25 februari 2005-56 e jaargang no. 8

25 februari 2005-56 e jaargang no. 8 Op de achterste rij van links naar rechts: Anita Roper, Russel Williams, Paul Myron, Larry Grace, Mike Belwood en Kevin Lowery. Voor van rechts naar links: Oumar Toguyeni, Blossom Laidlow, Henk Esajas, Helen Ross, Hilda Rubal, Wade Hughes en Ibrahima Danso. Er is in Montego Bay, Jamaica een begin gemaakt met de synchronisatie van communicatie en public strategy in de verschillende bedrijfslocaties van de Business Unit waartoe Suralco L.L.C. behoort. Hiertoe is er een AWA Atlantic Communications Team geformeerd. John Sibly, President Global Manufacturing AWAC, en Dave Olney, Vice President - Operations Atlantic, zijn de co-sponsors van het team. Tijdens de meeting in Montego Bay, die van 14 tot 16 februari j.l. gehouden werd, waren Public Relations & Communications - managers van de plants aanwezig, Alcoa leiders die op basis van hun functionele rol waren uitgenodigd en ook corporate - vertegenwoordigers. In zijn presentatie van de business case schetste John 1

Sibly de huidige en toekomstige plannen van Alcoa met betrekking tot ontwikkeling van nieuwe productie units. Daarbij is volgens hem van belang dat wij onze strategieën afstemmen op de gemeenschappen waarbinnen wij opereren. Er zijn dus vele zakelijke redenen voor de inspanning tot synchronisatie, gaf hij aan. De Alcoa plants hebben in de afgelopen jaren onafhankelijk van elkaar met minimale directieven eigen policies en strategieën ontwikkeld. Het topmanagement van de Business Unit heeft dit geprezen, maar wil dat de plants intensiever gaan samenwerken en de presentie van Alcoa in de gemeenschappen meer gaan benadrukken. In de aankondiging van de instelling van het team staat: We recognize the good work which is already underway in various parts of the world with respect to communications and public strategy, but we also recognize the need to undertake a higher level effort across the AWA refining operations in the Atlantic side of the world. Het AWA Atlantic Communications Team heeft al de eerste schreden op dit pad gezet door een inventarisatie van de stand van zaken te maken en initiatieven en doelen across Alcoa met elkaar in verband te brengen. Dit gebeurde door alle locaties in staat te stellen tot het houden van presentaties, waarna discussies volgden. Er zullen parameters worden ontwikkeld, zodat de voortgang van het te synchroniseren proces kan worden gemeten. Mike Belwood van het North American Public Strategy Team coördineert de activiteiten van het AWA Atlantic Communications Team. Managing Director Warren Pedersen met de huidige voorzitter van de CARICOM, president Ronald Venetiaan. Tot de gasten behoorde de onlangs afgetreden CARICOM-voorzitter Keith Mitchell van Grenada. Warren Pedersen heette ook premier Owen Arthur van Barbados welkom. Suralco participeerde in de activiteiten rond de zestiende Inter-Sessional Meeting of the Caricom Heads of States Conference, waarvan Suriname als gastheer van de delegaties optrad. Suralco s Managing Director Warren Pedersen bood de Het echtpaar Pedersen met Suriname s first lady Liesbeth Venetiaan. staatshoofden en regeringsleiders van de lidlanden van de Caribische Gemeenschap een lunch aan op woensdag 16 februari j.l. Een dag later was er een diner. Het historische Corner House aan de Waterkant was bij beide evenementen de plaats van ontvangst. 2

