TOEKOMST VAN HET ZORGLANDSCHAP IN VLAANDEREN EN DE ROL VAN DE ZELFSTANDIGE ZORGVERSTREKKER MINISTER VANDEURZEN FVB 24 oktober 2015
CONTENT A. Zorgverleners vs. zelfstandigen B. Wijzigende noden en evoluties o Belang van preventie o Innovatie o ICT o Chronische zorg + 6 e staatshervorming = Vlaamse werven C. Toekomstige Vlaamse eerstelijnszorg
ZORGVERLENERS VS. ZELFSTANDIGEN > Artsen: Nederlandstaligen 73% zelfstandig op totaal van 18460 actieve artsen in Vlaanderen en 36553 in België > Kinesitherapeuten: (Belgische cijfers) 65% zelfstandig in de zorg op totaal van 17592 actieve kinesisten in de zorg 24344 erkend en actief => 6752 actief in privé, onderwijs (15%) waarvan 1.484 in statuut zelfstandige (= 22%) => niet alle zelfstandige kinesisten zijn actief in de zorg => niet alle kinesisten actief in de zorg doen RIZIV-prestaties (werknemers in WZC, reva, VAPH instellingen) > Verpleegkundigen: 15% actief als zelfstandige - 6% in combinatiestatuut op totaal van 126473 VPK in België Analyses van andere beroepen volgen Bron: cel planning gezondheidszorgberoepen, FOD Volksgezondheid 31.10.15 Agentschap Zorg en Gezondheid 3
UITDAGINGEN > De groep van bijdragebetalers daalt - groep afhankelijken groeit = Financiële druk > Vergrijzing en toenemende noden > Globalisering en de lasten op arbeid > Evoluerende maatschappelijk context > Individualisering, diversiteit en toegenomen mogelijkheden & verwachtingen 4
ZORG IN EVOLUTIE 5
ZORG IN EVOLUTIE Professioneel gestuurde zorg Hospitalocentrisme Gezondheidszorg welzijn gescheiden Nadruk acute geneeskunde Aanbodgestuurde zorg voornamelijk door de overheid gefinancierde zorg Multiculturele samenleving Vermaatschappelijking zorg Zorg in thuiscontext Geïntegreerde aanpak en ontschotting Meer aandacht chronische zorg (LIZO) Vraaggestuurde zorg mengvormen van financiering van zorg Superdiverse samenleving Zorg door zorgverleners ook andere leveranciers van zorg (robots, Mobile, ) 6
ZORG IN EVOLUTIE IN VLAANDEREN > Belang van preventie Innovatie ICT Nieuwe samenwerkingsmodellen door meer chronische zorg + opportuniteit van de 6 e staatshervorming 7
PREVENTIEBELEID: PRINCIPES Gezondheidsdoelstellingen Thema s o.a.: Voeding en beweging Vaccinaties bevolkingsonderzoeken (colon-, cervix-, borstkanker) Principes efficiënt georganiseerd kosteneffectief (studie Annemans) - Aanbesteding via overheidsopdracht rekening houdend met maatschappelijke en wetenschappelijke evoluties op vlak van bevolkingsonderzoek (WHO) dragen bij tot gezondheidswinst voor de bevolking Goedgekeurd in Vlaams Parlement Testen/vaccins gratis ter beschikking Rol zelfstandig zorgverstrekkers: aanpassing definitie individuele zorgaanbieder 8
INNOVATIE > Binnen de Vlaamse bevoegdheden: > actielijnen op korte termijn: Hulpmiddelenbeleid Assistieve technologie Memorandum rond het jaar van het brein (Europees) e-health en mobile health toepassingen Slimmer zorgen voor morgen en optimale zorg voor talent (Internationaal) ondernemen: Vlaamse track racks > Onderbouwde initiatieven naar de toekomst toe > i.s.m. met federale overheid: Roadmap e-gezondheid (14/10) 9
