiode 3 AEV nachtdiensten? In periode 32-46 uur volgt een nachtdienst? Binnen 46 uur volgt een niet -nacht - dienst? Tweede controle betreft een reeks AEV diensten waarvan 1 nachtdiensten < 46 uur rust na reeks nachtdiensten Controleperiode reeks (nacht) diensten start aan het begin van een (nacht ) dienst en ligt tussen 2 rustperioden van 32 uren > 8 achtereenvolgende diensten waarvan 1 nachtdiensten ja elk volgend beginpunt tot einde inspectieperiode Binnen 8 AEV diensten 1 nachtdienst? ja > 8 AEV ( nacht ) diensten in deze reeks 11

9. Hoe handhaaft de Inspectie SZW op het aantal nachtdiensten of nachturen? Artikel 5:8, lid 8 en 9 Atw: geven regels voor het maximum aantal nachtdiensten. Het volume aan nachtarbeid is vanuit gezondheidsoogpunt een van de meest belastende arbeidstijd gerelateerde factoren. In lid 8 is het maximaal aantal nachtdiensten die eindigen na 02.00 uur gesteld op 36 nachtdiensten per 16 weken. Bij collectieve regeling kan daarvan worden afgeweken, indien de aard van de arbeid of de bedrijfsomstandigheden dit met zich brengen. In lid 9 is de uiterste grens voor het aantal nachtdiensten dat eindigt na 02.00 uur 140 nachtdiensten per 52 weken of maximaal 38 uur arbeid tussen 00.00 en 06.00 uur per 2 weken. Deze uren worden hieronder nachturen genoemd. 52 weken vanaf zondag 00.00 uur Eerste controle betreft het aantal nachtdiensten in 52 achtereenvolgende weken > 140 (nacht)diensten in 52 weken? Herhaal de controle vanaf elke volgende zondag 00.00 uur Tweede controle betreft het aantal nachturen > 140 achtereenvolgende (nacht)diensten in 52 weken en > 38 uur arbeid tussen 00.00 uur en 06.00 uur in 2 weken > 38 nachturen in de eerste + tweede week van 52 weken? Herhaal deze controle over de tweede + derde, derde + vierde week, enz. tot en met 52 weken > 38 nachturen in een 2 weekse periode binnen 52 weken? 12

10. Hoe handhaaft de Inspectie SZW op de rust in perioden met consignatie? Artikel 5:9 lid 2 Atw: is voor de geconsigneerde werknemer in feite een vervangende wekelijkse rusttijdbepaling. De werknemer mag van iedere 28 etmalen ten minste 14 keer een blok van 24 uur niet worden geconsigneerd. Ook moet de werknemer in die periode van 28 etmalen 2 maal een blok van 48 uur geheel vrij zijn en geen arbeid verrichten of consignatie zijn opgelegd. Analoog aan wat in Art. 5:5, lid 3 Atw is bepaald start de tijdruimte van 28 x 24 uren op elke dag waarop de werknemer arbeid verricht dan wel geconsigneerd is en wel op het eerste moment van die dag (EM) dat dat het geval is. EM is het meetpunt om na te gaan of in de daarop volgende periode van 28 x 24 uren wel de voorgeschreven 14 blokken van 24 uur zijn genomen en ook of daarin de 2 vrije blokken van 48 uur zijn genomen. 4 of 16 weken vanaf zondag 00. 00 uur Eerste controle betreft de perioden vrij van consignatie in 28 x 24 uur < 14 blokken van 24 uur vrij van consignatie? het EM volgend op de voltooide consignatievrije perioden tot einde inspectieperiode Tweede controle betreft de perioden vrij van arbeid en consignatie : <14 blokken van 24 uur vrij van consignatie in 28 x 24 uur rusttijd < 32 uur in 14 x 24 uren rusttijd < 2 blokken van 48 uur in 28 x 24 uur? : < 2 blokken van 48 uur vrij van consignatie en arbeid 28 x 24 uur Noteer ODB geen 2 blokken van 48 uur vrij van consignatie en arbeid 28 x 24 uren het EM volgend op de voltooide rusttijd tot einde inspectieperiode 13

