Te Gast Hét blad van het Westfriesgasthuis editie 01 2014Gast Te Neem mee! Hét blad van het een beetje meer thuis Vrijwilliger in het ziekenhuis Ik zag meteen dat het niet goed was hoe herken ik een beroerte? 50 beschuiten met muisjes worden er iedere dag gesmeerd elkom
hart voor de zorg Sommigen spreken van een roeping. Anderen noemen het een voorrecht. Hoe dan ook: de zorg is werk dat je niet alleen met je handen en je hoofd doet. Met je gevoel verplegen Milou Rinkel is sinds vorig jaar juli gediplomeerd verpleegkundige en werkt vol enthousiasme bij het interne flexbureau InZ. Ik wilde altijd juffrouw worden. Maar tijdens een open dag van de opleiding verpleegkunde raakte ik geboeid door de verpleegtechnische vaardigheden. Terwijl ik nu juist vind dat je ook met je gevoel moet verplegen. Ik werk als flex-verpleegkundige. Dat is echt superleuk. Ik kom op allerlei verschillende afdelingen en leer nog constant. Alle collega s staan open en zijn bereid om je te helpen. Ondertussen word ik heel all round. Op de kraamafdeling heb ik mee mogen kijken bij een keizersnede. Dat was een bijzondere en mooie ervaring. Wat mij boeit in mijn vak is dat je kunt zorgen dat het herstel van een patiënt de goede kant op gaat. Maar ook het verzorgen en begeleiden van ernstig zieke mensen, bijvoorbeeld in hun laatste levensfase, vind ik bijzonder. Als het gaat om jonge mensen is dit best moeilijk en raakt mij dit. Ik vind dat je met je gevoel moet verplegen en vooral ook zelf naar je instinct moet luisteren. Klopt het voor mijn gevoel niet? Dan maak ik me hard voor de patiënt bij de behandelend arts. Niet elke patiënt kan voor zichzelf opkomen. En een grapje op zijn tijd en de humor erin houden is heel belangrijk. 2 Te Gast editie 01 2014
inhoud 14 13 4 40 Op de cover: Mandy Ross uit Hoorn komt al een aantal jaren regelmatig ter controle op de poli Reumatologie. Ondanks haar reuma laat ze zich niet tegenhouden in het leven. 02 Hart voor de zorg Milou Rinkel 04 Nieuws 06 De vrijwilliger Jan Jaap Nierop & Jan Timmer 07 Kunst 08 Medisch Hartfalenpoli 10 Tien vragen aan huisarts Martien van Soestbergen 12 Uit de praktijk 13 Op de kiek 14 Culinair Koken met Jos 16 Wie bent u? 18 Hoe gaat zuks? Het vervolgonderzoek darmkankerscreening 19 Column Lebby 20 Interview Stefan Koomen 24 Mijn trots Maartje Flesch 26 Je zal t maar hebben Beroerte 28 Mijn verhaal Rachid Rahmani 32 In behandeling Reuma 36 Wat is dit? 38 Samen Arts voor verstandelijk gehandicapten 40 Vette pech 41 Feiten & cijfers van... zwangerschap & verloskunde 42 Tweets Het Westfriesgasthuis & Twitter 42 Meer informatie 43 Column huisarts Maarten van Bemmel colofon Art direction 100% Ontwerpen & Edson Goes Coördinatie & eindredactie Afdeling Communicatie Redactie Fred Beemsterboer, Emmie Bobeldijk, Miriam Eliel, Judith van Druten, Tim de Haan, Chantal Hofenk, Irene Hoogstraten, Edy Klaassen, Esther Muusse, René Nieuwenhuijse, Arthur Verhulst, Karssen Communicatie Fotografie Dewi Koomen-Bakker, Amber Nan Adres Westfriesgasthuis, Communicatie, Postbus 600, 1620 AR Hoorn Mail communicatie@westfriesgasthuis.nl Te Gast is een uitgave van het Westfriesgasthuis en wordt verstuurd naar zorgverleners in de regio. Alle geportretteerden (in woord en beeld) hebben hun toestemming gegeven voor publicatie. Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. editie 01 2014 Te Gast 3
nieuws Blijf op de hoogte van alle ontwikkelingen Gratis WiFi voor patiënten en bezoekers Met ingang van 1 februari is er gratis WiFi beschikbaar in het hele Westfriesgasthuis. Deze draadloze internetverbinding is speciaal bestemd voor patiënten en bezoekers. Tijdens het verblijf in het ziekenhuis (op de poli of verpleegafdeling) kan via de smartphone of laptop kosteloos gebruik worden gemaakt van het internet. Hoe werkt het? Via de smartphone of laptop kan verbin ding worden gemaakt met ons WiFi-netwerk getiteld Westfriesgasthuis. Er hoeft geen wachtwoord te worden ingevoerd. Beter horen dankzij gift Comfort Audio Zwanger op de IC Een unieke situatie op de Intensive Care: op de afdeling zijn maar liefst vijf verpleegkundigen tegelijkertijd zwanger! Het mannelijk personeel op de IC ontkent iedere betrokkenheid... Het Westfriesgasthuis heeft enkele spraakversterkers van Comfort Audio kado gekregen. Deze apparaten vangen de menselijke stem op en sturen een helder versterkt geluid door naar een koptelefoon of hoortoestel. Ideaal voor mensen met gehoorproblemen. Door deze spraakversterker verstaat de patïënt beter wat er gezegd wordt en hoeft de medewerker niet meerdere keren dezelfde boodschap te herhalen. De spraakversterkers zijn meteen in gebruik genomen door de afdelingen Geriatrie en KNO. V.l.n.r. Anne-Marie (uitgerekend op 30 juni) Lisa (uitgerekend op 27 april) Gerda (uitgerekend op 3 mei) Marianne (uitgerekend op 12 mei) Nori (uitgerekend op 30 juni) 4 Te Gast editie 01 2014
Draag bij! Nu moeten bewoners uit de regio Enkhuizen/Medemblik/Stede Broec nog naar het ziekenhuis in Hoorn voor een röntgenfoto. De reistijd is langer dan het maken van de foto zelf. Daarom bestaat de wens om een röntgenapparaat aan te schaffen voor het gezondheidscentrum Molenweg in Enkhuizen. Zodat zoveel mogelijk zorg zo dicht mogelijk bij huis wordt aangeboden. Het Westfriesgasthuis, de burgemeester van Enkhuizen en gezondheidscentrum Molenweg hebben daarom de handen ineen geslagen en zijn begonnen aan een actie om fondsen te werven voor de aanschaf van het apparaat. Daarvoor gaan ze de hulp vragen van inwoners, bedrijven en instanties in de regio. Motto van de campagne is: Draag bij! Meer weten? Kijk op de website molenweg.nu/draagbij Comicro De medisch microbiologische laboratoria van het Zaans Medisch Centrum en het Westfriesgasthuis zijn overgegaan in Comicro B.V.: Expertcentrum in microbiologie. Comicro kan zo goede dienstverlening blijven bieden, kennis bundelen en beter inspelen op de vraag van artsen. Met Comicro kunnen zowel eersteen tweedelijns zorgaanbieders als andere klanten rekenen op goed medisch microbiologisch onderzoek en advisering op maat en in de regio. Nu en ook in de toekomst, zeggen Arthur Notermans van het Zaans MC en Hugo Keuzenkamp van het Westfriesgasthuis. Poppen voor jonge patiëntjes Vrijwilligersorganisatie Kiwanis heeft educatieve poppen geschonken aan de kinderafdeling van het ziekenhuis. Patiëntjes kunnen de pop zelf aankleden en inkleuren. KiwanisPop De pop kan voor meerdere doeleinden gebruikt worden. Zo kan de arts op de pop een handeling voordoen die hij bij het kind gaat uitvoeren. Ook kunnen kinderen hun lichaam beter leren kennen door aan de hand van de pop te benoemen waar organen zitten. En als ze het ziekenhuis verlaten, mag de pop mee naar huis. editie 01 2014 Te Gast 5
