(Patho)fysiologie van premenopauzaal bloedverlies en echodiagnostiek

Vergelijkbare documenten
Vaginaal bloedverlies

Premenopauzaal Vaginaal Bloedverlies

Premenopauzaal Vaginaal Bloedverlies

Premenopauzaal Vaginaal Bloedverlies

Stenen en cement. Diagnostiek en behandeling van cyclusstoornissen Kitty van Groeningen Huibertien Oosterlee

Menstruatie bij stollingsproblemen. Marieke Knol Gynaecoloog i.o. Isala Kliniek Zwolle

Gynaecologie hormonen RozenbergSport.nl 5 maart 2012 pagina 1 / 5

Spiralen. Achtergronden

Normale cyclus. Poli Gynaecologie

Kindergynaecologie: Pijnlijke menstruaties bij adolescenten

OEFENVRAGEN VERPLEEGKUNDIGE VERVOLGOPLEIDING OBSTETRIE & GYNAECOLOGIE(docent dhr.r.schats)

Het komt zelden voor dat een myoom kwaadaardig wordt. Wel moet men alert zijn bij zeer snelle groei van een myoom of bij groei na de overgang.

Hevig bloedverlies bij menstruatie

NHG-Standaard Vaginaal bloedverlies(derde herziening)

normale cyclus patiënteninformatie

TRANSMURAAL PROTOCOL ABNORMAAL VAGINAAL BLOEDVERLIES

Informatie. Opwekken van de eisprong. Ovulatie-inductie

Richtlijn Multidisciplinaire richtlijn Borstvoeding

Abnormaal bloedverlies: differentieel diagnose & link naar behandeling. Torfs Sofie Gynaecoloog AZ Herentals 10 januari 2019

Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie ALGEMENE INFORMATIE NORMALE CYCLUS. Versie 1.3. Datum Goedkeuring Verantwoording

Pilperikelen en spiraalverhalen. Monique Peerden Suzy de Swart Kaderhuisartsen Urogynaecologie

Normale cyclus. Patiënteninformatie Normale cyclus

Werking OAC preparaten:

De NHG-Standaard Vaginaal bloedverlies

SUBFERTILITEIT. 4 december 2018

Anticonceptie voor tienermeiden Meisjes en meiden in de gynaecologie

Polikliniek voor abnormaal uterien bloedverlies

normale cyclus patiënteninformatie Inleiding Wat is een normale cyclus

Les 17 Hormonen geslachtsorganen

Opwekken van de eisprong (ovulatie-inductie)

PATIËNTENFOLDER Gynaecologie: Kinderwens, ovulatie-inductie, gewicht en leeftijd

Normale cyclus. Gynaecologie

Opwekken van de eisprong met Clomid of Gonal F.

ENDOMETRIUMABLATIE De klacht Het doel van de ingreep

Wat u moet weten. over Mirena. al 15 jaar betrouwbaar

NHG-Standaard Vaginaal bloedverlies

INTERLINE GYNAECOLOGIE 2014 Concept dd 26 nov 2013 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN

In overleg met uw huisarts/gynaecoloog heeft u besloten een spiraaltje te laten plaatsen.

Vrouwelijke (sub)fertiliteit

! Lokale anticonceptiva

Onderbuik. Anatomie

De onderontwikkelde follikels die bij PCOS ontstaan, worden cysten genoemd.

PCOS (Poly Cysteus Ovarium Syndroom)

Informatie. Opwekken van de eisprong (ovulatieinductie)

INFORMATIE IMPLANON NXT. 3 jaar onbezorgde anticonceptie. 3 jaar onbezorgde anticonceptie

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER. Mirena, IUD 20 microgram/24 uur. Levonorgestrel

Vleesboom. uterus myomatosus

Hevig menstrueel bloedverlies Therapie anno 2015

Stoeien met vloeien. Omgaan met hevig menstrueel bloedverlies. 05 november november Huisartsennascholing door GMG

Hevig bloedverlies bij de menstruatie

Drie jaar niet meer aan mijn anticonceptie denken.