SAMENWERKEN EN ICT > Uitgangsprincipes waren en blijven: 1. Gebruiker centraal > Viewer om data toegankelijk te maken voor patiënten > Geïnformeerde toestemming nodig > Therapeutische link > Patiënt leest en schrijft mee 2. Veiligheid en privacy via e-health platform > Data is dubbel geëncrypteerd > Identiteit en rol worden gecheckt 3. Gebruiksvriendelijk voor zorgverleners > Geen dubbele input van data nodig: only once > Geïntegreerd in software pakket van zorgverstrekkers Voor Vlaanderen verankerd in decreet gegevensdeling 10
SAMENWERKEN EN ICT = > Geactualiseerde roadmap ehealth federaal/gemeenschappen 14/10/15 > Kernlijnen voor Vlaanderen: Vitalink = kluis met gegevens uit eerste lijn Gedeeld multidisciplinair dossier Ondersteuning patiënten en zorgverleners 11
SAMENWERKEN EN ICT = > Belangrijkste prioriteiten op korte termijn: Burger < toegang via Patient Health Viewer < visualiseert alle beschikbare informatie uit Vitalink en de HUBs. Vitalink nu: - Vaccinatiegegevens: 2.549.200 - Medicatiegegevens: 11.186 - Samenvatting patiëntendossier dat gedeeld worden tussen artsen: 91312 (vanaf 1/1/17 ook voor patiënt zichtbaar) alle eerstelijnszorgverleners ondersteund: Eenlijn.be : 5 sporen verder uitbouwen - 1: multidisciplinaire infosessie (voor alle types eerstelijnszorgverleners) - 2: monodisciplinaire groepssessies (huisartsen en apothekers) - 3: zelf leren via e-learning en webinars - 4: hulplijn - 5: individuele ondersteuning ter plaatse Coördinatie van verschillende helpdesken (e-health, elk softwarepakket, Vitalink, eenlijn.be ) 12
SAMENWERKEN EN ICT = > Binnenkort ook: Voorjaar 2016: - nakijken wanneer volgende onderzoek gepland is voor één van de drie bevolkingsonderzoeken naar kanker (baarmoederhals, borst en dikke darm). - Naast vaccinatiegegevens zal ook informatie over de ontwikkeling en groei van baby, via Kind en Gezin Streefdoel 2018: - Huisartsen kunnen volledig elektronische patiëntendossier delen via Vitalink. - Ook gegevens van thuisverpleegkundigen naar Vitalink - Link naar gegevens uit voorzieningen (WZC, ziekenhuizen,..) 31.10.15 Agentschap Zorg en Gezondheid 13
STAATSHERVORMING INKANTELING NIEUWE BEVOEGDHEDEN ijs: > Eerste fase: continuïteit en rechtszekerheid garanderen en stapsgewijze integratie van federale bevoegdheden in Vlaamse bevoegdheden protocolakkoorden > Tweede fase: nieuw beleid ontwikkelen; ook nieuwe overlegmodellen o.a. Vesoc sociaal > Derde fase: nieuw beleid implementeren en integreren
Bevoegdheidscluster thema Transitie Ziekenhuisbeleid Normering 31/12/2014 Categorale: Geïsoleerde (G- en) Sp-diensten 31/12/2017 Ouderenbeleid Rustoord voor bejaarden (ROB) 31/12/2017 Rust- en Verzorgingstehuizen (RVT) 31/12/2017 Centra dagverzorging 31/12/2017 Centra voor kortverblijf 31/12/2017 Prijzenbeleid 31/12/2014 Tegemoetkoming hulp aan bejaarden (THAB) 31/12/2016 Geestelijke gezondheidszorg Psychiatrische verzorgingstehuizen (PVT) 31/12/2017 Initiatieven beschut wonen (IBW) 31/12/2017 Overlegplatforms geestelijke gezondheidszorg 31/12/2014 Eerstelijnsgezondheidszorg Huisartsenkringen 31/12/2014 Impulseofonds 31/12/2014 Lokale multidisciplinaire netwerken 31/12/2015 Palliatieve