de vrijwilliger Een beetje meer thuis Het kopje koffie in de wachtkamers. De boekenkar voor patiënten op de verpleegafdeling. Het Sint Janskoor. Patiëntenvervoer. Allemaal mogelijk gemaakt dankzij de 340 vrijwilligers die zich inzetten voor het Westfriesgasthuis. De stichting Vrienden van het Westfriesgasthuis bestaat uit vrijwilligers. De Vrienden bestaan al sinds 1996, maar sinds de nieuwe samenstelling van het bestuur twee jaar geleden, timmert de stichting duidelijk aan de weg. Het motto van de stichting Een beetje meer thuis is niet alleen gericht op patiënten en hun familie, maar ook op de medewerkers en vrijwilligers van het Westfriesgasthuis, zo benadrukken de voorzitter van de stichting Jan Timmer en penningmeester Jan Jaap Nierop. Belangrijk is dat het ziekenhuis een herkenbare sfeer uitademt. Je thuis voelen is de basis voor de patiënt, maar ook voor de medewerkers. Er is sprake van een wisselwerking, alles hangt met elkaar samen, aldus Jan Timmer. Beide heren zijn enthousiast over het bestuurswerk. Jan Jaap Nierop: Wat het werk voor de Vrienden zo ontzettend leuk maakt is dat je iets kunt betekenen voor mensen. Ook de samenwerking met het ziekenhuis, hoe er wordt gereageerd op onze ideeën, is heel positief. Een greep uit de activiteiten van de stichting: sponsoring van de vrijwilligersavond, het kerstdiner voor patiënten en hun familie, opknappen van de familiekamer op de afdeling Verloskunde en een workshop voor oncologiepatiënten door Look Good/Feel Better. Jan Timmer: De Stichting heeft doelen genoeg om een zo aangenaam mogelijke ziekenhuisomgeving te creëren, maar blijft altijd op zoek naar donateurs. Meer weten over de Vrienden? Kijk op vriendenvanhetwestfriesgasthuis.nl 6 Te Gast editie 01 2014
kunst Titel Man in loods Techniek olieverf op doek, 90 x 60 cm Kunstenaar Noortje Peerdeman-Raven Info www.noortjepeerdeman.com, Kunstenaarsvereniging De Boterhal editie 01 2014 Te Gast 7
medisch Hartslag op afstand Hartfalenpoli neemt deel aan onderzoek naar effecten van telemonitoring Telemonitoring betekent letterlijk het op afstand (tele) volgen en begeleiden van patiënten (monitoring). Van deze vorm van controle op afstand wordt gedacht dat dit gunstiger is voor de patiënt en efficiënter voor het ziekenhuis, Of dat werkelijk zo is moet onderzoek nog uitwijzen. Daarom neemt het Westfriesgasthuis, samen met negen andere ziekenhuizen deel aan een studie naar de effecten van telemonitoring. Voor deze studie worden de deelnemende patiënten willekeurig ingedeeld in een van de drie groepen. De eerste groep krijgt de standaard zorg, de tweede groep krijgt de standaard zorg en informatie over hartfalen via een website. De laatste groep krijgt de telemonitoring. Telemonitoring houdt in dat patiënten thuis een weegschaal en bloeddrukmeter krijgen geinstalleerd. Als patiënten s morgens hun controles doen, worden deze gegevens auto matisch doorgestuurd naar een database. Vervolgens worden deze gegevens door de hartfalenverpleegkundige nagekeken. Als deze gegevens afwijken van de norm kan de hartfalenverpleegkundige contact opnemen met de patiënt. Regelmatig en intensief Voordelen van telemonitoring zijn dat de patiënt niet meer regelmatig voor controle naar het ziekenhuis hoeft te komen, maar wel intensief in de gaten wordt gehouden door de hartfalenverpleegkundige. Door de dagelijkse controle kan er ook veel directer worden ingegrepen als de controles afwijken. Hartfalenverpleegkundige Riet Schouten: Sommige 8 Te Gast editie 01 2014
patiënten wachten toch nog te lang voordat ze zich bij ons melden met klachten. Via telemonitoring kunnen we het meteen zien als er mogelijk iets aan de hand is. En als we twijfelen, kunnen we altijd met cardioloog Sander Anneveldt overleggen. Anneveldt is nieuwsgierig naar de uitkomsten van het onderzoek. E-health * lijkt de toekomst. Dit onderzoek kan (mede) aan tonen of dat ook werkelijk zo is. Drempel De hartfalenverpleegkundigen van de afdeling Cardiologie vragen hun patiënten of zij mee willen werken aan het onderzoek. Deelname is vrijwillig. Tot nu toe is het best lastig gebleken om onze patiënten enthousiast te maken over telemonitoring. Vertelt hartfalenverpleegkundige Petra op den Kelder. Normaliter komen ze al jaren naar het ziekenhuis voor controle of wij bezoeken de patienten thuis en dat bevalt ze prima. In die tijd bouw je ook vaak een band met ze op en dat geeft een veilig en vertrouwd gevoel. De meeste patiënten zijn ook al wat ouder en lang niet allemaal zo behept met de computer, dus dan is het voor hen best een drempel om over te stappen naar telemonitoring. Het onderzoek duurt een jaar. Naar aanleiding van de resultaten wordt besloten of de telemonitoring voor hartfalenpatiënten wordt voortgezet. * E-health is het gebruik van (informatie-) technologie ter ondersteuning of verbetering van de gezondheid en de gezondheidszorg Voordelen van telemonitoring kunnen zijn: minder vaak voor controle naar het ziekenhuis de hartfalenverpleegkundige signaleert snel als de parameters veranderen en neemt indien nodig maatregelen. Hierdoor wordt een opname in het ziekenhuis mogelijk voorkomen de patiënt kan zelf meetgegevens inzien en informatie opzoeken over voeding, bewegen, medicijnen, enz. de dagelijkse controle kan een veilig gevoel geven voor de patiënt en naasten editie 01 2014 Te Gast 9
10 vragen aan Martien van Soestbergen Ja, dat kan het zijn, maar wat kan het nog méér zijn? 1 Waarom ben je huisarts? Het huisartsenvak is een breed vak waarin ik veel kwijt kan. Het verveelt geen moment, iedere dag, ieder uur, is weer anders. Ik streef ernaar om mensen te helpen de regie over hun eigen gezondheid te houden. 2 Wie was je meest invloedrijke leermeester? Dat is een internist uit Den Haag bij wie ik in 1989 werkte, Van der Vijver. Hij kon als geen ander schijnbaar ingewikkelde problemen afpellen tot de kern. En daarbij de vraag stellen: Ja, dat kan het zijn, maar wat kan het nog méér zijn? Die vraag stel ik mezelf nog vaak en probeer ik ook te leren aan de huisartsen die ik opleid. 3 Als je dit beroep niet had gekozen, wat had je dan willen worden? Tja, een hypothetische vraag Wat als Ik zou graag iets creatiefs hebben willen doen, bijvoorbeeld in de muziek of de reclame. 4 Wat was je eerste betaalde (bij)baan? In de zomervakantie heb ik gewerkt als verkoper in een fotowinkel in de Kalverstraat in Amsterdam. 