INFORMATIE IMPLANON NXT. 3 jaar onbezorgde anticonceptie. 3 jaar onbezorgde anticonceptie

Leven met borstkanker

Gynaecologie. Locatie VUmc. Hevig bloedverlies bij de menstruatie

Antwoord op veelvoorkomende vragen

Hoogeveen, februari

INTERLINE GYNAECOLOGIE 2014 januari 2014 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN

Thema: "Overgankelijkheden" D.H. Bogchelman. 10 november 2012

3. Hormonale regeling van de menstruele cyclus bij de vrouw

(1) en methoden met alleen progestageen

Morning-afterpil. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg

Patiëntenvoorlichting Gynaecologie. Menstruatiespreekuur

Ovulatie-inductie. Gynaecologie. Beter voor elkaar

Hevig bloedverlies bij de menstruatie

NHG-Standaard Vaginaal bloedverlies (derde herziening)

Hevig bloedverlies bij de menstruatie

Hevig bloedverlies bij de menstruatie. Afdeling Verloskunde/Gynaecologie

Hevig bloedverlies bij menstruatie

ST. ANTONIUS VRUCHTBAARHEIDSCENTRUM. Ovulatie-inductie BEHANDELING

over Anticonceptie VOORBEELD

Bloedverlies na de overgang

Aandoeningen. Inhoud. Goedaardige gynaecologische aandoeningen: Myomen. Ovariumcyste. Endometriose. Bloedverlies. Normale menstruatie

Onderzoek en behandeling van myomen Afdeling gynaecologie.

Myomen. Wat is een vleesboom? Bij wie komt een vleesboom voor?

Hevig bloedverlies bij menstruatie

Vruchtbaarheidsonderzoek

Hevig bloedverlies bij de menstruatie

ZORGPRESTATIE PLAATSEN IUD ( )

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Mirena, IUD 20 microgram/24 uur Levonorgestrel

NVAVG Standaard. Cyclusregulatie bij vrouwen met een verstandelijke beperking

Gynaecologie Hevig bloedverlies bij de menstruatie

Hevig bloedverlies bij de menstruatie

Voortplantingshormonen

Hevig bloedverlies bij de menstruatie

Nederlandse samenvatting

Inleiding. Anovulatie

KEUZE VAN EEN ANTICONCEPTIEVE BEHANDELING

Wat u moet weten. Mirena. over

Menstruatiespreekuur. Gynaecologie. alle aandacht

Hevig bloedverlies bij de menstruatie

Opwekken van de eisprong Ovulatie inductie.

De Overgang: een opvlieger waard?

Medicamenteuze behandeling van PCOS. Prof. dr. Diane De Neubourg

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

Anticonceptie. Welk middel kies je? Hormonale middelen

NHG-Standaard Vaginaal Bloedverlies

NHG-Standaard Amenorroe Eerste herziening

PROGESTAGEEN-ANTICONCEPTIE. Versie 1.0

VRIJ VAN HORMONEN VRIJ OM TE ZIJN WIE JE BENT

Transcriptie:

(Patho)fysiologie van premenopauzaal bloedverlies en echodiagnostiek Klaartje Manders (gynaecoloog Elkerliek) Diederik Veersema (gynaecoloog DvU) RTA premenopauzaal bloedverlies 1

Inhoudsopgave Fysiologie Definities Pathofysiologie Behandelingen 1 e lijn Wanneer verwijzen RTA premenopauzaal bloedverlies 2

Menstruele cyclus RTA premenopauzaal bloedverlies 3

Menstruele cyclus RTA premenopauzaal bloedverlies 4

Proliferatiefase RTA premenopauzaal bloedverlies 5

Ovulatie RTA premenopauzaal bloedverlies 6

Secretiefase RTA premenopauzaal bloedverlies 7

Hypothalamus-Hypofyse GnRH = gonadotrofine releasing hormoon verantwoordelijk voor de afgifte van LH/FSH door hypofyse RTA premenopauzaal bloedverlies 8