Per 1 maart a.s. wordt Ron Dhauri, nu nog Process Area Supervisor in Digestion, bevorderd tot Staff Process Engineer. Hij wordt als gevolg van deze benoeming overgeplaatst naar het Technical Department, waar hij zal rapporteren aan Technical Manager Alumina, Irene Tholen. Ron zal als Lead Process Engineer onder meer belast worden met de Red Area in de Refining. Aan hem zullen rapporteren: Aroenprekash Badal, Wilfred Monkau, Sanjai Kisoensingh, en Roel Kenswil. In de Technical Division worden per 1 maart 2005 de volgende veranderingen van kracht. Rudi Azimullah, Senior Staff Process Engineer, zal de verantwoordelijkheid op zich nemen als Process Control Systems & IT Super- intendent. Aan Rudi zullen rapporteren: Henry Niekoop, Jacob Legiman, Hendrik Najadirana, Achmad Mankupranata, Michael de Souza, en Rudolf Partoredjo. Laatstgenoemde, die IT Infrastructure Supervisor is, blijft de lead van het Information Systems Department. Rudi Azimullah Indredath Ori, Senior Staff Process Engineer, wordt Process Lead voor de White Area van de Paranam Refining. Hij is verantwoordelijk voor Major Projects / Studies. Indre blijft verantwoordelijk voor plant process control. Aan hem rapporteren: Huo-Ching Yang, Thomas Codrington, en Mark Wong Fong Sang. Indredath Ori Roel Kenswil wordt overgeplaatst van Laboratories naar het Technical Department. Hij wordt verantwoordelijk voor Technical Data Support. Roel Kenswil 3

Twee medewerkers van de afdeling Calcination hebben onlangs een pluimpje gekregen voor de bijdrage die ze hebben geleverd om de kosten van de cribstore te reduceren. Het management van de afdeling stelt hun major achievement bijzonder op prijs en streeft ernaar de trend te consolideren en mogelijk zelfs een stap verder te gaan in het omlaag brengen van de kosten. Wat hebben Eugene Vrede en Albert Irodikromo gedaan? Met coaching van Senior Mechanical Maintenance Technician Kasijan Atmo hebben ze een blitz gehouden in de cribstore, de ruimte waarin een deel van de materialen ligt opgeslagen die nodig zijn voor het onderhoud van de calciners. Overtollig materiaal werd naar de Stores teruggebracht. Na de blitz volgde het maken van een kanban systeem dat naarmate het gebruik van fast moving items vordert, aangeeft wanneer er bestellingen moeten worden geplaatst om de voorraden weer aan te vullen tot de gewenste aantallen. Eugene en Albert hebben toen job packages gemaakt voor preventive maintenance (PM) en overhauls van calciners. Bij de overhaul op calciner unit # 1 is het voordeel van job packages duidelijk gebleken. De job kon vlot worden afgehandeld. Nu worden er voorbereidingen getroffen voor de overhaul van unit # 4. De cribstore-beheerders hopen dat hun inspanningen ook bij de komende overhaul merkbaar zullen zijn. v.l.n.r. Eugene Vrede, Albert Irodikromo en Kasijan Atmo in de cribstore van Calcination. Een scherpe daling van kosten! Benodigdheden voor een overhaul. 4

Alcoa Chairman Alain Belda heeft eerder deze maand de veertien winnaars van Alcoa s Global Leadership Awards bekendgemaakt. De onderscheidingen zijn een erkenning voor bijzondere resultaten op gebieden die Alcoa s waarden en initiatieven ondersteunen. De awards zijn voor excellence in customer, marketing, people, resource units, and process quality; rapid technology; community engagement; ABS deployment, and performance in EHS, audit, and financials. Er is ook een Chairman s Award for best overall performance en deze onderscheiding kreeg Alcoa Wheel & Forged Products. 5

De keelholte Cocaïne vernauwt de slagaders van de luchtwegen en blokkeert de toevoer van zuurstof naar deze gevoelige weefsels, wat er de oorzaak van is dat vele cellen sterven. Na verloop van tijd kunnen genoeg cellen uitvallen en dit kan onherstelbare schade aan de keelholte tot gevolg hebben. De stembanden Sigarettenrook kan veranderingen in de soepelheid van de stembanden veroorzaken, wat veranderingen in de stem tot gevolg heeft. Een groot aantal kwaadaardige gezwellen van het ademhalingsorgaan, van de mond tot de longen, kan in verband met het roken gebracht worden. De longen Bij rokers