11. Hoe handhaaft de Inspectie SZW op de consignatie voor en na nachtdienst? Artikel 5:9 lid 3 Atw: zorgt ervoor dat werknemers die in nachtdiensten werken niet extra worden belast met aansluitende consignatie. De werknemer mag namelijk geen consignatie worden opgelegd in de 11 aaneengesloten uren rust voor elke nachtdienst en ook niet in de 14 aaneengesloten uren rust na een nachtdienst. 4 of 16 weken vanaf zondag00.00 uur Werkt betrokkene in de nachtdienst? Is betrokkene geconsigneerd? Geen controle Herhaal de controle bij elke nachtdienst in de inspectieperiode 11 uur vrij van consignatie voorafgaand aan de nachtdienst? : geen 11 uur vrij van consignatie voor de nachtdienst 14 uur vrij van consignatie aansluitend aan de nachtdienst? : geen 14 uur vrij van consignatie na de nachtdienst 14

12. Hoe handhaaft de Inspectie SZW op de arbeidstijd in consignatieperiode? Artikel 5:9 lid 4 Atw: is een aanvullende arbeidstijdnorm. Er mag in elke periode van 24 uur niet meer dan 13 uren arbeid worden verricht. Deze norm van 13 uur arbeidstijd betekent dus dat voor een werknemer die tussen twee normale diensten van 8 uur is geconsigneerd, tussen die twee diensten maximaal 5 uren op oproep mag werken. De inspectie SZW heeft ervoor gekozen om die perioden van 24 uur te beoordelen welke: * D; aanvangt bij het begin van een dienst; * C; aanvangt bij het begin van de consignatieperiode, en; * O; aanvangt bij elke oproep in die consignatieperiode. 4 of 16 weken vanaf zondag 00.00 uur Consignatie tussen 2 opeenvolgende diensten? Controleer perioden D + 24 uur, C + 24 uur en O + 24 uur Controleer perioden C + 24 uur en O + 24 uur Oproep tussen 2 opeenvolgende diensten? Oproep tussen C en C + 24 uur? Oproep in de consignatie periode? Arbeidstijd in periode C + 24 uur > 14 uur? Arbeidstijd in periode O + 24 uur > 14 uur? Arbeidstijd in periode D + 24 uur > 14 uur? Noteer ODB: > 13 uur arbeid in 24 uur : > 13 uur arbeid in 24 uur Arbeidstijd in periode 24 uur > 13 uur? elk begin van een consignatieperiode in de inspectieperiode 15

13. Hoe handhaaft de Inspectie SZW op de gemiddelde arbeidstijd bij consignatie? Artikel 5:9 lid 5 en 6 Atw : regelt de gemiddelde arbeidsduur. De arbeidstijd per week mag niet meer zijn dan 60 uur. Als in 16 weken 16 maal consignatie is opgelegd en deze consignatie ook de nachturen (tussen 00.00 en 06.00 uur) omvat (hieronder nachtelijke consignatie genoemd), mag niet meer dan gemiddeld 40 uren per week worden gewerkt. Deze frequentie van consignatie beperkt de mogelijkheden en de werkgever wordt op deze manier eerder gedwongen normale diensten in te roosteren in plaats van werknemers consignatie op te leggen. Er is een alternatief voor bedrijven die een slaapurenregeling (= compensatie voor de onderbroken rusttijd, zie inspectievraag 14) hebben. Daarvan is, in het kader van consignatie, sprake als de werk-nemer: 1) na de laatste oproep die gestart is tussen 00.00 uur en 06.00 uur een onafgebroken rusttijd heeft van ten minste 8 uren, of 2) als zijn dienst begint direct aansluitend op een oproep die was gestart tussen 00.00 en 06.00 uur in de direct aaneengesloten periode van 18 uren tussen 06.00 uur en 24.00 uur een onafgebroken rusttijd heeft van ten minste 8 uren. Als één van deze regelingen worden toegepast geldt in die periode van 16 aaneengesloten weken een maximale arbeidstijd per week van gemiddeld 45 uren. 1 week of 16 weken vanaf zondag 00. 