5 Wat maakt jouw dag goed? Dat zijn veel vaak kleine dingen: visite rijden op een mooie zonnige voorjaarsdag, een patiënt die laat merken tevreden te zijn, een angstig kind dat zich laat geruststellen en over zijn angst heen stapt. Maar ook na een werkdag lekker in de tuin zitten met een glaasje, een bakje chips en een boek. 6 Welke ontdekking zou je leven het meest verbeteren? Iets simpels namelijk een receptenblokje om geduld mee voor te schrijven. 7 Als je zelf patiënt bent, wat vind je dan belangrijk? Openheid, overleg, zelf regie houden, deskundigheid, menselijkheid. 8 Wat vind je van het Westfriesgasthuis? Een ziekenhuis waar veel kan en mag, de patiënt centraal staat, met kwaliteit hoog in het vaandel. Open voor nieuwe ontwikkelingen. Altijd bereid tot het zoeken naar oplossingen, al is het maar om een afspraak te bespoedigen. 9 Met wie werk je graag samen en waarom? Ik werk graag samen met mensen die in oplossingen denken, liefst breed, buiten de geijkte paden, zonder te veel moeten, en mij de ruimte geven dat óók te doen. 10 Waarom woon je in West-Friesland? Wijds, horizon, mooie luchten, zee dichtbij, no-nonsense West-Friezen, dichtbij de randstad en toch vrij. 10 Te Gast editie 01 2014
Martien van Soestbergen is sinds 1992 huisarts in Hoogwoud, samen met zijn collega Heleen Hendriks. In deze praktijk heeft hij ook zijn huisartsenopleiding gevolgd. Hij is 57 jaar, getrouwd en heeft twee kinderen. editie 01 2014 Te Gast 11
uit de praktijk 1:14 2:59 5: 7onrust In Nibbixwoud. Hij is al vier keer langs mijn balie gelopen. En hij wordt steeds vermoeider. Pyjamajas half open en op blote voeten. Zo sjokt hij de gang op en af. Hij zal wel een keer moe worden denken wij. En dat wordt hij ook, maar hij wil vast niet in bed. En omdat het er erg onveilig uit gaat zien, besluiten we om de beurt met hem te gaan lopen. Dan ontstaat dit gesprek: Ik kan hem niet duidelijk maken dat het niet gaat gebeuren. Inmiddels hebben we alle deuren bevoeld, alle nooduitgangen bekeken en zijn we in het rolstoelenhok geweest, op zoek naar een fiets. Het zit allemaal niet mee. De man wordt steeds vermoeider en hij dreigt 3:26 regelmatig om te vallen. Maar als we in de buurt van zijn bed komen, weet hij opeens dondersgoed dat hij daar niet in wil. Het is inmiddels 5.00 uur, drie uur later, als hij besluit dat het niet meer gaat. Hij vertelt me dat hij maar beter tot morgen kan wachten. Ik kan hem rustig zijn bed inpraten en hij slaapt binnen vijf minuten. Waarschijnlijk slaapt hij een gat in de dag en begint vanavond zijn onrust weer. Ik weet dan in ieder geval dat tegenspreken geen zin heeft: uiteindelijk brengt hij zelf de oplossing. 4:32 3:18 Kan je me even naar de weg brengen? Waar wilt u naar toe? Naar Benningbroek. Maar wilt u daar dan helemaal lopend naar toe? Nee, met de fiets. Maar waar staat uw fiets dan? Dus u vraagt aan mij of ik u midden in de nacht op blote voeten de weg op stuur om naar Nibbixwoud te lopen? Nee, niet lopend, op de fiets. 12 Te Gast editie 01 2014
op de kiek foto s uit de regio spoorwegovergang in hoorn harry spelt WinTEr op de bobeldijk gerard veldhuis korenmolen ceres in bovenkarspel Carolien laan hoofdtoren in hoorn Carolien laan tulpen wil knol-pelt Heeft u mooie foto s van de regio? En wilt u ze met ons delen? Stuur ze dan op naar communicatie@westfriesgasthuis.nl onder vermelding van Op de kiek. Wie weet ziet u ze dan terug in de volgende Te Gast. zonsondergang aan de dijk harry spelt editie 01 2014 Te Gast 13
culinair Jos Otten werkt sinds 1980 als kok in het Westfriesgasthuis. Via het ziekenhuis heeft hij zijn diploma s voor dieetkok en instellingskok behaald. Hij verheugt zich op de nieuwe keukenapparatuur die binnenkort wordt geleverd. Dan krijgen ze in de keuken meer mogelijkheden om zelf nog lekkerder te koken. Koken met Nu de bomen weer uitlopen, de lammetjes in de wei staan en we af en toe een zonnige dag beginnen te krijgen, breekt voorzichtig de saladetijd aan. Deze salade is een van mijn favorieten. Een mooie mix tussen hartig en fris. Schrik niet van de lijst met ingrediënten, het meeste heb je wel in huis. En uiteindelijk is het zo klaar. Lekker, gezond en weer een welkome afwisseling van de zware stamppotten. Eet smakelijk! 14 Te Gast editie 01 2014
Jos Lauwwarme maaltijdsalade Tip! De yoghurtdressing kan je ook heel goed gebruiken als dipsaus voor bijvoorbeeld chips of komkommer. Recept voor 2 personen. Totale bereidingstijd 45 minuten. Ingrediënten Voor de kip 100 gram kipfilet, in stukjes gesneden 2 theelepels cajunkruiden 1 eetlepel olijfolie Bereiding Marineer eerst de kip. Voeg aan de kipfilet 2 theelepels cajunkruiden en 1 eetlepel olijfolie toe. Laat dit een kwartiertje intrekken. Voor de dressing 2 eetlepels milde halfvolle yoghurt 2 eetlepels Zaanse- of halfvolle mayonaise 1 theelepel Franse mosterd 1 theelepel honing 2 theelepels rode pesto 1 klein sjalotje fijngesneden 5 gram gehakte peterselie 50 cc fruitige rode wijn Peper en zout naar smaak Voor de warme salade 150 gram champignons, in plakjes snijden 1 rode ui in blokjes snijden 100 gram rode paprika in blokjes snijden 100 gram reepjes rookspek Peper en zout Voor de koude salade 80 gram gemengde sla 6 gehalveerde snoeptomaatjes 6 asperges uit blik 2 ringen ananas uit blik 2 schijven galia meloen 1/4 komkommer in halve schijfjes 1 rode ui in halve ringen Maak ondertussen de yoghurtdressing. Meng alle ingrediënten door elkaar en doe ze in een mooi schaaltje. Bak in een hete koekenpan de gemarineerde stukjes kip in 4 minuten mooi goudbruin. Laat de kip afkoelen op een schaaltje. Doe in dezelfde koekenpan een eetlepel olie en bak de ingrediënten voor de warme salade in 3 minuten gaar op een halfhoog vuurtje. Blijf roeren! Verdeel vervolgens de ingrediënten voor de koude salade over 2 borden. Rangschik de kip en de warme salade er overheen. Serveer de yoghurtdressing apart. De salade is extra lekker als je m serveert met stokbrood en kruidenboter. editie 01 2014 Te Gast 15
wie bent u? Nico Kaag is net voor controle in het ziekenhuis geweest en nu doet ie effe een koppie voordat hij naar z n werk gaat. Ik kom al dertig jaar hier in het ziekenhuis. Vroeger in het Streek, dat was klein en knus. Nu is het toch wat groter allemaal. Als vaste klant van het ziekenhuis heeft hij al twintig jaar dezelfde dokter. Sinds mijn zeventiende heb ik diabetes. Elke dag moet ik prikken. Maar ik mankeer verder niks hoor. 16 Te Gast editie 01 2014
