02 MEI 2012 Special Verkiezingen Contact HET MAGAZINE VOOR OPENBARE BESTUREN, SOCIALPROFITORGANISATIES EN ONDERNEMINGEN Editie OCMW >> YVAN MAYEUR, OCMW VAN BRUSSEL
Tijdens de volgende bestuursperiode moet het menselijke aspect centraal staan. Yvan Mayeur, sinds 1995 voorzitter van het Brusselse OCMW, heeft geen nota s of verslagen nodig om een balans op te maken van wat zijn instelling zoal doet. Deze man praat vanuit het hart. Hij vindt dat men alle nodige middelen moet inzetten om de sociale vrede en cohesie te garanderen, zoniet dreigt de toestand volledig uit de hand te lopen. Het is geen gemakkelijke opgave, maar politiek is een kwestie van overtuiging en ik zal de moed nooit opgeven!
In zijn kantoor, hartje Marollen, hangt een oude afbeelding van het Atomium, dat symbool staat voor een periode waarin men nog leefde in een land van melk en honing. Buiten, op straat, een paar meter van zijn werkplek verwijderd, troept een handvol mensen samen. Ze hebben geen rooie duit op zak en misschien zelfs geen dak boven het hoofd, een situatie die Yvan Mayeur woedend maakt. Vandaag hebben wij vooral nood aan wat meer warmte in de samenleving. Het eerste wat een dakloze zegt als je met hem praat, is dat hij vergaat van eenzaamheid. De eenzaamheid en de armoede die soms achter de gevels van huizen schuilgaan; het zijn schrijnende toestanden. In dit opzicht is de huidige economische crisis een ramp, om maar te zwijgen over de aanslepende institutionele crisis, een luxe die we ons op het niveau van het OCMW niet kunnen veroorloven. Verpaupering van de Brusselse bevolking De alsmaar toenemende armoede is voor Yvan Mayeur het meest opvallende feit van de bestuursperiode 2006-2012. Armoede komt vandaag ook voor in bevolkingslagen die niet tot het gebruikelijke OCMW-publiek behoren. Het zijn mensen die werken, maar moeite hebben om de eindjes aan elkaar te knopen. Door de tegenslagen van het leven moeten ze bij het OCMW gaan aankloppen, want ze kunnen hun energiefactuur, hun waterrekening of de huur van hun woning niet meer betalen, of ze hebben zich tot over hun oren in de schulden gestoken. Die situatie is niet eigen aan de Stad Brussel, maar geldt voor het hele Brussels gewest. Minstens eenmaal per jaar kunnen 20 000 inwoners van de Stad Brussel rekenen op een financiële tegemoetkoming van het OCMW. Dat ziet zijn budget wel geregeld groeien (268,1 miljoen euro in 2012 tegenover 253,9 miljoen een jaar voordien), maar kan de stijgende kosten door de toenemende verpaupering moeilijk dragen. Het kostenplaatje van de uitdijende armoede wordt niet alleen bepaald door het groeiend aantal uitkeringsgerechtigden. Deze situatie resulteert ook in een stijging van de kosten voor sociaal personeel en infrastructuur. Hoe meer behoeftige inwoners steun komen vragen, hoe meer maatschappelijk werkers men moet aanwerven, wat dan weer resulteert in meer kantoren om die mensen te ontvangen, dus hogere energiekosten enzovoort, vertelt de voorzitter van het Brusselse OCMW. Zware investeringen Ondanks alles heeft het OCMW de afgelopen bestuursperiode benut om een typisch Brussels probleem aan te pakken, namelijk het gebrek aan betaalbare openbare woningen. Volgens de cijfers van Inter-Environnement Bruxelles komt vrijwel de helft van de bevolking van het Brussels gewest in aanmerking voor een sociale woning en zouden er 38 000 gezinnen zijn ingeschreven op de wachtlijsten. In samenwerking met de Stad heeft het OCMW meer dan 1 000 nieuwe woningen laten bouwen en ruim 1 500 woningen waarvan het eigenaar is, laten renoveren. Over de periode 2007-2011 is dat goed voor een totale investering van 244 miljoen euro, verduidelijkt Yvan Mayeur. Voor het OCMW zal de bouw van nieuwe woningen uiteindelijk neerkomen op een vestzak-broekzakoperatie. Het heeft immers buiten Brussel gelegen gronden verkocht om een deel van zijn inbreng te financieren. Voor het saldo heeft het geleend, maar de lasten van de leningen moesten met de huurgelden worden gecompenseerd. Vandaag hebben wij vooral nood aan wat meer warmte in de samenleving. Het eerste wat een dakloze zegt als je met hem praat, is dat hij vergaat van eenzaamheid.