00 uur Eerste controle van de weeknorm start elke zondag 00. 00 uur en loopt tot de eerstvolgende zaterdag 24.00 uur Tel het aantal arbeidsuren binnen de controleperiode, pauzes? 15 minuten tellen niet mee. elke volgende zondag tot einde inspectieperiode Arbeidstijd > 60 uur? Arbeidstijd > 72 uur? > 60 uur per week Noteer ODB > 60 uur per week Tweede controle van de 16 weken norm start zondag 00. 00 uur en loopt tot de zestiende zaterdag 24. 00 uur Tel het aantal arbeidsuren binnen de controleperiode, pauzes? 15 minuten tellen niet mee. Arbeidstijd > 768 uur? Er is een slaapurenregeling afgesproken? (vraag 14) In 16 weken? 16 nachtelijke consignaties? Arbeidstijd > 720 uur in 16 weken? Arbeidstijd > 640 uur in 16 weken? gemiddeld > 45 uur per week gemiddeld > 40 uur per week Noteer ODB gemiddeld > 48 uur per week Herhaal zonodig de controle vanaf elke volgende zondag 16

14. Hoe handhaaft de Inspectie SZW op de gemiddelde arbeidstijd bij slaapurenregeling in consignatie? Artikel 5:9 lid 6 Atw: geeft een alternatief voor de gemiddelde arbeidsduur. Het gaat dan om werknemers waarvoor een zogenoemde slaapurenregeling is afgesproken. Daarvan is, in het kader van consignatie, sprake als de werknemer: 1) na de laatste oproep die gestart is tussen 00.00 uur en 06.00 uur een onafgebroken rusttijd heeft van ten minste 8 uren, of 2) als zijn dienst begint direct aansluitend op een oproep die was gestart tussen 00.00 en 06.00 uur in de direct aaneengesloten periode van 18 uren tussen 06.00 uur en 24.00 uur een onafgebroken rusttijd heeft van ten minste 8 uren. Als één van deze regelingen wordt toegepast geldt in die periode van 16 aaneengesloten weken een maximale arbeidstijd per week van gemiddeld 45 uren in plaats van 40 uren. Deze specifieke compenserende rust wordt hieronder uiteengezet. 4 of 16 weken vanaf zondag 00.00 uur Is betrokkene geconsigneerd? Controleer alle rusttijden na alle oproepen in de perioden van consignatie (bij 16 of meer nachtelijke consignaties in 16 weken) Geen controle Er is een oproep met arbeid tussen 00.00 en 06.00 uur? Dienst sluit aan op einde oproep? Na einde oproep direct rust 8 uur? In periode 06.00 tot 24.00 uur rust 8 uur? Arbeidstijd > 720 uur in 16 weken? Arbeidstijd > 640 uur in 16 weken? gemiddeld > 45 uur per week gemiddeld > 40 uur per week Herhaal de controle bij elke oproep in de consignatieperiode 17

15. Hoe handhaaft de Inspectie SZW op de arbeidstijd bij oproepen in de consignatieperiode? Artikel 5:9 lid 7 Atw: bepaalt dat voor de berekening van de arbeidstijd per afzonderlijke oproep tenminste een half uur wordt bijgeteld. Als binnen het half uur na de eerste oproep een tweede oproep wordt gedaan die binnen het bij de eerste oproep gestarte 0,5 uur kan worden afgehandeld, dan telt het half uur maar éénmaal. Wanneer na beëindiging van de arbeid binnen een half uur er opnieuw een oproep wordt gedaan dan telt ook de tussenliggende tijd als arbeidstijd. Een telefonische oproep wordt gerekend als arbeid evenals de reistijd die benodigd is om op de plaats te komen waar de arbeid moet worden verricht vice versa. 