samenwerkingsverbanden 31/12/2014 Multidisciplinaire palliatieve teams 31/12/2017 GDT (geïntegreerde diensten voor thuisverzorging) 31/12/2015 Overleg over de psychiatrische patiënt in de thuissituatie 31/12/2015 Erkenning gezondheidszorgberoepen Erkenning gezondheidsberoepen 31/12/2015 Revalidatie overeenkomsten Centra ambulante revalidatie (CAR) 31/12/2017 Geestelijke gezondheidszorg 31/12/2017 Gespecialiseerde drughulpverlening 31/12/2017 Preventiebeleid Tabaksontwenning 31/12/2015 Fonds verslavingen: tabak/drugs 31/12/2014 Screening colorectaalkanker 31/12/2014 HPV vaccinatie 31/12/2014 Financiële tegemoetkoming vaccinatiecampagne 31/12/2014 Preventieacties gevoerd door de tandheelkundigen 31/12/2014 Ozonplan 31/12/2014 Plan voeding-gezondheid 31/12/2014
REORGANISATIE EERSTELIJNSZORG IN VLAANDEREN Vlaams Regeerakkoord: De uitbouw en versterking van de eerstelijnsgezondheidszorg, zeker gelet op de stijgende noden aan goede chronische zorg, zorgcontinuïteit, ouderenzorg en geestelijke gezondheidszorg, is cruciaal Wat is eerste lijn*? rechtstreeks toegankelijke, ambulante, generalistische zorg voor nietgespecificeerde gezondheids- of welzijns- (gerelateerde) problemen, zowel van fysieke, psychologische en sociale aard * SAR WGG, Reflectienota Eerstelijnszorg. Bijdrage naar aanleiding van de Vlaamse conferentie Eerstelijnsgezondheidszorg, Brussel, 4 november 2010
REORGANISATIE EERSTELIJNSZORG IN VLAANDEREN Doelstelling: > Toegankelijke, kwaliteitsvolle eerstelijnzorg > Zorg op maat > Herkenbaarheid voor de burgers > Vereenvoudigde structuur > Netwerkgedachte > Efficiëntiewinst ( aantal overlegmomenten en -structuren)
REORGANISATIE EERSTELIJNSZORG IN VLAANDEREN Veranderingstraject: > In gezamenlijk overleg met de stakeholders > Zal aanpassing vragen één of meerdere decreten: zorgregio, woonzorg, eerstelijnsgezondheidszorg, > Voorbereiding 2015-2016 > 6 werkgroepen > Begeleiding: extern bureau, stuurgroep, wetenschappelijke groep > Afstemming samenwerkingsplatform > Provinciale aftoetsing > Bevestiging tijdens een nieuwe conferentie eerste lijn begin 2017
VOORBEREIDINGSTRAJECT > Zes werkgroepen: > Leden: één vertegenwoordiger per belanghebbende beroepsgroep/organisatie, deskundigen uit sector, agentschap > Samenwerkingsplatform ELGZ: vraag naar kandidaatstelling > Vertegenwoordiging van zelfstandig zorgverleners via beroepsverenigingen: Artsen: Domus Medica, Algemeen Syndicaat der Geneeskundigen van België (ASGB), Vlaams Artsensyndicaat (VAS) Tandartsen: Verbond der Vlaamse Tandartsen - Federatie Vrije Beroepen (FVB) Verpleegkundigen: Vlaamse Beroepsvereniging voor Zelfstandige Verpleegkundigen (VBZV) - Nationaal Verbond van Katholieke Vlaamse Verpleegkundigen en Vroedvrouwen (NVKVV) - Vlaamse organisatie van vroedvrouwen (VLOV) Kinesitherapeuten: Axxon, kwaliteit in kinesitherapie - Federatie Vrije Beroepen (FVB) Vlaams Ergotherapeutenverbond Vlaamse Vereniging van Klinisch Psychologen (VVKP) Vlaamse Beroepsvereniging van Voedingsdeskundigen en Diëtisten (VBVD) Vlaams Apothekers Netwerk (VAN) 31.10.15 Agentschap Zorg en Gezondheid 19