Melissa Kuiper is rechtenstudent en zit in de centrale hal op haar vader te wachten. Die is aan het werk in het gebouw naast het ziekenhuis. Als bijbaantje rijdt ze haar vader naar verschillende werkplekken door het hele land. Hierna moeten we nog naar Den Haag en dan weer door naar Amsterdam. In haar vrije tijd werkt ze veel met paarden, daar ligt haar hart. Op de manege was ik lange tijd de enige met een rijbewijs, dus ik heb meer dan eens iemand naar de eerste hulp moeten brengen. editie 01 2014 Te Gast 17
hoe gaat zuks? Alle mannen en vrouwen van 55 tot en met 75 jaar krijgen iedere twee jaar een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek darmkanker. Meedoen is gratis en vrijwillig. U beslist zelf of u wel of niet meedoet. In januari zijn de eerste uitnodigingen voor het bevolkingsonderzoek darmkanker verstuurd. Daarmee is de landelijke invoering van dit nieuwe bevolkingsonderzoek formeel van start gegaan. In de loop van 2014 krijgen alle mannen en vrouwen die geboren zijn in 1938, 1939, 1947, 1949 en 1951 een uitnodiging. In deze uitnodiging zit een ontlastingstest met een buisje dat u in de ontlasting prikt en weer opstuurt via de retourenvelop. Als er sporen van bloed in uw ontlasting worden aangetroffen is vervolgonderzoek nodig. Wat kunt u daarvan verwachten? Gesprek U wordt door het RIVM geïnformeerd als er vervolgonderzoek nodig is. Dit start met een intakegesprek. Deze afspraak is al voor u gemaakt door het RIVM en staat in uw uitslagformulier. Tijdens het gesprek op de poli Interne Geneeskunde neemt een arts of verpleegkundige uw medische gegevens met u door. U bespreekt of een coloscopie zinvol en mogelijk is. Als dit zo is, krijgt u daar meer informatie over. Tot slot maakt u een afspraak voor een datum waarop de coloscopie plaatsvindt. In het Westfriesgasthuis volgt de coloscopie binnen twee weken na het intakegesprek. Gespecialiseerd verpleegkundige Lindy Kleimeer en maag-darmleverarts Azem Karimbeg. Wat u kunt verwachten van het vervolgonderzoek van darmkankerscreening Voorbereiden Een succesvol onderzoek kan niet plaatsvinden wanneer de dikke darm vol met ontlasting zit. Daarom is het nodig om de darmen schoon te spoelen. U krijgt een recept mee voor twee liter laxeermiddel dat u daags voor het onderzoek moet gebruiken. Op de dag zelf Voor het onderzoek moet u enige uren opgenomen worden. Op de afgesproken dag en tijd mag u zich melden bij de receptie in de centrale hal. Vervolgens wordt u naar de afdeling gebracht, mag u zich uitkleden en in bed gaan liggen. Op deze afdeling worden u enkele vragen gesteld en u kunt zelf ook uw vragen kwijt. Uw bloeddruk wordt gemeten net als het zuurstofgehalte in uw bloed. Ongeveer een half uur nadat u bent opgenomen wordt u naar de endoscopiekamer gebracht voor het onderzoek. Het onderzoek De coloscopie wordt uitgevoerd met een kijkinstrument: de endoscoop. Een endoscoop is een flexibele slang die ongeveer net zo dik is als een vinger. De arts schuift de endoscoop via de anus in uw darm. Aan het uiteinde van de slang zitten een lampje en een camera. Het lampje zorgt ervoor dat de arts de binnenkant van uw darm goed kan bekijken. De beelden die de camera maakt, zijn te zien op een monitor. Feiten & cijfers In totaal krijgen tot 2020 2,2 miljoen Nederlanders tussen de 55 en 75 jaar een paarse envelop in de bus met een testbuisje. De eerste lichting is dit jaar aan de beurt: ongeveer 875.000 mensen krijgen de envelop. Op basis van een vergelijkbaar bevolkingsonderzoek is een schatting gemaakt van de resultaten: de verwachting is dat 600 van de 1000 ontvangers de zelftest doen en opsturen. Van hen zullen naar schatting 42 mensen een ongunstige uitslag krijgen. Vaak is dan bloed in de ontlasting gevonden. Bij vervolgonderzoek is de verwachting dat bij 22 mensen niets verkeerds wordt gevonden en bij 17 een goedaardige poliep. Dus bij 3 op de 1000 mensen wordt een kwaadaardige tumor gevonden. Op basis van deze cijfers worden in het Westfriesgasthuis dit jaar 290 mensen verwacht die via het bevolkingsonderzoek een ongunstige test hadden. Tot en met 2019, als iedereen tussen 55 en 75 jaar is opgeroepen, is de verwachting dat er 765 extra patiënten vervolgonderzoek krijgen. Poliepen verwijderen of weefsel wegnemen Tijdens de coloscopie kan de arts ook poliepen verwijderen of een stukje weefsel wegnemen voor verder onderzoek. In een laboratorium wordt de aard van het weefsel of de poliep onderzocht. Deze ingrepen zijn vrijwel pijnloos. De uitslag Direct na de coloscopie vertelt de arts u de uitslag van het vervolgonderzoek. Als er weefsel of een poliep is weggehaald, wordt dit onderzocht in een laboratorium. U hoort de uitslag van dat onderzoek na ongeveer een week. Als er in het weefsel kwaadaardige cellen zijn aangetroffen, volgt in het Westfriesgasthuis binnen vijf werkdagen een afspraak om het behandelplan of vervolgbeleid op stellen. 18 Te Gast editie 01 2014
wat heb ik jou een tijd niet gezien. Hé, Ja, ik ben ook een tijdje uit de roulatie geweest: ziekenhuisopname! O joh! Niks ernstigs, hoop ik? Nee, viel wel mee Maar je kijkt anders nog niet blij. Niet tevreden over de behandeling? Nee, dat is het niet. Die dokter wist precies wat-ie deed. En zo n jong assistentje legt het dan nog eens haarfijn uit. Daar lag het niet aan. Wat dan wel? Slecht bejegend? Arrogant, Hoog van de toren, dat werk? Nou, kan ik ook niet zeggen. Ik kon alles vragen en kreeg ook normale antwoorden. Dat is het probleem niet. Maar je voelde je een nummer, toch? Volle wachtkamers, onpersoonlijk, haast is geboden, van die dingen? Nou nee. Het is druk, dat merk je wel, maar ik kreeg de aandacht die ik nodig had. Het verblijf dan? Slecht eten, slonzige verpleging, vieze kamers Nee hoor. Het eten is prima; je kan zelfs kiezen! De verpleging is druk, maar deskundig en de servicemedewerkers zijn schatten. Nee, dat kun je slechter treffen. Maar de onderzoeken dan? Pijnlijk, vernederend, beangstigend? Nee joh! Met die moderne spullen kijken ze dwars door je heen zonder dat je er last van heb. Nee, enge prikken en klysma s en neussondes heb ik niet gehad. Maar dan snap ik niet waarom je nog steeds zo ongelukkig kijkt? Ja, als zo n ziekenhuisopname zo van een leien dakje gaat, waar moet ik dan mijn sterke verhalen voor verjaardagen vandaan halen? Lebby columnklacht Het is druk, dat merk je wel, maar ik kreeg de aandacht die ik nodig had. editie 01 2014 Te Gast 19
interview stefan koomen Hoe denkt West- Friesland over het Westfriesgasthuis? Voor winkeliers of uitgevers van tijdschriften is het absolute noodzaak om goed op de hoogte te blijven van de wens van de klant. Voor zorgaanbieders is dit nieuw, maar ook erg noodzakelijk. Daarom investeert het Westfriesgasthuis in marktonderzoek. Stefan Koomen, manager zakelijke ontwikkelingen, vertelt waarom. 20 Te Gast editie 01 2014