4 of 16 weken vanaf zondag 00.00 uur Is betrokkene geconsigneerd? Controleer de oproepen in de perioden van consignatie Geen controle Er is een oproep? Tussenliggende tijd is geen arbeidstijd Na einde arbeid binnen < 0,5 uur nieuwe oproep? Arbeid oproep 1 0,5 uur? Tussenliggende tijd is ook arbeidstijd Na einde arbeid binnen < 0,5 uur oproep 2? Arbeidstijd = 0,5 uur Alle tijd is arbeidstijd Start oproep 1 tot eind oproep 2 0,5 uur? elke oproep binnen de consignatieperiode 18

Beoordelen risico s aan de hand van de maatregelen Het toetsen van de tot stand gekomen arbeids- en rusttijdpatronen door een werkgever op onder meer naleving van de wettelijk normen, maakt deel uit van de algemene verplichting een zo goed mogelijk beleid te voeren ten aanzien van arbeids- en rusttijden. In de BIM Beleid arbeids- en rusttijden is dit verder uitgewerkt. Wettelijke grondslag Deze Basis Inspectie Module is gebaseerd op de volgende artikelen: Arbeidstijdenwet: artikelen 5:2 Beleidsregel boeteoplegging Arbeidstijdenwet en Arbeidstijdenbesluit 2013 Hieronder zijn de mogelijke feitnummers opgenomen. Feitnummer Omschrijving ARTW503020 Werkgever heeft er niet voor gezorgd dat de werknemer van 18 jaar of ouder een onafgebroken rusttijd heeft van ten minste 8 uren. 1 e inspectie: Boeterapport bij < 6 uren, waarschuwing 6 en < 8 uren. herhaling: Boeterapport bij < 8 uren. ARTW503021 Werkgever heeft er niet voor gezorgd dat bij de werknemer van 18 jaar of ouder de onafgebroken rusttijd (< 11 uren) in elke aaneengesloten periode van 24 uren niet meer dan eenmaal in 7 maal 24 uren werd ingekort tot ten minste 8 uren. 1 e inspectie: Waarschuwing bij < 11 uren en/of bij elke bekorting teveel. herhaling: Boeterapport bij < 11 uren en/of bij elke bekorting teveel. ARTW505020 Werkgever heeft er niet voor gezorgd dat de werknemer van 18 jaar of ouder een onafgebroken rusttijd heeft van ten minste: a. 36 uren in elke aaneengesloten periode van 7 maal 24 uren, of b. 72 uren in elke aaneengesloten periode van 14 maal 24 uren, welke rusttijd kan worden gesplitst in onafgebroken rustperioden van elk ten minste 32 uren. 1 e inspectie: Boeterapport bij < 32 uren in 14 x 24 uren, waarschuwing bij 32 en < 72 uren. herhaling: Boeterapport bij < 72 uren in 14 x 24 uren. ARTW507020 Werkgever heeft er niet voor gezorgd dat de werknemer ten hoogste 12 uren per dienst arbeid heeft verricht. 1 e inspectie: Boeterapport bij > 14 uren, waarschuwing bij > 12 tot 14 uren. herhaling: Boeterapport bij > 12 uren. ARTW507021 Werkgever heeft er niet voor gezorgd dat de werknemer ten hoogste 60 uren per week arbeid heeft verricht. 1 e inspectie: Boeterapport bij > 72 uren, waarschuwing bij > 60 tot 72 uren. herhaling: Boeterapport bij > 60 uren. ARTW507022 Werkgever heeft er niet voor gezorgd dat de werknemer ten hoogste gemiddeld 48 uren per week in elke periode van 16 aaneengesloten weken arbeid heeft verricht. inspectie: Boeterapport bij > 48 uren. ARTW508010 De werkgever heeft er niet voor gezorgd dat een werknemer, behoudens de toegestane 12 uurs-nachtdiensten, ten hoogste 10 uren per nachtdienst arbeid heeft verricht. 