WERKGROEP 1: TAAKSTELLING EN STRUCTUURINTEGRATIE > Opdracht 1: functie- en taakstelling waarover consensus bestaat, verder uitwerken; functies en taken zonder consensus toewijzen aan niveau; > Opdracht 2: integratie van bestaande structuren met tijdspad > Focus: kleinstedelijk = praktijkondersteunend niveau > Voorzitter Roel Van Giel 31.10.15 Agentschap Zorg en Gezondheid 20
WERKGROEP 2: GEOGRAFISCHE AFBAKENING VAN DE ZORGREGIO S > Opdracht: voorstel rond meest wenselijke geografische afbakening, afgestemd op functies en taken van betreffende niveau (cf. werkgroep 1). Diverse rapporten en resultaten waaronder onderzoek Domus Medica als inspiratiebron. > Te respecteren: gemeente- en provinciegrenzen, volledige dekking Vlaams grondgebied, inwonersaantal 75.000 125.000, kubusprincipe > Focus: kleinstedelijk niveau > Voorzitter: Joris Voets 31.10.15 Agentschap Zorg en Gezondheid 21
REORGANISATIE EERSTELIJNSZORG IN VLAANDEREN
REORGANISATIE EERSTELIJNSZORG IN VLAANDEREN
WERKGROEP 3: MODELLEN VOOR INTEGRALE ZORG > Opdracht: uitdiepen van de visie op integrale zorg (uitgangspunten en randvoorwaarden) en uitwerken van maatregelen om de integrale zorg in Vlaanderen te realiseren > Afstemming met federale initiatieven, cf. Oriëntatienota/plan chronische zieken > Onderwerpen zoals MDO, modellen voor chronische zorg in VL, casemanagement, > Voorzitter Ilse Weeghmans 31.10.15 Agentschap Zorg en Gezondheid 24
REORGANISATIE EERSTELIJNSZORG IN VLAANDEREN Referentiekader
WERKGROEP 4: PATIËNT CENTRAAL? > Opdracht: Handvatten aanreiken voor zorgaanbieders Structuren en zorggebruikers om de positie en de rol van de zorggebruiker te verstevigen Gebruiker als actor in de zorg Voorstellen formuleren voor uitbouw buurtgerichte zorg Klachtenbemiddeling Zorgtoeleiding Toegankelijkheid Zorgcontinuïteit > Rechten en plichten, collectieve verantwoordelijkheid > Voorzitter Guy Tegenbos 31.10.15 Agentschap Zorg en Gezondheid 26
WERKGROEP 5: GEGEVENSDELING EN KWALITEIT VAN ZORG > Opdracht: voorstellen formuleren voor dataverzameling, - analyse, -deling en verspreiding met het oog op het duiden en ondersteunen van de kwaliteit van zorg > Gedeeld beroepsgeheim > Voorzitter: Dirk Ramaekers 31.10.15 Agentschap Zorg en Gezondheid 27
WERKGROEP 6: INNOVATIE EN ONDERNEMERSCHAP IN DE ZORG > Opdracht: voorstellen formuleren voor nieuwe communicatietechnologieën, telegeneeskunde, online hulpverlening, sociale media, en voor mogelijke oplossingen voor belemmerende factoren (juridisch, privacy, beroepsgeheim, ) > + Flanders Care initiatieven > Belang van ondernemerschap in de zorg: hoe krijgen we iedereen (ZV en overheid) mee > Voorzitter: Johan Hellings 31.10.15 Agentschap Zorg en Gezondheid 29
SLOTBESCHOUWINGEN > Diversiteit aan (complexe) verandertrajecten > Afstemming met federale overheid blijft en is noodzakelijk o.a. i.k.v. projecten chronische zorg, projecten hervorming ziekenhuisfinanciering > Focus blijven houden op: - de toegevoegde meerwaarde voor de cliënt/patiënt - kwaliteit van zorg en organisatie - werkzaamheid voor de (zelfstandig) zorgverleners - budgettaire beheersbaarheid en efficiëntiewinst Samen bouwen we aan het zorglandschap van de toekomst! Jullie zorglandschap