editie 01 2014 Te Gast 21
22 Te Gast editie 01 2014 En waarom doen wij zo moeilijk over inzage in het patiëntendossier?
interview stefan koomen niet zo lang geleden bedacht het ziekenhuis Tot grotendeels zelf de zorg die geboden wordt. Dit is onder invloed van een aantal ontwikkelingen, denk aan het internet en de vrije keuze voor een ziekenhuis, snel aan het veranderen, legt Stefan uit. Ziekenhuizen noemen de patiënt steeds vaker klant. De klant neemt, gelukkig, een steeds actievere rol in als het gaat om het zoeken naar goede zorg. Het Westfriesgasthuis heeft weliswaar een trouwe klantenkring, maar deze verwacht wel dat het ziekenhuis de zorg volgens de wensen van de klant blijft organiseren. Dat vereist dat we goed weten waar de inwoner wat ziekenhuiszorg betreft op zit te wachten. Daarom zijn we gestart met een marktonderzoek, met als kernvragen: wat vindt u belangrijk bij ziekenhuiszorg. En wanneer kiest u voor het Westfriesgasthuis? Hoe ziet het marktonderzoek eruit? Uit verschillende leeftijdscategorieën is, in samenwerking met zorgverzekeraar Univé, een groep van 30 inwoners geselecteerd. Deze groep kon zowel uit patiënten van het ziekenhuis bestaan, maar ook uit inwoners die geen zorg of zorg in een ander ziekenhuis ontvangen. Eerst per brief en later telefonisch werden zij benaderd voor een interview, vaak letterlijk aan de keukentafel. Een professioneel marktonderzoeker leidde de gesprekken. Een aantal medewerkers van het Westfriesgasthuis waren bij de gesprekken aanwezig. Opvallend was de grote bereidheid van veel mensen om mee te werken. Wat levert het nu op? Behalve dat het hele gezellige en interessante gesprekken waren, krijgen we door de grote openheid een schat aan belangrijke informatie van onze huidige en mogelijk toekomstige klanten. Een eerste indruk geeft aan dat faciliteiten erg belangrijk worden gevonden, denk bijvoorbeeld aan lekker eten en goede parkeergelegenheid. Kwaliteit van zorg, bijvoorbeeld deskundigheid van personeel, wordt meer als vanzelfsprekend beschouwd en is heel lastig te beoordelen. Je komt tenslotte naar het ziekenhuis met de verwachting dat je goed wordt geholpen, toch? Wachttijden, vooral in het ziekenhuis, zijn veel minder acceptabel. Het beroep dat gedaan wordt op de tijd van de klant en van zijn of haar begeleider wordt als te hoog ervaren. Ook in de overdracht van informatie valt, ondanks dat alles in de computer zit, nog een hoop te verbeteren. En waarom doen zorgverleners vaak zo moeilijk over inzage in het patiëntendossier? Gelukkig zijn de inwoners op een heel aantal punten ook bijzonder blij met het Westfriesgasthuis. Ze zien dat veel in het ziekenhuis wordt geïnvesteerd om het hen beter naar de zin te maken. Zo komt regelmatig onze centrale hal positief naar voren. Ook de geboden gastvrijheid en de kwaliteit van het eten kunnen op veel waardering rekenen. Artsen zijn, misschien meer dan in het verleden, erg toegankelijk en leven zich goed in de patiënt in. Voor velen is het verrassend te horen dat het ziekenhuis zoveel hoogcomplexe zorg biedt, en bijvoobeeld operaties bij darmkanker of bortskanker vaker verricht dan veel academische ziekenhuizen. Dat allemaal in West-Friesland? Jeetje, dat wist ik helemaal niet! Wat doen we met de uitkomsten? Stefan is tevreden met de inzichten die dit marktonderzoek biedt: Het is duidelijk dat er veel winst te behalen is, en dat is goed nieuws. Het onderzoek geeft inzicht op welke punten in de nabije en iets verdere toekomst geïnvesteerd wordt. En hoe maken we een goede keuze als we (te)veel goede plannen hebben? Het Westfriesgasthuis werkt al sinds een aantal jaar volgens het LEANprincipe, wat zoveel zegt dat onze diensten worden ingericht vanuit het perspectief van de klant. Daarvoor biedt het onderzoek veel waardevolle informatie. Vervolg onder jongeren en ouderen Binnenkort maken we op diverse manieren de definitieve resultaten van het marktonderzoek bekend en gaan we gericht verder met het maken van plannen om onze klanten nog beter te binden en nieuwe klanten welkom te heten. We voeren ook vervolgonderzoek uit, onder meer gericht op de wensen van inwoners die nu tussen de 20 en 30 jaar oud zijn. Onze investeringen van nu zijn bepalend voor de zorg die zij in de toekomst krijgen. Een ander belangrijk vervolg is de continue dialoog met de inwoners van West-Friesland en omstreken die het Westfriesgasthuis zal starten. Steeds meer kunnen daar moderne media voor worden gebruikt. Ook voeren we gesprekken met de belangenorganisaties, zoals de ouderenbonden. De komende jaren zullen wij ons altijd de volgende vraag stellen: Hoe blijven we of worden we uw ziekenhuis? editie 01 2014 Te Gast 23
mijn trots Het zijn vaak kleine dingen. Soms grote. Maar iedereen heeft wel iets om trots op te zijn in het Westfriesgasthuis. Dit keer legt manager nieuwbouw Maartje Flesch uit waar zij trots op is. Een modern ziekenhuis NNaar verwachting wordt in januari 2015 de nieuwbouw van het Westfriesgasthuis opgeleverd. Maartje Flesch is vanaf 2006 nauw betrokken bij het bouwproces; eerst als secretaris van de raad van bestuur en vanaf 2009 in de functie van manager nieuwbouw. De nieuwbouw zal een modern ziekenhuis opleveren. Alle patiëntenvoorzieningen, de verpleegafdelingen en de poliklinieken, zitten vanaf dat moment in de nieuwbouw. Doordat op de nieuwe verpleegafdelingen meer éénpersoonskamers zullen zijn, met een zogenaamde rooming-in slaapbank, kan familie ook blijven overnachten. In het nieuwe moeder-kindcentrum, op de tweede verdieping, is straks alle kennis op het gebied van kindergeneeskunde en verloskunde bij elkaar gebracht. Hier bestaat de mogelijkheid om te bevallen en te verblijven in prachtige kraamsuites. Ook de partner kan hier blijven slapen. Daarnaast worden couveusesuites gebouwd. Moeder en pasgeborene blijven bij elkaar en ook voor de partner staat een bed klaar. Het nieuwe dialysecentrum wordt voorzien van aparte kamers voor de nachtdialysepatiënten, waardoor zij meer privacy hebben. Maartje: Het is een hele opsomming zo. Ik ben er trots op dat een veilige, prettige en warme omgeving wordt gecreëerd voor patiënten en bezoekers. Het nieuwe Westfriesgasthuis wordt een gebouw waarbij rekening gehouden kan worden met groei en krimp. De poliklinieken bijvoorbeeld zijn bij en naast elkaar gelegen waardoor, door eenvoudig te schuiven, afdelingen groter of kleiner gemaakt kunnen worden. Trots is Maartje ook op de samenwerking met de aannemer. Door goede onderlinge afstemming wordt de overlast zoveel mogelijk beperkt. Zo wordt rekening gehouden met de rusttijden van patiënten en worden bepaalde werkzaamheden in het weekend gedaan. Het Westfriesgasthuis realiseert de nieuwbouw in een financieel lastige tijd. Maartje: Het is altijd de kunst om binnen budget en tijdsplanning te blijven. Je ziet vaak dat dit misgaat. Maar tot nu toe is het ons gelukt om zowel binnen het budget als de planning te blijven. 24 Te Gast editie 01 2014