1 e inspectie: Boeterapport bij > 14 uren, waarschuwing bij > 10 tot 14 uren. herhaling: Boeterapport bij > 10 uren. ARTW508020 De werkgever heeft er niet voor gezorgd dat een werknemer in elke periode van 16 aaneengesloten weken waarin deze 16 of meer maal arbeid in een nachtdienst verricht ten hoogste gemiddeld 40 uren per week arbeid verricht in die periode van 16 aaneengesloten weken. 1 e inspectie: Boeterapport bij > 48 uren, waarschuwing bij > 40 tot 48 uren. herhaling: Boeterapport bij > 40 uren. ARTW508030 De werkgever heeft er niet voor gezorgd dat een werknemer ten hoogste 19

arbeid verricht gedurende 12 uren in een nachtdienst. 1 e inspectie: Boeterapport bij > 14 uren, waarschuwing bij > 12 tot 14 uren. herhaling: Boeterapport bij > 12 uren. ARTW508031 De werkgever heeft er niet voor gezorgd dat een werknemer na een nachtdienst van ten hoogste 12 uren arbeid een onafgebroken rusttijd heeft van ten minste 12 uren. 1 e inspectie: Waarschuwing bij < 12 uren. herhaling: Boeterapport bij < 12 uren. ARTW508032 De werkgever heeft er niet voor gezorgd dat de werknemer ten hoogste 5 malen in elke aaneengesloten periode van 14 maal 24 uren ten hoogste 12 uren in een nachtdienst arbeid verricht. inspectie: Elke dienst teveel wordt beoordeeld als ARTW508010. ARTW508033 De werkgever heeft er niet voor gezorgd dat de werknemer ten hoogste 22 malen in elke aaneengesloten periode van 52 weken ten hoogste 12 uren in een nachtdienst arbeid verricht. inspectie: Elke dienst teveel wordt beoordeeld als ARTW508010. ARTW508040 De werkgever heeft er niet voor gezorgd dat de werknemer na een nachtdienst die na 02.00 uur geen onafgebroken rusttijd heeft van ten minste 8 uren. 1 e inspectie: Waarschuwing < 8 uren. herhaling: Boeterapport bij < 8 uren. ARTW508041 De werkgever heeft er niet voor gezorgd dat de onafgebroken rusttijd van de werknemer na een nachtdienst, die na 02.00 uur eindigt, niet meer dan eenmaal in elke aaneengesloten periode van 7 maal 24 uren werd inge-kort tot ten minste 8 uren. 1 e inspectie: Waarschuwing bij < 14 uren en/of bij elke bekorting teveel. herhaling: Boeterapport bij < 14 uren en/of bij elke bekorting teveel. ARTW508050 De werkgever heeft er niet voor gezorgd dat de werknemer na het verrichten van een reeks van 3 of meer achtereenvolgende nachtdiensten een onafgebroken rusttijd heeft van ten minste 46 uren. 1 e inspectie: Waarschuwing bij < 46 uren. herhaling: Boeterapport bij < 46 uren. ARTW508070 De werkgever heeft er niet voor gezorgd dat de werknemer ten hoogste 8 achtereenvolgende diensten arbeid verricht, indien een of meer van deze diensten een nachtdienst betreft. 1 e inspectie: Waarschuwing bij elke dienst teveel. herhaling: Boeterapport bij elke dienst teveel. ARTW508090 De werkgever heeft er niet voor gezorgd dat de werknemer in elke periode van: a. 52 aaneengesloten weken ten hoogste 140 malen arbeid verricht in een nachtdienst die eindigt na 02.00 uur, of b. 2 aaneengesloten weken ten hoogste 38 uren arbeid verricht tussen 00.00 uur en 06.00 uur. 1 e inspectie: Waarschuwing indien beide normen worden overschreden. herhaling: Boeterapport indien beide normen worden overschreden. ARTW509020 De werkgever heeft er niet voor gezorgd dat de werknemer in elke aaneengesloten periode van 28 maal 24 uren ten minste 14 maal een periode van 24 aaneengesloten uren geen consignatie wordt opgelegd. 