vernietigt sigarettenrook de trilhaartjes die als bekleding voor de luchtpijp dienen en veroorzaakt bronchitis of rokershoest. Doorgaan met roken zal uiteindelijk de kleine luchtzakken van de longen scheuren, wat emfyseem tot gevolg heeft. Talkpoeder die gebruikt wordt bij heroïne en andere drugs die in de aderen gespoten worden, kunnen de kleine aderen in de longzakjes verstoppen, wat tot oorzaak heeft dat de longen zich met vloeistof gaan vullen. De hersenen De meeste drugs veranderen op de één of andere manier de functie van de hersenen of het waarnemingsvermogen daarvan. Voortdurend gebruik van zulke bedwelmende middelen en/of opwekkers beschadigt de hersenweefsels, vermindert het denkvermogen en veroorzaakt een verscheidenheid aan psychologische ongeregeldheden. Het overstimuleren van de hersenen met een hoge dosis van een vorm van cocaïne die bekend staat als crack kan tot aanvallen leiden en zelfs de dood tot gevolg hebben. Het circulatiesysteem Mensen die roken, lopen een groter risico op atherosclerosis, een toestand waarbij de bloedvaten verstopt raken met een broos bezinksel van cholesterol. Nicotine, een stimulerend middel dat in sigarettenrook voorkomt, verhoogt de bloeddruk. Dit verergert circulatieproblemen die ontstaan zijn door verstopte bloedvaten en kan soms perifere vaatziekten tot gevolg hebben. Naast ongevallen en suikerziekte is deze toestand een oorzaak van amputatie. Het hart Opwekkers, zoals cocaïne en amfetaminen, versnellen de hartslag en verhogen de bloeddruk. Zulke opwekkers kunnen vooral bij hartziekten en andere hartafwijkingen tot pijn in de borst en in ernstige gevallen tot een hartaanval leiden. De lever Hier worden ingewikkelde moleculen, waarvan sommige schadelijk zijn, omgezet in eenvoudige, minder schadelijke componenten. Sommige drugs, zoals alcohol, brengen schadelijke bijproducten voort als ze omgezet worden. Deze producten kunnen uitgebreide cellulaire beschadiging aan de lever veroorzaken. Dode cellen worden door bindweefsels vervangen, wat na zekere tijd de lever hard en vezelachtig laat worden, een toestand die bekend staat als cirrose. Een zieke lever verliest zijn werking om het bloed van giftige stoffen te ontdoen. Dit kan geelzucht, vermoeidheid, mentale afwijkingen en zelfs de dood tot gevolg hebben. De alvleesklier Alcohol wordt in ons land beschouwd als de hoofdoorzaak van pancreatitis. De giftige invloeden van alcohol kunnen de cellen ernstig beschadigen, waardoor er verteringsfermenten in de omliggende weefsels vrijkomen die feitelijk zichzelf verteren. Voortdurend alcoholgebruik kan tot maagontsteking, suikerziekte en een compleet verlies van de alvleesklier leiden. Spijsverteringssysteem Drugs die door de mond worden ingenomen, zoals narcotica, kunnen misselijkheid en braken tot gevolg hebben. Een veelvuldig gebruik van alcohol kan de bekleding van de maag aanvreten, diarree veroorzaken en hevige inwendige bloedingen teweegbrengen. Aan de andere kant verminderen opwekkers zoals cocaïne en amfetaminen de werking van de darmen, wat hardlijvigheid veroorzaakt. Bewerkt naar: Brochure van Stichting Leven en Gezondheid Suriname 6

Het klimaat zou wel eens gevoeliger kunnen zijn voor broeikasgassen dan tot nu toe werd aangenomen. Dat schrijft de Engelse simulatieleider David Stainforth in het wetenschapstijdschrift Nature. Stainforth baseert zich op de uitkomst van meer dan 2000 verschillende klimaatmodellen die op particuliere PC s hebben gedraaid. Een balkje lucht uit een circulatiemodel; kleuren geven de temperatuur van de lucht aan. Aardbol met daar overheen de resultaten van een circulatiemodel. Kleuren geven de temperaturrstijging weer. Meer dan 26.000 computers rekenen mee aan het klimaat van de 21 ste eeuw. Het netwerk van