Menstruele cyclus RTA premenopauzaal bloedverlies 9

Veranderingen met de leeftijd 20 weken zwangerschap 7 miljoen primordiale follikels Bij geboorte slechts 1 miljoen over Bij menarche nog maar 400.000 Hierna per maand van ongeveer 1000 follikels slechts 1 dominant Per leven 400 follikels tot ovulatie RTA premenopauzaal bloedverlies 10

Veranderingen met de leeftijd 1 e twee jaar na menarche 50% cycli ovulatoir Na 5 jaar 80% ovulatoir Cyclusduur neemt af: 31 dagen op 20 jarige leeftijd naar 26 dagen rond de 40 jarige leeftijd Voor menopauze weer anovulatoire bloedingen RTA premenopauzaal bloedverlies 11

Definities Overvloedig, regelmatig bloedverlies Onregelmatig bloedverlies Tussentijds bloedverlies RTA premenopauzaal bloedverlies 12

Pathofysiologie Hormonale dysbalans Anovulatie Uterus myomatosus Endometriumpoliep Hyperplasie/maligniteit endometrium Miskraam/EUG Endometriumatrofie bij hormoontherapie Chlamydia infectie Afwijkend uitstrijkje RTA premenopauzaal bloedverlies 13

Echobeeld hormonale dysbalans RTA premenopauzaal bloedverlies 14

Echobeeld anovulatie RTA premenopauzaal bloedverlies 15

Echobeeld uterus myomatosus RTA premenopauzaal bloedverlies 16

Echobeeld uterus myomatosus RTA premenopauzaal bloedverlies 17

Echobeeld uterus myomatosus RTA premenopauzaal bloedverlies 18

Echobeeld endometriumpoliep RTA premenopauzaal bloedverlies 19

Echobeeld endometriumpoliep RTA premenopauzaal bloedverlies 20

Behandelingen NSAID s Reductie bloedverlies 20-50% Positief effect op dysmenorhoe Alleen tijdens menstruatie Geen probleem bij actuele kinderwens RTA premenopauzaal bloedverlies 21

Behandeling Tranexaminezuur Reductie bloedverlies 50% Alleen tijdens menstruatie Geen probleem bij actuele kinderwens Wel gastro-intestinale bijwerkingen Trombo-embolie ia contra indicatie RTA premenopauzaal bloedverlies 22

Behandeling OAC Gecombineerde oestrogeen/progestageen therapie Endometriumatrofie Reductie bloedverlies meer dan 50% Tevens cyclusregulatie Minder dysmenorhoe RTA premenopauzaal bloedverlies 23

Behandeling Mirena Levonorgestrel afgevend spiraaltje 20 microgram levonorgestrel per dag Glandulaire endometrium atrofie Stromale decidualisatie en epitheelcel inactivatie 40% amenorrhoea RTA premenopauzaal bloedverlies 24

Echo Mirena RTA premenopauzaal bloedverlies 25

Echo Mirena RTA premenopauzaal bloedverlies 26

Echo Mirena RTA premenopauzaal bloedverlies 27

Echo Mirena RTA premenopauzaal bloedverlies 28

Atrofie endometrium Onregelmatig tussentijds bloedverlies Atrofie door progestagenen Tijdelijk endometriumopbouw door stop OAC danwel toediening oestrogenen bij Mirena/Implanon RTA premenopauzaal bloedverlies 29

Echo atrofie endometrium RTA premenopauzaal bloedverlies 30

Wanneer verwijzen Bij afwijkend of niet te beoordelen vaginaal toucher Bij aanhoudend bloedverlies na/tijdens therapie RTA premenopauzaal bloedverlies 31

Wat er dan kan gebeuren horen jullie na de pauze.. RTA premenopauzaal bloedverlies 32