1 e inspectie: Waarschuwing indien < 14 blokken en/of < 24 uren. herhaling: Boeterapport indien < 14 blokken en/of < 24 uren. ARTW509021 De werkgever heeft er niet voor gezorgd dat de werknemer elke aaneengesloten periode van 28 maal 24 uren ten minste 2 maal een aaneengesloten periode van 48 uren geen arbeid verricht noch consignatie wordt opgelegd. 1 e inspectie: Waarschuwing indien < 2 blokken en/of < 48 uren. herhaling: Boeterapport indien < 2 blokken en/of < 48 uren. ARTW509030 De werkgever heeft er niet voor gezorgd dat de werknemer geen consignatie wordt opgelegd gedurende 11 aaneengesloten uren voor elke nachtdienst. 1 e inspectie: Waarschuwing indien rust < 11 uren. herhaling: Boeterapport indien rust < 11 uren. 20

ARTW509031 ARTW509040 ARTW509050 ARTW509060 ARTW509070 De werkgever heeft er niet voor gezorgd dat de werknemer geen consignatie wordt opgelegd gedurende 14 aaneengesloten uren na elke nachtdienst. 1 e inspectie: Waarschuwing indien rust < 14 uren. herhaling: Boeterapport indien rust < 14 uren. De werkgever heeft er niet voor gezorgd dat de werknemer aan wie consignatie is opgelegd ten hoogste 13 uren in elke periode van 24 aaneengesloten uren arbeid verricht. 1 e inspectie: Boeterapport bij > 14 uren, waarschuwing bij > 13 tot 14 uren. herhaling: Boeterapport bij > 13 uren. De werkgever heeft er niet voor gezorgd dat een werknemer aan wie in een periode van 16 aaneengesloten weken 16 of meer malen consignatie is opgelegd, welke consignatie telkens geheel of gedeeltelijk perioden tussen 00.00 uur en 06.00 uur omvat, in die periode van 16 aaneengesloten weken ten hoogste gemiddeld 40 uren per week arbeid verricht. 1 e inspectie: Boeterapport bij > 48 uren, waarschuwing bij > 40 tot 48 uren. herhaling: Boeterapport bij > 40 uren. De werkgever heeft er niet voor gezorgd dat een werknemer aan wie in een periode van 16 aaneengesloten weken 16 of meer malen consignatie is opgelegd, die telkens geheel of gedeeltelijk perioden tussen 00.00 uur en 06.00 uur omvat: a. na de laatste oproep die is aangevangen tussen 00.00 uur en 06.00 uur, een onafgebroken rusttijd heeft van ten minste 8 uren, dan wel, indien zijn dienst aanvangt direct aansluitend op een oproep die is aangevangen tussen 00.00 uur en 06.00 uur, in de direct aaneengesloten periode van 18 uren welke periode begint om 06.00 uur, een onafgebroken rusttijd heeft van ten minste 8 uren, en b. in die periode van 16 aaneengesloten weken ten hoogste gemiddeld 45 uren arbeid per week verricht. 1 e inspectie: Boeterapport bij > 48 uren, waarschuwing bij > 45 tot 48 uren. herhaling: Boeterapport bij > 45 uren. De arbeid tijdens consignatie vangt aan op het moment van een oproep. Indien binnen een half uur na beëindiging van de arbeid die voortvloeit uit een oproep tijdens consignatie, opnieuw een dergelijke oproep wordt gedaan, is de tussenliggende tijd arbeid. Indien binnen een half uur een of meer malen arbeid voortvloeiend uit een oproep tijdens consignatie wordt verricht, wordt de arbeid geacht ten minste een half uur te bedragen. inspectie: Elke arbeidstijd vanaf oproep; indien de tijd tussen oproepen < 30 minuten is wordt deze meegenomen in de berekening van overtreding van ARTW509040. 21