Onderzoeksresultaten Toekomstige zorg- en woonwensen Guido Blom directeur Fundis april 2015
Oma Kerkrade is niet de enige Aantal 65+: van 3 mln naar 4,6 mln (2050) Leeftijd vrouwen: van 82,9 naar 89,9 jaar (2060) Leeftijd mannen: van 79,2 naar 87,1 jaar (2060) Kosten AWBZ (Wlz): 275 miljoen (1968) 27 miljard (2013)??? (2050) AWBZ (aantal): van 55.000 naar 800.000 cliënten
Wet historie Armenwet / verhaalrecht 1961 Wet beperking verhaalsrecht 1968 Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) 2015 Wet langdurige zorg (Wlz) Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Zorgverzekeringswet (ZW)
Uitgangspunten overheid Ouderen moeten regie over hun leven krijgen en zelfredzaamheid is belangrijk. Vier beleidsaannames: 1. Ouderen willen zolang mogelijk zelfstandig wonen (Wmo); 2. Zij willen en kunnen meer zelf betalen voor ondersteuning en zorg; 3. Mantelzorg en vrijwilligerswerk kunnen professionele zorg grotendeels vervangen; 4. Inzet van technologie helpt om ouderen langer zelfstandig te laten wonen.
Zorg- en woonwensen actueel thema!
Resultaten landelijke onderzoeken Bijna de helft van de ouderen (46%) ervaart eigen regie en hecht belang aan zelfredzaamheid. Echter, er zijn ouderen die wel zelfredzaam willen zijn, maar niet kunnen (16%) en er zijn ouderen die niet willen en ook niet kunnen (10%). Andere culturen hechten waarde aan collectieve regie en zelfredzaamheid.
Opzet ledenonderzoek Online vragenlijst voor 1000 leden (van de 62.000 leden) 508 respondenten = 51,8%
Profiel respondenten 53% is vrijwilliger en/of mantelzorger 26% woont alleen 74% met partner en/of kinderen Gemiddelde leeftijd is 69 62% heeft een koopwoning 2/3 heeft een eengezinswoning
Doelstelling onderzoek Vaststellen of ouderen zich bewust zijn van hun zorgen woonwensen in de (nabije) toekomst en de financiële mogelijkheden die zij hiervoor kunnen aanwenden. Er zijn 5 onderzoeksvragen geformuleerd.
1. Zijn ouderen (al) bezig met hun toekomstige woon- en zorgwensen? 55% van de respondenten denkt regelmatig tot vaak na over toekomstige woon- en zorgwensen. 50% van de respondenten oordeelt positief over de eigen mogelijkheden. Positief: voldoende financiële middelen, geen problemen met verhuizen. Eén op de zes is ronduit negatief over de eigen mogelijkheden. Negatief: geen familie om op terug te vallen, gezondheidsbeperkingen.
1a. Zijn ouderen (al) bezig met hun toekomstige woon- en zorgwensen?
1b. Zijn ouderen (al) bezig met hun toekomstige woon- en zorgwensen? Voldoende financiële middelen geven rust. Gebrek aan een sociaal vangnet leidt tot (kop)zorgen.
2. Treffen zij al voorbereidingen voor het levensloopbestendig maken van hun woning? 60% heeft de woning (deels) levensloopbestendig gemaakt. Eén op de vijf is actief bezig met (oriënteren op) verhuizen. Redenen: uit voorzorg, kleiner wonen, gelijkvloers wonen, voorzieningen in de buurt. 14% is bereid om meer te betalen aan huur/hypotheek voor een volgende woning. 60% wil het liefst huren. 10% wil bij voorkeur in een woongroep gaan wonen.
3. Welke financiële maatregelen nemen respondenten? 40% van de respondenten spaart voor het realiseren van (toekomstige) woon- en zorgwensen. 69% spaart via een spaarbankrekening of een lijfrentevoorziening. Voor 16% van de respondenten is de aflossing van het huis een vorm van sparen.
4. Hoe kijken ouderen aan tegen de omkeerof opeethypotheek? 28% van de respondenten is bekend met de omkeer- of opeethypotheek. Van alle respondenten staat, na toelichting, 25% positief ten opzichte van deze financieringsvorm. 31% negatief (winstbejag banken en investeerders). 46% ziet verkoop woning of goedkopere woning als mogelijkheid om middelen vrij te spelen om toekomstige woon- en zorgwensen te realiseren. 29% ziet geen mogelijkheden om middelen vrij te spelen voor toekomstige woon- en zorgwensen.
5. Hebben zij behoefte aan informatie en advies? Praten over toekomstige woon- en zorgwensen 80% 60% 40% 20% 0% Ja Nee 9% van de respondenten geeft aan behoefte te hebben aan financieel advies. 3% van deze groep praat met een adviseur
Conclusies Ouderen denken wel degelijk na over hun wensen, mogelijkheden en de financiële consequenties. Globaal heeft de helft een positief beeld over de eigen mogelijkheden voor de toekomst. Bijna alle respondenten willen hoe dan ook zelfstandig blijven wonen. Dat is onafhankelijk van leeftijd, inkomen of gezondheidssituatie. Zo n 50% van de respondenten die zich oriënteren of binnenkort gaan verhuizen, doen dit uit voorzorg omdat men wellicht in de toekomst meer zorg nodig heeft. Van de respondenten staat 25% positief ten opzichte van een omkeer- of opeethypotheek.