>> In samenwerking met de Stad heeft het OCMW meer dan 1 000 nieuwe woningen laten bouwen en ruim 1 500 woningen waarvan het eigenaar is, laten renoveren. Gelijktijdig heeft het OCMW zijn rust- en verzorgingstehuizen gerenoveerd. Zoals u weet, is de vergrijzing van de bevolking een belangrijke uitdaging voor alle gewesten, ook voor Brussel. De gezamenlijke Brusselse bevolking, de Stad inbegrepen, vertoont een sterke aanwas en zowel de jongeren- als de seniorenpopulatie volgen die stijgende trend, onderstreept Yvan Mayeur. Het equivalent van een nieuwe gemeente creëren Toenemende lasten en stijgende investeringen, het zijn twee factoren waaraan het OCMW van Brussel het hoofd moet bieden om aan de huidige maatschappelijke problemen te kunnen beantwoorden. De grootste uitdaging van de komende bestuursperiode wordt de bevolkingsexplosie en alles wat daarmee samenhangt aan voorzieningen, gaande van crèches tot woningen en rusthuizen. Volgens de recentste bevolkingsextrapolaties van het BISA (Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse) zal het Brussels gewest in 2020 ongeveer 200 000 inwoners meer tellen dan in 2007. Vanaf 2018 zal de drempel van 1 200 000 inwoners overschreden worden. De OCMWvoorzitter haakt in: In nauwelijks enkele jaren zullen wij, op het niveau van de Stad Brussel, het equivalent van een gemeente van 40 000 inwoners moeten creëren. Momenteel nemen we de behoeften per sector grondig onder de loep. Op een bepaald ogenblik zullen wij met het gewest moeten onderhandelen om te zien hoe we die taken en lasten gaan verdelen. Ook de federale overheid is betrokken partij. Het OCMW heeft gezonde financiën die onder controle zijn, maar de situatie wordt elk jaar moeilijker. Alle beperkingen op andere niveaus hebben een negatieve weerslag op het OCMW. Denken we maar aan het asielbeleid en de actieve begeleiding van werklozen. Ook al komen asielzoekers niet rechtstreeks bij ons aankloppen, toch laten ze zich noodzakelijkerwijs verzorgen in een openbaar ziekenhuis dat onder een OCMW ressorteert. Als de federale overheid al haar kantoren die betrekking hebben op het asielbeleid, gaande van Vreemdelingenzaken tot Fedasil, op het grondgebied van de Stad Brussel concentreert en als bovendien alle asielzoekers een fictief adres in de Stad toegewezen krijgen, hoe wil je dan dat wij al die problemen nog de baas kunnen? Dat de Staat zijn verantwoordelijkheid op één gemeente afwentelt, is absoluut onhoudbaar. Het is een politiek probleem dat niemand echt durft aan te pakken, maar zijn kop in het zand steken brengt geen zoden aan de dijk. Men moet dringend een duidelijk immigratiebeleid uitwerken, het aan de burgers uitleggen en het toepassen, benadrukt Yvan Mayeur. Die vaststelling is ook van toepassing op de mensen die uitgesloten worden van werkloosheidsuitkeringen en onvermijdelijk de rangen van de mensen met een sociale uitkering aandikken 1. Een globaal relancebeleid Yvan Mayeur: Ik heb het opgegeven om elke dag alarm te slaan. Er wordt trouwens toch niet naar mij geluisterd. Het OCMW wordt nog steeds gesteund door de Stad en de federale overheid, maar de situatie wordt uiterst ingewikkeld. Op een bepaald ogenblik zal de kwaliteit van het geleverde werk ter discussie worden gesteld. We hebben dringend nood aan een globaal relancebeleid, gericht op onderwijs, opleiding, werkgelegenheid en economie. Als wij mensen met een sociale uitkering echt meer bestaanszekerheid willen bieden, moeten we meer middelen krijgen. Het alternatief is en ik zeg dat zonder veel enthousiasme dat men bepaalde personen laat vallen. Ik sta niet achter deze optie, maar het is de keuze van diegenen die ons geen extra middelen willen geven. Ik denk dat een warme samenleving op die manier ver weg is, met op termijn alle mogelijke gevaren van dien. Het ongenoegen is latent aanwezig en ooit zal het exploderen. Elke bestuursperiode heeft haar specifieke uitdagingen, maar de volgende moet meer dan ooit gericht zijn op dienstverlening aan personen, op het menselijke aspect. Wij hebben dringend nood aan een globaal relancebeleid, gericht op onderwijs, opleiding, werkgelegenheid en economie. 1. Bernard Dallons, voorzitter van het OCMW van Charleroi, behandelt deze problematiek ook in het interview dat in dit nummer is weergegeven.
>> Bezoek onze minisite over de verkiezingen: www.belfius.be/ verkiezingen2012 Abonneer u ook op de nieuwsbrief Verkiezingen en ontvang regelmatig alle geactualiseerde informatie en studies. Het volgende nummer in deze speciale reeks is aan de provincies gewijd. Drie provincieraadsleden geven er toelichting bij de financiën van hun respectievelijke provincie, de impact van de verschillende hervormingen en de belangrijkste verwezenlijkingen van hun instelling tijdens de voorbije zittingstermijn. Daarnaast schetsen ze de grootste uitdagingen voor de komende jaren en staan ze stil bij de noodzaak en de bestaansreden van de provincieraad. Zoals u weet, kunt u hun getuigenissen ook nalezen op onze minisite Verkiezingen 2012, waar u nog andere nuttige informatie vindt. Follow us on facebook.com/belfius twitter.com/belfius Find us on LinkedIn