editie 01 2014 Te Gast 25
je zal t maar hebben beroerte Een beroerte treedt op wanneer de bloedstroom naar de hersenen wordt onderbroken, hetzij door een stolsel (herseninfarct) of door een breuk in een bloedvat (hersenbloeding). Snel Ieder jaar overlijden er circa 10.000 mensen aan de gevolgen van een beroerte, zegt neuroloog Taco van der Ree. Hij legt nog eens de nadruk op de snelheid waarmee gehandeld moet worden bij een beroerte. West- Friezen denken vaak: ach, het gaat wel weer over. Maar het is echt belangrijk om zo snel mogelijk 112 of de huisarts te bellen als men de symptomen van een beroerte herkent. Bij een herseninfarct bijvoorbeeld, is het van levensbelang om zo snel mogelijk een medicijn via een infuus te krijgen dat stolsels in een bloedvat op kan lossen en de schade van een infarct kan beperken. Deze behandeling moet binnen 4,5 uur na het begin van de verschijnselen toegediend worden, hoe eerder, hoe beter. Symptomen Symptonen van een beroerte kunnen zijn: verlammingen in het gezicht (scheve mond bijvoorbeeld) warrig spreken en denken verlammingen (meestal aan één zijde van het lichaam) verstoring of verlies van het gezichtsvermogen verdoofd gevoel in arm, been of gezicht tintelingen ernstige hoofdpijn (meestal bij bloeding) duizeligheid en evenwichtsstoornissen 26 Te Gast editie 01 2014
De GAST Deze eenvoudige test kan helpen om na te gaan of iemand een beroerte heeft: G - Gezicht: Vraag de persoon om te lachen of de tanden te laten zien. Als de mond scheef staat of een mondhoek naar beneden hangt, kan dit duiden op een beroerte. A - Armen: Vraag vervolgens aan de persoon om beide armen op te tillen en voor zich uit te strekken met de binnenzijde van de hand naar boven. Een wegzakkende of rondzwalkende arm kan duiden op een beroerte. S Spraak: Let ook op veranderingen in spreken. Als een persoon onduidelijk begint te praten of niet meer uit zijn woorden komt, kan dit ook duiden op een beroerte. T Tijd: Het is belangrijk om bij één of meer van de signalen de tijd van aanvang van de verschijnselen te onthouden en door te geven aan de huisarts of 112. Dit is van belang voor de behandeling. editie 01 2014 Te Gast 27
mijn verhaal West-fries met een omweg Een gebruikelijke vraag in West-Friesland wanneer je iemand voor het eerst tegenkomt is: Van wie ben je d er ien? Het antwoord levert meestal genoeg informatie op om iemand te plaatsen. Dat wordt anders als iemand niet Visser of De Jong of Braakman heet, maar Rahmani. Dan liggen je wortels niet in Wadway of Lutjebroek. Rachid Rahmani is zo iemand die niet van hier is, maar min of meer toevallig in het Westfriese is beland. Daar moet een verhaal achter zitten. 28 Te Gast editie 01 2014
editie 01 2014 Te Gast 29
mijn verhaal Rachid is geboren in 1952 in Algiers, de hoofdstad van Algerije, wat toen nog onderdeel van het Franse koloniale rijk uitmaakte. Pas in 1962 werd Algerije na een bloedige oorlog onafhankelijk. Zijn vader had een koffiehuis en het gezin hoorde bij de gegoede middenstand. Toen Rachid voor zijn dienstplicht in 1970 in het leger zat, sloot hij zich aan bij een groep die zich tegen het dictatoriale bewind van Boumediene, toenmalig president van Algerije, verzette. Zij zijn als groep uit het leger gedeserteerd. In eerste instantie hield Rachid zich een jaar lang schuil in Algerije zelf, maar later is hij via Marokko en Spanje naar Frankrijk gevlucht. Zonder papieren, zonder identiteit, zonder status. Hij liet zich niet als vluchteling registreren om zijn familie thuis niet in de problemen te brengen. Uiteindelijk komt hij in Parijs terecht, waar hij zwart werk vindt in de horeca. In 1975 wordt hij gearresteerd. Hij kiest voor vrijwillige uitzetting, omdat dat hem de gelegenheid geeft onder een valse naam terug te keren naar Algerije. Via Marseille komt hij met de boot aan in Algiers. Bij de douane moet hij allerlei vragen beantwoorden en er moeten formaliteiten worden vervuld. Dat lijkt onder zijn valse naam goed te gaan. Totdat er opeens een stem klinkt: Hé Rachid, hoe is het met jou? Tijd niet gezien! Een vriend van zijn vader komt toevallig langs, herkent hem en zo valt Rachid door de mand. Hij wordt vastgezet en ondervraagd door de geheime dienst. Omdat hij niet politiek actief was geweest én omdat de desertie in vredestijd plaatsvond komt hij er af met een gevangenisstraf van maar vijf jaar. De invloed van zijn vader kan daar ook bij geholpen hebben. Na vier jaar en twee maanden komt hij vrij, maar wordt aansluitend naar zijn oude kazerne gebracht, waar hij alsnog 18 maanden diensttijd uit moet zitten. Daar heeft hij mazzel: de kazerne is een opleidingsinstutuut voor officieren geworden en zij weten voor hem niets beters dan dat hij kan bedienen in de mess. Geen stormbaan en volbepakte marsen voor Rachid. Ik ben net een kameleon: ik pas me aan aan de plek waar ik ben. Op een dag vraagt een vriend of hij zin heeft om mee te gaan voor een weekendje Amsterdam. Het is dan november 1981. Rachid valt als een blok voor de stad en blijft. Fan van Ajax was hij altijd al. Hij werkt waar maar werk te vinden is, onder meer in het oude Johannes de Deo in Haarlem. Hij treft er zijn eerste vrouw en krijgt drie kinderen. Rachid, inmiddels gescheiden, komt in het Johannes de Deo zijn huidige vrouw Hermien tegen. Hermien is geboren en getogen West- Fries en als zij de kans krijgt om in het Westfriesgasthuis te komen werken vertrekken zij