climateprediction.net roept scholen en particulieren op om rekentijd te doneren voor het goede doel. Deelnemers downloaden een computerprogramma dat een klimaatmodel installeert op de computer. Wanneer de werkzaamheden het toelaten, maakt het klimaatmodel gebruik van vrije tijd van de processor om het klimaat in een hypothetische toekomstige wereld te berekenen. De resultaten hiervan worden teruggemeld aan de centrale website. Het gebruikte klimaatmodel ( general circulation model of GCM) bestaat uit een driedimensionale voorstelling van de atmosfeer, gekoppeld aan de landmassa s. De atmosfeer wordt verdeeld in zestien lagen van 73 bij 96 kubussen die elkaar beïnvloeden door middel van luchtdruk, stroming, temperatuur en luchtvochtigheid. Daarnaast is er nog de invloed van zonnestraling en de uitwisseling van warmte en vocht met landmassa s en oceanen. Nu is sinds Edward Lorenz bekend dat het weer een chaotisch systeem is, waarin kleine veranderingen grote gevolgen kunnen hebben. Het duidelijkst werd dat geïllustreerd door het vlindereffect: een vleugelslag van een vlinder zou weken later een orkaan duizenden kilometers verderop tot gevolg kunnen hebben. De onderzoekers van climateprediction.net willen het chaotische karakter van de klimaatmodellen verkennen. Daarom voorzien ze het standaardklimaatmodel van kleine variaties en wachten dan af wat de gevolgen zijn voor de uitkomsten. In feite werkt het netwerk daarom niet met één klimaatmodel, maar met enkele duizenden klimaatmodellen die onderling zeer verwant zijn. Iedere versie van het klimaatmodel berekent drie perioden van vijftien jaar. De eerste periode is een calibratiefase waarin de overdracht van warmte tussen de oceaan en de atmosfeer binnen het model wordt ingeregeld. De tweede periode simuleert het huidige klimaat met de bestaande CO 2 -concentratie van bijna 380 deeltjes per miljoen. Een aantal modellen gaat in de tweede fase in de fout door een vereenvoudigde voorstelling van de wisselwerking met de oceaan. Die foutieve modellen worden niet meegenomen in de derde fase. Dan, in de derde fase, wordt de CO 2 - concentratie verdubbeld. De overgebleven klimaatmodellen berekenen de gevolgen hiervan over een periode van vijftien jaar. En dat levert verrassende resultaten op. De meer dan duizend klimaatmodellen verschillen namelijk sterk in hun voorspelling van het broeikaseffect. Tot nu toe werd gedacht dat een verdubbeling van het CO 2 -gehalte zou leiden tot twee tot zes graden temperatuursverhoging. Maar de verschillende modellen van climateprediction.net vertonen een veel grotere spreiding, namelijk van minimaal twee graden tot maximaal elf graden temperatuursverhoging! Door aan de knoppen van het klimaatmodel te draaien, variëren de onderzoekers feitelijk de gevoeligheid van het model voor verstoringen. Ze hebben laten zien dat kleine veranderingen grote gevolgen kunnen hebben voor de storingsgevoeligheid van het model, en dus ook van het klimaat. Natuurkundige David Stainford (Universiteit van Oxford) trekt hieruit de conclusie dat er voor een dergelijk onberekenbaar klimaat geen veilige bovengrens voor CO 2 gegeven kan worden. Jos Wassink, NOS Online 7

Een tand is een met glazuur of email bedekt beenachtig gebitselement, in onder- en bovenkaak. De tanden onderscheiden zich o.a. van de kiezen door het bezit van een scheve snijrand of enkelvoudige punt en een enkelvoudige wortel. Kiezen hebben vele kauwvlakken en meer dan één wortel. De tand ontwikkelt zich uit het dekweefsel van de mond dat reeds bij de vrucht naar het midden in het onderliggende beenweefsel groeit en de tandlijst vormt. Deze vormt tweemaal een rij onder elkaar liggende knoppen met de glazuuraanleg van de kronen van de tanden en kiezen van achtereenvolgens