naar Hoorn. Rachid zegt: Ik ben net een kameleon; ik pas me aan aan de plek waar ik ben. Hij pakt elk werk aan wat hij maar vinden kan: seizoenswerk in de lelies, bloemkolen snijden bij de Wagemakers, groente snijden bij Hessing en uiteindelijk komt hij via een advertentie terecht bij schoonmaakbedrijf Asito, dat op dat moment het schoonmaakwerk in het Westfriesgasthuis verzorgt. Rachid werkt met de boenmachine voor de vloeren. Maar omdat hij de enige is die dat werk doet, is hij de hele dag met niets anders bezig dan die zware machine hanteren. Dat breekt hem op: na verloop van tijd krijgt hij schouderklachten en het blijkt dat beide schouders versleten zijn. Na drie operaties kan hij dit werk niet meer doen. En zeer tegen zijn zin wordt hij afgekeurd en belandt hij in de ww. Hij meldt zich aan als vrijwilliger voor het patiëntenvervoer en zo kun je hem nog steeds in het ziekenhuis tegenkomen, wanneer hij een patiënt voor onderzoek of behandeling wegbrengt. Ondanks het bewogen levensverhaal praat ik met een tevreden mens: hij heeft goed contact met zijn kinderen, is trotse opa van twee kleinkinderen en via skype heeft hij contact met zijn familie in Algerije. Van de West-Friezen zegt hij: In het begin zijn ze wat stug, maar als ze je beter leren kennen komen ze wel los. Wat hij niet begrijpt aan Nederlanders in het algemeen is dat ze altijd en overal ergens over lopen te klagen. We leven in een land waarin alles prima geregeld is. Het is er schoon, veilig en de infrastructuur is geweldig. En de meeste mensen kunnen één of twee keer per jaar op vakantie! Ik ben met weinig tevreden. Ik heb elders in de wereld gezien dat het ook heel anders kan zijn. Na dit alles slaat hij zijn vaders aanbod om bij hem in het koffiehuis te komen werken af en Rachid vertrekt, nu mét paspoort, richting Parijs. Tot slot zegt Rachid: ik hoop dat het met AZ goed gaat, maar ik denk toch dat Ajax kampioen wordt. En zo denken de meeste West-Friezen er over. 30 Te Gast editie 01 2014
editie 01 2014 Te Gast 31
in behandeling reuma Stap terug Wil Lipovsek hoorde in 2006 dat ze reumatoïde artritis heeft. De beperkingen die deze ziekte meebrengt vindt ze - net als veel andere patiënten - moeilijk. De medewerkers van de Reumatologie bieden daarom niet alleen medische behandeling, maar geven ook praktische adviezen en psychosociale begeleiding. 32 Te Gast editie 01 2014
editie 01 2014 Te Gast 33
in behandeling reuma Wil Lipovsek (60) liep al een jaar met klachten toen ze in 2006 bij de reumatoloog terecht kwam. Ik werkte in de horeca en was vaak moe en had last van zere voeten. Ik voelde me gewoon niet lekker, maar had geen idee dat ik reuma had. Via de huisarts kwam ze bij de orthopeed terecht. Deze verrichtte een botscan en zo werden er ontstoken voetgewrichtjes bij u ontdekt, vult reumatoloog Ramon Voorneman aan. Zo kwam de orthopeed op het spoor van reumatoïde artritis en verwees u naar ons door. Zo n acht jaar na die diagnose heeft mevrouw Lipovsek het er nog regelmatig moeilijk mee. Het gaat naar omstandigheden best goed, maar ik heb een flinke stap terug moeten doen, vertelt ze. De ziekte leidde er onder meer toe dat ze haar werk niet meer kon doen. Ik ben geen type om thuis te zitten, maar ik kan niet meer alles doen wat ik wil en heb een stuk van mijn sociale leven moeten inleveren. Vooral als het een tijdje heel goed gaat, vergeet ze er wel eens rekening mee te houden. Dan plan ik in mijn enthousiasme dingen die uiteindelijk toch te veel blijken te zijn. Het is heel vreemd met reuma: de ene dag sta je fit op en de volgende dag kun je nauwelijks je bed uit komen. Teamwork De grilligheid van de ziekte, met perioden dat het goed gaat en tijden waarin ontstekingen de kop opsteken, is heel herkenbaar voor Voorneman. Reumatoïde artritis is een heel complexe aandoening. Niet alleen verloopt de ziekte bij iedereen anders, patiënten gaan er ook heel verschillend mee om. Door pijn en beperking raakt een mens uit zijn evenwicht. Naast een complexe behandeling met medicijnen, is er ook continue aandacht voor psychosociale aspecten. Samen met de reumaconsulenten en waar nodig een revalidatiearts coachen we de patiënten zoveel mogelijk. Reumabehandeling is echt teamwork. Miriam Zantkuyl is als reumaconsulent onderdeel van dat team. Als mensen net de diagnose hebben gehoord gaan ze met zoveel informatie naar huis dat het ze duizelt. We maken dan op korte termijn een afspraak om alle vragen te beantwoorden die er bij hen leven. De jaren daarna blijft de reumaconsulent een belangrijke rol spelen. Patiënten kunnen hen bellen met vragen en bezoeken daarnaast volgens planning om en om de reumatoloog en de consulent. Wij controleren de gewrichten, geven prikinstructie en hebben ook praktische adviezen. Als patiënten bijvoorbeeld moeite krijgen met schrijven of met het afgieten van de pannen, zoeken we samen naar slimme manieren om te kunnen functioneren, maar de gewrichten minder te belasten. De reumaconsulent denkt ook mee over eventuele hulpmiddelen of aanpassingen in huis, zoals aangepaste schoenen of een verhoogd toilet. Mevrouw Lipovsek is blij met de begeleiding uit het ziekenhuis. Als er iets is, kun je meteen bellen. Je hoeft niet met pijn te blijven lopen, zegt de dokter. Accepteren Het leren leven met de beperkingen verloopt niet voor iedereen hetzelfde. Mensen die de kracht vinden de situatie te accepteren zoals die is, vinden vaak wat meer rust en kunnen van daaruit hun aandacht beter richten op 34 Te Gast editie 01 2014