het melkgebit en het blijvend gebit. Meer vanuit het midden van de kaken, vanuit het bindweefsel, wordt dan door het tandmerg met de beenvormende cellen het tandbeen gevormd tegen de binnenkant van het glazuur. Het merg (pulpa) blijft ten slotte als een tandbeenvoedend apparaat in de zogenaamde pulpakamer en de pulpakanalen van tand of kies achter. Rondom de wortels vormt zich het wortelvlies (peridontium) dat een dunne cementlaag tegen de wortel afzet. Bij de doorbraak van de tand of kies blijft een microscopisch dun vliesje achter. De wortels van tanden en kiezen zijn pas enkele jaren na het doorbreken voltooid. Ofschoon de verschillende tanden en kiezen naar hun vorm te onderscheiden zijn, treden er van mens tot mens kleine afwijkingen van vorm en kleur op. Aan de tanden onderscheidt men de scherpe, beitelvormige snijtanden, die het voedsel afbijten waarbij ze als bladen van een schaar langs elkaar schuiven, de kegelvormige hoektanden, oorspronkelijk dienend om het voedsel af te scheuren en goed vast te houden en de kiezen die een breed knobbelig kauwvlak bezitten. Tussen de kauwvlakken van de boven- en onderkiezen wordt het voedsel vermalen. Tandbederf (cariës) is een aantasting van het tandbeen door uit het voedsel gevormde of in het voedsel aanwezige zuren, in het algemeen leidend tot een slepende ontsteking en overgaand in weefselversterf. Bij het ontstaan van tandbederf spelen natuurlijke verschijnselen een rol. Onderaanzicht van tanden en kiezen in de bovenkaak van een jong kind. Rood: deel van e bovenkaak waarin zich de snijtanden bevinden, blauw: eerste ware kies. Ernstig verval van het gebit met tandbederf. Indien men op een schelp die, evenals de tanden, voor het grootste deel uit slecht oplosbare kalkzouten van zwakke zuren bestaat, een druppel van het sterke zoutzuur laat vallen, ziet men dat de schelp als het ware wordt verteerd. Het sterke zuur verdrijft de zwakkere uit hun zouten en men ziet het vrijkomende koolzuur opbruisen. Het kalkzout van zoutzuur is wel oplosbaar. Ook de kalkmassa van het tandbeen kan niet tegen zuur. Het tandglazuur of email daarentegen is ook in sterk zuur slecht oplosbaar. In de mond bevindt zich een onnoemelijk aantal bacteriën die zich graag in groten getale vastzetten op kleine oneffenheden van het tandopper-vlak. Sommige van deze bacteriën hebben de eigenschap uit de suikers in het voedsel zuren te vormen. Deze zuren doen misschien aan het onbeschadigde tandglazuur niet veel kwaad, terwijl het tandbeen voor een deel door het tandvlees tegen de directe inwerking van het gevormde zuur is beschermd. Maar als door slijtage of andere oorzaak (emailbarstjes) de bedekking van de gebitselementen niet meer geheel volledig is, of als de tandvleesrand beschadigd is en zich teruggetrokken heeft zodat de onbeschermde tandhals vrijkomt, kan het tandbeen worden aangetast en zeer geleidelijk worden opgelost. Is het zover dat het glazuur plaatselijk ontkalkt is, dan zal het een bergplaats voor etensresten worden, waarin de bacteriën hun werk kunnen voortzetten. Bacteriën vinden in het glazuur weinig voedsel, maar zodra de weg in het glazuur is vrijgemaakt, breiden ze zich in het tandbeen in alle richtingen uit, want daar vinden ze ook het eiwit in de tandbeenkanaaltjes als voedingsbodem. De combinatie van zuurvormende, eiwitoplossende en rottingsbacteriën zet dan de vernieling van de kroon van de tanden en kiezen voort, waarna de bacteriën een etterige ontsteking van het merg van de tand kunnen veroorzaken, waarbij dit merg te gronde gaat. Deze ontsteking kan zich via het wortelkanaal tot in het wortelvlies en het bot van de kaak uitbreiden. Zo ontstaan aan de wortelpunt wortelvliesontstekingen of abcessen. Winkler Prins Medische Encyclopedie 8