Je moet steeds uitleggen dat je dingen niet kan wat ze nog wel kunnen, meent Voorneman. Voor iemand als mevrouw Lipovsek is dat geen makkelijke opgaaf, geeft de arts toe. Zij is van nature een energiek mens, wil dingen goed doen en anderen graag helpen. Daarbij is het extra lastig dat je aan de buitenkant niet kunt zien dat ze ziek is, vindt mevrouw Lipovsek zelf. Het is niet leuk om elke keer weer te moeten uitleggen dat ik dingen niet kan. Zantkuyl benadrukt dat heldere communicatie naar de omgeving toch heel belangrijk is. Een reumapatiënt kan niet altijd alles meer doen maar het is ook niet prettig als familieleden hen uit bezorgdheid alles maar uit handen nemen. Patiënten moeten zelf aangeven wat ze kunnen en wat ze willen. Creatief Om opbouwend bezig te zijn, beveelt Voorneman sommige patiënten aan om iets creatiefs te gaan doen. Aan mevrouw Lipovsek is dit advies goed besteed: zij houdt erg van schilderen. Het staat nog op mijn lijstje om een schilderij voor deze afdeling te maken. euma is een verzamelnaam voor Reen groot aantal aandoeningen die worden gekenmerkt door klachten in en rondom gewrichten, spieren en pezen. Daarbij wordt een grove tweedeling gemaakt tussen aandoeningen die mét en die zónder ontstekingen gepaard gaan. Reumatoïde artritis (RA) is een vorm van ontstekingsreuma die relatief vaak voorkomt, namelijk bij één op de honderd mensen. De exacte oorzaak is nog niet vastgesteld. Erfelijke factoren, sommige milieufactoren zoals roken en de aanwezigheid van bepaalde reumafactoren in het bloed zorgen voor een verhoogd risico op het ontstaan van RA. Het is een auto-immuunziekte: het afweersysteem keert zich tegen een lichaamseigen structuur en veroorzaakt daar een ontsteking. Patiënten met reumatoïde artritis hebben vooral last van een ontsteking van de binnenbekleding (het synovium) van het gewrichtskapsel. Door deze ontstekingen met anti-reumatische medicijnen te onderdrukken, probeert de reumatoloog de schade aan de gewrichten te voorkomen of te beperken. editie 01 2014 Te Gast 35
wat is dit? Weet u wat dit is? 36 Te Gast editie 01 2014
Stuur de oplossing voor 1 augustus 2014 naar communicatie@westfriesgasthuis.nl onder vermelding van Wat is dit?. Onder de goede inzendingen verloten we twee toegangsbewijzen voor Cinema Oostereiland De oplossing van de vorige keer: een bloeddrukmeter. De prijswinnaar is Ingrid Broekman uit Enkhuizen. editie 01 2014 Te Gast 37
Samen Zorg voor mensen met een Mensen met een verstandelijke beperking kunnen naast hun beperking meerdere aandoeningen hebben, bijvoorbeeld epilepsie, slaapproblemen en verschillende maag-darmklachten. Tot hun achttiende is de kinderarts degene die hen daarvoor behandeld. Daarna houdt dat op. Dat betekent dan dat ze zorg krijgen van diverse dokters. Mirja over Madelon: Madelon is erg nauwkeurig, professioneel en vriendelijk. Volgens mij voelen kinderen zich prettig bij haar. Ze weet veel van ontwikkelingsproblematiek en neurologie. Ontwikkelingsproblemen en bijvoorbeeld epilepsie komen veel voor bij mensen met een verstandelijke beperking. 38 Te Gast editie 01 2014
verstandelijke beperking In het Westfriesgasthuis draagt kinderarts Madelon Brand deze mensen tegen hun 18e jaar over aan de arts voor verstandelijk gehandicapten (AVG), Mirja Bankras. Een dergelijke poli zie je niet veel in Nederland. Het Westfriesgasthuis is het eerste ziekenhuis boven het Noordzeekanaal dat een eigen AVG-poli heeft. De AVG-poli is een samenwerking tussen het Westfriesgasthuis en Leekerweide (Wognum). Toch heeft het veel voordelen voor de patiënten en de medische zorg die wordt geboden, vertelt Mirja. Bij sommige syndromen kunnen zeldzame ziekten veel vaker voorkomen. Artsen die geen ervaring hebben met het behandelen van mensen met een verstandelijke beperking zijn vanzelfsprekend niet altijd alert op deze zeldzame ziektes. Ook is het nu eenmaal zo dat niet alle mensen met een beperking goed in staat zijn om hun (lichamelijke) klachten goed onder woorden te brengen. Vaak uiten lichamelijke ziekten zich ook in de vorm van gedragsproblemen. Een AVG arts is gespecialiseerd in de communicatie met deze patienten. Madelon: Ik hoor vaak van ouders en patiënten terug dat ze enorm opgelucht zijn dat ze ook na hun 18e jaar onder behandeling of controle bij één vaste dokter kunnen blijven. Voor ons als kinderartsen is het ook veel prettiger en iets makkelijkers loslaten aan één arts, dan aan diverse medisch specialisten. Soms vraagt ook een van de kinderartsen voor jongere kinderen advies of tips aan Mirja. Of is de vraag om kind en de familie te observeren, of krijgt zij de vraag of speciaal onderwijs het juiste voor het kind is. Madelon over Mirja: Mirja heeft een open en positieve uitstraling. Ze is heel benaderbaar. Als AVG heeft ze een andere invalshoek en dat werkt regelmatig verhelderend en verfrissend. Bovendien is ze een echte West-Fries, dat vinden veel patiënten erg prettig. editie 01 2014 Te Gast 39
Vette pech Zelf weet autohandelaar Stefan Lofers Adema (25) uit Hoorn niet of hij nu onder de noemer pech of niet zo handig valt. Een verkochte auto stond helemaal klaar voor de koper. Bij het wassen was er wat vocht in de aandrijfriem gekomen. Dat maakt een piepend geluid. Je kunt dat meestal goed verhelpen door het droog te maken met een sponsje. Dat deed ik dus. Met draaiende motor, want dan pak je meteen de hele riem. Helaas pakte de riem de linkerhand van Stefan erbij. Ik zag meteen dat het niet goed was, de vellen hingen erbij. Mijn buurman in het bedrijvencomplex waar ik werk, heeft me hier naar toe gebracht. Er is niks gebroken. Maar dat hechten is een heel karwei. Ik zag meteen dat het niet goed was. 40 Te Gast editie 01 2014
feiten & cijfers over zwangerschap en verloskunde Bij een Per week melden zich zwangerschap vindt ongeveer meestal na 10-12 weken de 20 zwangere vrouwen in het ziekenhuis voor opname. eerste echo plaats. Ongeveer 80% van de vrouwen is in de eerste paar maanden van de zwangerschap regelmatig Maar 5% van misselijk. alle zwangeren Wist u dat? bevalt op de uitgerekende dag. De servicemede- Er worden net 100 kinderen geboren in zoveel meisjes het Westfriesgasthuis. als jongens In Nederland worden er geboren iedere dag gemiddeld 505 kinderen geboren. 115 slagen per minuut. Het gemiddelde geboorte gewicht van een baby ligt tussen de 250 per jaar. slagen per minuut. Na een 3175 en 3628 gram De afdeling Verloskunde geboortekaartjes 180 een jaar is, is dit ongeveer Iedere maand worden er bijna ontvangt die een hartslag van 140 slagen. Als het kind 50 beschuiten met muisjes. baby wordt geboren heeft paar uur is dit gedaald naar werkster smeert per dag zo n Op het moment dat een Pasgeboren baby s slapen zo n 18 uur per dag. Een pasgeboren baby betekent voor ouders een totaal van 400 tot 750 uur gemiste slaap per jaar. editie 01 2014 Te Gast 41